Boltsano
Bolzano (it. Bolzano — İtaliyanın Trentino-Alto Adige regionunun və Bolzano (Muxtar) vilayətinin paytaxtıdır.
Boltsano-Veyerştrass teoremi
Boltsano-Veyerştrass teoremi — klassik riyazi analizin təməl teoremlərindən biri.
Teorem. Hər bir məhdud ardıcıllıq yığılan altardıcıllığa malikdir.
Boltsano əyaləti
Cənubi Tirol — İtaliyanın Trentino-Cənubi Tirol bölgəsində yerləşən əyalət. İtalyanlar əraziyə Alto Adige ("Yuxarı Adige") də deyirlər. Əyalətin mərkəzi Bozen şəhəridir. Əhalisinin 64%-i Avstriya Bavariyalıları ve ya Tirolyandır, ana dil olaraq alman dilində, 25%-i isə ana dili olaraq italyan dilində danışır. Yerdə qalan əhali isə müxtəlif dillərdə danışır. Regionda əhəmiyyətli dərəcədə muxtar səlahiyyətlər var. Cənubi Tirol, geniş qanunvericilik, icra və maliyyə səlahiyyətləri ilə 2011-ci ildən həm İtaliya, həm də Avropa Birliyinin ən zəngin bölgələrindən biridir.
== Coğrafiyası ==
Əyalətin sahəsi 7.399 km²-dir və 116 bələdiyyədən ibarətdir..
Boltsman sabiti
Boltsman sabiti (
k
B
{\displaystyle k_{\mathrm {B} }}
və ya
k
{\displaystyle k}
) - fundemental fiziki sabitlərdən biri olub, enerji ilə temperatur arasında əlaqə yaradır. Boltsman sabiti
R
{\displaystyle R}
universal qaz sabitinin
N
A
{\displaystyle N_{\mathrm {A} }}
Avoqadro sabitinə olan nisbətinə bərabərdir:
k
B
=
R
N
A
.
{\displaystyle k_{\mathrm {B} }={\frac {R}{N_{\mathrm {A} }}}.}
Bu sabitin adı, onun əsas rol oynadığı statistik fizikaya böyük töhfə verən Avstriya fiziki Lüdviq Bolsmanın şərəfinə qoyulmuşdur.
Boltsman sabiti, entropiyada olduğu kimi, enerjinin temperatura nisbətinə bərabər olan ölçüyə malikdirr
(
[
k
B
]
=
C
K
)
{\displaystyle \left(\left[k_{\mathrm {B} }\right]={\frac {\mathrm {C} }{\mathrm {K} }}\right)}
. BS-də Bollstman sabitininin təcrübi qiyməti aşağıdakı kimidir:
k
B
=
1
.
380
648
52
(
79
)
×
10
−
23
C
K
{\displaystyle k_{\mathrm {B} }=1{.}380\,648\,52(79)\times 10^{-23}{\frac {\mathrm {C} }{\mathrm {K} }}}
.Dairəvi mötərizələrdəki ədəd kəmiyyətin qiymətinin axırıncı rəqəmlərdəki standart xətasını göstərir.
== Makroskopik fizika ilə mikroskopik fizika arasında körpü ==
k
B
{\displaystyle k_{\mathrm {B} }}
Boltsman sabiti makroskopik və mikroskopik fizika arasında körpüdür. Makroskopik ideal qaz qanununda deyilir ki, ideal qaz üçün
p
{\displaystyle p}
təzyiqi ilə
V
{\displaystyle V}
həcminin hasili
ν
{\displaystyle \nu }
maddə miqdarının
T
{\displaystyle T}
mütləq temperatura olan hasili ilə mütənasibdir:
p
V
=
ν
R
T
,
{\displaystyle pV=\nu {RT},}
burada
R
{\displaystyle R}
qaz sabitidir(
R
=
8.3144598
(
48
)
{\displaystyle R=8.3144598(48)\,}
C⋅K−1⋅mol−1). Bu qanunda
ν
=
N
N
A
{\displaystyle \nu ={\frac {N}{N_{\mathrm {A} }}}}
və
R
=
k
N
A
{\displaystyle R=kN_{\mathrm {A} }}
ifadələrindən istifadə etməklə Boltsman sabitinin daxil olduğu ideal qaz qanunun şəkilini aşağıdakı kimi yazmaq olar:
p
V
=
N
k
T
,
{\displaystyle pV=NkT,}
burada
N
{\displaystyle N}
qazdakı molekulların sayı,
N
A
{\displaystyle N_{\mathrm {A} }}
isə Avoqadro sabitidir.
== Enerji ilə temperatur arasında əlaqə ==
T
{\displaystyle T}
mütləq temperatura malik bircins ideal qazda hər bir irəliləmə hərəkətinin sərbəstlik dərəcəsinə düşən enerji, Maksvel paylanmasına görə,
k
T
2
{\displaystyle {\frac {kT}{2}}}
ifadəsinə bərabərdir.
