İohann sözü azərbaycan dilində

İohann İliç Qançev, əsl adı Bakılı İohann (1878, Sima, Vladimir vilayətinin - 20 oktyabr ( 2 noyabr 1937, kənd Dolinka Karaqanda əyalətinin Dolinka qəsəbəsi) — Rus Pravoslav Kilsəsinin kahini ; Bakıdakı Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsinin baş keşişi == Tərcümeyi-hal == 1878-ci ildə Vladimir vilayətinin Yuryevski rayonunun Sima kəndində anadan olub. Petroqrad İlahiyyat seminariyasını bitirib. Seminariyada oxuyanda, rəssamlığı çox sevən gələcək müqəddəs ata sənət kurslarına qatıldı. Seminariyanı bitirdikdən sonra İohann Qançev 1910-cu ildə kahin təyin edildi və ruhanilərin xeyir-duası ilə Azərbaycanda keşiş olaraq xidmətə başladı. İohann ata Azərbaycanda olduğu ilk dövrlərdə Bakı quberniyasının Quba əyalətinin Aleksandrovka kəndində Müqəddəs ananın Boqolyub ikonasının şərəfinə kilsədə rahib olaraq xidmət etmişdir. 1911-ci ildə Bakılı Pimenin qərarı ilə Bakıda Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsinin baş keşişi təyin edlir. Kilsə təqiblərinin başlaması ilə Bakını tərk etmək məcburiyyətində qalır və ailəsi ilə birlikdə Lənkəranda notarius işləyən qardaşının evinə köçür. Lənkəran yaxınlığındakı Göytəpə kəndindəki Müqəddəs ananın ikonası məbədin keşişi Aleksi Ponomaryovun ölümündən sonra, İohann ata hatası Alexy Ponomaryov, ata əmin məbədin rahibi təyin edilir. 20 Mart 1933-cü ildə İohann ata saxta ittihamlarla həbs edildi. 10 sentyabr, "əks-inqilabçılıq və casusluq fəaliyyətinə görə" və "xaricdən qanunsuz olaraq Azərbaycan SSR-dən İrana getmək niyyəti" səbəbindən, NQÇİ İdarə heyəti tərəfindən məhkum edildi (Cinayət Məcəlləsinin 58-ci maddəsi, 6, 10, 12-ci maddələr) və beş il müddətə Qazaxıstana göndərilir.

Həvari Yuhənna (q.yun. Ἰωάννης Iōánnēs) — xristianlıqda on iki həvaridən biri, Bibliyadakı Yuhənna incilin, Vəhy kitabı (Apokalipsis) və üç məktubun müəllifi. Xatirə günləri: 27 dekabr (katolik və digər Qərb Kilsələrində), 8 may, 30 iyun və 26 sentyabr (pravoslav Kilsəsində).

II İoann - 1402/3-cü ildə VII Georgi ilə birlikdə Əmir Teymura təslim olmuşdu. Sonrakı illərdə Gürcüstanın Qaraqoyunluların hücumlarına məruz qalmasından istifadə edərək müstəqil fəaliyyət göstərməyə başladı. Lakin 1414-cü ildə I Aleksandr Baqrationa məğlub oldu. 1444-cü ildə vəfat etdi. Yerinə oğlu II Ağbuğa gəldi.

IV İohann Komnenos (yun. Ἰωάννης Μέγας Κομνηνός)(ən geci 1404, Trabzon – aprel 1460), 1429-ci ildən 1459-ci ilə qədər Trabzon imperiyasının imperatoru. Trabzon imperatoru IV. Aleksios ilə Theodora Kantakouzene'nin oğludur. == Həyatı == 1426-ci ildə atasına hücum edib,amma müvəffəqiyyətsizliyə uğrayıb. Bunun üzərinə Gürcüstana çəkilib. Gürcüstan Kralı I. Aleksandrosun qızı Bagrationi ilə evlənib. Ancaq bu evlilik Trabzon üçün lazımlı dəstəyi verməyib. 1427-ci ildə Krımda olan Genuya kolonyasına gəmiylə getmiş, burada hazırladığı bir ordu ilə 1429-ci ildə Trabzona hərəkət etmişdir. Atası Aleksios ona qarşı gəlsə də, İohann bəzi zadəganların dəstəyini qazanmağı bacarmışdır. Bu zadəganlar atası çadırında yatarkən İohannın agentləri tərəfindən öldürülməsinə icazə vermişlər.

İohann — ad.

Vəftizçi İohann (ivr: יוחנן המטביל, Yoḥanan ha-mmaṭbil, ərəb. يوحنا المعمدان‎ Yuhanna Al-Ma'madan,arami və ya süryani: ܝܘܚܢܢ ܡܥܡܕܢܐ Yoḥanan Mamdana, qədim erm. Yovhannēs Mkrtičʿ, qədim yunan: Ἰωάννης ὁ βαπτίζων, yun. Ὁ Ἅγιος/Τίμιος Ἐνδοξος, Προφήτης, Πρόδρομος, καὶ Βαπτιστής Ἰωάννης Ho Hágios/Tímios Endoxos, Prophḗtēs, Pródromos, kaì Baptistḗs Ioánnes) - səyyar vaiz, Xristianlıq, İslam (Yəhya ibn Zəkəriyyə kimi tanınır), Bəhailik və Mandayizmdə əsas dini obrazlarından biridir.İohannın günahların bağışlanması üçün bənzərsiz vəftiz təcrübəsinə malik olması qeyd edilir. Əksər tədqiqatçılar İohannın İsanı da vəftiz etdiyini qəbul edirlər. Araşdırmaçılar İsanın İohannın ardıcılı olmasını bildirirlər, bəzi Əhdi-Cədid məlumatları isə İsanın erkən ardıcıllarının da İohannın ardıcılları olduğuna işarə edirlər. Vəftizçi İohann haqqında məlumatlar həm də qədim yəhudi tarixçisi İosifin əsərində verilir. Bəzi tədqiqatçılar İohannın, apokalipsisi gözləyən və vəftizi xatırladan dini ritual keçirən yəhudi dini sektalarından biri olan yarım-asketik Essenilərin təsiri altında olduğunu bildirsələr də, bunu sübut edəcək birbaşa dəlillər yoxdur. Əhdi-Cədidə görə İohann özündən daha böyük bir mesianik fiqurun gəlməsini gözləyirdi və İsa özü onun yanına gəlmişdi. İsa haqqında müjdələr verdiyinə görə, xristianlar iohannı daha çox carçı və ya elçi kimi qəbul edirlər.

