insanlıq sözünün azərbaycan dilində istifadasi, mənası, izahı, yazılışı, tərcüməsi / Sözlük

İnsanlıq tarixi

Dünya tarixi və ya insanlıq tarixi — bütövlükdə bəşər cəmiyyətinin inkişaf prosesi, bütün xalqların tarixində özünü göstərən qanunauyğunluqlar ilə səciyyələnir. Dünya tarixi prosesi bəşər cəmiyyətinin yaranması ilə başlayır və ümumi fərqləndirici xüsusiyyətlərdən asılı olaraq şərti olaraq xronoloji dövrlərə bölünürBəzən dünya tarixi ayrı-ayrı ölkələrin tarixinin və ya özünəməxsus və nisbətən qapalı mədəniyyətlərin tarixlərinin məcmusu kimi başa düşülür. Bəşər tarixinin inkişafı iki yolla həyata keçirilir: kəşflərin və tapıntıların tədricən artması, həmçinin maddi və mənəvi təkamül dövrünü təşkil edən keyfiyyətli sıçrayışlar və ya inqilablar yolu ilə. Kənd təsərrüfatı (Neolit) inqilabı sivilizasiyaların, məskunlaşmış icmaların inkişafına, yəni köçəri həyat tərzindən (maldarlıq və yığım) əkinçiliyə keçdi. Bu qədim sivilizasiyalarda biliklərin nəsildən-nəslə maddi daşıyıcılarda ötürülməsinə imkan verən yazı icad edilmişdir. Bu, müxtəlif sənətkarlıqların inkişafına, əmək bölgüsünə və cəmiyyətin təbəqələşməsinə təkan verdi. Səpələnmiş yaşayış məntəqələri həyatı dəstəkləyən mənbələr — münbit təbii suvarılan torpaqlar, su (çaylar və göllər) və heyvandarlıq üçün bol otlaqlar ətrafında cəmləşmişdir. Nəqliyyat vasitələrinin təkmilləşdirilməsi də buna kömək etdi. Qədim icmaların bu təbii inkişaf prosesləri, min illər boyu inkişaf edən qonşu icmalar arasındakı rəqabət və qarşıdurmalarla müşayiət olunan vəziyyət dövlətlərin və daha sonra super güclərin (imperiyaların) yaranmasına səbəb oldu. Qədim dövrün sonunda Roma İmperiyasının Avropada süqutu orta əsrlərin başlanğıcı oldu.

İnsanlıq əleyhinə cinayətlər

İnsanlıq əleyhinə cinayətlər — qəsdən öldürmə, qəsdən xəsarət yetirmə, işgəncə, əzab və ya əsarət, şəxs azadlığından məhrum etmə, elmi təcrübələrə məruz qalma, cinsi təcavüz, uşaqlara qarşı cinsi istismar, məcburi hamiləlik, məcburi fahişəlik. Bu, cəmiyyətin bir hissəsinə qarşı bir plana uyğun olaraq siyasi, fəlsəfi, irqi və ya dini motivlərin sistematik şəkildə işlənməsidir. Bu konsepsiya İkinci Dünya Müharibəsindən sonra geniş istifadə olunur. Bu termin ilk olaraq 28 may 1915-ci ildə İngiltərə, Fransa və Rusiyanın, Türkiyədəki ermənilərin qətl edildikləri iddiasıyla nəşr etdikləri bəyannamədə yer almışdır. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra qəbul edilən Nürnberq Beynəlxalq Hərbi Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasında (səlahiyyətində) bəşəriyyətə (insanlığa) qarşı cinayətlər də sayılmışdır. Tərifi və əhatə dairəsi mübahisəli olmasına baxmayaraq, həm beynəlxalq, həm də milli şəkildə cəzalandırılması üçün qaydalar qəbul edilmişdir. İnsanlıq əleyhinə olan cinayətlər quruluş baxımından motivasiya və intensivlik meyarları ilə adi cinayətlərdən fərqlənir, həm də prosedur baxımından fasilələrə məruz qalmırlar. Roma Statusu 1998-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının konfransında beynəlxalq səviyyədə kollektiv şəkildə törədilən insanlığa qarşı cinayətləri mühakimə etmək və cəzalandırmaq məqsədilə qəbul edilmiş və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi 2002-ci il iyulun 1-dən vəzifəsinə başlamışdır. Nürnberq Beynəlxalq Hərbi Cinayət Məhkəməsi, nasistlərin sovet əsirlərinə qarşı etdikləri cinayətlərin insanlığa qarşı cinayətlərə örnək olmasına dair qərar çıxarıb.

İnsanlıq əleyhinə cinayət

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 10.00 dəfə / 1 mln.

