dela sözü azərbaycan dilində

Acanthocalyx delavayi (lat. Acanthocalyx delavayi) — dipsacaceae fəsiləsinin acanthocalyx cinsinə aid bitki növü.

Aristolochia delavayi (lat. Aristolochia delavayi) — zəravəndkimilər fəsiləsinin zəravənd cinsinə aid bitki növü.

Buddleja delavayi (lat. Buddleja delavayi) — buddlejaceae fəsiləsinin buddleya cinsinə aid bitki növü.

Calanthe delavayi (lat. Calanthe delavayi) — səhləbkimilər fəsiləsinin calanthe cinsinə aid bitki növü.

Con Delarj (fr. Dzon Delarge; 24 iyun 1990, Brazzavil, Konqo Respublikası) — Konqo futbolçusu, Azərbaycanın "Qarabağ" FK-nun hücumçusu. == Karyera == Delarj peşəkar futbol karyerasına Kamerun futbol klubu olan "Yunyon Douala" FK-da başlamışdır. 2011-ci ilin iyul ayında Slovakiya futbol klubu olan "Dunayska Streda" FK-nun heyətinə qoşulmuşdur. Delarj Futbol üzrə Slovakiya çempionatındakı debütünü 17 iyul 2011-ci ildə "Spartak Trnava" FK-na qarşı keçirmişdir. Klubun 32 oyunda 8 qol vurmasına baxmayaraq, həmin mövsüm ikinci-dərəcəli liqa olan Futbol üzrə Slovakiya Birinci liqasına göndərilmişdir.Delarj 2012-ci yayında Çexiya futbol klubu olan "Slovan Libereç" FK-na transfer edilmişdir. O, 2016-cı ildə Avstriyanın "Admira Vakker Mödlinq" FK-na transfer edilmiş, həmin il isə Türkiyənin "Osmanlıspor" FK-na icarəyə verilmişdir. Bu zaman "Bursaspor" FK-nun diqqətini cəlb edən Delarj 2017-ci ildə həmin kluba transfer edilmişdir. 24 iyul 2018-ci ildə Delarj Azərbaycanın "Qarabağ" FK ilə üçillik bir müqavilə imzalamışdır. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Con Delarj.

Delafossit — mineral, CuFeO2 == Haqqında == Delafossit - triqonal. Kristalları lövhəvari, izometrik. Ayrılma {100} üzrə qeyri-mü­kəmməl. Aqreqat: salxımvari, qabıq­cıq­lar. Rəngi qara. Parıltı metallik. Sərtliyi 5,5. Xüsusi çəkisi 5,41. Kuprit, sərbəst Cu, tenorit, hematitlə birgə oksidləşmə zonasında; gillərdə rast gəlir. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.

Delain — 2002-ci ildə Within Temptation qrupunun keçmiş sintezatorçusu Martijn Westerholt tərəfindən qurulmuşdur. Həmin ildə qrup vokalist Anne Invernizzi ilə "Amenity (2002) (demo)" albom çıxartdılar. Anne-nin ayrılışı ilə qrupa Charlotte Wessels gəldikdən sonra qrup artıq məşhurlaşmağa başladı. "Roadrunner" albom şikəti ilə April Rain (2009) albomlarını çıxartdıqdan sonra qrup daha da məşhurlaşaraq fanatlarını sayını artırdılar. Albomdakı "Frozen", "See Me In Shadow", "The Gathering" mahnılarını Within Temptation qrupunun vokalisti Sharon den Adel və digər məşhurlar ilə duet oxumuşdular.

Delairea (lat. Delairea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Delairea odorata Lem. Delairea aparadensis Funez & Hassemer, 2021SinonimSenecio mikanioides Otto ex Walp., 1848 Delairea scandens Auct. Mikania senecioides hort. Breonia palmata hort. Ipomoea hederacea hort.

Delairea (lat. Delairea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Delairea odorata Lem. Delairea aparadensis Funez & Hassemer, 2021SinonimSenecio mikanioides Otto ex Walp., 1848 Delairea scandens Auct. Mikania senecioides hort. Breonia palmata hort. Ipomoea hederacea hort.

Delamerea (lat. Delamerea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi.

Delamerea (lat. Delamerea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi.

