Germanium
Germanium (Ge) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 32-ci element. Bu elementin arsenik, qalyum ya də digər elementlər ilə gücləndirilmiş halı, elektron tətbiqlərdə məşhur olaraq istifadə edilir. Yarı keçirici olaraq istifadəsi də olduqca məşhurdur. Germanium və germanium oksid, infraqırmızı işığa qarşı şəffafdır. Bu səbəblə, infraqırmızı spektroskoplar kimi müxtəlif optik alətlərdə və həssas infraqırmızı detektorlarında istifadə edilirlər. Optik xüsusiyyətləri səbəbiylə, geniş bucaqlı kamera lenslərində, proyektorlarda və mikroskop lenslərində də seçim edilən bir komponentdir. Bəzi germanium birləşmələri, müəyyən bakteriya növlərinə qarşı spesifik fəaliyyət göstərmələri səbəbiylə, kimyəvi müalicə üsullarından istifadə edilməkdədir.
Germanium - (ingiliscə germanium, rusca германий) - – dövrü sistemin 32 nömrəli elementi; çox zaman yarımkeçiricilərin hazırlanmasında istifadə olunur. Germanium təmiz halda dielektrikdir, lakin ona az miqdarda müəyyən qatışıq (dopant) əlavə etdikdə yarımkeçiriciyə çevrilir. Germanium bəzi diodlarda, tranzistorlarda və günəş batareyası elementlərində tətbiq olunur, ancaq müasir yarımkeçirici qurğularda, demək olar ki, hər yerdə onu silisium sıxışdırıb.
Germanium oksid (IV)
Germanium - oksidi (IV)
Germanium oksidi (IV) (germanium dioksid) germanium və oksigenin binar qeyri - üzvi kimyəvi birləşməsi olub amfoter oksiddir. Kimyəvi formulu GeO2 . Germanium – dioksidin forması silisium dioksidə çox oxşardır. İki kristallik və üçüncü amor modifikasiya halında mövcuddur :
Heksoqonal β- GeO2 , α- kvars ilə eyni quruluşa malikdir.
Tetraqonal α- GeO2 ( mineral forma argutit) SnO2 tipli struktura malikdir. Yüksək təzyiq altında CaCl2 tipli rombik formaya keçir.
Amorf GeO2 şüşəvari kvarsa bənzəyir, suda həll olandır.Tetraqonal germanium dioksid 1033°C -də heksoqonal formaya keçir. ∆Hα→ β=21,6kC/mol
== Alınması ==
Germanium dioksidi GeCl4 hidrolizə uğradıb, alınan çöküntünün 900°C-də qurutmaqla alınır.Bu zaman adətən amorf və heksoqonal GeO2 qarışığı alınır.
GeCl4+ H2O → m GeO2• n H2O + 4HCl↑ □(→┴(900°C) ) GeO2+ H2O↑
700°C-dən yuxarı temperaturda germaniumu oksidləşdirməklə
Ge + O2 □(→┴(˃700°C) ) GeO2
Germanium sulfidin (IV) qaynayan suda hidrolizi ilə alınır.
GeS2 + 2H2O □(→┴(100°C) ) GeO2↓+ 2H2S↑
Germaniumun durulaşdırılmış nitrat turşusunda həll etməklə.