2003	•••••••••••••••••	11.81
2004	•••••••	4.72
2005	••••••	4.05
2006	••••••••••••••••••	12.61
2007	•••••••	4.44
2008	••••••••	5.12
2009	••••••	4.16
2010	••••••••••••	8.26
2011	•••••••••••••	9.01
2012	•••••••••••••••	10.07
2013	•••••••••••••••	10.50
2014	•••••••••••••••••••	12.87
2015	•••••••••••••••	10.38
2016	••••••••••••••••••	12.49
2017	••••••••••••••••••••	13.49
2018	••••••••••••••••••••	14.08
2019	••••••••••••••••••	12.24
2020	•••••••••••••••••••	13.00

insanlıq sözünün leksik mənası və izahı

1 is. 1. top. Bəşəriyyət, insanlar. Sən mükafatını insanlığa xidmətdə ara; Əbədi zövqü, təsəllini həqiqətdə ara. A.Səhhət. Dünyada səfalət və fəlakət yalnız insanlığın yoxsul qisminə nəsib imiş. A.Şaiq. İnsanlığa Tusilər, Səbuhilər verdik biz; Şerimizin qüdrəti bir dənizdir, bir dəniz. R.Rza. Qoy bütün insanlıq səcdənə gəlsin; Ey şəhid qanından qızaran bayraq! B.Vahabzadə. 2. məc. İnsanpərvərlik, əsil insana xas olan sifət və fəzilətlər; mürüvvət. Kim ki insanı sevər, aşiqi-hürriyyət olur; Bəli, hürriyyət olan yerdə də insanlıq olur. M.Ə.Sabir. Yox kimsədə mərhəmətlə vicdan; İnsanlığı həp unutdu insan. H.Cavid. Rəşidin bu insanlığını və hümmətini hər kəs bildi. İ.Musabəyov. □ İnsanlıq sifətini itirmək – ədalətsiz, qeyri-vicdani iş görmək, insan adına layiq olmayan hərəkətlərə yol vermək. Kömək etmək imkanı əldə ikən bu vəzifədən boyun qaçırmaq insanlıq sifətini itirmək deməkdir. M.S.Ordubadi.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / insanlıq

insanlıq sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

1 mürüvvət
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / insanlıq
2 bəşəriyyət
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / insanlıq
3 1. İNSANLIQ Bəşər belə körpülər ildən-ilə bol salır; İnsanlıq bu körpüdən ağ günlərə yol salır (S.Vurğun); ADAMİYYƏT Fitnələr kim faş olur, bilməm nə halətdən törər; Əql bavər eyləməz kim, adamiyyətdən törər (M.Ə.Sabir); BƏŞƏRİYYƏT Adam var ki, təmizdir, müqəddəsdir niyyəti; Ev tikir, yollar çəkir, sevir bəşəriyyəti (M.Rahim); İNSANİYYƏT [Əli:] Din bir əmri-vaqe olaraq, insaniyyətlə bərabər doğmuş və əsrlərdən bəri dolanbac tarix yollarında onu təqib edir (Çəmənzəminli). 2. insanlıq bax insanpərvərlik
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / insanlıq

insanlıq sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

1 İNSANLIQ – BARBARLIQ Rəşidin bu insanlığını və hümmətini hər kəs bildi (İ.Musabəyov); Mən belə barbarlığa dözmərəm (C.Cabbarlı).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / insanlıq

insanlıq sözünün rus dilinə tərcüməsi

1 1. человечность, гуманность; 2. человечество;
Azərbaycanca-rusca lüğət / insanlıq
2 I сущ. 1. человечество, человеческий род, человеческое общество. İnsanlığa xidmət служение человечеству, bütün insanlıq все человечество, insanlığın gələcəyi будущее человечества 2. человечность. İnsanlığını göstərmək показать, проявить свою человечность, insanlıq hər şeydən üstündür человечность превыше всего, insanlıqdan əsər yoxdur нет ни капли человечности, insanlıq etmək (eləmək) проявлять, проявить человечность II прил. человеческий. İnsanlıq ləyaqəti человеческое достоинство ◊ insanlıq simasını itirmək утратить человеческое достоинство, человеческий облик; insanlıqdan çıxmaq: 1. утратить совесть; 2. потерять человеческий облик
Azərbaycanca-rusca lüğət / insanlıq

insanlıq sözünün inglis dilinə tərcüməsi

1 I. i. 1. mankind, humanity; 2. humaneness, philanthropy; ~ göstərmək to display / to show* humaneness; ~dan çıxmaq to lose* one’s conscience, to lose* one’s character II. s. human; ~ ləyaqəti human dignity
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / insanlıq

insanlıq sözünün fransız dilinə tərcüməsi

1 is. humanité f ; philanthropie f ; ~ dan çıxmaq perdre vt la conscience
Azərbaycanca-fransızca lüğət / insanlıq

insanlıq sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

1 1. инсанвал, инсанар; 2. меж. инсапервервал, инсандиз хас тир сифетар; мирвет; insanlıq sifətini itirmək инсанвилин суфат квадарун, адалатсуз кар авун, инсандин тӀварцӀиз лайих тушир гьерекатриз рехъ гун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / insanlıq

insanlıq sözünün türk dilinə tərcüməsi

1 insanlık
Azərbaycanca-türkcə lüğət / insanlıq

insanlıq sözü azərbaycan dilində

Yazılış

Mündəricat