kamera-heykəltaraşlıq sözü azərbaycan dilində

Heykəltaraşlıq — təsviri sənətin növlərindən biridir. Heykəltaraşlıqda insan və ya hər hansı təsvir obyekt həcmli formada yaradılır. == Növləri == Heykəltaraşlıq əsasən 2 növə ayrılır: həcmli və ya dairəvi relyef (barelyef, qorelyef).Heykəlin daha yaxşı alınması üçün əsas plan, işıq müstəvisi, kütlə və həcm böyük rol oynayır. == Haqqında == Adətən, insan, bəzən isə heyvan təsvir edən (animalistik janr) heykəltaraşlığın imkanları boyakarlığa nisbətən bir qədər məhdud olur. Heykəltaraşlığın ən ibtidai forması — daşdan hazırlanan fiqurlardır. Orta əsrlərə aid edilən, Şamaxı və Ağdam şəhərləri ətrafında tapılmış daş insan fiqurları heykəltaraşlığımızın daha təkmilləşmiş nümunəsi hesab edilir. Bayıl qəsrindəki daşoyma nümunələri (XIII əsr), məzarlar üzərinə qoyulan at və qoç fiqurlarını (XV–XIX əsrlər) da heykəltaraşlığın yeni və yaddaqalan səhifəsi saymaq mümkündür. Naxçıvanın Оrdubad bölgəsinin Biləv kəndində hicri 1088-ci ildə (miladi 1677–1678 illər) vəfat etmiş Səfərəlinin xatirəsinə hazırlanmış daş qoç fiquru var. Abidə üzərində qoyulan imzadan belə məlum olur ki, qoç heykəlini Abid hazırlayıb. İndiyədək kənddəki qəbrisitanlıqda qalan və XVII yüzilliyə aid olan çoxsaylı daş qoç fiquru tipli qəbirüstü xatirə abidələrinin bir hissəsini də həmin yüzillikdə yaşamış bu heykəltaraş — Abid hazırlayıb.

Afrikada heykəltaraşlıq - Afrikada heykəltaraşlıq, əsasən, savanna və tropik meşələr arasındakı ərazilərdə yaşayan xalqlarda inkişaf etmişdir. Ağac üzərindəoyma sənətinin ən qədim nümunələri – sitayiş fiqurları və maskalar 16–17-ci əsrlərə aiddir. Afrika maskaları bəzən insanın baş və boynunu bütövlükdə örtür (maska-dəbilqə), bəzən də ucluqlarla tamam lanır. Ağac üzərində oyma ən çox üç zonada Qərbi Sudan, Qvineya sahilboyu və Konqo çayı hövzəsində inkişaf etmişdir. Kubaların saray incəsənətində ağac heykəltaraşlığı yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmışdı. 17–19-cu əsr hökmdarlarının 19 böyük ağac heykəlləri məlumdur. Nok mədəniyyətinə aid terra-kota nümunələri Tropik Afirkanın ən qədim heykəltaraşlıq abidələridir. Nigeriyanın terrakota heykəltaraşlığı ənənəsi İfe mədəniyyətində, akan xalqlarında, Qərbi Sudanda davam etdirilmişdir. Daşüzərində oyma abidələrinə 13–19-cu əsrlərə aid qədim heykəlciklər daxildir. Bəzi xalqlarda monumental qəbirüstü heykəltaraşlıq da inkişaf etmişdir.

Azərbaycanda heykəltaraşlıq — Azərbaycan təsviri sənətinin növlərindən biri. Heykəltaraşlıqda insan və ya hər hansı təsvir obyekti həcmli formada yaradılır. Adətən, insan, bəzən isə heyvan təsvir edən (animalistik janr) heykəltaraşlığın imkanları boyakarlığa nisbətən bir qədər məhdud olur. Heykəllər əsasən 2 növə ayrılır: Həcmli və ya dəyirmi heykəllər; relyef heykəllər. Heykəlin daha yaxşı alınması üçün əsas plan, işıq müstəvisi, kütlə və həcm böyük rol oynayır. Heykəllərin hazırlanmasında müxtəlf materiallardan istifadə olunur: daş (mərmər, əhəngdaşı, qumdaşı, qranit və s.), taxta, sümük, metal (bürünc, dəmir, tunc və s.), gil, yanmış gil, keramika (terrakota, mayolika, saxsı, çini və s.) gips və digər materaillar. Ənənəvi materiallarla yanaşı, müasir heykəltaraşlıqda tamamilə fərqli materiallardan da istifadə olunur: şüşədən, buzdan, qardan, kağızdan da abidə hazırlayanlar var. Ümumilikdə, heykəltaraşlıq sənətinin 3 sahəsi məlumdur. Onlar – Monumental, dekorativ və dəzgah heykəltaraşlığı Heykəltaraşlığın ən ibtidai forması – daşdan hazırlanan fiqurlardır. Orta əsrlərə aid edilən, Şamaxı və Ağdam şəhərləri ətrafında tapılmış daş insan fiqurları heykəltaraşlığımızın daha təkmilləşmiş nümunəsi hesab edilir.