Vəftizçi İohann (ivr: יוחנן המטביל, Yoḥanan ha-mmaṭbil, ərəb. يوحنا المعمدان‎ Yuhanna Al-Ma'madan,arami və ya süryani: ܝܘܚܢܢ ܡܥܡܕܢܐ Yoḥanan Mamdana, qədim erm. Yovhannēs Mkrtičʿ, qədim yunan: Ἰωάννης ὁ βαπτίζων, yun. Ὁ Ἅγιος/Τίμιος Ἐνδοξος, Προφήτης, Πρόδρομος, καὶ Βαπτιστής Ἰωάννης Ho Hágios/Tímios Endoxos, Prophḗtēs, Pródromos, kaì Baptistḗs Ioánnes) - səyyar vaiz, Xristianlıq, İslam (Yəhya ibn Zəkəriyyə kimi tanınır), Bəhailik və Mandayizmdə əsas dini obrazlarından biridir.İohannın günahların bağışlanması üçün bənzərsiz vəftiz təcrübəsinə malik olması qeyd edilir. Əksər tədqiqatçılar İohannın İsanı da vəftiz etdiyini qəbul edirlər. Araşdırmaçılar İsanın İohannın ardıcılı olmasını bildirirlər, bəzi Əhdi-Cədid məlumatları isə İsanın erkən ardıcıllarının da İohannın ardıcılları olduğuna işarə edirlər. Vəftizçi İohann haqqında məlumatlar həm də qədim yəhudi tarixçisi İosifin əsərində verilir. Bəzi tədqiqatçılar İohannın, apokalipsisi gözləyən və vəftizi xatırladan dini ritual keçirən yəhudi dini sektalarından biri olan yarım-asketik Essenilərin təsiri altında olduğunu bildirsələr də, bunu sübut edəcək birbaşa dəlillər yoxdur. Əhdi-Cədidə görə İohann özündən daha böyük bir mesianik fiqurun gəlməsini gözləyirdi və İsa özü onun yanına gəlmişdi. İsa haqqında müjdələr verdiyinə görə, xristianlar iohannı daha çox carçı və ya elçi kimi qəbul edirlər.

İohann Altuzi (alm. Johannes Althusius‎) (1557–1638) Alman filosofu, ilahiyyatçısı. == Həyatı == == Fəlsəfəsi == İohann Altuzi elə bir müqavilə nəzəriyyəsini təklif etdi ki, o, dinə deyil, müxtəlif ictimai birliklərin mövcudluğuna əsaslanmış olsun.Bu nəzəriyyədə müqavilə anlayışı həm müxtəlif sosial qruplar arasındakı, həm də, hökmdarlar və təbəələr arasındakı qarşılıqlı əlaqələrin izahı üçün tətbiq edilir. Müxtəlif birliklər - ailə, gildiya, yerli icma, əyalət, millət – müxtəlif vəzifələrə malikdirlər və müxtəlif razılaşmalara uyğun olaraq qurulurlar. Ali hakimiyyət həmişə xalqa yəni, fərdlərə deyil, iyerarxik olaraq qaydaya salınmış ictimai üzvi birliklərə - ailədən dövlətə kimi - məxsusdur. Kral və dövlət xidmətçiləri xalqdan hakimiyyəti o şərtlə alırlar ki, onlar müqavilənin özlərinə aid hissələrini yerinə yetirirlər. Bu Altuziyə izah etməyə imkan verir ki, ali hakimiyyətin həmişə xalqa məxsus olmasına baxmayaraq, kral və bürokratiya inzibati hakimiyyətə əslində hansı yolla malik olurlar. Hər bir şey spesifik dini anlayışlarla deyil, sosial qruplar arasında olan razılaşma, müqavilə ilə izah edilir. Müstəqil milli dövlətlərin yaranmasından sonra, onların qarşılıqlı münasibətləri barədə məsələ meydana çıxdı. Bu qarşılıqlı münasibətləri nizama sala bilən hər hansı bir təsisat yox idi.

İohann Amman (ing. Johann Amman; 22 dekabr 1707 – 4 dekabr 1741, Sankt-Peterburq) — Böyük Britaniya botaniki. == Elmi fəaliyyəti == İohann Amman toxumlu bitkilər üzrə ixtisaslaşmışdır. == Əsərləri == Stirpium rariorum in Imperio Rutheno sponte provenientium icones et descriptiones / Collectae ab Joanne Ammano, M. D. Acad. Imper. scient. membro et botanices professore, Regiae Societatis Londinensis sodali; Instar supplementi ad Commentar. Acad. scient. Imper.

İohann Bernulli (ing. Johann Bernoulli; d. 6 avqust 1667, İsveçrə – ö. 1 yanvar 1748, İsveçrə) — isveçrəli riyaziyyatçı, Yakob Bernullinin qardaşı; diferensial və inteqral hesabını yaradanlardan biridir; variasiya hesabının əsasını qoymuşdur; riyazi analizin üsullarını tətbiq etməklə mexanikanı zənginləşdirmişdir. == Həyatı == 6 avqust 1667-ci ildə İsveçrədə doğulub. 1 yanvar 1748-ci ildə İsveçrədə vəfat etmişdir.

