Auri sözü azərbaycan dilində

Abarema auriculata (lat. Abarema auriculata) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin abarema cinsinə aid bitki növü.

Acacia auriculiformis (lat. Acacia auriculiformis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Maluku adalarından Yeni Qvineyaya və Avstraliyaya qədər yayılmışdır. == Sinonimləri == Acacia auriculaeformis Benth. [Spelling variant] Acacia moniliformis Griseb.

Acacia auriculiformis (lat. Acacia auriculiformis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Maluku adalarından Yeni Qvineyaya və Avstraliyaya qədər yayılmışdır. == Sinonimləri == Acacia auriculaeformis Benth. [Spelling variant] Acacia moniliformis Griseb.

Achillea auriculata (lat. Achillea auriculata) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin boymadərən cinsinə aid bitki növü.

Anthemis auriculata (lat. Anthemis auriculata) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin anthemis cinsinə aid bitki növü.

Anthurium auritum (lat. Anthurium auritum) — bitkilər aləminin baqəvərçiçəklilər dəstəsinin aroidkimilər fəsiləsinin anturium cinsinə aid bitki növü.

Arabis nova (lat. Arabis nova) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.

Arctostaphylos auriculata (lat. Arctostaphylos auriculata) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin erikakimilər fəsiləsinin ayıqulağı cinsinə aid bitki növü.

Aurelia aurita (lat. Aurelia aurita) — aurelia cinsinə aid heyvan növü.

Aurinlər - trifenilmetanın hidroksilli törəmələri sırasından olan boyaqlardır. == Alınması == Bunların ən sadəsi aurin, fenolu (sulfit turşusu iştirakı ilə) oksalat turşusu ilə qızdırmaqla alınır. Reaksiya zamanı əvvəlcə boyağın leykəsası trioksitrifenilkarbanol əmələ gəlir, sonra sulfat turşusunun təsiri ilə su ayrılır və aurin alınır. Fenol ilə ortokrezol və parakrezol qarışığını arsenat və sulfat turşuları ilə oksidləşdirdikdə aurinin homoloqu rozol turşusu alınır. Aurinə pararozol turşusu da deyilir. Onların quruluşu, nitrit turşusunun təsiri ilə parafunksinin aurinə və funksinin rozol turşusuna çevrilməsi ilə sübut olunur. Aydındır ki, nitrt turşusu funksinin və parafunksinin amin qruplarını hidroksil qrupu ilə əvəz edir və onları müvafiq olaraq aurinə və rozol turşusuna çevirir. == Xassələri == Aurin qırmızı rəngli boyaqdır, suda həll olmur, spirtdə və sirkə turşusunda həll olur. sirkə turşusunun və başqa turşuların təsirindən aurin qızılı rəngə, qələvilərin təsirindən isə göy-qırmızı rəngə boyanır. Aurinlər kağıza boyamaq üçün, az miqdarda indikator kimi işlədilir.

Auripiqment – monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən. == Xassələri == Rəng – limonu-sarı, bəzən qonuru calarlı; Mineralın cizgisinin rəngi – sarı; Parıltı – almazdan yarımmetaladək; ayrılma müstəvilərində – sədəfi; Şəffaflıq – yarımşəffaf; nazik vərəqləri – şəffafdır; Sıxlıq – 3,4-3,5; Sərtlik – 1,5-2; vərəqləri əyilgəndir, lakin elastik deyil; Ayrılma – {010} üzrə tam mükəmməl, {100} üzrə qeyri-mükəmməl; Başqa xassələr – ayrılma müstəviləri üzrə vərəqlərə ayrıldıqda elektriklənir; Morfologiya – kristallar: prizmatik, çox vaxt əyri üzlü; İkiləşmə: {100} üzrə; Mineral aqreqatları: vərəq-, cubuq-, daraq-, salxım-, böyrək - və torpaqvari, radial-şüalı, lifli, sıx kütlələr, qaysaqlar, qabıqlar, bəzən druzalar. == Mənşəyi və yayılması == Hipogen auripiqmentə adətən yer səthinə yaxın teletermal və vulkanogen yataqlarda rast gəlinir. Bəzən isti mineral bulaqların çöküntülərində və sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında müşahidə edilir. Nadir hallarda mineralın ekzogen əmələgəlmələri daş kömür və qonur dəmir filizi yataqlarında qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: realqar, antimonit, markazit, pirit, sərbəst kükürd, kalsit, gips, kvars. Mineralın tapıldığı yerlər: Luxum (Gürcüstan); Baliya (Türkiyə); Xaydarkan (Orta Asiya); Kamçatka, Saxa Respublikasında Menkyule (Rusiya); Siya-Kuan (Çin); Merkyur (ABŞ) və b. Azərbaycanda Darrıdağ (Culfa) mərgümüş yatağında, Qoşasu və Dəvəboynu mərgümüş təzahürlərində, az miqdarda həmçinin Arxaçdərə civə yatağında, Tutqunçay hövzəsindəki qızıl filizi zolağında və başqa yerlərdə yayılmışdır. == Tətbiqi == Böyük yığınları As2O3 və sarı boyanın alınmasında xammal kimi istifadə edilir.