Akasiya (lat. Acacia) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Ağac bitkisi olub, latınca "Acacia" adlanır. "Akaki" yunan sözü olub, bu ad Teofrast və Dioskoridin mülahizələrinə görə Misirdə olan "tikanlı ağac" adlanan "Akasiya torsilisin" adından götürülmüşdür. Azərbaycanın rayonlarında çox vaxt bitkini paxlalarının kənarının şirin olması və bal arılarını cəlb etdiyinə görə "balverən bitki" adlandırırlar. Dekorativ əhəmiyyətə malikdir. Çiçəklərinin tərkibində qatı, sarı rəngli və xoş ətirli efir yağı olduğuna görə ətriyyat sənayesində geniş istifadə olunur. Yaşıllaşdırma və bəzək-bağçılıqda böyük əhəmiyyət kəsb edir. MNB-da kolleksiyada becərilir. == Sinonimləri == Acaciopsis Britton & Rose Bahamia Britton & Rose Delaportea Thorel ex Gagnep.

Delarov adaları (ing. Delarof Islands, aleut. Naahmiĝun tanangis) — Aleut adaları qrupuna, Andreyanov adalarına daxil olan kiçik adalar qrupu. == Coğrafiya == Adreyanov adalarının şərq hissəsindən Tanaqa boğazı, Amçitka və Semisopoçnı adalarının qərbindən isə isə Amçitka boğazı ilə ayrılır. Qrupa 11 ada daxildir: Amatiqnak adası (Amagtignak), Qorelı adası, Ilak, Kavalqa (Qavalĝa), Oqliuqa (Aglaga), Skaqul (Sxaĝulax̂), Taqs (Tagachaluĝis), Tanadak (Tanaadax̂), Uqidak (Qagan-tanax̂), Ulak (Ulak) və Unalqa (Unalĝa). == Tarixi == Adalar öz adını 1836-cı ildə Fyodor Litke tərəfindən verilmişdir. Adalar yunan dənizçisi Evtratiya Delarovun şərəfinə adlandırılmışdır.

Delator — Qədim Romada prokuror və ya donosçu. Cinayət hüququ və fiskal iddialar məsələlərində donosçunun rolu adekvat polis qüvvəsi və ya dövlət ittihamçısı olmayan Roma cəmiyyətində asayişin qorunması üçün müstəsna əhəmiyyət kəsb edirdi. Mükafatlar vətəndaşlar üçün pul mükafatları və ictimai təriflərdən tutmuş kölələrə azadlıq və əcnəbilər üçün vətəndaşlığa qədər dəyişirdi.Donosçuluq imperiya dövründə gəlirli, lakin nüfuzsuz bir peşə oldu. Bundan sui-istifadə edənlər "infamia" (bir çox vətəndaş hüquqlarının itirilməsi), damğalanmaq, şallaqlanmaq və ya sürgünlə cəzalandırılırdı. Onların fəaliyyəti imperatora, xüsusən də tabeliyində olanlara etibar etməyən və ya maliyyə vəsaitinə ehtiyacı olan biri üçün müstəsna faydalı ola bildiyinə görə, bəzi delatorlar cəzadan qurtula bilmiş və hətta siyasi hakimiyyət əldə etmişdilər.

Delavarlar (özlərini lenape adlandırırlar, ing. Delaware) — hindu xalqi. ABŞ-də (Nyu-York, Viskonsin, Kanzas, Oklahoma ştatlarinda yaşayırlar, 3 min nəfər, 1990-cı ilin məlumatı) və Kanadada (Ontario əyalətində rezervasiyalarda, 1 min nəfər) da yaşayırlar. Alqonkin dilləri qrupuna aiddirlər. İndi ingilis dilində danışırlar. Delavarlar ovçuluq, baliqçılıq və əkinçiliklə məşğuldurlar. Qədimdə qəbilənin əfsanəvi tarixi yazılan piktoqrafik yazı növündən faydalanıblar. Dindarlari — protestantdırlar.

Delaver (ing. Delaware) - Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Dover şəhəridir.

Delaver (ing. Delaware) - Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Dover şəhəridir.

