Kitabxanası sözü azərbaycan dilində

Efes Kelsus Kitabxanası — Efes antik şəhərində yerləşən antik kitabxana. Roma İmperiyası dövründə 110–135-ci illərdə inşa olunan kitabxana iki mərtəbədən ibarətdir. Efes Kelsus Kitabxanasında 14 minə qədər kitabın saxlanıldığı ehtimal olunur. Kitabxana uzun müddət Efes şəhərində yaşayan əhali üçün fəaliyyət göstərmişdir. Efes Kelsus Kitabxanasında bəzi mühüm kitablar kitabxananın divarında oyulmuş rəflərdə saxlanılırdı. III əsrdə baş vermiş zəlzələ nəticəsində kitabxananın oxuzalı yanmış, lakin daha sonra təmir edilmişdir. Orta əsrlərdə baş vermiş zəlzələ nəticəsində kitabxana dağılmış və yararsız vəziyyətə düşmüşdür. Efes Kelsus Kitabxanası oğul Kelsus tərəfindən Asiya bölgəsinin rəhbəri olan atası K. Kelsusun şərəfinə 135-ci ildə inşa edilmişdir. Kitabxananın girişinə ədaləti və düzgünlüyü göstərən dörd ədəd heykəl yerləşdirilmişdir. Kitabxananın şimal hissəsində divar yazıları latın, cənub hissəsində ki, divar yazıları isə yunan dilində yazılmışdır və hər iki yazı Kelsus və oğıu Aqulianın həyatları və fəaliyyətləri haqqındadır.

Konqres Kitabxanası (ing. The Library of Congress) — ABŞ-də kitabxana ABŞ Konqres Kitabxanası 1800-cü il aprelin 24-də ABŞ prezidenti Con Adamsın göstərişi ilə yaradılıb. Prezident kitab alınmasına və saxlanılmasına o vaxtın pulu ilə böyük məbləğ — 5 000 dollar pul ayırır və qərar imzalayır ki, kitabxananı ancaq prezidentlər, Konqresin üzvləri ziyarət edə bilərlər. O vaxtdan etibarən kitabxananın adı Konqres Kitabxanası qalır. 1814-cü ildə ABŞ-Britaniya müharibəsi vaxtı kitabxana demək olar ki, məhv olur. İngilis əsgərləri kitabxananın yerləşdiyi Kapitoli binasını yandırırlar. 3000-dən çox kitab məhv olur. Eks-prezident və kitab həvəskarı Tomas Cefferson özünün yarım əsr ərzində yığdığı 6487 cilddən ibarət kitabxanasını kitabxanaya bağışlayır. Belə bir kitabxana ABŞ-də heç kimdə yox idi. Konqres Kitabxanası Britaniya Milli Kitabxanasından sonra dünyanın ən böyük kitabxanası hesab olunur.

Köprülü kitabxanası — Osmanlı imperiyasında müstəqil kitаbхаnаlаrın ilk nümunəsidir. 1661-ci ildə vəfаt еdən Köprülü Mehmed Pаşаnın inşasına başladığı böyük mədrəsə kompleksinin yаlnız mədrəsə, hаmаm, türbə hissəsini tikdirməyə macal tapmışdı. Onun ölümündən sonra оğlu Köprülü Fаzil Əhməd Pаşа аtаsının vəsiyyətinə əməl еdərək mədrəsə kоmplеksinin tikintisini bаşа çаtdırа bilmişdi.

Mediçi Lorenso Kitabxanası, Laurensiana Kitabxanası (lat. Biblioteca Medicea Laurenziana) — əlyazmaları ilə məşhur olan İtaliyanın dövlət kitabxanasıdır. Florensiyada yerləşir. 11000-dən çox əlyazma və 4500 qədim çap olunmuş kitab saxlanılır. Kitabxana Mediçilərin hakimiyyəti dövründə yaradılmışdır. Kitabxana 1571-ci ildə açılmışdır. Kitabxana Laurenziana adını babası Qoca Kozimo Medicinin kitabxanasını əhəmiyyətli dərəcədə zənginləşdirən Möhtəşəm Lorenso Mediçi şərəfinə almışdır. == Kolleksiyanın yığılma tarixi == Qoca Kosimo Medici 1444-cü ildə özünün geniş əlyazma kolleksiyasından ev kitabxanası qurdu. 1437-ci ildə dostu, humanist və bibliofil, qədim əlyazmalara düşkün olan Nikolo Nikkolinin ölümündən sonra Kosimo onun kolleksiyasını miras aldı və onu qismən San-Marko monastırına verdi. 1497-ci ildə Mediçilər Florensiyadan qovulduqda kitabxana Sinoriyanın mülkiyyətinə keçdi və San-Marko monastırına göndərildi.

Astara kitabxanası — Astaranın ilk ictimai kitabxanasıdır. Bu kitabxana 1302-ci hicri şəmsi (1924) ilində Astara şəhərində qiraətxana kimi tikilib. == Tarixi == Astara kitabxanası 1302-ci ildə Astarada xeyir və mədəniyyət sevər insanlar tərəfindən yaradılıb. Sonralar kitabxananın binası bərbad hala düşdüyünə görə 1386-ci ildə yeri dəyişdirilərək yenidən tikilib. == Yeri == Kitabxana 1386-cı ildə Astaranın milli bağına köçürülüb.

Perqam kitabxanası — Türkiyənin Perqam antik şəhərində yerləşən qədim dünyanın ən vacib kitabxanalarından biri. Ellinizm dövründən bir müddət əvvəl qurulmuş Perqamum və ya Perqam Anadoluda yerləşən əhəmiyyətli bir qədim yunan şəhəri idi. Bu şəhər artıq müasir Türkiyənin Berqama ilçəsinin ərazisində yerləşir. Attalidlər sülaləsinin idarə etdiyi şəhər Perqam hökmdarı II Eumenesin dövründə inzibati mərkəz olaraq məşhurlaşdı və Makedoniya ilə əlaqələrini kəsərək Roma Respublikası ilə ittifaq qurdu. II Eumenesin (197-160) hakimiyyəti dövründə Perqam 200 min nəfərdən çox əhalisi olan varlı, inkişaf edən bir şəhər idi. Mədəni olaraq yalnız İsgəndəriyyə və Antioxiya şəhərləri ilə rəqabət aparırdı. Bu zaman heykəltəraşlıq və memarlığın bir çox vacib əsərləri, o cümlədən Böyük Perqam qurbangahı istehsal edildi. II Eumenesin oğlu III Attalusun vəfatından sonra 133-cü ildə Perqam Roma Respublikasına verildi. Konstantinopolun süqutundan sonra Perqam Osmanlı imperiyasının bir hissəsi oldu. Perqam Əhdi-Cədiddə də vacib bir şəhər idi və Müqəddəs Yəhya tərəfindən Vəhy Kitabında Vəhy Yeddi Kilsəsindən biri olaraq açıq şəkildə xatırlandı.

