Gürzələr
Gürzəkimilər (lat. Viperidae) — heyvanlar aləminin pulcuqlular dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
== Sinonimləri ==
Viperae—Laurenti, 1768
Viperini—Oppel, 1811
Viperidae—Gray, 1825
== Yarımfəsilələri ==
Azemiopinae Liem, Marx and Rabb, 1971
Qurbağa gürzələr ?
Buynuzlu gürzələr
Buynuzlu gürzələr (lat. Cerastes) — Gürzəkimilər dəstəsinə daxil olan ilan cinsi. Bu cinsə daxil olan növlər əsasən Şimali Afrika və Yaxın Şərq regionunda yayılmışdır.
Yalançıbuynuz gürzələr
Yalançıbuynuz gürzələr (Pseudocerastes) — Gürzələr cinsinə aid ilan cinsi. Əsasən Yaxın Şərq regionunda yayılmışlar.
Əsas özllikləri gözlərinin üzərində 2–3 pulcuqdan ibarət olan buynuzun olmasıdır.
Bucinsə daxil olan canlıların uzunluqları 40–70 sm arasında dəyişir. Nadir hallarda 108 sm-ri keçir. Yumurta qoymaqla çoxalırlar.
== Təsnifatı və yayılması ==
Bu cinsə 2011-ci ilə olan məlumata görə 3 növ daxildir:
Pseudocerastes fieldi — Fələstin gürzəsi
Pseudocerastes persicus — Fars yalançıbuynuz gürzə
Pseudocerastes urarachnoides — Hörümçək quyruqlu gürzə
Əvvəllər birinci və ikinci növlər eyni növə daxil idi (Pseudocerastes fieldi). Birinci növ Misir, İsrail, İordaniya, Cəudiyyə Ərəbistanı, Suriya, Cənubi İranda yayılmışdır. İkinci növ isəPakistandan Türkiyə, Azərbaycandan İsrail və İordaniya kimi ərazilərə yayılmışlar. Onlara həmçinin Səudiyyə Ərəbistanı, Oman və BƏƏ kimi ölkələrdə belə görülə bilir.
Əsl gürzələr
Əsl gürzə (lat. Vipera) — heyvanlar aləminin pulcuqlular dəstəsinin gürzəkimilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Kiçik Asiya gürzələri
Kiçik Asiya gürzələri(lat. Montivipera) — Gürzələr fəsiləsinə aid ilan cinsi. Əvvəllər isə bura daxil növlər Əsl gürzələr cinsinə daxil edilirdi.
== Klassifikasiya ==
Cinsə 8 növ daxildir:
Montivipera albicornuta — İranın şimal-qərbi Zəncan
Montivipera albizona — Anadolu gürzəsi — Türkiyə endemiki
Montivipera bornmuelleri — Livan, İsrail, Suriya
Montivipera bulgardaghica — Türkiyə endemiki
Montivipera latifii — Lətif gürzəsi — İran endemiki
Montivipera raddei — Radde dağ gürzəsi — Ermənistanda, Naxçıvan (Azərbaycan), İran və Türkiyə.
Montivipera wagneri — Vanqer gürzəsi — Şərqi Türkiyə və şimal-qərbi İran
Montivipera xanthina — Kiçik Asiya gürzəsi — Türkiyə, Suriya, Yunanıstanın adalarında.