Ferdinan Viktor Ejen Delekrua (fr. Ferdinand Victor Eugène Delacroix; 26 aprel 1798[…], Sen-Moris, Birinci Fransa Respublikası – 13 avqust 1863[…], Paris, İkinci Fransa İmperiyası) — fransız rəssamı, təsviri sənətdə romantizm cərəyanının yaradıcılarından biri. == Həyatı == Ejen Delakrua Sen-Morisdə, 26 aprel 1798-ci ildə anadan olmuşdur. Rəsmi olaraq Şarl Delakrua onun atası sayılsa da gəzən şaiyələrə görə o, 1814–1815-ci illərdə Vyana konqresində Fransa nümayəndə heyətinin başçısı olmuş xarici işlər naziri Şarl Taleyranın nikahdan kənar oğludur. Ejen Delakruanın uşaqlıq dostu Aleksandr Düma onu belə xatırlayır: "üç yaşında Ejen asılmış, yanmış, batmış və zəhərlənmişdir". Əlavə etmək lazımdır ki, təsadüfən at yedirtmək üçün istifadə olunan arpa kisəni boynuna dolayaraq az qalsın ki,özünü "boğmuşdur"; çarpayısı üzərindəki milçəkdən qorunmaq üçün istifadə olunan tor alovlanaraq "yanmış"; Bordoda çimərkən "boğulmuş", rəng içərək "zəhərlənmişdir". Böyük Lüdoviq liseyində oxuyarkən Ejen rəssamlığa böyük maraq göstərmiş, klassik ədəbiyyat mövzusunda bilik və çəkmiş olduğu rəsmlərə görə mükafatlandırılmışdır. Ona bu istedadın anası Viktoriyadan keçmiş olması güman edilir. Rəssamlığa həvəsi onda dayısı oyatmışdır. O, hər dəfə dayısını Normandiyaya təbiət şəkilləri çəkmək üçün gedərkən müşayət edirdi.

Franklin Delano Ruzvelt (ing. Franklin Delano Roosevelt; 30 yanvar 1882[…] – 12 aprel 1945[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 32-ci prezidenti (1933–1945). == Həyatı == Franklin Ruzvelt 1882-ci ildə varlı bir ailədə anadan olmuş, mənşə etibarilə holland idi. O, Teodor Ruzveltlə əminəvəsi idi. Franklin Ruzvelt əvvəlcə Harvard universitetini, sonra isə Kolumbiya Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdi. 1913–1920-ci illərdə o, Hərbi Dəniz Nazirinin köməkçisi vəzifəsində işləmişdi. 1921-ci ildə polimelit xəstəliyinə tutulmuş və ömrünün sonunadək ayaqları iflic vəziyyətində qalmışdı. Möhkəm iradəsi və anasının mənəvi dayaq olması Ruzveltin siyasi fəaliyyətlə yenidən məşğul olmasına imkan yaratdı. 1928–1930-cu illərdə o, Nyu-York ştatının qubernatoru seçildi. 1932-ci ildə isə ABŞ-nin 32-ci prezidenti oldu.

Hind-Çin bəbiri (lat. Panthera pardus delacouri) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü.

Rhus delavayi (lat. Rhus delavayi) — sumaqkimilər fəsiləsinin sumaq cinsinə aid bitki növü.

"Vaşinqton Delaveri keçir" (ing. Washington Crossing the Delaware) — alman əsilli amerikalı rəssam Emanuel Qottlib Loytz tərəfindən 1851-ci ildə yağlı boya ilə çəkilmiş rəsm əsəri. Bu rəsmdə ABŞ İstiqlal müharibəsi gedişində general Corc Vaşinqtonun 1776-cı il 25-26 dekabr tarixində Delaver çayını keçmə səhnəsi təsvir olunmuşdur. Rəsmdə təsvir olunmuş səhnə Nyu Cersidə Trentonda məskunlaşmış Hessian ordusuna qarşı gözlənilməz hücumla nəticələnəcək ilk addım idi. Hessian ordusu ABŞ İstiqlal müharibəsi zamanı Böyük Britaniya tərəfindən iştirak edən Almaniyanın Hessen vilayətindən olan muzdlu döyüşçülərdən ibarət dəstə idi. Rəsmin orijinalı Bremen rəsm qalereyasında (Kunsthalle) olan kolleksiyanın bir hissəsi olmuşdur. Lakin 1942-ci ildə İkinci dünya müharibəsi zamanı bombalanma reydi zamanı rəsm əsəri məhv olmuşdur. Loytz bu rəsmin daha iki versiyasını da yaratmışdır. Həmin surətlərdən biri Nyu-Yorkda Metropoliten muzeyində yerləşir. Digər versiyası vaxtilə Ağ evdə olsa da, sonradan Minnesota ştatında yerləşən Uinona şəhərində olan Minnesota Dəniz incəsənət muzeyinə gətirilmişdir.

Zanthoxylum delagoense (lat. Zanthoxylum delagoense) — sədokimilər fəsiləsinin zanthoxylum cinsinə aid bitki növü. == Mənbə == Bandeira, S. 1998. Zanthoxylum delagoense. 2006 IUCN Red List of Threatened Species.

Pararuellia delavayana (lat. Pararuellia delavayana) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin akantkimilər fəsiləsinin pararuellia cinsinə aid bitki növü.