istismar sözü azərbaycan dilində

1 is. [ər.] 1. Hər hansı bir əməli məqsəd üçün sistematik istifadə etmə, faydalanma, işlətmə. Neft quyularının istismarı. Təbii sərvətlərin istismarı. – Lakin Nobelin bütün o inadlı səylərinə baxmayaraq, Şibayev də adaya pəncəsini ilişdirdi, o da tələsik bir-iki quyu qazdırıb istismara başladı. Ə.Məmmədxanlı. □ İstismar etmək – işlətmək, istifadə etmək, faydalanmaq. İstismara verilmək – işlənməyə (istifadəyə) başlanmaq. Mexanikləşdirilmiş üsulla ilk neft quyusu Azərbaycanda 1871-ci ildə … qazılıb istismara verilmişdir. S.Quliyev. Sabah sex istismara verilməli idi. H.Seyidbəyli. 2. İstehsal vasitələri üzərində xüsusi mülkiyyət sayəsində insanların bir qisminin başqalarının əmək məhsulunu mənimsəməsi. İstismarın son dərəcəyə çatdığını, zəhmət şəraitinin qabalığını, fəhlənin rütubətli zirzəmilərdəki fəryadını bizdən başqa da hiss edənlər vardır. M.S.Ordubadi. Hər kəs zəhmət və istismarın nə olduğunu indicə anlamağa başlayır. H.Nəzərli. □ İstismar etmək – başqasının zəhmətini, məhsulunu mənimsəmək, amansızcasına özü üçün işlətmək. İstismar olunmaq – zəhmətinin məhsulu amansızcasına mənimsənmək. Fəhlələr amansız surətdə istismar olunurdu… H.Nəzərli.

2 ə. 1) səmərə əldə etmə, istifadə etmə; 2) təbii sərvətlərdən istifadə etmə; 3) başqasının əməyindən qazanc götürmə.

1 Ərəbcə səmərə sözü ilə qohumdur. İsti hissəsi önlük yerində işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 faydalanma — işlətmə

1 1. эксплуатация; 2. эксплуатационный;

2 I сущ. эксплуатация: 1. присвоение одними людьми продуктов труда других людей. İnsanın insan tərəfindən istismarı эксплуатация человека человеком, fəhlə qüvvəsinin istismarı эксплуатация рабочей силы, amansız istismar жестокая эксплуатация 2. систематическое использование для каких-либо практических целей (природных богатств, железных дорог, машин и т.п.). İstismarına başlamaq nəyin начать эксплуатацию чего, istismara vermək сдать в эксплуатацию, mühərrikin istismarı эксплуатация двигателя, neft quyularının istismarı эксплуатация нефтяных скважин, təbii sərvətlərin istismarı эксплутация природных богатств, istismar dərəcəsi степень эксплуатации; istismar yamsalı коэффициент эксплуатации II прил. эксплуатационный: 1. относящийся к эксплуатации. İstismar itkiləri эксплуатационные потери, istismar xərcləri эксплуатационные расходы 2. отвечающий требованиям эксплуатации. İstismar gücü nəyin эксплуатационная мощность чего, istismar möhkəmliyi эксплуатационная надежность 3. предназначенный для эксплуатации чего-л. İstismar qazıması эксплуатационное бурение, istismar şaxtası эксплуатационная шахта, istismar quyusu эксплуатационная скважина, istismar ehtiyatları эксплуатационные ресурсы 4. занимающийся, ведающий эксплуатацией чего-л.. İstismar şöbəsi эксплуатационный отдел, istismar xidməti эксплуатационная служба; istismar etmək (eləmək) эксплуатировать: 1. присваивать продукты труда непосредственных производителей 2. систематически использовать производительные силы, природные богатства и т.п.

1 I. i. 1. exploitation; 2. (mexanizmi, müəssisəsi və s. ) operation, exploitation; ~ etmək to exploit (d.); to operate (d.); əməyi ~ etmək to exploit labour; kasıbları ~ etmək to exploit the poor; ~ a vermək to put* into operation (d.), to turn over for operation (d.); dəmir yolunu ~ a vermək to put* into operation a railway II. s. operation (attr.), running; ~ xərcləri operation / running costs

1 is. exploitation f ; ~ etmək exploiter vt ; ~a vermək mettre en exploitation

1 [ər.] сущ. 1. кардик кутун, кӀвалахарун, менфят къачун, файда къачун; istismar etmək кил. istismar 1); 2. масадан зегьметдикай менфят (хийир) къачун; istismar etmək масадан магьсул (зегьмет) тӀуьн, амансуздаказ вичин патал кӀвалахарун.

1 istismar