İohann Xristof Denner (alm. Johann Christoph Denner‎ ; 13 avqust 1655, Leypsiq — 20 aprel 1707, Nürnberq) — alman musiqi ustası. Klarnetin yaradıcısı.

İohan Vilhelm Edel və ya İvan Edel (1863, Çerniqov quberniyası[d] – 14 fevral 1932, Bakı) — alman əsilli rusiyalı memar, dövlət müşaviri. Hacınskinin evi, Mitrofanovun evi, Qrifonlu ev kimi Bakıdakı bir çox tarixi binaların memarı. == Həyatı == === İlk dövrləri === İohan Edel 1863-cü ildə Çerniqov quberniyasının, Borznensk uyezdində yerləşən alman koloniyası Bilovaçda, sonradan Bakı mayakında işləyəcək alman zadəgan nəslindən olan Vilhelm Edelin ailəsində anadan olub. Pravoslav kilsəsində vəftiz olunduqdan sonra İohan Vasilyeviç adını alır dünyada isə İvan Vasilyeviç kimi tanınır. Moskva Rəsm, Heykəltəraşlıq və Memarlıq Məktəbində təhsil aldığı müddətdə o, lüteran dua evinin məktəbin və pastoratın layihəsini hazırlayır. 1886-cı ildə isə Bakıdakı lüteran cəmiyyəti üçün yeni layihə hazırlayır, lakin bu layihəyə əsasən yalnız məktəb və Evangelik lüteran kilsəsi tikilir. A. Savrasovdan dərs alan o məktəbi qızıl medalla bitirir. Bu medalı o, "Hamamda" rəsminə görə alır. Əmisi və atası Bakıda işlədiklərinə görə tezliklə o da, 1880-ci illərin əvvəlində Bakıya gəlir. === Yaradıcılıq dövrü === 1888-ci ildə Edel Marinski Qadın Gimnaziyasında rəsm dərsi keçməyə başlayır.

İohann Fük(alm. Johann Wilhelm Fück‎; 8 iyul 1894, Frankfurt-Mayn, Prussiya – 24 noyabr 1974[…], Halle) — alman şərqşünası. == Həyatı == İohann Fük 8 iyul 1894-cü ildə Almaniyanın Frankfurt-Mayn şəhərində bir dülgərin oğlu olaraq dünyaya gəlmişdi. 1913-cü ildən 1918-ci ilə qədər Halle, Berlin və Frankfurt am Main universitetlərində şərqşünaslıq və klassik filologiya təhsili aldı. 1921-ci ildə "Məhəmməd ibn İshaq. Literaturhistorischə Untersuchungen (Frankfurt, 1925)" adlı dissertasiyasıyla doktor oldu. 1930-cu ilə qədər maarif sahəsində klassik dillər və İbranicə dərs dedi; 1929-cu ildə dosentliyə yüksəldi. 1930-1935 illər arasında Dakka universitetində Ərəb dili və İslam araşdırmaları profesoru olaraq çalışdı. Bir ara özəl bir vəzifəylə Frankfurt am Main universitetində fəaliyət göstərdikdən sonra 1938-ci ildə Halle universitetindən aldığı dəvətə görə, müəllimi Hans Bauerin yerinə Semitik filologiya və İslam elimləri kafedrasının başına keçdi. Ayrıca bu universitetin şərqşünaslıq seminarları müdiri oldu; eyni zamanda "Deutsche Morgenlandische Gesəllschaft"ın kitabxanasını idarə etdi və 1965-ci ildə bu quruluşun fəxri üzvü oldu.

İohann Kepler (alm. Johannes Kepler‎; 27 dekabr 1571 – 15 noyabr 1630[…], Reqensburq) — alman astronomu və riyaziyyatçısı; planetlərin hərəkət qanunlarını kəşf etmişdir. == Həyatı == İohann Kepler Veyl-der-Ştadtda kasıb protestant ailəsində anadan olmuşdur. Monastır məktəbini, Tübingen akademiyası nəzdində ruhani seminariyasını və Tübingen akademiyasını bitirmişdir. Həmin məktəbin astronomiya müəllimi onu dünyanın heliosentrik sistemi ilə tanış etmişdir. 1594-cü ildən Qras Universitetində riyaziyyat və astronomiyanı tədris etmişdir. İlk əsərini ("Kainatın sirri") burada 1596-cı ildə yazmışdır. Dini təqiblərə görə Praqaya Tixo Bragenin yanına köçmüş, onun vəfatından (1602) sonra isə imperator II Rudolfonun yanında işləmişdir. Burada teleskopla bağlı "Dioptrika" (1611) əsərini yazmış, Bragenin müşahidələrində və Marsın hərəkətindəki qanunauyğunluqları öyrənmiş və Kepler qanunlarının ilk ikisini kəşf etmişdir. O, bu qanunları 1609-cu ildə yazdığı "Yeni astronomiya" kitabında qeyd etmişdir.

