hiyləgər sözü azərbaycan dilində

1 sif. [ər. hiylə və fars. …gər] 1. Hiylə işlədən, kələkbaz, fəndgir, bic, məkrli. Hiyləgər adam. – [Nüşabə:] Düşmən həm güclüdür, həm də hiyləgər; Qüvvətlə, hiyləylə qazanır zəfər. A.Şaiq. Dünyanın ən hiyləgər, mahir kələkbazları; Saat ilə təqvimə əl qata bilmədilər; Yalnız vaxtı, zamanı aldada bilmədilər. B.Vahabzadə. // məc. Eyni mənada bəzi heyvanlar haqqında. Hiyləgər tülkü. – Görünür ki, kəndə dadanmış bu qurd çox təcrübəli və hiyləgər bir qurd idi. M.Rzaquluzadə. 2. Hiylə ifadə edən. Hiyləgər baxış. – Cəfər hiyləgər bir təbəssümlə göz vurdu və qonaqları sakit eləyə-eləyə: – Qardaş, hər sirr Allah yanındadır, – [dedi] Çəmənzəminli.

2 ə. və f. bax hiylətgər.

1 diribaş — cəld — zirək — çevik

2 xain — məkrli — iblis — şeytan

3 kələkbaz — fəndgir — bic — fırıldaqçı — haramzada — cüvəllağı

4 HİYLƏGƏR Dedi: – Rədd ol, hiyləgər! Lovğalanma bu qədər! (A.Şaiq); BİC Kəndlilər arasında belə bir söz gəzirdi ki, Şahbaz bəy bic adamdır... (M.İbrahimov); BİCƏNGƏ(NƏ) (məh.) [Dayıoğlu:] Amma elə ki bicəngə xalaoğlum başladı dayımı yamsılamağa və dayım kimi dodaqlarını tərpətməyə, ... doğrusu, mən də gülməyə başladım (C.Məmmədquluzadə); CÜVƏLLAĞI Həsən yazıq türkəsaya adamdır, birdən keçər bir cüvəllağının əlinə, yıxar evimi, papağımı vurar yerə, ciyərim od tutub yanar, əlim bir yana çatmaz (M.İbrahimov); ÇOXBİLMİŞ (dan.) Qəndab: Yaxşı deyirlərmiş ki, yetim çoxbilmiş olur (B.Bayramov); DƏLƏDUZ Malik: Bunlar da o dələduz Malik ibn Səidin aşıqlarıdır (A.Şaiq); ƏMƏLBAZ Demək, bu əməlbaz arvad oturduğu yerdə ..qızını söz-sovdan qurtardı (S.Rəhimov); ƏYYAR Əyyar İbrahim Şiraza gələndən sonra Fərəc ixtisara düşən bir müəllim vəziyyətində qalmışdı (Qantəmir); FAQQI (dial.) Fatma çox faqqı arvaddı (ADDL); FƏNDBAZ (dan.) Əhməd: Zalımoğlu nə fəndbazmış, a gədə!.. (N.Vəzirov); FIRILDAQÇI Zöhrə: Anam fırıldaqçı adamları sevmir (M.İbrahimov); FƏNDGİR Mircəlil Fətiyə: Yaşa! Fəndgir oğlansan, – dedi. – İndi tapdığın çörəkdən bir tikə özün ye, birini də rəis müavininə nəzir elə (Ə.İldırımoğlu); HARAMZADƏ Zəki: Min cür fırıldaq işlətmiş bu qoşa haramzadələr indi məhkəmə kürsüsündə cüt oturmuşlar (Anar); HƏLLƏM-QƏLLƏM (dan.) Xan: Ay gedə, sən çox həlləm-qəlləm adama oxşayırsan... (Çəmənzəminli); HİYLƏBAZ A hiyləbaz molla, sənin bu kələyini biz də duymuşuq (S.S.Axundov); JULİK (dan.) Ham dükançı Hüseyn? Ədə, o yaman julik, yaman adam.. (A.Şaiq); KƏLƏKBAZ Əsgər: Halal olsun Süleyman, sən nə kələkbazsan, şeytan! (Ü.Hacıbəyov); QURNAZ (köhn.) Oqtay: Təbiət qurnaz baqqallar kimi bizi aldadır (C.Cabbarlı); LOTU (dan.) Qurbanəli bəy: Amma beş-on il bundan irəli burada bir pristav vardı; çox lotu oğlan idi (C.Məmmədquluzadə); MƏKRLİ O, görünür, hiyləgər və məkrli düşmənindən intiqam almaq üçün sənətin ecazkar qüdrətini sınaqdan keçirmək istəyirdi (M.Hüseyn); NADÜRÜST Qəmrar: Hamımız deyirdik ki, bu nadürüst adamları başından elə, qulaq asmırdı (S.Rəhman); ŞARLATAN Bunlar da yaxşı adamlardır, amma şarlatandırlar (C.Məmmədquluzadə); ŞEYTAN (məc., dan.) Səlimə: Ax, necə şeytandır... hər kəsin ürəyinə girməyi necə bacarır (İ.Əfəndiyev); TÜLƏK (dial.) Nemət tülək adamdı (ADDL); TÜLKÜ (məc., dan.) Səfər tülkü olsa da axır tələyə düşdü; Olan olmuşdu artıq, ötən dəxi ötmüşdü (M.Rahim); TÜLÜNGÜ (dial.) Abbas lap tülüngüdü (ADDL); VƏLƏDÜZZİNA (məh.) Xanpəri: İtil buradan, vələdüzina! (N.Vəzirov); ZATIQIRIQ (dan.) Qarovulçu Həmidə: İnanıram, qərdeşoğlu, Abdulla Qəmbərov zatıqırıq idi. Zatıqırıqdan hər nə desən gözləmək olar (H.Abbaszads); KAZİB (köhn.).

1 HİYLƏGƏR – MƏRD Böyük bir yazıçı deyib ki, bic və hiyləgər adamlar hamını aldadıb tora sala bilərlər (M.İbrahimov); O yaxşı gündə nəcib və xeyirxahdır, ürəyi genişdir, səxavətlidir, mərd və qayğıkeşdi (M.İbrahimov).

1 I прил. хитрый: 1. скрывающий свои истинные намерения, идущий непрямыми, обманчивыми путями к достижению чего-л.; лукавый, коварный. Hiyləgər adam хитрый человек, hiyləgər tülkü хитрая лиса, hiyləgər düşmən коварный враг, hiyləgər olmaq быть хитрым, лукавым 2. выражающий хитрость. Hiyləgər baxış хитрый взгляд, hiyləgər təbəssüm хитрая улыбка, hiyləgər gözlər хитрые глаза, hiyləgər siyasət хитрая политика, hiyləgər davranış хитрое поведение II сущ. хитрец, хитрюга, мошенник, лукавец, плут

1 I. i. fraud, cheat, trickster; slyboots II. s. sly, cunning; (məkrli) artful; ~ adam a sly person; ~ təbəssüm sly smile; ~ baxış cunning look

2 bax fırıldaqçı

1 is. rusé f, roublard m ; coquin m, fripon m magouilleur m, combinard m ; ~ təbəssüm sourire m malin ; ~ baxış regard m malicieux

1 [ər. hiylə və fars. ...gər] прил. 1. гьиллебаз, амалдар, биж, фендигар; 2. гьилле квай, бижвал квай (мес. хъвер).

1 düzenbaz, hilekar, sinsi