Prezident Kitabxanası (ABŞ)

Tərbiyət kitabxanası — Əsası 1921-ci ildə Məhəmmədəli Tərbiyət tərəfindən qoyulmuş İranın birinci dövlət kitabxanası. 1921-ci ildə Təbrizdə yaradılan Tərbiyət kitabxanası İranın birinci dövlət kitabxanasıdır. Kitabxana Məhəmmədəli Tərbiyət tərəfindən "Maarif ümumi kitabxana və qiraətxana" adı altında Məhəmmədiyə mədrəsəsinin otaqlarının birində, Hərəmxana məhəlləsində qurulub və 1933-cü ildə indiki yerinə, Danişsəra xiyabanına köçürülüb. Kitabxanadakı əlyazmalar 1979-cu il inqilabından sonra Təbriz Milli Kitabxanasına aparılıb.

İsgəndəriyyə kitabxanası — İndiki Misir dövləti ərazisində yerləşən, qədim tarixin ən böyük və ən vacib kitabxanalarından və İsgəndəriyyə Museyonu adlı elmi-mədəni mərkəzinin böyük tərkib hissəsindən biri. İsgəndəriyyə kitabxanasının Misir fironu I Ptolemeyin təşəbbüsü nəticəsində tikildiyi bir çox tarixçilər tərəfindən iddia olunur. Həmin iddialara əsasən, bu kitabxanın tikilməsində əsasən Peripatetiklər, xüsusi ilə də 2 qədim ictimai xadim Lampsakuslu Straton və Falerli Demetrius yaxından iştirak etmişlər. Digər mənbələrdə iddia olunur ki, kitabxana I Ptolemeyin dövründə deyil, əslində onun oğlu II Ptolemeyin hakimiyyəti illərində tikilib istifadəyə verilmişdir. İsgəndəriyyə kitabxanası tikilməsinin əsas məqsədi, dövrünün bütün məlumatlarının bir yerə toplanması və papirus köçürülməsi vasitəsilə orada qorunub saxlanması idi. Yunan əsilli filosof Qalenin dediklərinə görə, hətta gəmilər vasitəsilə limana gətirilən bütün növ kitablar xüsusi olaraq bu kitabxanada "Gəmilərdən gətirilən kitablar" adlı ayrıca bölmələrdə saxlanılır, köçürülmələri isə öz sahiblərinə geri qaytarılırdı. Həmçinin, kitabxanın redaktorlarının tanınmasının digər əsas səbəbləridən biri kimi də onların əfsanəvi yunan şairi Homerin bəzi mətnlərinin işlənib hazırlanmasındakı rolu xüsusi ilə qeyd olunur Bəzi mənbələrə görə, İsgəndəriyyə kitabxanasına vurulan ilk zərər eramızdan qabaq 48-ci və 47-ci illərdə Yuli Sezarın da iştirak etdiyi VII Kleopatra ilə qardaşı VIII Ptolomey arasında ara çəkişmələr nəticəsində baş verib və nəticədə kitabxanın böyük bir hissəsinə yanğın nəticəsində xeyli zərər dəyib. Antik dövrün Seneka Lutsius Anneus, Pol Orosios və Dio Kasius kimi bir çox tanınmış yazıçı-alimləri öz yazılarda həmin hadisə nəticəsində 400000 yaxın kitabın məhv olduğunu iddia edirlər. Yunan tarixçisi Plutarx bu hadisəni belə şərh edir: Düşmən onun(Yuli Sezarın) dəniz ilə əlaqəsini kəsməyə cəhd edən zaman, o(Yuli Sezar) bu təhlükədən sovuşmaq üçün öz gəmilərini yandırmağa məcbur qalır və bunun nəticəsində bərələrdən başlamış yanğın buradan da idarəolunmaz şəkildə kitabxanaya keçir və onun məhv olmasına səbəb olur. Romalı tarixçi Alus Gelusun öz nəşr etdiyi "Attik Gecələr" adlı kitabına əsasən, təxmin edilən digər yanğın isə eramızın II əsrində şəhərin blokadası zamanı Sezarın ordusu tərəfindən təsadüf nəticəsində yandığı ehtimal edilir.

Aşşurbanipalın kitabxanası yaxud Nineva kitabxanası — Assur dövləti hökmdarı Aşşurbanipal tərəfindən yaradılmış kitabxana. Aşşurbanipal tarixdə qədim yazılı abidələrin toplayıcısı və kitabxanaların təşkilatçısı kimi də məşhurdur. Kitabxanada 30 mindən çox mixi yazılı gil kitabələr saxlanılırdıdı. Burada ayrı-ayrı dövrlərdə yazılmış müxtəlif məzmunlu kitabələr toplanmışdı. Onların arasında əsatirlər, ədəbi əsərlər, riyaziyyata, coğrafiyaya, təbabətə və başqa sahələrə dair mətnlər və lüğətlər də vardı.

London kitabxanası — Londonda 1841-ci ildə yaradılmış, kitabların və digər informasiya daşıyıcılarının icarəyə verilməsi mümkün olan müstəqil kitabxana. == Tarixi == London Kitabxanası Britaniya Muzeyi Kitabxanasının idarəetmə siyasətindəki bəzi məqamlarla razılaşmayan Tomas Karlaylın təşəbbüsü ilə yaradılıb. Bu kitabxana 1845-ci ildən Müqəddəs Ceyms Meydanında yerləşir. Vestminster şəhərinin Müqəddəs Ceyms bölgəsində bu kitabxananın xidmət göstərdiyi tikili var. Kitabxanaya üzvlük illik abunə ödənilməklə hər kəsə açıqdır. Kitabxanaya ömürlük və korporativ üzvlük də mövcuddur. 2021-ci ilin dekabr ayına qədər olan məlumata əsasən, London kitabxanasının 7000-dən çox üzvü var. Kitabxananın uzun müddət prezidenti olmuş, şair, naşir, dramaturq, essey yazıçısı, ədəbi tənqidçi və redaktor Tomas Sterns Eliot (̈1888-1965) üzvlərə üzünü tutaraq "nə cür sosial dəyişiklik baş verərsə versin, London Kitabxanasının məhv olması sivilizasiya üçün fəlakət olardı" demişdir. == Qəyyumlar və idarəçiliyi == London Kitabxanası özünü təmin edən müstəqil bir qurumdur. Yeganə məqsədi təhsilin və biliyin inkişafı olan xeyriyyə təşkilatı kimi qeydiyyatdan keçmişdir.