İohann Krüger (alm. Johann Crüger‎; 9 aprel 1598[…], Quben[d], Brandenburq – 23 fevral 1662[…], Berlin) ― tanınmış Almaniya bəstəkarı və musiqişünas. O, bir çox məşhur himnlərin müəllifidir. O, serb mənşəli idi və xaç adı Yan Kriqar idi. Eyni zamanda o, "Praxis pietatis melica" adlı ən çox istifadə edilən 17-ci əsr lüteran himnləri toplusunun redaktoru idi. == Erkən həyatı və təhsili == Krüger Qros Breesendə (indiki Quben şəhərinin bir hissəsi) aşxana sahibi Georq Krügerin ailəsində anadan olmuşdur. O, 1613-cü ilə qədər yaxınlıqdakı Latın məkətblərinin birində (o vaxtı Qubendə yerləşən) təhsil alırdı və həmin məktəbin tədris proqramına musiqi və mahnı da daxil idi.Daha sonra o, əlavə təhsil almaq üçün Sorau və Breslauya və nəhayət Regensburqa yollandı, orada o, Paulus Homberger (1560–1634) onun musiqi müəllimi olmuşdur. 1615-ci ildə Berlinə köçdü və orada "Berlinisches Gymnasium zum Grauen Kloster" məktəbində teologiya üzrə təhsil aldı. 1616-cı ildə fon Blumental ailəsində ev müəllimi olaraq işə götürüldü; onun şagirdləri arasında İoaxim Fridrix fon Blumental da yer alır. 1620-ci ildən Vittenberq Universitetində yenidən teologiyaya yiyələndi və əlavə olaraq musiqi üzrə özəl dərslər alırdı.

İohann Lambert (ing. Johann Heinrich Lambert; 1728 – 1777) — Alman riyaziyyatçısı, astronumu, fizikidir; riyaziyyatda π (pi) ədədinin irrasional olmasının ciddi isbatını vermişdir (1766-cı il), cəbr, həndəsə, sferik triqonometriya üzrə əsərlərin müəllifidir; astronomiyada kometlərin orbitini, kainatın quruluşunu tədqiq etmişdir; işarələrdən ibarət universal dil ideyasının müəllifidir.

İohann Henrix Pestalotsi (alm. Johann Heinrich Pestalozzi‎; 12 yanvar 1746[…], Sürix – 17 fevral 1827[…]) — İsveçrə demokrat pedaqoqu. == Həyat və fəaliyyəti == İohann Pestalotsi 1746-cı ildə Sürix şəhərində anadan olmuşdur. Karolinum kollekiumunun iki kursunu bitirmişdir. "Nyoyxofda yoxsullar üçün müəssisə"yə (1774–1780), Stansda yetimlər evinə (1798–1799), Burqdorfda (1800–1804) və İverdonda (1805–1825) institutlara başçılıq etmişdir. Pestalotsi uşaqlara hesabın, ölçülərin və nitqin ilkin öyrədilməsi metodikasını işləyib hazırlamış, ibtidai təhsilə həndəsə, coğrafiya, rəsm, nəğmə və gimnastikadan elementar məlumatlar daxil etməklə, onun məzmununu xeyli genişləndirmişdir. == Maraqlı məlumatlar == Qəm pəncərəsi filmində müəllim Həsənov (Mərahim Fərzəlibəyov) Pestalotsinin (o cümlədən Komenski və Uşinskinin) adını çəkmişdir: Xudayar bəy, şallaq ilə elm olmaz. Bunu nə Pestalotsi, nə Komenski nə də Uşinski məqbul saya bilməzdilər. Adam gərək özü qana ki, uçenie svet, ne uçenie tıma. Yaşasın uçitel!

İohann Qlauber (alm. Johann Rudolph Glauber‎; 1604, Karlşdadt - 1670, Amsterdam) - alman əlkimyaçısı, kimyaçısı, əzcaçısı və həkimi. == Həyatı == İohann Qlauber Aşağı Frankoniya tarixi əyalətinin ( Almaniya) Karlşdadt şəhərində bərbər ailəsində anadan olmuşdur. Onun həyatı haqda 1644-cü ilə qədər heç bir məlumat yoxdur. Universitetdə oxumağa imkanı olmadığından o özü sərbəst şəkildə elmi öyrənmiş, cavanlığında güzgülər düzəltmiş və aptekdə əzcaçı işləmişdir. 1644-cü ildə o Gissendə kral sarayında həkim kimi çalışmış, 1645-ci ildə Bonna, 1648-ci ildə isə Amsterdama yollanmışdır. 1651-ci ildə özünə Kitsinqendə ev almış Qlauber burada şəxsi laboratoriyasını quraraq mineral gübrələr üzərində öz təcrübəsini aparmışdır. == Elmi işi == Qlauber duz və turşuların quruluşu və tərkibini ətraflı şəkildə öyrənmiş, qeyri üzvi maddələrin əldə edilməsinin bir sıra üsullarının işlənib hazırlanmasına dair öz töhfəsini vermişdir. Tibbi məmulat kimi istifadə üçün bir sıra duzları ayırmışdır. O, 1648-ci ildə şora ilə sulfat turşusunun qarışığının distillə edilməsindən təmiz nitrat turşusunu, xörək duzu ilə sulfat turşusunun birlikdə qızdırılması nəticəsində Qlauber duzu adlanan - təmiz xlorid turşusu və natrium sulfatı əldə etmişdir.

İohann Qutenberq (alm. Johannes Gutenberg‎; ən tezi 1393 və ən geci 1406[…], Mayns, Müqəddəs Roma imperiyası – ən geci 26 fevral 1468, Mayns, Mayns kurfürstlüyü, Müqəddəs Roma imperiyası) — bəşər tarixində ilk dəfə olaraq metal lövhələrin köməyi ilə kitab çapetmə üsulunu tətbiq etmiş alman ixtiraçı. == Həyatı == Kitab çapında hərəkətli metal lövhələrin tətbiqi inqilab törədir. Avropada kitab istehsalı güclənir və bütün dünyaya geniş yayılmağa başlayır. O, renessans dövrünün açarı hesab edilir. Gutenberqin ilk çap olunan Bibliya öz yüksək keyfiyyəti ilə məşhurdur. Yohan Qutenberq təxminən 1397–1400-ci illərdə Mayns şəhərində anadan olmuşdur. Onun atası cənab Qensflayş ticarətdə çalışırdı. O, dövrün dəbinə görə Yohan Qensflayş öz soyadını dəyişərək, vaxt ilə yaşadıqları yerin adını götürür. 1411–1420-ci illərdə Qutenberq ailəsi patrisiya və vətəndaşlar arasında baş vermiş münaqişəyə görə Maynsdan Strasburq şəhərinə köçürlər.

