* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••••••• | 3.43 |
2003 | •••••••••••••••••••• | 9.45 |
2004 | ••••••••••••• | 5.73 |
2005 | •• | 0.67 |
2006 | ••••••• | 3.15 |
2007 | ••••••••• | 3.81 |
2008 | ••••••••• | 3.90 |
2009 | •••••••••• | 4.64 |
2010 | •••••••••••••• | 6.17 |
2011 | •••••••••••• | 5.66 |
2012 | •••••••••••• | 5.42 |
2013 | ••••••••••••••••••• | 8.61 |
2014 | ••••••••••••••••• | 7.72 |
2015 | ••••••••••• | 5.10 |
2016 | •••••••••• | 4.69 |
2017 | ••••••••••••• | 5.69 |
2018 | •••••••••••••• | 6.44 |
2019 | •••••••••••••••• | 7.09 |
2020 | ••••••••••••••••• | 7.96 |
1 f. 1. Diqqətsizlik üzündən harada isə salmaq, yaxud məlum olmayan yerə qoymaq, hara qoyduğunu bilməmək. Açarı itirmək. – …Mən … gördüm, pullarını itirmişdi, bütün ciblərini axtardı, çevirdi, axırda birindən tapdı. C.Cabbarlı. // Qeyb etmək, əlindən çıxarmaq. …Sevdiyi qızı həmişəlik itirə biləcəyi fikri [gənci] dəli edə bilərdi. Ə.Əbülhəsən. 2 məc. Məhrum olmaq, qeyb etmək. Oğlunu itirmək. Ərini itirmək. Dostunu itirmək. – Zəhra analarını itirmiş bu üç qızın halını, ürək parçalayan səmimi göz yaşlarını görərək ixtiyarsız gözləri yaşardı. S.Hüseyn. □ Ata-anasını (ata və anasını) itirmək – yetim qalmaq. Lap balaca yaşlarında o, ata və anasını itirmişdi. M.İbrahimov. 3. Malik olduğu əvvəlki keyfiyyətindən məhrum olmaq. Təravətini itirmək. Danışıq qabiliyyətini itirmək. İşləmək qabiliyyətini itirmək. – Araba yolunun kənarlarındakı qanqal və sirkanlar yaşıl rəngini çoxdan itirib bozarmışdı. M.İbrahimov. Sonradan kor olanlar gün işığından danışan kimi [Səttarzadə] də itirdiyi cavanlığından həsrətlə danışır. Mir Cəlal. 4. Hədər yerə, mənasız, səmərəsiz sərf etmək. Boş-boşuna pul itirmək. – Dünənki aydın havada Cavanşir qəsəbəsindən çıxmaması, günü hədər itirməsi Zərrintac xanımı ağrıdır. S.Rəhimov. 5. Yox etmək, yoxa çıxarmaq. Deyərəm, nökərlər başını kəsər; İtirərlər, qalmaz səndən bir əsər! H.K.Sanılı. // Qovmaq, rədd etmək. 6. məc. Örtmək, gizlətmək. Bu gün [Salmanın] paltarı bədəninin yastı-yapalaqlığını bir qədər itirirdi. M.İbrahimov. 7. bax itirtmək. [Əhməd:] …Hərgah Cabbar bəy razı olsa, mən onun oğlunu bir gündə bu vilayətdən itirrəm. N.Vəzirov. 8. Köməkçi feil kimi isimlərlə yanaşı işlədilərək mürəkkəb feil və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: ağlını itirmək, başını itirmək, özünü itirmək, huşunu itirmək.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / itirmək1 İTİRMƏK – QAZANMAQ Lap balaca yaşlarında o, ata və anasını itirmişdi (M.İbrahimov); Xalq qız verib quda qazanar, biz qız verib qada qazandıq (Ata. sözü). İTİRMƏK – TOXTAMAQ Lyudmila özünü itirdi (C.Əmirov); Polad birdən sarsılıb yıxılan kimi olur. Ancaq tez özünü toxtadır (M.Hüseyn).