Sudan Kitabxanası — Xartum Universitetinin kitabxanasının bir bölməsidir. Sudanın milli kitabxanası kimi xidmət edir və eyni zamanda universitetin tədqiqat kitabxanasıdır. 1966-cı ildə qanuni depozit aktının qüvvəyə minməsindən bəri bütün Sudan nəşrlərinin xəzinəsidir Kitabxana həmçinin Sudanlı müəlliflərin əsərlərini və Sudan haqqında xaricdə nəşr olunan əsərləri toplayır. Onun kataloqu retrospektiv milli biblioqrafiyanı təmsil edir. 2018-ci ildə kitabxana Sudan Yaddaş Layihəsinə ilk töhfə verənlərdən biri oldu.

Zəhiriyyə Kitabxanası (ərəb. مكتبة الظاهرية‎), həmçinin Mədrəsə əz-Zahiriyyə (ərəb. مَدْرَسَة الظَّاهِرِيَّة‎) kimi də tanınır. İslam kitabxanası, mədrəsə və Suriyanın Dəməşq şəhərindəki məqbərədir. 1277-ci ildə, adını bu yerdə dəfn edilən Məmlük sultanı Baybars əz-Zahirdən (h.  1260-1277) götürərək yaradılmışdır. Sultan Əl-Zahir Baybars, eyni zamanda Rukn Uddin Baybrus (tam adı: əl-Malik al-Zahir Rukn al-Din Baibars al-Bunduqdari) kimi tanınan böyük tarixi əhəmiyyətə malik siyasi və hərbi lider idi. O, Qahirədə Məmlük Sultanlığı (1250-1517) kimi tanınan uzun müddət Misir və Suriyanı idarə edəcək yeni məmlük əsaslı rejimin qurulmasında mühüm rol oynamışdır.1260-cı ildə Ayn Cəlut döyüşündə monqolların irəliləyişinin dəf edilməsində mərkəzi rol oynadıqdan sonra (çox vaxt tarixdə dönüş nöqtəsi kimi qeyd olunur) sultan vəzifəsinə yüksəldi.) Hökmdarlığı dövründə o, Levantda qalan səlibçi dövlətlərinə qarşı bir sıra təsirli kampaniyalar apararaq, Antakya və məşhur Krak des Chevaliers kimi bir sıra mühüm şəhərləri və qalaları fəth etdi və bu, Xaçlının sonrakı son məhvinə yol açdı. Baybars 1277-ci ilin iyulunda Dəməşqdəki sarayında (əl-Qəsr əl-Ablaq adlanır) başqası üçün nəzərdə tutulmuş zəhərli stəkanı içdikdən sonra gözlənilmədən öldü. Onun ölümü sirr olaraq saxlanıldı və o, müvəqqəti olaraq Dəməşq qalasında dəfn edildi, bu zaman onun daimi dəfni və hakimiyyətin 18 yaşlı oğlu əl-Səid Bərəkəyə keçməsi üçün tədbirlər görülə bilərdi.Xəbər verildiyi kimi, Baybarsın Dərəyya şəhəri yaxınlığında dəfn olunmaq istəyini ifadə etmişdi, lakin oğlu onun böyük məscidin yaxınlığında və məşhur Əyyubi sultanlarının məqbərələrinin yanında, o cümlədən Salah əd-Din məqbərəsinin yanında daha prestijli bir yerdə dəfn edilməsinə qərar verib.Səidin göstərişi ilə Dəməşq valisi əmir Aydəmur Böyük Əməvi məscidi yaxınlığındakı əl-Əmara məhəlləsində Adiliyyə mədrəsəsi ilə üzbəüz bir ev aldı.Dar əl-Əqiqi adlanan ev əvvəlcə Salahəddin (Səlahəddin) atasına məxsus idi və Salahəddin özü uşaqlığının bir hissəsini orada keçirmişdi.Mədrəsə və dəfn kompleksinə çevrildi.

Rami kitabxanası (türk. Rami Kütüphanesi) — Kitabxana 2023-cü ildə İstanbulda bərpa olunan Rami kazarmalarında istifadəyə verilib. 2023-cü ildən İstanbulun ən böyük kitabxanası sayılır. 220 min kvadratmetr sahədə inşa edilən kitabxana 4200 nəfərlik istifadəçi yeri və 2,5 milyon kitaba malikdir. Kitabxanada şəhər muzeyi, kitab mağazaları, suvenir mağazaları, banklar, kafelər, restoranlar, kinoteatrlar və s. kimi 120-yə yaxın kommersiya müəssisəsi fəaliyyət göstərir, həmçinin 1200 avtomobilin yerləşə biləcəyi dayanacaq tikilib. Onun tərkibinə Bəyazid Dövlət Kitabxanası Onun tərkibinə Bəyazid Dövlət Kitabxanası xidmət bölmələri, Tərtib Müdirliyinin xidmət sahələri, Atatürk Araşdırma İxtisas Kitabxanası və əlyazma təmiri şöbələri daxil edilib. Kitabxananın həyəti ictimai bağ kimi nəzərdə tutulub. Rami kazarmaları Osmanlı imperiyası dövründə Asakiri Mənsurəyi Məhəmmədiyyə ordu qüvvələri üçün tikilib və 1828-ci ildə istifadəyə verilib. Kazarma binaları 1871-ci ilə qədər hərbi məqsədlər üçün istifadə edilib.