İoánn Xrisostóm və ya Zlatoúst (yun. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; təqr. 347 — 407) — Konstantinopol arxiyepiskopu, ilahiyyatçısı, kilsə müqəddəsi. Ortodoks kilsəsində onun xatirəsini yulian təqvimi ilə hər ilin 13 noyabrında qeyd edirlər. == Həyatı == O Suriyanın mərkəzi şəhəri olan Antioxiyada anadan olmuşdur və orada təhsil almışdır. Sonra o, bir müddət rahib həyatı yaşamışdır. Daha sonra isə Antioxiyada keşiş olmuşdur. 397-ci ildən sonra ən yüksək xristian rütbəsinə nail olmuşdur. O Konstantinopol patriarhı olmuşdur. Lakin onun imperatorla ixtilafı yarandıqdan sonra o, 402 ildə bu vəzifədən azad olunmuşdu.

İohann Ştraus (alm. Johann Strauss‎; 25 oktyabr 1825[…], Noybau[d] – 3 iyun 1899[…], Vyana) — XIX əsrdə yaşamış dünya şöhrətli Avstriya bəstəkarı. İohann Ştraus vals musiqisinə gətirdiyi yeniliklərlə tanınır. XIX əsrdə Avropada vals kralı hesab olunan Ştrausun qazandığı uğurları Avropada az sayda bəstəkar qazana bilmişdir. Ən məşhur əsəri "Mavi Dunay" valsıdır. Mavi Dunay əsəri əslində xor üçün yazılmışdır. Xor tərəfindən ifa edilən əsər uğur əldə edə bilməmiş, sonralar Ştraus Mavi Dunay əsərini orkestra üçün bəstələmişdir. Əsas 400 musiqi nömrəsi arasında birinci olmuş və Ştrausa böyük uğur gətirmişdir.Hətta ona "Valslar kralı" ləqəbi də verilib. == Həyatı == İohann Ştraus 1825-ci ildə Avstriyanın paytaxtı Vyana şəhərində anadan olmuşdur. Ştrausun özü ilə eyni adı və soyadı daşıyan atası İohann Ştraus dövrünə görə tanınan musiqiçi idi.

İohann Ştraus (alm. Johann Strauss‎; 25 oktyabr 1825[…], Noybau[d] – 3 iyun 1899[…], Vyana) — XIX əsrdə yaşamış dünya şöhrətli Avstriya bəstəkarı. İohann Ştraus vals musiqisinə gətirdiyi yeniliklərlə tanınır. XIX əsrdə Avropada vals kralı hesab olunan Ştrausun qazandığı uğurları Avropada az sayda bəstəkar qazana bilmişdir. Ən məşhur əsəri "Mavi Dunay" valsıdır. Mavi Dunay əsəri əslində xor üçün yazılmışdır. Xor tərəfindən ifa edilən əsər uğur əldə edə bilməmiş, sonralar Ştraus Mavi Dunay əsərini orkestra üçün bəstələmişdir. Əsas 400 musiqi nömrəsi arasında birinci olmuş və Ştrausa böyük uğur gətirmişdir.Hətta ona "Valslar kralı" ləqəbi də verilib. == Həyatı == İohann Ştraus 1825-ci ildə Avstriyanın paytaxtı Vyana şəhərində anadan olmuşdur. Ştrausun özü ilə eyni adı və soyadı daşıyan atası İohann Ştraus dövrünə görə tanınan musiqiçi idi.

Patmoslu Yəhya və ya Patmoslu İohann — ənənəvi olaraq Vəhy Kitabının müəllifinə verilən ad. Vəhy Kitabının mətnində qeyd edilmişdir ki, Yəhya indiki Yunanıstanın Patmos adasındadır. Əksər Bibliya tarixçilərinin fikrinə görə, o, Roma imperatoru Domisianın dövründə antixristian təqiblər nəticəsində həmin adaya sürgün edilmişdir.Xristian ənənəsində Vəhy Kitabının müəllifini Yəhyanın İncilinin müəllifi olduğu iddia edilən Yevangelist Yəhya (özünü Həvari Yəhya kimi tanıtmışdır) hesab edilir. Yevsevi kimi yüksək səviyyəli din xadimləri və alimlərin azlığı ən azı daha bir Yəhyanı, yəni Presviter Yəhyanı İsanın yoldaşı kimi tanıyır. Orta əsrlərdən bəri bəzi xristian alimləri şagirdi Vəhy kitabının müəllifindən fərqləndirirlər.

İohann Aventin (lat. Ioannes Aventinus; əsl adı İohann Georq Turmayr, alm. Johann Georg Turmair‎, 4 iyul 1477[…], Abensberq, Aşağı Bavariya – 9 yanvar 1534, Reqensburq) — Almaniya humanisti, salnaməçisi, tarixçisi, filoloqu, musiqi nəzəriyyəçisi. == Həyatı == İohann Georq Turmayr öz ləqəbini doğulduğu yerin, Bavariyanın Abensberq şəhərinin adının latınlaşmış formasından götürmüşdür. 1495-ci ildən İnqolştadt, Vyana, Krakov və Paris universitetlərində təhsil almış, əsasən humanitar elmlər üzrə ixtisaslaşmışdır. 1509-cu ildən Bavariya hersoqu IV Vilhelmin oğullarına dərs demişdir. 1512-ci ildə dövrünün alimləri və müəllimləri arasında məşhurlaşan latın qrammatikasını nəşr etdirmişdir. 1516-cı ildə tarixdə ilk çap ensiklopediyasını yazmış və sonra nəşr etmişdir. 1517-ci ilin fevralında Bavariyanın rəsmi tarixşünası təyin edilmişdir. O, Martin Lüter və Filipp Melanxton ilə aktiv məktublaşırdı.

