başlıq sözü azərbaycan dilində

başlıq

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • başlıq • 94.9670%
  • Başlıq • 4.5380%
  • BAŞLIQ • 0.4950%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Başlıq
Başlıq — ərə verilən qızın ata-anasına tədarük və cehiz düzəltmək üçün oğlan tərəfindən verilən mal və ya pula deyilir. Başlıq bir çox mədəniyyətin ortaq xüsusiyyətidir. Bir çox Asiya ölkəsində geniş tətbiq olunur. Adətlərimizə görə başlıq ana südünün halallığı, qızı böyüdüb ərsəyə çatdırmasının haqqı kimi oğlan evinin qız anasına verdiyi puldur. Onun məbləğini toy ərəfəsində oğlan tərəf özü müəyyən edir və o, heç bir halda geri qaytarılmır. El içində bu pula "südhaqqı" və "halallıq" da deyirlər. Tovuzda ona "süd nəməri", Qubada "xərc", başqa yerlərdə "qızpulu", "yolpulu", cənub bölgəsində isə "şirbəha" və s. deyirlər.
Başlıq sistemi
Başlıq sistemi, raket, peyk, döyüş raketi, təyyarə, helikopter, gəmi və ya oxşar nəqliyyat vasitəsinin iki və ya üç ölçülü mühitdə başqa bir yeri tərk etməsi və gəlişinin proqramlaşdırıldığı başqa bir yerə çatmasına imkan verən elektromexaniki cihaz və ya cihazlara verilən ümumi addır. Xüsusilə hərbi terminologiyada bu termin heç bir insanın nəzarəti olmadan avtonom (muxtar) naviqasiya qabiliyyəti olan nəqliyyat vasitələri üçün istifadə olunur. İstismarında yüksək insan töhfəsi tələb edən oxşar sistemlərə naviqasiya sistemləri deyilir və bunlar başlıq sistemlərindən fərqli bir kateqoriyada qiymətləndirilirlər. == Tarixi == Başlıq sistemləri hərbi sahədə ilk dəfə İkinci dünya müharibəsində almanların hazırladığı V-1 raketində istifadə edildi. Bu raketdə istifadə olunan başlıq sistemi uçuş istiqamətini sabit saxlamaq üçün quraşdırılmış sadə bir giroskop, uçuş vaxtını və beləliklə hədəfə olan məsafəni təyin etmək üçün istifadə edilən bir sürət sensoru, hündürlüyü təyin etmək üçün istifadə edilən bir altimeter və bütün bu başlıq sistemi elementlərindən gələn məlumatları birləşdirərək emal edərək raketi hədəfə doğru istiqamətləndirmək üçün nəzərdə tutulmuş olan alt sistemlərdən ibarət idi. == İşləmə prinsipi == Başlıq sistemi üç əsas vəzifə qrupundan ibarətdir: giriş qrupu, əməliyyat qrupu və çıxış qrupu. Giriş qrupu müxtəlif antenalardan, mikrofonlardan, qəbuledicidən, kameradan, sensordan və digər xam məlumat giriş modullarından ibarət ola bilər. Əməliyyat qrupu bir və ya daha çox mərkəzi emal bölməsindən (CPU) və elektron tənzimləmə, manipulyasiya və dəstək bölmələrindən ibarətdir və funksiyası, giriş qrupu cihazlarından xammal məlumatlarını müəyyən alqoritmlərə uyğun tərtib etmək, zəruri hallarda əvvəllər yaradılmış verilənlər bazalarındakı dəyərləri və avtonom idarə olunan nəqliyyat vasitəsinin istiqamət, müəyyən bir istinad nöqtəsinə və ya hədəfə görə mövqe, sürət, sürətlənmə və s. ədədi dəyərlərini dəyişdirib-dəyişdirməmək və ya döyüş başlığını, məsələn nəqliyyat vasitəsində işə salmağın vaxtı olub olmadığını təyin etməkdir. Qəbul edilmiş qərarlar davamlı olaraq çıxış qrupu cihazlarına ötürülür.
Baykal başlıqotu
Baykal başlıqotu (lat. Scutellaria baicalensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin başlıqotu cinsinə aid bitki növü.
Başlıqotu
Başlıqotu (lat. Scutellaria) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Gümüşü başlıqlı sovka
Prilipko başlıqotu
Prilipko başlıqotu (lat. Scutellaria prilipkoana) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin başlıqotu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür. Regional IUCN Statusu — VU D2. == Qısa morfoloji təsviri == Çoxillik ot bitkisidir. Gövdələr 20 sm-ə hündürlükdədir. Yarpaqlar saplaqlı, 1–2 sm uzunluqda, 5–15 mm enində, yumurtavari və üçkünc-yumurtavari, kəsilən və ya əsası pazvaridir. Kənardan enli-lələkvari kəsiləndir, horizontal və ya yuxarıya doğru tərsduran, qısa xətvari və ya uzunsov küt dişiciklidir, üst tərəfdə boz və ya yaşıl, küt dişiciklidir, adətən sıx və qıvrımtükcüklüdür, alt tərəfdə boz və ya ağ keçəlidir. Çiçək qrupu 4 sm-ə qədər uzunluqda, sıx və ya seyrəkdir.
Qrossheym başlıqotu
Qrossheym başlıqotu (lat. Scutellaria grossheimiana) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin başlıqotu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Populyasiyası təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın endemik növüdür. Regional IUCN Statusu - NT. == Arealı == Cənubi Qafqaz üçün endemik növdür. == Qısa morfoloji təsviri == Çoxillik ot bitkisidir. Gövdələri 18 sm-ə qədər hündürlükdədir. Yarpaqlar 5-20 mm uzunluğunda, 4-15 mm enində, enli üçkünc-yumurtavari, küt-lələkvaridilimli və ya lələkvari dilimli, 1-7 uzunsov və ya xətvari qanadlı və ya hər tərəfdən dilimli, üst tərəfdə yapışan tükcüklü, boz-yaşıl rəngli, alt tərəfdə uzun, ağ və ya boz tükcüklüdür. Çiçək qrupu sıx, 2,5-5 sm uzunluğunda; çiçəkaltlığının yarpaqları enli-yumurtavaridir, qısa itiləşmiş, yapışqan tükcüklü, kənardan uzun kirpikcikli, açıq-yaşıl və ya bir qədər al-qırmızıdır. Tac 2-3 sm uzunluğunda, sarıdır. == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri == Çiçəkləmə, meyvə əmələgətirmə dövrü may-iyul aylarına təsadüf edir.
Şərq başlıqotu
Şərq başlıqotu (lat. Scutellaria orientalis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin başlıqotu cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Hündürlüyü 25–30 sm-ə qədər olan, gövdəsiçoxsaylı, əsasında qalxan və ya aşağı hissədən yayılmış, bəzən düzdür, qısa sıx tüklü yarımkol ot bitkisidir. Yarpaqları saplaqlıdır, uzunluğu 4–20 mm, eni 4–15 mm-dir, yumurtaşəkilli, yumurtaşəkilli-üçbucaq və ya uzunsovyumurtaşəkillidir, uzunsov formaya qədər dəyişir, qaidə hissəsində kəsilmiş və ya zəif ürəkşəkillidir, kənarları qismən dərin, bəzən çox dərin dairəvi dişlidir, oval, uzunsov bəzən demək olar ki, xətvari dişlidir, üst tərəfdən tündyaşıl rəngli, səpələnmiş qısa və basıq xırda tüklü və ya demək olar ki, çılpaqdır, alt tərəfdən nazik basıq ağ keçə tüklü və ya ağımtıldır. Çiçək qrupu 5–6 sm-ə qədər uzunluqdadır, sıx və yaxud seyrəkdir. Tac iridir, uzunluğu 2,5–3 sm-dir, parlaq-sarı rəngdədir, xaricdən tüklü, bəzən çılpaqdır. Fındıqcalar 1,5 mm uzunluqdadır, yumurtaşəkilli və ağımtıldır. Çiçəkləməsi (aprel) may-iyul aylarında baş verir. İyul-sentyabr aylarıda meyvə verir. == Azərbaycanda yayılması == BQ (Quba–cənub-şərqdə), BQ şərq, BQ qərb, Qobustan, Abşeron, Kür düz.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 3.60 dəfə / 1 mln.
2003 •••••• 1.57
2004 •••••••• 2.36
2005 •••••••••••••••• 4.72
2006 ••• 0.90
2007 ••••••• 1.90
2008 •••• 1.22
2009 ••••••• 2.08
2010 ••••••••••••• 3.90
2011 •••••••••••••••• 4.89
2012 •••••••••••••• 4.13
2013 •••••••••••••• 4.08
2014 •••••••••••••••••••• 6.18
2015 •••••••••••••••••••• 6.12
2016 ••••••••• 2.78
2017 •••••••••••• 3.58
2018 ••••••••••• 3.15
2019 ••••••••• 2.64
2020 •••••••••••••• 4.24