Ambroziana Kitabxanası (it. Biblioteca Ambrosiana) — İtaliyanın Milan şəhərində yerləşən dünyanın ən qədim və məşhur kitabxanalarından biridir. 1609-cu ildə kardinal Federiko Borromeo tərəfindən təsis edilib. Kitabxana, həmçinin Ambroziana Pinakotekası adlı bir sənət qalereyası ilə birlikdə fəaliyyət göstərir və qədim kitablar, əlyazmalar, incəsənət əsərləri, xəritələr və daha çoxunu ehtiva edən çox zəngin bir mədəniyyət və elmi irsə malikdir. == Əsas xüsusiyyətləri == === Kolleksiyası === Ambroziana Kitabxanasının kolleksiyası əlyazmalar, qədim kitablar, incunabula (XV əsrin sonlarına aid erkən çap kitabları) və müxtəlif mədəniyyətlərin mühüm sənədləri ilə zəngindir. Bu kolleksiyada yunan, latın, ərəb, suriyaca, gürcü və digər dillərdə qiymətli əlyazmalar var. Kitabxana həm də Leonardo da Vinçinin "Codex Atlanticus" kimi məşhur əsərlərinin saxlanıldığı yerdir. Kitabxananın təsisçisi olan kardinal Borromeo, mədəni və elmi bilikləri geniş ictimaiyyətə çatdırmaq məqsədilə bu kitabxananı yaratmışdır. O, kitabları və elmi bilikləri zəngin elitadan kənar tutmağa çalışan yanaşmanı dəyişdirmək və bu bilikləri daha geniş kütləyə əlçatan etmək istəyirdi. Kitabxana ilə birgə fəaliyyət göstərən Pinakoteka Ambroziana sənət qalereyası Avropa rəssamlıq sənətinin bir çox şedevrini, o cümlədən Leonardo da Vinçinin, Rafael Sanzionun, Caravaggionun və Bottiçellinin əsərlərini ehtiva edir.

Arsenal Kitabxanası (fr. Bibliothèque de l'Arsenal) — Fransanın Paris şəhərində yerləşən və geniş bir kitab və mənbə kolleksiyasına sahib olan bir kitabxanadır. Arsenal kitabxanası, əsasən tarixi, mədəni və sənət sahələrindəki materialları ilə tanınır. Arsenal Kitabxanası, XVIII əsrdə yaradılmışdır və o dövrdən bəri ədəbiyyat, sənət və tarixlə bağlı zəngin resurslar təqdim edir. == Əsas xüsusiyyətləri == === Kolleksiyası === Arsenal Kitabxanasında ədəbiyyat, tarix, fəlsəfə və incəsənətlə bağlı minlərlə kitab, əlyazma, nadir çap olunmuş əsərlər və dövri nəşrlər mövcuddur. Xüsusilə Fransa və Avropa tarixinə dair nadir materiallar burada toplanmışdır. Kitabxana, tədqiqatçılar, tələbələr və mədəniyyət həvəskarları üçün əhəmiyyətli bir resurs mərkəzidir. Tədqiqatçılara xüsusi materialların istifadəsi üçün xidmətlər təqdim edilir. Arsenal Kitabxanası, müxtəlif mədəni tədbirlər, sərgilər və seminarlar təşkil edir. İctimaiyyətlə əlaqələri gücləndirmək və mədəni irsin qorunmasına dəstək vermək məqsədini güdür.

Harrison Kitabxanası (ing. Garrison Library) — Cəbəllütariqdə yerləşən tarixi və mədəni əhəmiyyətə malik kitabxana. Kitabxana 1793-cü ildə Cəbəllütariqdə xidmət edən Britaniya ordusunun zabitləri üçün yaradılmışdır və bu gün də fəaliyyət göstərir. == Əsas xüsusiyyətləri == Harrison Kitabxanası, Cəbəllütariqin Britaniya hərbi keçmişini əks etdirən və ordunun mədəniyyətini və həyatını sənədləşdirən bir mərkəz kimi yaradılmışdır. Kitabxana, bölgənin müasir və tarixi siyasi və hərbi həyatının vacib bir hissəsidir. Kitabxana çoxsaylı kitab, dövri nəşr və digər arxiv materiallarını ehtiva edir. Xüsusilə Britaniya hərbi tarixi, Cəbəllütariqin tarixi və geosiyasi mövqeyi ilə bağlı əsərlər burada geniş şəkildə təmsil olunur. == Tədqiqat mərkəzi == Harrison Kitabxanası, tədqiqatçılar üçün mühüm bir mənbədir. Kitabxana həm yerli, həm də beynəlxalq tədqiqatçılar tərəfindən Cəbəllütariq və Aralıq dənizi bölgəsinin tarixi ilə bağlı araşdırmalar üçün istifadə olunur. Kitabxana, müxtəlif mədəni tədbirlər, konfranslar və kitab təqdimatları üçün bir mərkəz rolunu oynayır.

Juanina Kitabxanası (port. Biblioteca Joanina) — Portuqaliyanın Koimbra Universitetində yerləşən tarixi bir kitabxanadır. XVIII əsrdə qurulan kitabxana, Barok üslubu ilə inşa edilmiş və dünya miqyasında ən gözəl və möhtəşəm kitabxanalardan biri hesab edilir. Kitabxana 1717-ci ildə Portuqaliyanın kralı V Juanın göstərişi ilə tikilib, onun adı ilə "Biblioteca Joanina" adlandırılıb. == Haqqında == Kitabxanada müxtəlif mövzularda nadir və qiymətli kitablar saxlanılır, xüsusən də hüquq, fəlsəfə, elmlər və digər akademik sahələrdə tarixi əhəmiyyət daşıyan mənbələr mövcuddur. Divarlar boyu bəzədilmiş zəngin taxta oymalar, tavanın rəngli freskaları və kitab rəfləri kitabxanaya xüsusi bir zənginlik və tarixi dəyər qatır. Koimbra Universitetinin simvollarından biri olan Juanina Kitabxanası, həm tədqiqatçılar, həm də turistlər üçün maraq doğuran bir məkandır. Kitabxana təxminən 60.000 qədim kitabdan ibarət kolleksiyaya malikdir, bu kitablar arasında hüquq, fəlsəfə, tarix, elm və ədəbiyyat sahələrində qiymətli əsərlər var. Juanina Kitabxanası yalnız tədqiqatçılar üçün deyil, həm də tarixi və memarlıq gözəlliyi ilə turistlər üçün də cəlbedici bir məkandır. UNESCO-nun Dünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir və Portuqaliyanın ən əhəmiyyətli mədəniyyət abidələrindən biri kimi tanınır.

