işsiz sözü azərbaycan dilində

işsiz

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • işsiz • 92.2053%
  • İşsiz • 7.7471%
  • İŞSİZ • 0.0475%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Dövrü(tsikl) işsizlik
Dövrü (tsikl) işsizlik — Bu işsizlik forması sənayenin tənəzzülü, istehsalda işçi qüvvəsinə olan tələbin aşağı düşməsi nəticəsində yaranır.
Dövrü (tsikl) işsizlik
Dövrü (tsikl) işsizlik — Bu işsizlik forması sənayenin tənəzzülü, istehsalda işçi qüvvəsinə olan tələbin aşağı düşməsi nəticəsində yaranır.
Friksion işsizlik
Friksion işsizlik — o zaman yaranır ki, şəxs çalışa biləcəyi iş var, amma bu işi axtarıb tapmaq üçün çox uzun bir vaxt lazımdır.
Struktur işsizlik
Struktur işsizlik — Bəzən şirkətlər yeni texnalogiya tətbiq edir və ya istehsal istiqamətini dəyişir. Bu zaman yeni texnalogiyadan istifadə edə bilməyən və ya yeni istehsal sahəsinə uyğun olmayan işçilərə ehtiyac qalmır. Bu zaman yarana işsizliyə Struktur işsizlik deyilir.
Təbii işsizlik
Təbii işsizlik — Təbii işsizliyin səviyyəsi iqtisadi fəaliyyətin öyrənilməsində əsas konsepsiyaya verilən addır. Milton Friedman və Edmund Felps, 1960-cı illərdə bu problemi həll edərək, hər ikisi öz işlərinə görə İqtisadiyyat Elmləri üzrə Nobel Memorial Mükafatını aldılar. Konsepsiyanın sadələşdirilmiş xülasəsi belədir: "İqtisadiyyat sabit "tam məşğulluq" vəziyyətində olduqda işsizliyin təbii dərəcəsi işsiz olanların işçi qüvvəsinə nisbətidir". Başqa sözlə desək, bu konsepsiya "tam məşğulluq" iqtisadi termininin "sıfır işsizlik" mənasını vermədiyini aydınlaşdırır. O, məcmu istehsalın "uzunmüddətli" səviyyəsində olması ilə uyğun gələn hipotetik işsizlik səviyyəsini təmsil edir. Bu səviyyə əmək və mal bazarlarında qiymətlərin tam tənzimlənməməsi kimi müxtəlif müvəqqəti sürtünmələrin olmadığı halda məcmu istehsala uyğundur. Buna görə də təbii işsizliyin səviyyəsi fəaliyyətin müəyyənləşdirilməsinə klassik baxışda üstünlük təşkil edən işsizlik səviyyəsinə uyğun gəlir. Təbii işsizlik səviyyəsi əsasən iqtisadiyyatın təklif tərəfi istehsal imkanları və iqtisadi institutlar tərəfindən müəyyən edilir. Təbii işsizliyin səviyyəsi əmək və resurs bazarları tarazlıqda olduqda səmərəli, genişlənən iqtisadiyyatda davam edən fruksional və struktur işsizliyin məcmusudur. İqtisadi tarazlıqların pozulması faktiki işsizliyin davamlı olaraq təbii nisbətdən kənara çıxmasına səbəb olacaq və məhsulun müəyyənləşdirilməsinə dair Keynsçi baxışda olduğu kimi, qismən məcmu tələb amilləri ilə müəyyən ediləcək.
İşsizlik
İşsizlik (ing. unemployment) — iqtisadi fəal əhalinin müəyyən hissəsinin öz iş qüvvəsini tətbiq edə bilmədiyini əks etdirən sosial-iqtisadi hadisədir. İşsizlik insanlara birbaşa və ən sərt şəkildə təsir edən makroiqtisadi problemdir. İşsizliyin tez-tez siyasi müzakirələrin mərkəzində olması da təəccüblü deyildir. İşsizliyin yüksək səviyyəsi iş qüvvəsi resursundan dövlətin səmərəli istifadə qabiliyyətinin olmadığını göstərir. İşsizliyi doğuran amillər: iqtisadi böhran, yüksək inflyasiya, iqtisadiyyatın struktur yenidənqurulması, texniki tərəqqi, dövlətin demoqrafik siyasəti və s. Ölkədə işsizliyin səviyyəsinin xarakteristikası üçün müxtəlif göstəricilərdən istifadə olunur; işsizlərin ümumi sayı, iqtisadi fəal əhalinin ümumi sayında işsizlərin xüsusi çəkisi, işsizliyin orta davamlılığı, uzunmüddətli işsizlərin iqtisadi fəal əhalidə payı və s. İşsizliyin real miqyasının müəyyənləşdirilməsində gizli işsizlik amili cətinlik yaradır. İqtisadiyyatda işsizliyin həcmi işçi qüvvəsində çalışmayan hissənin faiz göstəricisi əks etdirən işsizlik dərəcəsi ilə ölçülür. İşsizlik dərəcəsinin hesablanması üçn ilk növbədə aşağıdakı 4 kateqoriya müəyyən edilməlidir: Məşğullar.
İşsizlik dərəcəsi
