* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | ••••••• | 102.78 |
2003 | ••••• | 76.37 |
2004 | •••• | 56.60 |
2005 | ••• | 43.86 |
2006 | ••• | 44.37 |
2007 | ••• | 45.03 |
2008 | •••• | 47.02 |
2009 | ••••••• | 98.71 |
2010 | •••••••••• | 150.41 |
2011 | ••••••••••••••• | 221.94 |
2012 | •••••••••••• | 180.53 |
2013 | •••••••••••••••••••• | 307.50 |
2014 | •••••••••••••• | 210.91 |
2015 | ••••••• | 103.60 |
2016 | ••••••• | 94.93 |
2017 | •••••••• | 122.75 |
2018 | •••••• | 89.60 |
2019 | ••••••• | 95.42 |
2020 | ••••• | 66.17 |
1 is. Günəşin batmasından gecənin başlanmasına qədər olan vaxt, günbatan vaxt. Axşam növbəsi. Axşam məktəbi. Axşam İstanbula çatdıq. – Axşam vaxtları kəndin kənarında durub yaşıl çəmənlərə tamaşa eləyəndə görərsən ki, naxır üz qoyub kəndə gəlməyə. C.Məmmədquluzadə. Fələkzədə Məşədi Əsgər bu gün də uşaqlara baxmağa davam edə bilməyib, axşam vaxtı evdən çıxdı. S.M.Qənizadə. □ Axşam düşmək (qovuşmaq, enmək) – hava qaralmaq, gün batmaq. Uşaqların dördü də axşam qovuşanda, cücələr ana toyuğa qısılan kimi, qıçından, tumanın ətəyindən tutaraq ona [analarına] qısılmışdı. M.İbrahimov. Sakit Azərbaycan kəndi üzərinə bir yaz axşamı enirdi. Ə.Məmmədxanlı. Axşam düşdü, evdə ağ çıraq yandı. S.Rəhimov. Axşam eləmək – axşama qədər keçinmək, axşama qədər qalmaq, axşamlamaq, günü keçirmək. Axşam yeməyi – axşam yeyilən xörək; şam. Axşam yeməyini yedikdən sonra, axşamlar hər məhəllənin qonşuları qum üstünə yığılıb, məşğuliyyət üçün növbənöv oyun oynardılar. H.Sarabski. Axşamın dar çağı – axşamüstü, günbatan zaman, qaş qaralan zaman. Axşamın( ız) xeyir! – axşamçağı bir-biri ilə görüşdükdə söylənilən təbrik sözü. Axşam-sabah (səhər) – bütün gün, aramsız, daim, həmişə. Axşam-səhər – həmişə, daim. Günü axşam eləmək – yubanmaq, günü boş keçirmək (başa vurmaq).
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / axşam1 Ağşam kimi yazılışı da olub. Şam günün qaranlıq, ağşam isə hələ bir qədər işıqlı (yəni ağ) dövrüdür, gecədən də bununla fərqlənir. Ağşam sözü tədricən axşam şəklinə düşüb. Sözün birinci hissəsi (ağ) özümüzündür, ikinci hissəsi (şam) isə fars mənşəlidir. Ehtimal olunur ki, fars dilində şam və şəb (gecə) sözləri kökdaşdır.
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / axşam1 AXŞAM [Səlimə:] Axşam şər qarışardı (İ.Əfəndiyev); MƏSA (kl.əd.) Mailəm, cümlə bilir, dövləti didarına mən; Ki, baxım sübhü məsa şövq ilə rüxsarına mən (M.Ə.Sabir).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / axşam1 AXŞAM – GÜNDÜZ Axşam aya baxar, gündüz günəşə; Ondan ətirlənər nərgiz, bənövşə (H.Hüseynzadə). AXŞAM – SABAH Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır (Ata. sözü). AXŞAM – SƏHƏR Bəzən quşa dönür saat da, an da; Axşam gəzdiyini səhər tapırsan… (M.Araz).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / axşam2 I сущ. вечер: 1. часть суток от окончания дня до наступления ночи. Axşam düşən kimi с наступлением вечера, bütün axşamı весь вечер, hər axşam каждый вечер, axşamı gözləmək ждать вечера, axşama qədər до вечера, axşama yaxın к вечеру; axşamlar по вечерам, axşamdan с вечера 2. какое-л. общественное собрание в вечернее время. Balet axşamı вечер балета, ədəbi axşam (gecə) литературный вечер, ənənəvi axşam традиционный вечер, yeni il axşamı новогодний вечер, yubiley axşamı юбилейный вечер, mahnı axşamı вечер песни, poeziya axşamı вечер поэзии, S. Vurğunun xatirə axşamı (gecəsi) вечер памяти С. Вургуна, axşamda на вечере; bazar axşamı суббота, çərşənbə axşamı вторник, cümə axşamı четверг, axşam yeməyi ужин II прил. вечерний: 1. относящийся к вечеру как части суток. Axşam vaxtı вечерняя пора, вечернее время 2. происходящий, работающий, выходящий по вечерам. Axşam verilişi вечерняя передача, axşam qatarı вечерний поезд, axşam qəzeti вечерняя газета, axşam yoxlanışı вечерняя проверка, axşam kursları вечерние курсы, axşam (növbəli) fəhlə-gənclər məktəbi вечерняя (сменная) школа рабочей молодёжи, axşam növbəsi вечерняя смена, axşam sağımı вечерний удой, axşam seansı вечерний сеанс, axşam tamaşası вечерний спектакль, axşam xəbərləri вечерние новости, axşam şöbəsi вечернее отделение (вуза) III нареч. вечером. Bu gün axşam сегодня вечером, dünən axşam вчера вечером, sabah axşam завтра вечером, səhər və axşam утром и вечером; günü axşam eləmək (etmək) harada провести день до вечера где ◊ axşamınız xeyir! добрый вечер!; axşamın xeyirindən sabahın şəri yaxşıdır утро вечера мудренее
Azərbaycanca-rusca lüğət / axşam1 I. i. 1. evening; hər axşam every evening; axşama yaxın towards evening; 2. (yığıncaq) evening party; ədəbi axşam literary evening; rəqs axşamı dance / danc ing party; musiqi axşamı musical evening; bu axşam to-night; keçən axşam last evening; dünən axşam yesterday evening; bazar axşamı Sunday evening; Axşam düşür The day draws to a close; Axşamınız xeyir! Good evening! II. s. evening, night; axşam qəzeti evening paper; axşam kursları evening / night classes; axşam məktəbi night school; axşam paltarı evening dress; III. z. in the evening; axşam üstü in the afternoon; axşamlar in the evenings; Axşam bizə gəl(in) Come to us in the evening
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / axşam1 is. 1) soir m ; soirée f ; 2) adj du soir ; vespéral, -e ; ~ qəzeti journal m du soir ; ~ düşür le jour est en baisse ; le soir vient ; ~ ın xeyir! Bonsoir! ; ~ üstü après-midi m ; hər ~ chaque soir ; ~ kursları cours m pl du soir ; uzun qış ~ları les longues soirées d’hiver ; xatirə ~ı (gecəsi) soirée en commémoration de. . . ; assemblée f commémorative ; ~ məktəbi école f du soir ; ~ paltarı robe du soir
Azərbaycanca-fransızca lüğət / axşam1 1. сущ. нян(и), ряден; axşamın(ız) xeyir! нян (ряден) хийир!; 2. прил. нянин, ряденин; axşam yeməyi нянин тӀуьн, нянихъ недай фу (къафун); 3. нареч. нянихъ, ряденихъ.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / axşam