Məhəmməd Əmin Bugra
Məhəmməd Əmin Buğra (həmçinin Muḥammad Amīn Bughra; uyğ. مۇھەممەد ئىمىن بۇغرا, محمد أمين بغرا, Муххамад Эмин Бугро; çin. 穆罕默德·伊敏 pinyin Mùhǎnmòdé·Yīmǐn; həmçinin Türkiyə ləhcəsində Mehmet Emin Buğra; 1901–1965) — Şərqi Türkistan İslam Respublikasının yaradıcılarından və liderlərindən biri, Şərqi Türkistan İstiqlaliyyət hərəkatı nümayəndəsi. Məhəmməd Əmin Buğra cədiçilik hərəkatının görkəmli liderindən biridir.
== Həyatı ==
1937-ci ilin yazında Cənubi Sincanda yenidən üsyan başladı. Uyğurların bu üsyanı qaldırmasına sıra amillər təsir etmişdir. Türk müsəlmanlarını sakitləşdirmək üçün Şen Şitsai onları arasından müstəqillik tərəfdarı olmayan bəzi nüfuzlu liderləri, o cümlədən Hacı Niyazi Xocanı və Kumul üsyanının başqa bir lideri (20 fevral 1931 - 30 noyabr 1931) Yulbars Xanı Qaşqar və Urumçidə vəzifələrə təyin etmişdi.
Eyni zamanda, İslamın təməl prinsiplərinə hücum edən təhsil islahatları və cənuba yayılmış ateist təbliğat proqramı yerli əhalini Şen hökümətindən daha da uzaqlaşdırırdı. Qaşqarda varlı bir müsəlman, Turfan üsyanının keçmiş lideri (1932), Şenin təyin etdiyi şəxslərdən biri olan Mahmud Sijan, hökumətə qarşı çıxışların əsas rəhbəri oldu.
Bu vaxt Sərdar Məhəmməd Haşim Xanın rəhbərliyi altında Əfqanıstanda, Şərqi Türkistan İslam Respublikasının (ilk Şərqi Türkistan Cümhuriyyəti olaraq bilinən ŞTİR) sürgündəki liderlərindən biri Məhəmməd Əmin Buğra 1935-ci ildə Yaponiya səfirinə "Yaponiya protektoratı altında, silah-sursat və maliyyə ilə Tokionun təmin edəcəyi "Şərqi Türkistan Cümhuriyyəti" qurulması barədə ətraflı bir plan təklif edərək" müraciət etmişdi.