Karfagen məhv edilməlidir!
“Karfagen məhv edilməlidir” (qısa forma - lat. Carthago delenda est, tam ifadə - lat. Ceterum censeo Carthaginem delendam esse) — düşmənə və ya hər hansısa maneəyə qarşı mübarizə aparmaq üçün təkidli çağırış mənasını verən latın frazası. Daha geniş mənada ümumi müzakirə mövzusundan asılı olmayaraq eyni məsələyə daimi qayıdışdır.
Mark Porsi Katon 150-ci illərin sonunda Karfagen səfərindən sonra (müxtəlif mənbələrə görə eramızdan əvvəl 153 və ya 152 -də baş vermişdi) bütün çıxışlarını bu bəyanatla bitirmişdir.
== Frazanın mənbəyi ==
Qədim yunan bioqrafı Plutarxın “Böyük Katonun həyatı” əsərində qeyd edilir ki, Karfagenin barışmaz düşməni olan Roma sərkərdəsi və dövlət xadimi Mark Porsi Katon bütün çıxışlarını (mövzusundan asılı olmayaraq) Senatda işlətdiyi belə bir ifadə ilə bitirmişdir: “Bundan başqa, hesab edirəm ki, Karfagen məhv edilməlidir” ( lat. Ceterum censeo Carthaginem esse delendam). İbarənin müxtəlif formalarına bəzi digər qədim mənbələrdə də rast gəlinir.
== Tarixi zəmin ==
Romanın Aralıq dənizində hökmranlıq etmək üçün finikiyalıların şəhər-dövləti olan Karfagen ilə vuruşduğu Birinci və İkinci Pun müharibələrindəki uğura baxmayaraq, romalılar Karfagenin tərəfindən bir sıra alçaldıcı məğlubiyyətlərə də məruz qalmışdılar və onun yenidən canlanmasından qorxurdular. Bu, tam qələbə və bütün itkilərin qisasını almaq istəyinə gətirib çıxardı.