başlıq sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 is. etnoqr. Köhnə məişətdə: ərə verilən qızın ata-anasına tədarük və cehiz düzəltmək üçün oğlan tərəfindən verilən mal, yolpulu. [Xacə:] Nə eybi var, razıyam, ancaq oğlun otuz kisə başlıq verməlidir… “Aşıq Qərib”. Reyhan … büsbütün məyus qayıtmışdı. Çünki qıza ağır başlıq istəmişdilər. A.Şaiq.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / başlıq
  • 2 is. 1. Yağışdan, soyuqdan, küləkdən qorunmaq üçün başa geyilən örtü. …Əhməd yazıb atasından özü üçün bir başlıq və bacısı üçün bir əlcək istəmişdi. S.S.Axundov. Əynində boz şinel, başında başlıq; Nəysə pıçıldayır o, fəhlələrə. S.Vurğun. Başlıq örtmüş, uzunboğaz çəkmə geymiş Səriyyə içəri girəndə, Salam dik ayağa qalxdı. Mir Cəlal. 2. Keçmişdə: qadınların qızıl və gümüşdən qayrılıb, baş örtüsü altından qoyduqları qızıl və gümüş bəzək; cütqabağı, gəlintacı. 3. xüs. Sərlövhə, məqalənin adı; əsərin, ya qəzetin başda yazılan qısa adı. Məqalənin başlığı. // Qəzetdə bir neçə məqalə üçün verilən ümumi sərlövhə. Bütün respublika qəzetləri onun [Şamamanın] bu yeni vədini böyük başlıqlarla görkəmli yerlərdə çap edirdi. İ.Əfəndiyev.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / başlıq