Kamera-obskura (lat. - "qaranlıq otaq" deməkdir) — obyektlərin optik təsvirini almaq üçün sadə qurğu. İşıq keçirməz qutudan, divarların birində kiçik dəlikdən və əks divarda ekrandan (mat şüşə və ya nazik ağ kağız) ibarətdir. 0,5-5 mm. diametrlik dəlikdən işıq şüaları keçərək ekranda təsvir əmələ gətirir. Kamera-obskuranın əsasında bir-çox fotoaparatlar düzəldilmişdir. == İşləmə prinsipi == Kamera-obskurada təsvirin sahə dərinliyi aşağı olur. Təsvirin sahə dərinliyinin müəyyən məhdud həddə qədər artırılması üçün dəliyin ölçüsü azaldılır. Dəliyin ölçüsünün həddən artıq azaldılması difraksiya effektinin əmələ gəlməsinə və təsfirin kifayət qədər bulanıq olmasına gətirib çıxarır. Obskura təsvirin sonsuz kəskin sahə dərinliyi ilə xarakterizə olunur.

Kamera musiqisi — böyük olmayan musiqi kollektivi tərəfindən ifa edilən instrumental və ya vokal musiqidir . == Tarixi == XVI əsrdə hələ iri konsert zallarının, filarmoniyaların olmadığı bir dövrdə instrumental musiqi və kiçik vokal əsərləri musiqi həvəskərlarının evlərində ifa edilirdi. Bu konsertlərdə adətən, klavesinin müşayiəti ilə skripka, violonçel, hoboy və b. solo alətləri çalınırdı. Bəstəkarlar belə musiqi yığıncaqları üçün kiçik həcmli əsərlər - sonata, trio, kvartet, romans və s. yazırdılar. Kamera musiqisi anlayışı (italyanca «camera» - «otaq» deməkdir) elə o zamanlardan mövcud olub, böyük konsert zallarında və ya kilsədə deyil, məhz kiçik salonlarda ifa olunan musiqi janrları kimi formalaşmağa başlamışdır. Tədricən, kamera musiqisi salonlardan kənara çıxaraq iri konsert zallarında ifa edilmişdir. Lakin «kamera» anlamı yenə də saxlanmışdır. Hal-hazırda kamera musiqisi konsertləri simfoniya və oratoriyaların ifa edildiyi iri konsert zallarında deyil, nisbətən kiçik həcmli xüsusi kamera musiqisi salonlarında keçirilir.

Kamera orkestri - kamera musiqisini ifa edən kiçik qrup (adətən 4-12 nəfər). Simfonik orkestrlərin yaranmasından əvvəl (19-cu əsrdə ) onlar əslində orkestr qrupunun yeganə növü idi. 17-ci əsrdən başlayaraq, kamera orkestrlərinə tez-tez kiçik bir orkestri saxlaya bilən hersoqların və digər zadəganların saraylarında olurdu. Beləliklə, məsələn, 1703 - cü ildən İohann Sebastian Bax hersoq III İohann Ernst-in kamera orkestrində skripkaçı idi. 19-cu əsrdə kamera orkestrləri tədricən simfoniyalarla əvəz olundu. 20-ci əsrdə kamera orkestrləri, ən azı, son Romantik orkestrlərin nəhəng kompozisiyalarına (məsələn, Richard Wagner, Anton Bruckner, Gustav Mahler, Richard Strauss, Alexander Scriabin partituralarında böyüdülmüş orkestr kompozisiyalarına reaksiya olaraq yenidən populyarlıq qazanır. ). 20-ci əsrdə kamera orkestri üçün əsərlər Arnold Şonberq (1 nömrəli kamera simfoniyası), Alan Hovaness (Anhid, kamera orkestri üçün fantaziya, kamera orkestri üçün 6 nömrəli simfoniya), Alfred Şnitke (skripka və 3 nömrəli konsert) tərəfindən yazılmışdır. orkestr) və s. 20-ci əsrin tanınmış kamera orkestrləri arasında St.