Korvin Kitabxanası (lat. Bibliotheca Corviniana) — Macarıstan kralı Matyaş Korvin tərəfindən XV əsrdə yaradılmış məşhur kitabxana idi və Avropanın Orta əsrlər dövründə qurulmuş ən böyük humanist kitabxanalarından biri hesab edilirdi. Matyaş Korvin, Macarıstanın ən məşhur krallarından biri idi və intibah dövründə ölkədə humanist təhsilin və mədəniyyətin inkişafına böyük töhfə verdi. == Tarixi == Korvin Kitabxanası əsasən qədim yunan və Roma klassiklərinin əlyazmaları, eləcə də o dövrün ən önəmli humanist əsərlərinin çoxsaylı nəşrləri ilə tanınırdı. Kitabxanada həm antik dövrlərə, həm də orta əsrlərə aid elmi, fəlsəfi, hüquqi və dini mətnlər toplanmışdı. Kolleksiyanın çoxu İtaliyadan gətirilmiş nadir əlyazmalar idi, çünki Matyaş Korvin İtalyan intibahına heyran idi və həmin dövrün mədəniyyətini Macarıstana gətirmək istəyirdi. Kitabxananın əhəmiyyəti, onun zənginliyindən və kral Matyaşın humanizmə və təhsilə olan marağından qaynaqlanır. O dövrdə yalnız bir neçə belə kitabxana mövcud idi və Korvin Kitabxanası o cümlədən Vatikan Kitabxanası ilə rəqabət aparırdı. Təəssüf ki, Matyaş Korvinin ölümündən sonra 1526-cı ildə Osmanlıların Macarıstanı işğalı zamanı kitabxana dağıldı və çoxlu əlyazmalar oğurlandı və ya məhv edildi. Buna baxmayaraq, Korvin Kitabxanasından xilas edilən bəzi əsərlər bu gün müxtəlif kitabxanalarda, o cümlədən Vatikan, Paris, Vyana və Budapeşt kitabxanalarında saxlanılır.

Malatestiana Kitabxanası (it. Biblioteca Malatestiana) — İtaliyanın Çezena şəhərində yerləşən və UNESCO tərəfindən Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmiş tarixi bir kitabxanadır. Kitabxana, XV əsrdə inşa edilmiş və İntibah dövrünün ən önəmli mədəni irs obyektlərindən biri hesab olunur. Əsas xüsusiyyəti, dünya tarixində dövlətin dəstəyindən asılı olmadan, ictimaiyyətə açıq olan ilk kitabxana olmasıdır. == Haqqında == Malatestiana Kitabxanası, 1452-ci ildə tamamlanmış və Çezena şəhərinin qubernatoru olan Domeniko Malatesta tərəfindən maliyyələşdirilmişdir. Kitabxana, orta əsrlər kitabxanalarının tərtibatına əsaslanaraq inşa edilmiş və öz dövrünün bir çox kitabxanasından fərqli olaraq ictimaiyyətə açıq şəkildə fəaliyyət göstərmişdir. Kitabxana İntibah dövrünün humanist düşüncəsinin bir simvolu kimi qəbul edilir. Kitabxanada təxminən 340 əlyazma saxlanılır ki, bunların bir çoxu antik dövrlərə, orta əsrlərə və İntibah dövrünə aiddir. Kolleksiyada dini və fəlsəfi əsərlər, klassik ədəbiyyat və elmlə bağlı nadir əsərlər mövcuddur. Kitabxana, İntibah dövrünə aid orijinal interyerini və memarlıq tərzini qoruyub saxlamışdır.

Nyuberri Kitabxanası (ing. Newberry Library) — Çikaqoda yerləşən məşhur araşdırma kitabxanasıdır. 1887-ci ildə Volter L. Nyuberrinin vəsiyyətinə əsasən təsis edilib və əsasən humanitar elmlər üzrə tədqiqatlar aparanlar üçün zəngin mənbə təmin edir. Kitabxana hər kəsin sərbəst şəkildə istifadə edə biləcəyi nadir və qiymətli materiallar kolleksiyası ilə məşhurdur, xüsusən tarix, filologiya, incəsənət, musiqi və digər humanitar elmlər sahəsində. == Haqqında == Nyuberri Kitabxanasının kolleksiyalarına qədim əlyazmalar, xəritələr, nadir kitablar, tarix, genealogiya və mədəni tədqiqatlara aid sənədlər daxildir. Kitabxana həm də sərgilər, seminarlar, mühazirələr və müxtəlif təhsil proqramları təşkil edir, bu da onu yerli tədqiqatçılar və beynəlxalq alimlər üçün əhəmiyyətli bir mərkəzə çevirir. Kitabxana ictimaiyyət üçün açıqdır və istifadə üçün üzvlük tələb olunmur, amma müəyyən xüsusi kolleksiyalar üçün qeydiyyat lazım ola bilər. == Kolleksiyası == Kitabxananın kolleksiyaları altı əsrdən çox tarixi əhatə edən, ilk növbədə Qərbi Avropa və Amerika qitəsinin tarixi, mədəniyyəti və xalqı ilə bağlı ilkin və ikinci dərəcəli mənbələrdən ibarətdir. Kolleksiyanın əsas güclü tərəflərinə aşağıdakılar daxildir: Amerika tarixi və mədəniyyəti Amerika Hind və Yerli Tədqiqatlar Çikaqo və Orta Qərb Genealogiya və yerli tarix Kitabın tarixi Xəritələr, səyahət və kəşfiyyat Orta əsrlər, İntibah və Erkən Müasir Araşdırmalar Müasir əlyazmalar və arxivlər İfa sənətləri Açıqcalar Din Kolleksiya təxminən 1,6 milyon kitab, 600,000 xəritədən ibarətdir. Təxminən 5 milyon səhifəlik əlyazmaları, 500.000 müxtəlif açıqcaları, təxminən 250.000 nota musiqisini və daha çoxunu ehtiva edən 1300 fərdi arxiv kolleksiyası.

Qeyzel Kitabxanası (ing. Geisel Library) — ABŞ-ın Kaliforniya ştatında yerləşən, San-Dieqo Universitetinin (ing. University of California, San Diego — UCSD) əsas kitabxanasıdır. Kitabxana, memarlıq dizaynı və adını aldığı məşhur uşaq kitabları müəllifi Doktor Syuz (Teodor Syuz Qeyzel) ilə tanınır. Qeyzel Kitabxanası, həm kitabxana xidməti, həm də memarlıq baxımından Kaliforniyanın simvolik binalarından biridir. == Əsas xüsusiyyətləri == === Memarlığı və dizaynı === Kitabxana, 1970-ci illərdə məşhur amerikalı memar Uilyam Leonard Pereyra tərəfindən dizayn edilmişdir. Kitabxananın futuristik görünüşü və brutalist üslubda tikilmiş strukturu ilə tanınır. Onun qeyri-adi, piramida şəklində yüksələn mərtəbələri binaya fərqli və ikonik bir görünüş verir. Qeyzel Kitabxanası unikal dizaynı ilə həm universitetin, həm də şəhərin simvollarından birinə çevrilmişdir. Kitabxana, məşhur uşaq kitabları yazıçısı Doktor Syuz (Teodor Syuz Qeyzel) adını daşıyır"Honoring Our 'Library of Dreams'".