İşsizlik (ing. unemployment) — iqtisadi fəal əhalinin müəyyən hissəsinin öz iş qüvvəsini tətbiq edə bilmədiyini əks etdirən sosial-iqtisadi hadisədir. İşsizlik insanlara birbaşa və ən sərt şəkildə təsir edən makroiqtisadi problemdir. İşsizliyin tez-tez siyasi müzakirələrin mərkəzində olması da təəccüblü deyildir. İşsizliyin yüksək səviyyəsi iş qüvvəsi resursundan dövlətin səmərəli istifadə qabiliyyətinin olmadığını göstərir. İşsizliyi doğuran amillər: iqtisadi böhran, yüksək inflyasiya, iqtisadiyyatın struktur yenidənqurulması, texniki tərəqqi, dövlətin demoqrafik siyasəti və s. Ölkədə işsizliyin səviyyəsinin xarakteristikası üçün müxtəlif göstəricilərdən istifadə olunur; işsizlərin ümumi sayı, iqtisadi fəal əhalinin ümumi sayında işsizlərin xüsusi çəkisi, işsizliyin orta davamlılığı, uzunmüddətli işsizlərin iqtisadi fəal əhalidə payı və s. İşsizliyin real miqyasının müəyyənləşdirilməsində gizli işsizlik amili cətinlik yaradır. İqtisadiyyatda işsizliyin həcmi işçi qüvvəsində çalışmayan hissənin faiz göstəricisi əks etdirən işsizlik dərəcəsi ilə ölçülür. İşsizlik dərəcəsinin hesablanması üçn ilk növbədə aşağıdakı 4 kateqoriya müəyyən edilməlidir: Məşğullar.
İşsizlik dərəcəsinə görə ölkələrin siyahısı
Bu ölkələrdə olan işsizlik dərəcəsini göstərmək üçün hazırlanmış siyahıdır. İşsizlik dərəcəsini ölçülmə və təqdim olunma metodları ölkədən ölkəyə fərqlənir. Bəzi ölkələr yalnız sığortalanmış işsizləri bu hesablamaya daxil edərkən, bəziləri isə yalnız maddi yardım qəbul edənləri nəzərə alır. Və ya, bəzi ölkələr, əlil və digər daimi işdə çalışmaq qabiliyyətindən məhrum olan insanları hesablamada nəzərə alarkən, digər bir qrup ölkələr isə işləməmək seçimini özü edən (və maliyyə cəhətdən işləməyə yararlı) insanları və ya universitet tələbələrini bu hesablamaya daxil edirlər və s. Həmçinin minimum tələblərdə də fərqlər olar bilər və bəzi ölkələr yalnız marjinal şəkildə əmək bazarına bağlı insanları (məsələn, həftədə yalnızca bir saat işləyənlər) da işçi kimi saya bilər. Bundan əlavə, yaş limitində də fərqlər ola bilər. Məsələn, Avropa İttifaqının Statistika Bürosunu (Avrostat) işsizlik dərəcəsini hesablayarkən 15 yaşdan 74 yaşa qədər olan insanları nəzərə alır, ancaq Əmək Statistikası Bürosu 16 və daha yuxarı yaşı olan hər kəsdən bu hesablamada istifadə edir (hər iki halda, təhsil alan, təqaüdə çıxmış, analıq/atalıq məzuniyyətində olan, sağlamlığına görə işləməkdən məhrum olan, işləməyən və eyni zamanda son dörd həftədə iş axtarmaqda fəal olmayan insanlar işçi qüvvəsi hesab olunmur və buna görə də, işsiz kimi nəzərə alınmırlar). İşsizlik dərəcələri il ərzində baş verə biləcək dəyişikliklərdən təsirlənməmək üçün mövsümi olaraq tənzimlənir. Müqayisə etmək məqsədi ilə, əldə edilmiş dərəcələr Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (ing. International Labour Organization) və İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (ing.
İşsizliyin Formaları
İşsizliyin aşağıdakı formaları var Friksion işsizlik o zaman yaranır ki, şəxs çalışa biləcəyi iş var, amma bu işi axtarıb tapmaq üçün çox uzun bir vaxt lazımdır. Struktur işsizlik. Bəzən şirkətlər yeni texnalogiya tətbiq edir və ya istehsal istiqamətini dəyişir. Bu zaman yeni texnalogiyadan istifadə edə bilməyən və ya yeni istehsal sahəsinə uyğun olmayan işçilərə ehtiyac qalmır. Bu zaman yarana işsizliyə Struktur işsizlik deyilir. Dövrü (tsikl) işsizlik. Bu işsizlik forması sənayenin tənəzzülü, istehsalda işçi qüvvəsinə olan tələbin aşağı düşməsi nəticəsində yaranır.
Gizli işsizlik
Bəzi insanlar işləyirmiş kimi görünə bilərlər, amma onların iqtisadi fəaliyyətlərə böyük bir faydaları olmurlar, buna gizli işsizlik deyilir. Bu cür işsizlik iqtisadi cəhətdən geridə qalmış və az inkişaf etmiş ölkələrdə müşahidə olunur. İşləyirmiş kimi görünən insanlar, hər hansı istehsala fayda versələr belə, işdən çıxdıqları zaman istehsalda heç bir azalma müşahidə olunmur. Bu cür işsizliyin aşkarlanması üçün, statistik məlumatların toplanmasını düzgün həyata keçirmək lazımdır.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 23.54 dəfə / 1 mln.
2002 •• 10.28
2003 ••• 11.42
2004 ••• 12.13
2005 ••• 12.15
2006 ••• 11.94
2007 ••• 15.86
2008 •• 7.80
2009 •••• 16.64
2010 •••• 16.88
2011 ••• 11.41
2012 ••• 15.49
2013 •••• 16.19
2014 •••• 17.68
2015 •••• 21.26
2016 ••••• 22.21
2017 ••••• 23.74
2018 ••••• 26.07
2019 •••••• 30.60
2020 •••••••••••••••••••• 106.62