Stenop (fr. Sténopé) — obyektivsiz, əvəzində diafraqma şəklində kiçik dəlikdən və qarşısında işıq keçirməz qutudan ibarət fotoqrafik cihazdır. Obyektlərdən əks olunan işıq şüaları kiçik dəlikdən keçərək fotoapparatın divarinda tərsinə çevrilmiş təsvir yaradır. Müasir fotoqrafiyada "pinhol" (ing. Pinhole - "iynə dəliyi") adı da geniş yayılmışdır. == Ümumi məlumat == Dəliyin diametri ilə dəliklə işığahəssas materialın arasındakı məsafənin nisbətinə əməl edildikdə daha çox sahə dərinliyi olan təsvir əldə edilir. Stenopun əsas üstünlüklərindən biri onun sonsuz sahə dərinliyinə malik olmasıdır. Dəliyin kiçik olması ilə əlaqədar olaraq ekspozisiya üçün saniələrlə, saatlarla hətta günlərlə vaxt tələb edilə bilər. Stenopdan yüxu gördüyümüz təsvirlərə bənzər landşaft şəkilləri çəkmək üçün də istifadə edilir. == Stenopun konstruksiyası == Stenoplar adətən fotoqraflar tərəfindən əldə düzəldilir.

Rəqəmsal kamera — Şəkilləri qeyd etmək üçün fotoelektrik prinsipdən istifadə edən bir kameradır. Bu halda, yarımkeçirici fotomatris işığı uçucu olmayan bir saxlama cihazı tərəfindən saxlanılan rəqəmsal məlumatlara çevrilən elektrik siqnallarına çevirir . Rəqəmsal kamera ilə çəkilmiş şəkilləri kompüterə yükləmək , şəbəkələr vasitəsilə ötürmək , monitora baxmaq və ya printerdən istifadə edərək kağız üzərində çap etmək olar . Kinokameralardan fərqli olaraq , rəqəmsal kameralar foto materialın laboratoriya emalına ehtiyac duymur və daxili maye kristal displeylə çəkilişin nəticəsini dərhal qiymətləndirməyə imkan verir. Bundan əlavə, uğursuz çəkilişlər dərhal silinə bilər yaddaş kartından və birbaşa kamerada redaktə edilə bilər. Hazırda istehsal olunan kameraların böyük əksəriyyəti rəqəmsaldır. Artıq 2005-ci ildə dünya foto avadanlığı bazarında lider olan yapon şirkətləri 64.770.000 rəqəmsal kamera və cəmi 5.380.000 kinokamera satmışdır. Texnologiyanın inkişafı rəqəmsal kameraları video çəkiliş üçün əlverişli hala gətirdi və videokamera rəqəmsal kino kamerası kimi istifadə edilə bildi . Buna görə də, müəyyən bir cihaza münasibətdə "video kamera" və ya "kamera" termininin istifadəsi çox vaxt yalnız bir konvensiyadır. Bu cür çox yönlü rəqəmsal kameralar əksər müasir smartfon və mobil kompüterlərdə quraşdırılmış standartdır .

Virtual kamera sistemi — üçölçülü videooyunlarda kameranı idarə etmək və ya üçölçülü bir virtual dünyanı nümayiş etdirmək üçün istifadə edilən sistem. Kamera sistemlərindən adətən üçüncü-şəxsdən baxışın lazımi olduğu üçölçülü virtual dünyalarda istifadə olunur. Filmmeykerlərin əksinə, virtual kamera sisteminin yaradıcıları interaktiv və təxmin edilə bilməyən bir dünya üzərində iş aparmalı olurlar. Oyunçu personajın növbəti bir neçə saniyədə harada olacağına bilmək mümkün deyil. Buna görə də, filmeykerlərin etdiyi kimi planları öncədən seçmək olmur. Bu problemi aradan qaldırmaq üçün sistem müəyyən qaydalara və ya süni intellektə arxalanır. Kamera sisteminin əsasən üç tipi olur. Sabit kamera sistemlərində kamera heç bir şəkildə tərpənmir və sistem oyunçu personajı sabit planlarla nümayiş edir. Bunun əksinə, izləyici kamera sistemləri personajın hərəkətlərini izləyir. Son olaraq, interaktiv kamera sistemləri oyunçunun birbaşa görünüşü dəyişdirməsinə imkan vermək üçün qismən avtomatlaşdırılır.