Viner Kitabxanası (de, ing. Wiener Holocaust Library) — dünyanın ən qədim Holokost və soyqırım araşdırmalarına həsr olunmuş kitabxanalarından biridir. 1933-cü ildə Almaniyada yaradılan kitabxana, 1939-cu ildə Böyük Britaniyaya köçürülmüş və bu gün London şəhərində fəaliyyət göstərir. Kitabxana, nasizmin, Holokostun, antisemitizmin və digər soyqırım hadisələrinin sənədləndirilməsi və araşdırılması üzrə ən əhəmiyyətli mənbələrdən biridir. == Kitabxananın əsas xüsusiyyətləri == === Arxivi === Viner Kitabxanası, nasist Almaniyası və Holokostla bağlı 1 milyondan çox sənəd, kitab, jurnal, əlyazma, fotoşəkil və digər arxiv materiallarını toplayır. Bu kolleksiya, həm soyqırımı anlamaq, həm də qurbanların xatirəsini yaşatmaq üçün əhəmiyyətli bir mənbədir. Kitabxana Holokost, antisemitizm, nasist təqibləri və digər soyqırımlar üzrə elmi araşdırmaları dəstəkləyir. Araşdırmaçılar, tələbələr və maraqlanan şəxslər üçün geniş tədqiqat resursları və məsləhət xidmətləri mövcuddur. Viner Kitabxanası, Holokost və soyqırım tarixi ilə bağlı maarifləndirici proqramlar, sərgilər və seminarlar təşkil edir. Bu tədbirlər vasitəsilə ictimaiyyətə tarixi məlumatlar çatdırılır və gələcəkdə belə faciələrin qarşısının alınmasına töhfə verilir.

Dünya Rəqəmsal Kitabxanası — 21 aprel 2009-cu ildə Dünya Elektron Kitabxanası saytının rəsmi açılışı olub. Bu kitabxanada pulsuz olaraq dünyanın hər yerindən nadir kitabları, əlyazmalarını oxumaq olar; filmlərə, şəkillərə baxmaq olar. Veb-saytın ünvanı: wdl.org. Saytdakı mətnlər dünyanın 7 əsas dilindədir − ərəb, çin, ingilis, fransız, portuqal,rus və ispan dili. UNESCO-nun və dünyanın 32 kitabxanasının birgə yaratdığı yeni kitabxananın məqsədi qiyməti olmayan nadir materialları hamı üçün əl çatan etməkdir. Dünya Elektron Kitabxanası yaratmağı 2005-ci ildə Amerika Konqresi Kitabxanasının rəhbəri Ceyms Billinqton təklif edib.

Dünya Rəqəmsal Kitabxanası — 21 aprel 2009-cu ildə Dünya Elektron Kitabxanası saytının rəsmi açılışı olub. Bu kitabxanada pulsuz olaraq dünyanın hər yerindən nadir kitabları, əlyazmalarını oxumaq olar; filmlərə, şəkillərə baxmaq olar. Veb-saytın ünvanı: wdl.org. Saytdakı mətnlər dünyanın 7 əsas dilindədir − ərəb, çin, ingilis, fransız, portuqal,rus və ispan dili. UNESCO-nun və dünyanın 32 kitabxanasının birgə yaratdığı yeni kitabxananın məqsədi qiyməti olmayan nadir materialları hamı üçün əl çatan etməkdir. Dünya Elektron Kitabxanası yaratmağı 2005-ci ildə Amerika Konqresi Kitabxanasının rəhbəri Ceyms Billinqton təklif edib.

Dünya uşaq ədəbiyyatı kitabxanası (50 cildlik) — Azərbaycan Respublikası Dövlət Mətbuat Komitəsinin Azərbaycan dilində 50 cildlik nəşri.

Dünya uşaq ədəbiyyatı kitabxanası — Gənclik Nəşriyyatı tərəfindən 1982-1990-cı illər arasında dərc olunan, Azərbaycan dilində (kiril əlifbası ilə) 50 cildlik uşaq kitabları seriyası. == Kitabların siyahısı == == Mükafatlandırma == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 sentyabr 1991-ci il tarixli, 351 nömrəli Fərmanı ilə "Dünya uşaq ədəbiyyatı kitabxanası"nın nəşrində fəal iştirak etmiş işçilərinin bir qrupuna Azərbaycan Respublikasının aşağıdakı fəxri adları verilmişdir: "Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi" Orucov Hidayət Xuduş oğlu — "Gənclik" nəşriyyatının baş redaktoru. "Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi" Aslan Şahvələd oğlu Quliyev — 26 Bakı komissarı adına mətbəənin direktoru; Çingiz Əli oğlu Əliyev — "Gənclik" nəşriyyatının redaksiya müdiri; Məsudə Eyvaz qızı Zeynalova — "Gənclik" nəşriyyatının redaksiya müdiri; Qurbanəli Əliağa oğlu Məmmədov — Azərbaycan Respublikası Dövlət Mətbuat Komitəsi nəşriyyatlar idarəsinin rəisi; Nadir Hacıməmməd oğlu Rəhimov — "Gənclik" nəşriyyatının keçmiş bədii rəhbəri, "Şərq-Qərb" nəşriyyatının baş rəssamı; Reyhan Ələkbər qızı Salamova — pensiyaçı, "Gənclik" nəşriyyatının keçmiş tərcüməçi-redaktoru; Nəriman Veysəl oğlu Süleymanov — "Gənclik" nəşriyyatının böyük texniki redaktoru; Tənzilə Qərif qızı Cəmilova — "Gənclik" nəşriyyatının tərcüməçisi; Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 sentyabr 1991-ci il tarixli, 358 nömrəli Fərmanı ilə "Dünya uşaq ədəbiyyatı kitabxanası"nın nəşrində fəal iştirak etmiş işçilərinin digər bir qrupuna isə Azərbaycan Respublikasının Azərbaycan Respublikasının Fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir: Tahir Müseyib oğlu Ağayev — 26 Bakı komissarı adına mətbəənin çapçısı. Xədicə Həsənağa qızı Əhmədova — "Gənclik" nəşriyyatının makinaçısı. Rəfael Fərzulla oğlu Gözəlov — 3 nömrəli Bakı kitab mətbəəsinin sex rəisi. Svetlana Goyüş qızı Musayeva — "Gənclik" nəşriyyatının şöbə müdiri.

