Ən kiçik ortaq bölünən
Ən kiçik ortaq bölünən — a və b natural ədədlərinin hər ikisinə bölünən ən kiçik natural ədədə a və b-nin ən kiçik ortaq bölünəni deyilir və ƏKOB (a;b) kimi işarə olunur. ƏKOB (a;b)-ni tapmaq üçün
a və b sadə vuruqlarına ayrılıb qüvvət kimi göstərilir.
Bütün sadə vuruqlardan qüvvəti böyük olanlar seçilir.
Nümunə: ƏKOB (16;24)
= ?
16=2×2×2×2
24=2×2×2×3
ƏKOB(16;24)=2×2×2×3×2=48
42=2×3×6×7×14×21
70=2×7×10×35
ƏKOB(42:70)=210
Yəni böyük ədədin sadə vuruqlarını kiçikdə olub böyükdə olmayan sadə vuruqlara vururuq.
Birdən başqa ortaq bölənləri olmayan natural ədədlərə qarşılıqlı sadə ədədlər deyilir.
Qarşılıqlı sadə ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni onların hasilinə bərabərdir.
Ardıcıl ədədlər qarşılıqlı sadə ədədlərdir. Məsələn, ƏKOB (10, 11)=110
Ardıcıl tək ədədlər də qarşılıqlı sadə ədədlərdir. Məsələn, ƏKOB (5, 7)=35
Ədədlərdən biri digərinin bölənidirsə, ƏKOB bu ədədlərdən böyüyünə bərabərdir.
Dalğa uzunluğuna bölünən multipleksasiya
Dalğa uzunluğuna bölünən multipleksasiya (ing. wavelength-division multiplexing; WDM) — lazer işığının müxtəlif dalğa uzunluqlarından (yəni rənglərdən) istifadə etməklə optik daşıyıcı siqnalları bir optik lifə multipleksləşdirən texnologiya. Bu texnika dalğa uzunluğuna bölünən dupleksləmə adlanan tək bir fiber üzərində iki istiqamətli kommunikasiyaya, həmçinin tutumun çoxalmasına imkan verir.
Bu termin adətən dalğa uzunluğu ilə təsvir edilən optik daşıyıcıya tətbiq edilir, lakin tezlik bölgüsü multipleksasiyası tezliklə daha tez-tez təsvir edilən radio daşıyıcısına aiddir. Bu şərtidir, çünki dalğa uzunluğu və tezlik eyni məlumatı ötürür. Xüsusilə dalğa uzunluğuna vurulan tezlik daşıyıcı dalğanın sürətinə bərabərdir. Vakuumda bu işığın sürətidir və "c" hərfi ilə göstərilir. Şüşə fiberdə əhəmiyyətli dərəcədə, təxminən 0,7 c yavaşdır. Praktik sistemlərdə məlumat sürəti daşıyıcı tezliyinin bir hissəsidir.
== Həmçinin bax ==
Optik nəqliyyat şəbəkəsi
Fotodiod
Spektrometr
Vaxt bölgüsü multipleksasiyası
== İstinadlar ==
=== Əlavə ədəbiyyat ===
Siva Ram Murthy C.; Guruswamy M., "WDM Optical Networks, Concepts, Design, and Algorithms", Prentice Hall India, ISBN 81-203-2129-4.