Bakı Kamera Orkestri 2011-ci ildə Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələrinin təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Dirijor isə Kamera Ansamblı Kafedrasının və İfaçılıq Fakültəsinin viola ixtisası üzrə müəllimi Tofiq Aslanov olmuşdur. Orkestrin bədii rəhbəri SSRİ və Azərbaycanın xalq artisti, BMA-nın rektoru, professor Fərhad Bədəlbəyli, dirijor - Respublikanın əməkdar artisti Fuad İbrahimovdur. == Haqqında == Azərbaycanın bir çox tanınmış dirijorları və solistləri ilə paytaxt və respublikanın rayonlarının bir çox konsert məkanlarında çıxış edən orkestr, həmçinin bir çox beynəlxalq festivallarda, Azərbaycanın müxtəlif səfirliklərinin tədbirlərində, dünya musiqi mədəniyyətinin əsərlərindən ibarət konsert proqramları ilə qastrol səfərində olub. ABŞ, Almaniya, İtaliya, Türkiyə, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Özbəkistan, Yunanıstan, Fransa, Belçika və digər ölkələrdəki beynəlxalq təşkilatlarda, eləcə də Gidon Kremer, Dmitri Sitkovetski kimi görkəmli musiqiçilərlə çıxış etmişdirlər. Heydər Əliyev Fondunun Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin təbliği layihələri çərçivəsində Bordo şəhərində və Müluz şəhərində keçirilən “İpək və Alov” beynəlxalq festivalında, Neue Philharmonie München (NPhM) beynəlxalq orkestrin tərkibində Wolfratshausen, Münhen, Fürstenfeldbruck (Almaniya) kimi şəhərlərdə konsert proqramı ilə çıxış edib.Hazırda Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəniyyət Baş İdarəsinin nəzdində fəaliyyət göstərir. == Mükafatlar == Gənclər və İdman Nazirliyinin uğurlu fəaliyyətinə görə fəxri fərmanla təltif olunmuşdur. Mədəniyyət Nazirliyinin mədəni irsin təbliğində fəal iştirakına görə fəxri fərmanla təltif olunmuşdur.

Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri — 1964-cü ildə məşhur Azərbaycan bəstəkarları Qara Qarayevin və Fikrət Əmirovun təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Orkestrin baş dirijoru və bədii rəhbəri respublikanın xalq artisti, Dövlət mükafatları laureatı Nazim Rzayev olmuşdur. 1995-ci ildən – 1997-ci ilədək kollektivə Yaşar İmanov rəhbərlik etmişdir. 1998-ci ildən bu günədək orkestrə respublikanın xalq artisti Teymur Göyçayev rəhbərlik edir. Kollektiv dünyanın bir çox məşhur səhnələrində, nüfuzlu beynəlxalq festivallarda iştirak etmiş, xarici ölkələrdə Azərbaycan musiqi sənətini ləyaqətlə təmsil etmişdir. Orkestrin repertuarı Azərbaycan və xarici ölkə bəstəkarlarının əsərlərindən ibarətdir. Orkestrin repertuarında Qərbi Avropa, Rus və Azərbaycan bəstəkarlarının 200-dən artıq əsərləri təmsil olunmuşdur. Son illərdə T.Göyçayevin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında muğam ifaçıları ilə birgə konsert layihələri həyata keçirilir. Muğam dəstgahların xanəndə və muğam üçlüyü tərəfindən ənənəvi ifasından fərqli olaraq, rəng və təsniflər orkestrin müşayiəti ilə verilərək, maraqlı səslənmə yaradır. 2018 ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestrin bədii rəhbər və baş dirijoru Xalq Artisti Fəxrəddin Kərimovdur.

Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestri — 1964-cü ildə məşhur Azərbaycan bəstəkarları Qara Qarayevin və Fikrət Əmirovun təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Orkestrin baş dirijoru və bədii rəhbəri respublikanın xalq artisti, Dövlət mükafatları laureatı Nazim Rzayev olmuşdur. 1995-ci ildən – 1997-ci ilədək kollektivə Yaşar İmanov rəhbərlik etmişdir. 1998-ci ildən bu günədək orkestrə respublikanın xalq artisti Teymur Göyçayev rəhbərlik edir. Kollektiv dünyanın bir çox məşhur səhnələrində, nüfuzlu beynəlxalq festivallarda iştirak etmiş, xarici ölkələrdə Azərbaycan musiqi sənətini ləyaqətlə təmsil etmişdir. Orkestrin repertuarı Azərbaycan və xarici ölkə bəstəkarlarının əsərlərindən ibarətdir. Orkestrin repertuarında Qərbi Avropa, Rus və Azərbaycan bəstəkarlarının 200-dən artıq əsərləri təmsil olunmuşdur. Son illərdə T.Göyçayevin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında muğam ifaçıları ilə birgə konsert layihələri həyata keçirilir. Muğam dəstgahların xanəndə və muğam üçlüyü tərəfindən ənənəvi ifasından fərqli olaraq, rəng və təsniflər orkestrin müşayiəti ilə verilərək, maraqlı səslənmə yaradır. 2018 ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestrin bədii rəhbər və baş dirijoru Xalq Artisti Fəxrəddin Kərimovdur.