işsiz sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 sif. 1. Daimi işi, iş yeri və maaşı olmayan. İşsiz fəhlələrin nümayişi. – [Mehriban ərinin] işsiz (z.) qaldığı günlərində aclığını, çılpaqlığını açıb söyləmədiyi kimi bir çox qış gecələrini yanacaqsız keçirmiş, şikayət etməmişdi. S.Hüseyn. // İs. mənasında (adətən cəm şəklində). İşsizlər ordusu. 2. Bikar, avara, veyl, heç bir işlə məşğul olmayan. Küçələr və körpünün qarşısı işsiz camaatla dolmuşdu. M.S.Ordubadi. // Zərf mənasında. Heç bir işlə məşğul olmadan, avara-avara, veyl-veyl. İşsiz gəzmək. İşsiz küçələri dolaşmaq. 3. zərf Hərəkətsiz, istifadəsiz, boş-bekar. …Kitayda yapon malını baykot eləyib, karxanalarını işsiz qoyublar. C.Məmmədquluzadə.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / işsiz

işsiz sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

işsiz sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 безработный, без дела, без работы

    Azərbaycanca-rusca lüğət / işsiz
  • 2 I прил. 1. безработный (не имеющий работы, заработка, не находящий применения своему труду). İşsiz qulluqçuların nümayişi демонстрация безработных служащих 2. праздный: 1) ничем не занимающийся, живущий без работы, без дела 2) не заполненный, не занятый делом, работой. İşsiz həyat праздная жизнь, işsiz əllər праздные руки II в знач. сущ. безработный, безработная; işsizlər безработные. İşsizlərin sayı число безработных, işsizlər ordusu армия безработных III нареч. 1. без работы. İşsiz qoymaq: 1) оставить без работы, не давать работы, не обеспечивать работой 2) лишить работы 2. без дела. İşsiz dayanmaq стоять без дела, işsiz oturmaq сидеть без дела (работы), işsiz darıxmaq скучать без дела 3. праздно (без полезного занятия). İşsiz gəzmək (veyillənmək) праздно шататься

    Azərbaycanca-rusca lüğət / işsiz

işsiz sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 I. i. 1. unemployed person; ~lər top.i. the unemployed; 2. (veyl) idler II. s. unemployed, workless, jobless; ~ olmaq to be* unemployed, to be* out of work, to be* jobless

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / işsiz

işsiz sözünün fransız dilinə tərcüməsi

işsiz sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 1. прил., суш. кӀвалахдай чка авачир, кӀвалахдал алачир, кӀвалахдик квачир, дуллух авачир (кас); 2. прил. кӀвалах авачир, кар-кеспи авачир, кӀвалах тийир, кар-чӀал авачир, бейкар, авара; // нареч. са карни (кӀвалахни) тийиз, буш-буш, авара-авара (мес. къекъуьн); 3. нареч. кӀвалах авачиз, кӀвалах тийиз, гьерекатсуз, буш-бикар.

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / işsiz

"işsiz" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#işsiz nədir? #işsiz sözünün mənası #işsiz nə deməkdir? #işsiz sözünün izahı #işsiz sözünün yazılışı #işsiz necə yazılır? #işsiz sözünün düzgün yazılışı #işsiz leksik mənası #işsiz sözünün sinonimi #işsiz sözünün yaxın mənalı sözlər #işsiz sözünün əks mənası #işsiz sözünün etimologiyası #işsiz sözünün orfoqrafiyası #işsiz rusca #işsiz inglisça #işsiz fransızca #işsiz sözünün istifadəsi #sözlük