Efes Kelsus Kitabxanası — Efes antik şəhərində yerləşən antik kitabxana. Roma İmperiyası dövründə 110–135-ci illərdə inşa olunan kitabxana iki mərtəbədən ibarətdir. Efes Kelsus Kitabxanasında 14 minə qədər kitabın saxlanıldığı ehtimal olunur. Kitabxana uzun müddət Efes şəhərində yaşayan əhali üçün fəaliyyət göstərmişdir. Efes Kelsus Kitabxanasında bəzi mühüm kitablar kitabxananın divarında oyulmuş rəflərdə saxlanılırdı. III əsrdə baş vermiş zəlzələ nəticəsində kitabxananın oxuzalı yanmış, lakin daha sonra təmir edilmişdir. Orta əsrlərdə baş vermiş zəlzələ nəticəsində kitabxana dağılmış və yararsız vəziyyətə düşmüşdür. Efes Kelsus Kitabxanası oğul Kelsus tərəfindən Asiya bölgəsinin rəhbəri olan atası K. Kelsusun şərəfinə 135-ci ildə inşa edilmişdir. Kitabxananın girişinə ədaləti və düzgünlüyü göstərən dörd ədəd heykəl yerləşdirilmişdir. Kitabxananın şimal hissəsində divar yazıları latın, cənub hissəsində ki, divar yazıları isə yunan dilində yazılmışdır və hər iki yazı Kelsus və oğıu Aqulianın həyatları və fəaliyyətləri haqqındadır.

F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası — 1965-ci ildə yaradılmış kitabxana. == Fəaliyyəti == 1999-cu ildə qüvvəyə minmiş "Kitabxana işi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin imzaladığı 2004-cü il 12 yanvar tarixli "Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında", 2004-cü il 27 dekabr tarixli "2005–2006-cı illərdə Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə çapı nəzərdə tutulan əsərlərin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında" sərəncamları və 6 oktyabr 2008-ci il tarixli "Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008–2013-cü illərdə inkışafı üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə Sərəncamı kitabxana işinin inkişafında yeni bir mərhələ olmuşdur. F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında Avtomatlaşdırma və kompüterləşdirmə şöbəsi 2005-ci ildən fəaliyyət göstərir. Hazırda şöbə kitabxana fondunun elektron informasiya daşıyıcılarına köçürülməsi və elektron kataloqun yaradılması proseslərini müvəffəqiyyətlə həyata keçirir. 2009–2014-cü illər ərzində Elektron kataloqa 119 min 932 nüsxə kitab, "Qızıl fond" bazasına 386 kitab, "Retro" bazasına 19 min 993 adda, Elektron kartotekaya isə 60 min 865 yazı daxil edilmişdir. Milli mənəvi dəyərlərimizin qorunması məqsədilə kitabxananın saytında (www.clb.az) kitab adidələri rubrikası açılmış və orada "Qızıl fond"da olan kitabların təqdimatı hazırlanaraq oxucuların diqqətinə çatdırılmışdır. Milli dəyərlərimizin qorunması və təbliği işində kitabxana bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Hər il kitabxanada 2 aprel Beynəlxalq Uşaq Kitabı günü ilə əlaqədar Milli Uşaq Kitabı Sərgisi təşkil olunur. 2009-cu il uşaq İli ilə əlaqədar kitabxanada "Dünya uşaq ədəbiyyatının inciləri" adlı Beynəlxalq kitab sərgisinin açılışı oldu. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 20 ölkənin səfirlikləri uşaq ədəbiyyatlarını kitabxanada nümayiş etdirməklə təkcə uşaq ədəbiyyatı nəşri ilə məşğul olan nəşriyyatların, redaktorların, yazarların deyil, həmçinin uşaqların marağına səbəb oldu.

F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası — 1965-ci ildə yaradılmış kitabxana. == Fəaliyyəti == 1999-cu ildə qüvvəyə minmiş "Kitabxana işi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin imzaladığı 2004-cü il 12 yanvar tarixli "Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında", 2004-cü il 27 dekabr tarixli "2005–2006-cı illərdə Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə çapı nəzərdə tutulan əsərlərin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında" sərəncamları və 6 oktyabr 2008-ci il tarixli "Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008–2013-cü illərdə inkışafı üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə Sərəncamı kitabxana işinin inkişafında yeni bir mərhələ olmuşdur. F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında Avtomatlaşdırma və kompüterləşdirmə şöbəsi 2005-ci ildən fəaliyyət göstərir. Hazırda şöbə kitabxana fondunun elektron informasiya daşıyıcılarına köçürülməsi və elektron kataloqun yaradılması proseslərini müvəffəqiyyətlə həyata keçirir. 2009–2014-cü illər ərzində Elektron kataloqa 119 min 932 nüsxə kitab, "Qızıl fond" bazasına 386 kitab, "Retro" bazasına 19 min 993 adda, Elektron kartotekaya isə 60 min 865 yazı daxil edilmişdir. Milli mənəvi dəyərlərimizin qorunması məqsədilə kitabxananın saytında (www.clb.az) kitab adidələri rubrikası açılmış və orada "Qızıl fond"da olan kitabların təqdimatı hazırlanaraq oxucuların diqqətinə çatdırılmışdır. Milli dəyərlərimizin qorunması və təbliği işində kitabxana bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Hər il kitabxanada 2 aprel Beynəlxalq Uşaq Kitabı günü ilə əlaqədar Milli Uşaq Kitabı Sərgisi təşkil olunur. 2009-cu il uşaq İli ilə əlaqədar kitabxanada "Dünya uşaq ədəbiyyatının inciləri" adlı Beynəlxalq kitab sərgisinin açılışı oldu. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 20 ölkənin səfirlikləri uşaq ədəbiyyatlarını kitabxanada nümayiş etdirməklə təkcə uşaq ədəbiyyatı nəşri ilə məşğul olan nəşriyyatların, redaktorların, yazarların deyil, həmçinin uşaqların marağına səbəb oldu.