Baccharis auriculigera (lat. Baccharis auriculigera) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin bakxaris cinsinə aid bitki növü.

Buddleja auriculata (lat. Buddleja auriculata) — buddlejaceae fəsiləsinin buddleya cinsinə aid bitki növü.

Buddleja auriculata (lat. Buddleja auriculata) — buddlejaceae fəsiləsinin buddleya cinsinə aid bitki növü.

Bulbophyllum auricomum (lat. Bulbophyllum auricomum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Bulbophyllum auricomum növü Banqladeşdən Malayziyaya qədər yayılmışdır. == Sinonim == Bulbophyllum foenisecii E.C.Parish ex Rchb.f. Bulbophyllum tripetaloides (Roxb.) Schltr. Dendrobium tripetaloides Roxb.

Bulbophyllum auriculatum (lat. Bulbophyllum auriculatum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Bulbophyllum auriculatum növü Sulavesi üçün endemik növdür.

Bulbophyllum auriflorum (lat. Bulbophyllum auriflorum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Bulbophyllum auriflorum növü Madaqaskar üçün endemik növdür.

Bulbophyllum auritum (lat. Bulbophyllum auritum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Bulbophyllum auritum növü Sulavesi üçün endemik növdür.

Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.

Qulaqlı qarabatdaq (lat. Phalacrocorax auritus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sümsükquşukimilər dəstəsinin qarabatdaqlar fəsiləsinin qarabatdaq cinsinə aid heyvan növü.

Uca aylant (lat. Ailanthus altissima) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin simaroubakimilər fəsiləsinin aylant cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Azərbayacan şəraitində hündürlüyü 12-15 m (nadir hallarda 20 m.) m, diametri 60 sm olan, öz vətənində isə hündürlüyü 30 m-ə çatan ağacdır. Çətiri iri budaqlıdır, lakin iri yarpaqların çox olmasına görə sıxdır və kölgəlidir. Cavan budaqları açıq-qəhvəyi, yaşlı gövdəsinin rəngi isə açıq boz rəngdədir. Yarpaqları iri və mürəkkəbdir, uzunluğu 40-70 (90) sm-dir, tək lələkvaridir, ümumi saplaqda oturmuş 9-41 ədəd yarpaqcıqdan ibarətdir, xoşagəlməyən iyi vardır; yarpaqcıqların uzunluğu (4) 5-8 (13) sm, uzunsov-yumurtaşəkilli və yaxud neştərvari yumurtaşəkillidir. Qaidəsinə doğru dəyirmi və ya çəpinə kəsilmiş, tam inkişaf dövründə çılpaq, kənarları nazik kirpikcikli, qaidə hissəsində, hər birində 1-2 (3-4) ədəd iri dişlidir. Çiçək qrupu iri, süpürgəvari, kifayət qədər sıx olub, uzunluğu 20-30 sm-ə qədərdir. Çıçəkləri xırda, uzunluğu 2,5-3,5 mm, ikicinslidir və erkəkciklidir, xoşagəlməyən iyi vardır. Ləçəkləri 5-6 ədəd olub, xırdadır, yumurtaşəkilli, yaşılımtıl rəngli və tutqundur.

Adi qanqal (lat. Cirsium vulgare) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin qanqal cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Yarpaqları üst tərəfdən tikanlarla qismən sıx örtülmüşdür, alt tərəfdən hörümçək toruna oxşar tüklü olub, keçə tüklərə qədər dəyişir, xətvari-uzunsovdur, uzunluğu 5–15 sm, eni 2–7 sm-dir, gövdəyə tədricən birləşəndir, üçkünc-neştərvariyə lələkvari bölünmüşdür, 2–3 ədəd ayrı dilimlərinin bölümləri uc hissədə uzunsərt tikanlı, kənarları isə xırda nazik tikanlıdır. Səbətləri tikanlı və xirda yarpaqlı gövdə və budaqların uc hissəsində yerləşib, yumurtaşəkillidir, təkdir və eni 2,5 −4,5 sm-dir. Çiçəkləri çəhrayı rəngdən bənövşəyi-tünd qırmızı rəngədək dəyişir. Toxumları 3–4 mm uzunluqdadır, sarımtıl və ya açıq-qəhvəyi rəngdə olub, qara uzununa zolaqlıdır; kəkili ağımtıldır. İyun ayında çiçəkləyir, iyul-sentyabr aylarında meyvə verir. == Azərbaycanda yayılması == Azərbaycanın bütün rayonlarında. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər yayılmışdır. == Yaşayış mühiti == Meşə talalarında, yol boyunca, ruderal bitki kimi yaşayış evlərinin yaxınlığında rast gəlinir.

Coreopsis auriculata (lat. Coreopsis auriculata) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin koreopsis cinsinə aid biki növü.

Qulaqlı qarabatdaq (lat. Phalacrocorax auritus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sümsükquşukimilər dəstəsinin qarabatdaqlar fəsiləsinin qarabatdaq cinsinə aid heyvan növü.

Emilia aurita (lat. Emilia aurita) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin emilia cinsinə aid biki növü.