İohann (Hans) Şiltberqer (17 may 1381 – təq. 1440, Münhen, alm. Johannes Schiltberger‎) — alman səyyahı və yazarı. Bavariyalı İohan Şiltberqer 1394-cü ildən 1427-ci ilədək Avropa, Asiya və Afrikaya səyahətindən bəhs edən ―Reisebuch və yaxud ―Səyahət kitabını yazmışdır. Macarıstan, Bolqarıstan, Valaxiya, Moldova, Ukrayna, Anadolu, Misir, Fələstin, İordaniya, İran, Azərbaycan, Gürcüstan, Dağıstan, Çərkəz, Krım və Mərkəzi Asiyada olan İ. Şiltberqer kitabda Azərbaycanın Təbriz, Maku, Marağa, Naxçıvan, Əlincəqala, Astara, Şirvan (Lahıc, Şamaxı və Şabran), Şəki və Dərbənd şəhərləri haqqında da məlumat verir. Onun səyahətnaməsi ölümündən sonra bir neçə dəfə çap edilmiş, XV əsrin sonu və XVI əsrin əvvəllərində geniş istifadə edilmişdir. Bu, səyahətnamə özündə səyahət edilən bölgələr, Mərkəzi Avropa və qeyri-Avropa ərazilərinin öyrənilməsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən çoxsaylı mədəni müşahidələri ehtiva edir. O kitabında xristianlığın ən məşhur duası "Ey, atamız" adlı duanın türkcə tərcüməsini vermişdir. Bu dua Avropada çap edilən ən qədim türkcə mətn hesab edilir.Şiltberqer həmçinin bir sıra tarixçilər tərəfindən Türkologiya elminin banisi hesab olunur. Bir qrup tarixçilər isə onu "Alman Marko Polo" adlandırıblar.

Filipp İohann Ferdinand Şur (alm. Philipp Johann Ferdinand Schur‎ və ya alm. Ferdinand Schur‎, 18 fevral 1799, Köniqsberq, Prussiya – 27 may 1878, Belsko-Byala[d], Sileziya[d], Prussiya) — Alman və Avstriya botaniki, farmasepti, kimyaçısı və fabrik sahibi. == Elmi işləri == Enumeratio plantarum Transsilvaniae. Sertum florae Transsilvaniae. 1853. == Ədəbiyyat == Franz Speta: Dr. Ferdinand Schur. Leben und Werk von F. Schur. Stapfia 1994.

Filipp İohann fon Stralenberq (1676–1747) — alman əsilli İsveç coğrafiyaşünası. O həmdə Orxon-Yenisey abidəsinin yazısını oxumuşdur. == Həyatı == Filipp İohann fon Stralenberq 1676-cı ildə Strasburq şəhərində anadan olmuşdur. 1709-cu ildə Poltava döyüşündə əsir düşən Strahlenberq 10 il Sibirə sürgün edilmişdir. Bu zaman Sibirdə yaşayan xalqların dillərini və yaşam tərzini öyrənir. 1726-cı ildə "Vorbericht eines zum Druck verfertigten Werkes von der Grossen Tatarey and den Koniqreiche Siberben" və 1730-cu ildə "Daş Nord und Ostliche Theil von Europa und Asia" adlı əsərləri çap olunub. Strahlenberq 2. 09. 1744-cü ildə Hollandiyada 71 yaşında vəfat etmişdir.

Həvari Yuhənna bazilikası — Türkiyədə tarixi Efes şəhərinin xarabalıqları yaxınlığında yerləşən bazilika formalı məbəd qalıqlarıdır. Bazilika VI əsrə Bizans imperatoru I Yustinianın göstərişi ilə inşa edilmişdir. Kilsənin memarlığı Konstantinopoldakı Müqəddəs Həvarilər kilsəsinin memarlığı əsasında işlənmişdi.Bazilikanın xarabalıqları Türkiyənin İzmir ilinin Səlcuq şəhəri yaxınlığındakı Ayasuluk təpəsi üzərində, Efez şəhəri xarabalıqlarından 3.5 km aralıda yerləşir. == Tarixi == Həvari Yuhənna bazilikası haqqında az məluat vardır, binanın təsvir edildiyi yeganə tarixi mənbə Qeysəriyyəli Prokopinin yazdığı “Yustinianın binaları” əsəridir. O, yazır: Kilsənin inşasına 548-ci ildə başlanılmış və inşaat işləri 565-ci ildə tamamlanmışdır. Kilsəyə yepiskop Efesli Hipati rəhbərlik edirdi. Kiçik Asiyada nadir hallarda iri inşaat işləri aparılsa da, dövrünün ən nüfuzlu kilsə nəzəriyyəçisi və yazıçısı olan Hipati Yustiniana təsir edərək Həvari Yuhənnanın məzarı və məzar üzərində inşa edilmiş kilsənin bərpa edilməsi üçün vəsait ayırılmasına nail ola bilmişdi.Prokopinin “Gizli Tarix” əsərində qeyd etdiyi kimi, tamamlandıqdan sonra bina dövrünün ən böyük kilsələrindən biri olmaqla yanaşı həm də mühüm ziyarətgaha çevrilmişdi: Məşhurluğuna baxmayaraq, İlahiyyatçı Yuhənna kilsəsininn inşa edilməsindən sonra, təxminən IX əsrdən etibarən kilsə haqqında mənbələrdə məlumat verilmir. == Memarlıq xüsusiyyətləri == === Materiallar === Bazilikanın inşasında bişmiş kərpic və yaxşı yonulmuş ağ daşdan istifadə olunmuş, günbəzin ağırlığını saxlamaq üçün sütunlar mərmərdən hazırlanmış və ya mərmərlə üzlənmişdi. V əsrdən etibarən altara yaxın traveya üzərində taxta tavanlı qüllə də ucaldılmışdı. === Konstruksiya === Həvari Yuhənnanın məzarı üzərində inşa edilmiş ilk ilk tikili mavzoley xarakterli olsa da, həm də kilsə kimi istifadə edilirdi.

