Lui Aleksandr Bertye
Lui Aleksandr Bertye (fr. Louis-Alexandre Berthier; 20 fevral 1753 — 1 iyun 1815) — Fransa marşalı (1804), Napoleon Fransasının vitse-konnetablı (1807), I Nevşatel knyazı, I Valanjen hersoqu (1805-dən) və I Vaqram knyazı (1809-dan). 1799-1807-ci illərdə hərbi nazir və eyni zamanda 1799-1814-cü illərdə I Napoleonun qərargah rəisi.
== İlk illəri ==
Aleksandr 20 fevral 1753-cü ildə Versalda Topoqrafiya Mühəndis Korpusunun polkovnik-leytenantı Jan Batist Bertyenin (1721 – 1804) və Mariya Fransuaza l'Hulye de la Serin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Beş uşaqdan böyüyü olan Lui Aleksandrın üç qardaşı Fransa ordusunda xidmət etmiş və onlardan ikisi Napoleon müharibələri dövründə general rütbəsinədək yüksəlmişdi.
== Hərbi karyerası ==
17 yaşında orduya qəbul olunmuş və qərargahda xidmət etmişdir. 1780-ci ildə general Roşambo ilə birlikdə Şimali Amerikaya yollanmış və ABŞ İstiqlal müharibəsində Böyük Britaniyaya qarşı döyüşlərdə iştirak etmişdir. Qayıtdıqdan sonra polkovnik rütbəsində müxtəlif qərargah vəzifələrində və Prussiyadakı hərbi nümayəndəlikdə çalışmışdır. Fransa inqilabı dövründə Versal Milli Qvardiyasının qərargah rəisi vəzifəsində kral XVI Lüdovikin bacılarını əhalinin zorakılığından mühafizə etmiş və onların qaçmasına yardım etmişdir (1791).
1792-ci il müharibəsində o birdən-birə Marşal Lüknerin qərargah rəisi təyin edildi və Dümurye və Kellermanın Arqon əməliyyatında əhəmiyyətli rol oynadı.
Bertyerit
Berterit (ing. Berthierite) — dəmir və stibium sulfidi mineralı. Kimyəvi formulu FeSb2S4 şəklindədir. Boz rənglidir, metal parlaqlığına malikdir, üzərisi müxtəlif rəngli ləkələrlə örtülüb. Görünüşünə görə tez-tez antimonit ilə səhv salınır.
1827-ci ildə Fransada kəşf edilmiş və fransız kimyaçı Per Bertenin (1782–1861) şərəfinə adlandırılmışdır.