başlıq sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

başlıq sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

başlıq sözünün omonimləri (çox mənalı sözlər)

  • 1 BAŞLIQ I is. Yağışdan, soyuqdan, küləkdən qorunmaq üçün başa geyilən örtük. Əynində boz şinel, başında başlıq; Nəysə pıçıldayır o, fəhlələrə (S.Vurğun). BAŞLIQ II is. xüs. Sərlövhə, məqalənin adı. Reyhan .. əlində rəngli qələm qəzetə başlıq çəkir (Mir Cəlal). BAŞLIQ III is. etnoqr. Qızın ata-anasına oğlan tərəfindən verilən mal, yolpulu, südpulu. Reyhan büsbütün məyus qayıtmışdı. Çünki qıza ağır başlıq istəmişdilər (A.Şaiq). BAŞLIQ IV is. Nəfər mənasında. Qəribədir, altı başlıq külfəti bir inək, bir oraqla dolandıran atası Möhsün kişi də deyirdi (N.Babayev).

    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / başlıq

başlıq sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 1. башлык (капюшон с длинными концами, надеваемый поверх шапки); 2. заголовок полиграфического клише, заставка; 3. придача (к чему-либо, обыкновенно при обмене);

    Azərbaycanca-rusca lüğət / başlıq
  • 2 1 сущ. 1. башлык (головной убор в виде колпака, закрывающий всю голову до плеч) 2. капюшон (откидной головной убор, пришитый к вороту верхней одежды) 3. заголовок …. başlığı altında məkələ статья под заголовком … 4. старинное золотое или серебряное женское головное украшение 5. с.-х. крупные зёрна пшеницы, не освободившиеся от колоса 6. строит. козырёк, ростверк, фланец 7. тех. головка. Başlığı gizlənən vint винт с потайной головкой 2 сущ. калым (в прошлом: деньги, вещи, полученные родителями невесты от жениха перед свадьбой)

    Azərbaycanca-rusca lüğət / başlıq

başlıq sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 I. i. 1. (geyim) hood, bashlyk; 2. (kitabda) title, heading; ~ altında under the title / heading; 3. (qəzetdə) headline II. i. (qızı ərə verərkən alınan pul) bridemoney

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / başlıq

başlıq sözünün fransız dilinə tərcüməsi

başlıq sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 сущ. 1. кьилел алукӀдай затӀ, кьилик кутӀундай (кьил кӀевдай) ппек; 2. виликра: дишегьлийри фитедин кӀаникай аквадайвал кутадай къизил ва гимишдикай авур безег, таж; 3. хуьс. кьил, тӀвар (газетдин, макъаладин ва мс.).

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / başlıq
  • 2 сущ. этногр. рехъ (жегьиз къачун, мехъерин гьазурвилер авун патал мехъерзавай рушан кӀвализ гададин кӀваляй гудай мал, рекьин пул; вегьидай пул).

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / başlıq

başlıq sözünün türk dilinə tərcüməsi

"başlıq" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#başlıq nədir? #başlıq sözünün mənası #başlıq nə deməkdir? #başlıq sözünün izahı #başlıq sözünün yazılışı #başlıq necə yazılır? #başlıq sözünün düzgün yazılışı #başlıq leksik mənası #başlıq sözünün sinonimi #başlıq sözünün yaxın mənalı sözlər #başlıq sözünün əks mənası #başlıq sözünün etimologiyası #başlıq sözünün orfoqrafiyası #başlıq rusca #başlıq inglisça #başlıq fransızca #başlıq sözünün istifadəsi #sözlük