III İohann Komnenos (yun. Ἰωάννης Μέγας Κομνηνός)(təq. 1321, Konstantinopol – mart 1362, Sinop) — 15-ci Trabzon imperatoru. == Həyatı == Atası Trabzon imperatoru II Alekseyin Konstantinopoldakı oğlu Mixail, anası isə Bizanslı saray əyanlarından Konstantin Akropolisin qızı Akropolitissadır. Uşaqlıq illəri Konstantinopolda keçdi. Atası Mixailin 1342-ci ildə Trabzona səltənətə çağırılması və daha sonra həbs edilməsinin ardından imperatriça Annanın əleyhdarları tərəfindən taxta namizəd göstərildi. Saray əyanlarının səltənətə dəvət məktubunu almasının ardından İohann Komnenos Genuya və Bizans gəmiləriylə Trabzona yola düşdü. 3 sentyabr 1342-ci ildə şəhərə daxil oldu və taxtı ələ keçirdi. Anna Komnini boğularaq öldürüldü, tərəfdarları isə edam edildi. 2 illik qısa səltənətində mühüm hadisə baş verməmişdir.

II İohann Komnenos (yun. Ἰωάννης Μέγας Κομνηνός)(1262, Trabzon – 16 avqust 1297, Trapezund imperiyası) — 7-ci Trabzon imperatoru. == Həyatı == Atası Trabzon imperatoru I Manuel, anası isə onun Trabzon əsilli ikinci xanımı İrina Surixanidir. Atasının 1263-cü ildə vəfatının ardından qardaşları Andronik və Qriqori taxta çıxmışdır. Ancaq qardaşının Elxani Abaqa xan tərəfindən əsir götürülməsinin ardından 1280-ci ildə saray əyanları tərəfindən taxta çıxarılmışdır. Onun səltənətində Bizans imperiyası ilə münasibətlər düzəlmiş, 1282-ci ildə Konstantinopolda imperator VIII Mixailin qızı Evdokiya Paleoloqla evlənmişdir. Onun ölkədə olmamasından istifadə edən İmereti çarı VI David bölgədə itirdiyi nüfuzu qazanmaq məqsədilə 1284-cü ildə Trabzona hücum etdi və onun gürcü əsilli ögey bacısı Teodora Komninini imperatriça elan etdi. Ancaq Bizans imperatorundan aldığı hərbi dəstəklə ölkəyə qayıdan II İohann dərhal hakimiyyəti ələ aldı və bacısı Teodora ölkədən qaçdı (1285). Bütün bu siyasi çəkişmələr əsnasında imperiyanın qərb torpaqları türkmənlər tərəfindən ələ keçirildi. 1291-ci ildə Roma papası IV Nikolay tərəfindən yazılan 2 məktubla, II İohann katolik dininə dəvət edilmiş, Qüdsə tərtiblənəcək yeni səlib yürüşünə qatılması təklif edilmişdir.

II İohann Pavel (Karol Yuzef Voytıla, 18 may 1920[…] – 2 aprel 2005[…], Apostol Sarayı[d][…] və ya Roma) — Roma Papası, ilahiyyat elmlər doktoru. Sülh və beynəlxalq gərginliyin zəiflədilməsi işinə kömək edəcəyini bildirmişdir. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib. == Həyatı == 1938-1939-cu illərdə Krakovdakı Yagellon universitetinin fəlsəfə fakültəsində oxumuşdur. Alman işğalı dövründə zavodda işləmiş və gizli katolik seminariyasında oxumuşdur. 1946-cı ildə keşiş rütbəsi almışdır. Yagellon universitetinin ilahiyyat fakültəsini və Romadakı dominikçilər universitetini bitirmişdir. Krakov və Lyublinin seminariya və universitetlərində dərs demişdir. 1958-ci ildə yepiskop rütbəsi almış, 1963-cü ildə isə Krakov arxiyepiskopu təyin edilmişdir. 1967-ci ildə kardinal rütbəsi almışdır.

I İohann Komnenos (yun. Ἰωάννης Κομνηνός Ἀξούχος)(v. 1238, Trabzon) — 3-cü Trabzon imperatoru.Atası ilk Trabzon imperatoru I Alekseydir. Atası 1222-ci ildə vəfat etdiyi əsnada o və qardaşı Manuel azyaşlı olduğu üçün taxta bacısının əri Andronik Gidos çıxdı. Bu müddət ərzində taxtın varisi olanraq qalan İohann, Andronik Gidosun ölümünün ardından 1235-ci ildə imperator oldu. Səltənəti haqqında olduqca az məlumat olan I İohann 1238-ci ildə polo bənzəri bir oyun oynarkən atdan düşüb vəfat etdi. Yanis adlı bir oğlunun olduğu və bu oğlunun ölümündən öncə rahib olaraq kilsəyə qapandığı bilinir. Bu səbəblə ondan sonra taxta qardaşı Manuel çıxdı. == Mənbə == Claude Cahen, Pre-Ottoman Turkey: A General Survey of the Material and Spiritual Culture and History c. 1071–1330, 1968 George Finlay, The History of Greece and the Empire of Trebizond, (1204–1461) (Edinburgh: William Blackwood, 1877) Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991).