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / itirmək2 глаг. 1. терять, потерять: 1) лишиться чего-л. по небрежности. Saatını itirmək потерять свои часы, sənədlərini itirmək потерять документы, yaylığını itirmək потерять платок, huşsuzluğundan itirmək потерять по рассеянности, diqqətsizliyindən itirmək потерять из-за невнимательности 2) сбиться с чего-л., упустить что-л. Yolu itirmək терять дорогу, izi itirmək терять след, istiqamətini itirmək терять направление 3) перестать видеть кого- л., не знать местонахождения кого-л. 4) лишиться кого-л., чего-л. (об умершем, погибшем). Yaxın adamlarını itirmək потерять близких, babasını itirmək потерять деда, müharibədə qolunu itirmək потерять руку на войне 5) потерпеть убытки, проиграть на чём-л. Böyük məbləğ itirmək потерять большую сумму; behi itirmək потерять задаток, maaşda itirmək терять в зарплате 6) утратить присущие кому-л. качества, свойства, состояние. Gözəlliyini itirmək потерять красоту, təravətini itirmək потерять свежесть, görmə qabiliyyatini itirmək потерять зрение, eşitmə qabiliyyatini itirmək потерять слух, nüfuzunu itirmək потерять авторитет, hüququnu itirmək потерять право на что-л., vicdanını itirmək потерять совесть, ümidini itirmək потерять надежду, ağlını itirmək потерять разум, yaddaşını itirmək потерять память, çəkisini itirmək потерять вес (в весе); dadını itirmək потерять вкус, səhhətini itirmək потерять здоровье, yerini itirmək потерять место, işini itirmək потерять работу; etibarını itirmək kimin потерять доверие чье, dayağını itirmək потерять опору, əlaqəsini itirmək kimlə, nə ilə потерять связь с кем, с чем, qüvvəsini itirmək потерять силу; mənasını itirmək потерять смысл, əhəmiyyətini itirmək потерять значение, hesabını itirmək nəyin потерять счет кому, чему, kəsərini itirmək потерять остроту, dincliyini itirmək потерять покой 2. простореч. kimi убирать, убрать кого: 1) уничтожать, уничтожить, убивать, убить 2) haradan устранять, устранить, выгонять, выгнать откуда-л. Vəzifədən itirmək kimi убрать (снять) с должности кого 3. перен. скрывать, скрыть (сделать незаметным, невидимым). Paltar bədənin qüsurunu itirirdi (örtürdü) платье скрывало недостатки фигуры; özünü itirmək теряться, растеряться; yer üzündən itirmək kimi стереть с лица земли кого; duz-çörəyi itirmək забывать, забыть хлеб-соль; vaxtını itirmək терять, потерять время; başını itirmək терять, потерять голову; gözdən itirmək kimi, nəyi терять, потерять из виду кого, что
Azərbaycanca-rusca lüğət / itirmək1 f. to lose*; bir kəsi gözdən ~ to lose* sight of smb.; nüfuzunu ~ to lose* prestige; vaxt ~ to waste one’s time; ümidini ~ to lose* one’s hope; ◊ başını ~ to lose* one’s head
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / itirmək1 гл. 1. квадарун (мес. пул); гъиляй акъатун; квахьун; 2. магьрум хьун; амукь тавун; görmə qabiliyyətini itirmək акуникай магьрум хьун, буьркьуь хьун; ata-anasını itirmək пер. диде-буба амукь тавун, етим хьун; 3. нагьакьа, манасуз, файдасуз серф авун (мес. пул, вахт); 4. ред авун, чукурун; йихтун; 5. пер. кӀевун, чуьнуьхарун; 6. кил. itirtmək; ** ağlını itirmək кил. ağıl; başını itirmək кил. baş; huşunu itirmək кил. huş; izini itirmək кил. iz; özünü itirmək вичи-вич (жува-жув) квадарун, кьил квахьун, ийир-тийир хьун, акахьна амукьун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / itirmək