Şəki hakimliyi
Şəki hakimliyi — 1551-ci ilə qədər, əsasən indiki Azərbaycan Respublikasının şimal-qərbində, qismən də indiki Gürcüstan Respublikasının şərqi və Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasının cənub ərazisində mövcud olmuş dövlət. Əvvəl monqol mənşəli Orlat sülaləsi tərəfindən, sonra isə islam dinini qəbul etmiş Qara Keşiş oğlu və onun nəslindən olan hökmdarlar tərəfindən idarə edilmişdir. Bu dövlətin ərazisi qərbdə Tiflis şəhəri yaxınlığından, şərqə – Qəbələ şəhəri yaxınlığına qədər, cənubda Kür çayından Böyük Qafqaz sıra dağlarına qədər, hətta bəzi məlumatlara görə daha şimala – Dərbənd şəhəri yaxınlığına qədər uzanmışdı.
XIV əsrin sonlarında yaranan Şəki hakimliyini idarə etmiş Orlat sülaləsi azərbaycanlılaşmış türkdilli monqol sülaləsi idi. Bu sülalənin ən azı iki nümayəndəsi elmə məlumdur (Seyid Əli Orlat və Seyid Əhməd Orlat).
Seyid Əli Orlat, təxminən 1393–1399
Seyid Əhməd Orlat, 1399 — təxminən 1423/1424
Əli inaq, ən geci 1435 — ən azı 1435
Əbdülqafar, ən geci 1447/1448 — ən azı 1468/1469
Şahhüseyn , ən geci 1497–1497
Əlican xan/Candar Qara keşiş oğlu, 1444/45–1456/57
Qutul xan (Əlican xanın oğlu), 1456/57–1468
Zəki/Şəki xan(Qutul xanın oğlu), 1468–1488
Həsən sultan, ən geci 1519 — may, 1524
Dərviş Məhəmməd xan (Həsən sultanın oğlu), may, 1524 — may, 1551
И.П.Петрушевский. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджан и Армении в XVI — начале XIX вв., стр. 35; 72, Ленинград, 1949.
Şəki xanlığının tarixindən, Bakı, 1993.
Togan, Zeki Velidi.