Karl İohann — İsveç aristokratı. == Həyatı == Karl İohann 1916-cı ildə Stokholmda doğulmuşdur. 30 il sonra o da digər qardaşları kimi rəiyyətdən biri ilə evləndiyi üçün bütün titullarını itirmişdi. Qardaşı kimi Vizborq qrafı olmuşdu. 2012-ci ildə vəfat etdi.

Katolikos III İohannes - Albaniyanın XXXII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos Salomondan sonra kürsüyə keçmiş və iyirmi beş il kürsüdə oturmuşdur. Katolikos III İohannesin dövründə Alban Həvari Kilsəsinin mərkəzi Bərdədən Tərtər çayının sahilində yerləşən Bərdəkürə köçürülmüşdür.

Katolikos III İohannes - Albaniyanın XXXII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos Salomondan sonra kürsüyə keçmiş və iyirmi beş il kürsüdə oturmuşdur. Katolikos III İohannesin dövründə Alban Həvari Kilsəsinin mərkəzi Bərdədən Tərtər çayının sahilində yerləşən Bərdəkürə köçürülmüşdür.

Katolikos II İohann — Albaniyanın XVI katolikosu. Amaras monastırında yepiskop idi.

Katolikos II İohann — Albaniyanın XVI katolikosu. Amaras monastırında yepiskop idi.

Katolikos IV İohannes - Albanların XXXVII katolikosu. == Katolikosluğu == O, Katolikos Samueldən sonra taxta çıxmış və səkkiz il yarım taxtda oturmuşdur. Qriqor Hammamın dövründə yaşamışdır. Dvin keşişliyindən gəlmişdi. Katolikos II Georgidən icazəsiz katolikos seçilib, daha sonra yenidən təyin edilmişdi. Hakimiyyətinin 4-cü ilində II Georgi ölmüşdü.

Katolikos I İohann — Alban katolikoslarndan biri. Katolikoslar siyahısında adı 11-ci yerdə Moisey Kalankatlı və Kirakos Gəncəli onun həm də hunların yepiskopu olduğunu qeyd edir.

Katolikos I İohann — Alban katolikoslarndan biri. Katolikoslar siyahısında adı 11-ci yerdə Moisey Kalankatlı və Kirakos Gəncəli onun həm də hunların yepiskopu olduğunu qeyd edir.

Katolikos VIII İohannes - Albanların LXVII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos VII İohannesin qardaşı oğlu. Həsən Cəlal nəslindən katolikos taxtına çıxan ikinci şəxs idi. Katolikos III Qriqorisdən sonra taxta çıxmışdır. 1441-ci ildə bu kürsüyə çıxmışdı. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir.

Katolikos VII İohannes - Albanların LXIII katolikosu. == Katolikosluğu == Həsən Cəlalın oğlu idi. Bu nəsildən olan ilk katolikosdur. 1420-ci ildə kürsüyə çıxmışdır. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir.

Katolikos VI İohannes — Albanların LV katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos III Stepannosdan sonra kürsüyə gəlmişdi. Əsl adı Vrtanes olub Bjni kəndindən idi. Katolikoslar nəslindən olduğu deyilən Vrtanes Gəncədə Əmir Əmiran Ömər tərəfindən katolikos təyin olunmuşdu və ona İohannes adı ilə kürsü verilmişdi. Bu hadisənin keçirilməsi əmirin əmri ilə təmtəraqla qeyd edilmişdi. == Son dövrləri == Katolikosluğun son dövrlərini Çarekvəng monastırında keçirən İohannes Atabəylər dövlətinin içində gedən müharibələr səbəbi ilə Mxarqrdzeli knyazlarının dəvəti ilə qərbə keçdi və Həmşivəng kompleksi tikilməyə başlandı[mənbə göstərin].

Katolikos V İohannes - Albanların L (50ci) katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos I Stepannosdan sonra kürsüyə qalxmış və 1079-1129 - cu illərdə əlli il müddətində kürsüdə oturmuşdur.

Katolikos XI İohannes (bilinmir – 1787, Şuşa) — Albanların LXXXXI yaxud LXXXXII katolikosu. == Katolikosluğu == Xaçın məliyi I Allahverdinin oğlu idi.Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir. Katolikos V Nerses ölmədən öncə qardaşı nəvəsi İsraili Gəncəyə təyin edərək katolikosluğu ona tapşırmışdı. Buna görə İohannes daima İsraillə mübarizə aparırdı. 1765-ci ildə Erməni Qriqoryan Kilsəsinin konkordatı ilə Alban kilsəsinin bağlılığı bir daha təsdiq olundu və İsrailin müstəqilliyi lənətləndi. 22 yanvar 1783-cü ildə II Yekaterinaya məktub yazaraq xristianların qorunmasını tələb edən İohannes Qarabağ xanı İbrahim xanın qəzəbi ilə hesablaşmalı oldu. 1786-cı ildə İbrahim xanın əmri ilə İohannes edam olundu.

Katolikos X İohannes və ya Hovannes — Albanların LXXXIV katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos IV Qriqorisin qardaşı oğlu idi. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir. 1633-cü ildə Kaxetiya çarı I Teymuraz və onun qaynı Davud xan Ubiladze ilə birləşib Səfəvi hakimiyyətinə qarşı üsyana qərar versə də Teymurazın Qarabağı işğal etməsindən sonra ona dəstək verməkdən əl çəkdi. 1634-cü ildə Səfəvilər tərəfindən həbs edilib edam edildi.