Endotel
Endotel — qan və limfa damarlarının, ürək boşluqlarının daxili səthini örtən mezenximal mənşəli yastı hüceyrələrin bir qatlı təbəqəsi.
== Əsas məlumatlar ==
Müasir anlayışlara görə, endotel sadəcə bir maneə və ya filtr deyil. Endotel bədənin ən böyük və aktiv endokrin orqanıdır, bütün toxumalara diffuz şəkildə səpələnib. Endotel qanın laxtalanmasına nəzarət, tonus və qan təzyiqinin tənzimlənməsi, böyrəklərin filtrasiya funksiyası, ürəyin kontraktil fəaliyyəti və beynin metabolik təchizatı üçün vacib olan maddələri sintez edir. Suyun, ionların, metabolik məhsulların yayılmasına nəzarət edir. Axan mayenin mexaniki təsirinə, qan təzyiqinə və damarın əzələ qatının yaratdığı reaksiya gərginliyinə reaksiya verir. Kimyəvi və anatomik zədələrə həssasdır, bu da dövran edən hüceyrələrin yığılması və yapışmasının artmasına, trombozun inkişafına və lipid konqlomeratlarının çökməsinə səbəb ola bilər.
== Strukturu ==
Endotelin hüceyrələri güclü sıx birləşmələrlə bağlandıqdan sonra onların əmələ gəlməsi astrositlərlə təmas nəticəsində yaranır. Endotelin qan axını damar divarının daha dərin təbəqələrindən ayıran qan damarlarının daxili astarıdır. Endotel insan bədəninin bütün sahəsinə yayılmış nəhəng bir parakrin orqandır, çünki davamlı olaraq çoxlu miqdarda ən vacib bioloji aktiv maddələr istehsal edir.
