* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [ər.] 1. Bu dünyada günah işlər görmüş adamların öldükdən sonra əbədi əzab çəkəcəkləri yer. [Xortdan:] Nagah xəyalıma cəhənnəm düşdü. Ə.Haqverdiyev. [Arvadı ustaya:] A kişi, ağanın … dalınca o qədər adam gedəcək ki, onda qıl körpüdən keçə bilmərik, … cəhənnəmə töküllük. Çəmənzəminli. 2. məc. Son dərəcə əzablı, əziyyətli, işgəncəli, dözülməz şərait, mühit haqqında. [Yaşlı kişi:] O ili bağ mövsümü mənim üçün bir cəhənnəm kimi keçdi. S.Hüseyn. [Ramazan:] Əgər keçmişdə cəhənnəmi görmək istəsəydin, gərək Bakı mədənlərinə gələydin. M.Hüseyn. // Dözülməz dərəcədə isti yer. Səqfi, divarları, döşəməsi nəm; Qışda buzxanadır, yayda cəhənnəm. H.K.Sanılı. Yayı cəhənnəm qədər isti olan … bu qəsəbədən milyonlarla adam keçmişdir. Ə.Əbülhəsən. ◊ Cəhənnəm ol! – çıx get! Rədd ol! [Məşədi Zeynəb acıqlı və ucadan:] Cəhənnəm olun buradan, yoxsa, vallah, bu daşnan vurub başınızı yararam. C.Məmmədquluzadə. [Məşədi İbad Həsən bəyə:] Cəhənnəm ol o yana, mürtəd! Mənə meymun deyib, sonra da əl verirsən? Ü.Hacıbəyov. [Yusif:] Qoy cəhənnəm olsun! [Səməd:] Qaradonlunu dindirən xeyir tapmaz. İ.Hüseynov. Cəhənnəmdən biletsiz qaçan – çox kifir, eybəcər adam haqqında. Mümkün deyil ki, Bədircahana küpəgirən qarı, ya ki cəhənnəmdən biletsiz qaçan deməyəsən. N.Vəzirov. Cəhənnəmə ki… – nə işimə, nə vecimə, nə olsun ki (laqeydlik bildirir).
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / cəhənnəm2 ə. 1) bu dünyada günah işlər görmüş adamların o dünyada əzab-əziyyət çəkəcəkləri həmişəyanar odla dolu yer; 2) m. əziyyətli, əzablı yer.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / cəhənnəm1 CƏHƏNNƏM (din.) [Vaqif:] Canım, nə cəhənnəm, nə cənnət vardır; Bunlar da bir cürə uydurmalardır (S.Vurğun); AXİRƏT DÜNYASI Vidadi: Axırda qismətin olacaq cənnət; Axirət dünyası qalacaq bizə (S.Vurğun); DUZƏX (köhn.) Və bir gün məscidə əsnayi moizədə Axund Molla Tağı deyərdi ki, Həqq-təala cəlli-cəlala buyurur ki, duzəxdə bir ilan var ki, uzunluğu altmış fərxəsdir (C.Məmmədquluzadə); NAR (kl.əd.) Ey ümməti-Məhəmmədə rəhm etməyən kişi; Nar əhlisən, güvənmə nəmazü təharətə (M.Ə.Möcüz); SƏQƏR (arx.) Mənzilinizdir səqər, oxutmuram əl çəkin! Eyləməyin dəngəsər, oxutmuram əl çəkin! (M.Ə.Sabir).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / cəhənnəm2 I сущ. 1. ад: 1) по религиозным представлениям: место, где души умерших “грешников” подвергаются вечным мукам 2) перен. обстановка, условия, пребывание в которых мучительно невыносимо; кромешный ад 2. пекло (сильный зной, жар; место, где очень жарко) II прил. адский: 1. принадлежащий, относящийся к аду. Cəhənnəm quyusu адская бездна 2. перен. ужасный, невыносимо трудный, такой, как в аду, кромешный. Cəhənnəm istisi адская жара, cəhənnəm zülməti кромешная тьма, кромешный мрак (непроглядная, беспросветная тьма); cəhənnəm əzabı адские муки (мучения), мука мученическая; cəhənnəm əzabı çəkmək терпеть адские муки (мучения) ◊ cəhənnəmə vasil etmək отправить на тот свет; cəhənnəmə vasil olmaq: 1. попасть в ад, отправиться в ад; 2. убраться вон ко всем чертям; cəhənnəmə göndərmək послать ко всем чертям; həyatını cəhənnəmə döndərmək kimin мучить, терзать, изводить кого; отравить жизнь кому; cəhənnəmə gedən özünə yoldaş axtarar идущий в ад ищет себе попутчика; itil cəhənnəmə! убирайся (пошел) к черту!; cəhənnəm ol burdan! убирайся! (вон отсюда, катись колбасой); cəhənnəm ol gözümdən! убирайся вон с глаз! cəhənnəm ol get! убирайся во все четыре стороны; провались! cəhənnəm olsun пропади он пропадом (чёрт с ним); cəhənnəm olsun hamısı к черту всё; canı cəhənnəm к черту, черт с ним; cəhənnəmin o başında yaşamaq жить у черта на куличках; cəhənnəmin o başına куда ворон костей не заносил (куда Макар телят не гонял); cəhənnəmin dibinə к черту на кулички; cəhənnəmin isti bucağı чертова дыра; hansı cəhənnəmdədir, hansı cəhənnəmdə itib batıb где он пропал; elə bil cəhənnəmdən biletsiz qaçıb будто с того света; cəhənnəm kimi: 1. как в аду; 2. как ад; cəhənnəmə ki чёрт с ним; cəhənnəmə-gora: 1. ну и чёрт с ним 2. к черту на рога
Azərbaycanca-rusca lüğət / cəhənnəm1 I. i. hell; Hades, the Underworld; din. Gehenna; arx. nether world; the nether regions; ~ əzabı çəkmək / ~ oduna yanmaq to suffer / to go* through hell; Cəhənnəm ol! Go to hell! Away with you!, Be off!, Get away!, Go to the devil!; II. s. diabolical, infernal, hellish; ~ əzabı torment of hell
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / cəhənnəm1 is. 1) enfer m, géhenne f ; ~ əzabı çəkmək souffrir (və ya éprouver) les peines de l’enfer ; Cəhənnəm ol! Va-t-en! Va-t-en au diable! 2) sif. démoniaque, satanique, diabolique ; ~ əzabı les peines infernales (tourments infernaux)
Azərbaycanca-fransızca lüğət / cəhənnəm1 [ər.] сущ. 1. жегьеннем; амилан (куьгьн.); // жегьеннемдин; cəhənnəm odu а) дин. жегьеннемдин цӀай, жегьеннем; б) пер. акьалтӀай чими, эхиз тежер чими гьавадин гьакъинда; 2. пер. акьалтӀай азабдик квай, азиятдик квай, эхиз тежер шараит; // эхиз тежер чими, цавай цӀай авахьзавай чка; ** cəhənnəm ol! жегьеннемдиз вач! ред хьухь! алад!; cəhənnəmdən biletsiz qaçan гзаф кӀвечӀи, кифир, эйбежер касдин гьакъинда; cəhənnəmə ki... жегьеннемдиз, заз вуч ава, зи куьз лазим я, хьурай ман.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / cəhənnəm