Fransa milli kitabxanası (fr. Bibliothèque nationale de France) — Parisdə yerləşən kitabxana. Fransada bütün nəşr olunmuş məhsulların anbarı kimi nəzərdə tutulmuşdur. == Tarixi == Fransa Milli Kitabxanası öz mənşəyini 1368-ci ildə V Çarlz tərəfindən Luvr sarayından götürür.İlk qeydə alınmış kitabxanaçı, İnventoire des Livres du Roy nostre Seigneur estans au Chastel du Louvre-un bir növ kataloqunu tərtib edən kral valeti Klod Mallet idi.V Çarlz təhsilin himayədarı idi və kitabların yaradılmasına təşviq edirdi.VI Çarlzın ölümündən sonra bu ilk kolleksiyanı 1424-cü ildə İngiltərəyə verən Fransanın regenti Bedford hersoqu satın aldı . 1435-ci ildə ölümündən sonra dağıldı. VII Çarlz bu kitabların itkisini kompensasiya etmək üçün az şey etdi, lakin çapın ixtirası Luvrda 1461-ci ildə XI Luidən miras qalan başqa bir kolleksiyaya səbəb oldu. VIII Çarlz Araqon krallarının kolleksiyasının bir qismini ələ keçirdi.

Gürcüstan Milli Elmi Kitabxanası (gürc. ეროვნული სამეცნიერო ბიბლიოთეკა) — Tbilisi şəhərində yerləşən elmi kütləvi kitabxana. Kitabxana 1941-ci ildə Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının açılışı ilə eyni vaxtda yaradılmışdır. İlkin dövrlərdə yalnız Akademiyanın elmi heyətinə xidmət edirdi. İlk adı da Gürcüstan Elmlər Akademiyası Kitabxanası olmuşdur. Yaradılanda kitab fondu cəmisi iki min nüsxə idi. Bundan əlavə, Akademiyanın tərkibinə daxil olan elmi tədqiqat institutlarının öz elmi kitabxanaları var idi. Akademiyanın yaradılması ilə birlikdə, 1945-ci ildə uğurla həll olunan fundamental kitabxana yaratmaq məsələsi ortaya çıxdı. Yalnız bir neçə il sonra, demək olar ki, bütün elm sahələrinin ədəbiyyatı ilə zənginləşdirilmiş kitabxana fondu artıq 400 minə yaxın çap vahidinə malik idi. Kitabxana üçün xaricdə nəşr olunan gürcü dilli kitabların vətənə qaytarılması əsas məsələ olmuşdur.

İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası (gürc. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა ) — Tbilisi şəhərində yerləşən Gürcüstanın aparıcı dövlət mədəniyyət, təhsil və elmi informasiya qurumu. Kitabxana 2000-ci ildən gürcü şairi İlya Çavçavadzenin adını daşıyır. Şəhərin mərkəzində Lado Qudiaşvili küçəsindəki üç binada - keçmiş Gürcüstan İrsi Torpaq Bankının binasında, keçmiş Volqa-Kama Bankının Tiflis filialının binasında və keçmiş Dövlət Bankının binasında; dördüncü bina S.Tsintsadze küçəsindəki Saburtaloda yerləşir. 2012-ci ildə Avlabar mətbəəsinin muzeyi binası (Kaspi küçəsi, 7) kitabxanaya verilmişdir. == Tarixi == Əhalinin bütün təbəqələri üçün əlçatan olan kitabxana, 1846-cı ildə, General-Qubernatorluğun binasında Tiflis Xalq Kitabxanası yaradıldıqdan sonra mümkün oldu. 1848-ci ildə görkəmli ictimai xadim Dmitri Kipianinin təşəbbüsü ilə yaradılan "Şəxsi əlaqəli kitabxana" kolleksiyası yeni yaradılan kitabxananın fonduna daxil oldu. 1852-ci ildə kitabxanaya Qafqazda çap olunan bütün nəşrlərin iki pulsuz nüsxəsini almaq hüququ verildi. 1859-cu ilə qədər Tiflis Xalq Kitabxanasının fondu 19 dildə 13.260 nüsxə nəşrdən ibarət idi. Kitab kolleksiyası böyüdükcə, General-Qubernatorluğun binası artıq tələblərə cavab verə bilmədi və 1851-ci ildə kitabxana üçün yeni bir bina inşa edildi.

Harvard Universitetinin Kitabxanası — ABŞ-də kitabxana Harvard Universitetinin Kitabxanası (ABŞ) özündə kollec, muzey, məktəb, elmi-tədqiqat mərkəzləri və s. olmaqla 100-ə yaxın müəssisənin kitabxanasını birləşdirir. Bu dünyada ən böyük akademik kitabxana sistemidir. Bu cür sistemin təməli 1638-ci ildə qoyulub. Con Harvard adlı zadəgan öz vəsaiti hesabına kollec yaradır və kollecə özünün 400 cildlik şəxsi kitabxanasını və var-dövlətinin yarısını bağışlayır. Bir ildən sonra kollecə onun adı verilir. Müasir dövrümüzə qədər bu kitabxanadan ancaq bir neçə kitab gəlib çatıb. Beləki, 1764-cü ildə baş vermiş yanğın zamanı kitab kolleksiyası məhv olur. Ancaq ayrı-ayrı adamların köməyi və ianələr hesabına kitabların sayı getdikcə çoxalır. Hazırda kitabxananın ümumi kitab fondu 16 milyondan artıqdır və Konqres Kitabxanasından sonra ABŞ-də ikinci böyük kitabxana hesab olunur.

Haskel Azad Kitabxanası və Opera Evi (ing. Haskell Free Library and Opera House; fr. Bibliothèque et salle d'opéra Haskell) - Viktorian stilində inşa edilmiş tarixi bina. Haskel Azad Kitabxanası və Opera Evi Amerika Birləşmiş Ştatları və Kanadanın sərhəd bölgəsində yerləşir.

Kral Kitabxanası (dan. Det Kongelige Bibliotek) — Danimarkanın Milli Kitabxanası. Dünya və Skandinaviyada ən böyük kitabxanalardan biridir. Kitabxananın fondunda böyük sayda tarixi əhəmiyyətli nəşrlər saxlanılır. Burada Danimarkada ilk dəfə 1482-ci çap edilmiş kitabdan tutmuş, XVIII əsrdən başlayaraq çap olunan kitablar saxlanılır. Kitabxana 1648-ci ildə Danimarka kralı II Frederik tərəfindən açılıb. Ümumi istifadə üçün isə kitabxana 1793-cü ildən fəaliyyət göstərir. 1989-cu ildə o, universitet kitabxanasına çevrilib və 2005-ci ildə Danimarkanın Milli Kitabxanası adlandırılıb.

Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası — Azərbaycanda kitabxana işi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən, milli nəşrləri, xarici ölkələrdə Azərbaycan haqqında nəşr olunmuş çap məhsullarını və Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərini, dünya əhəmiyyətli nəşrləri, o cümlədən xarici dillərdə çap olunmuş məlumat daşıyıcılarını toplayıb mühafizə edən kitabxana və dövlət kitabsaxlayıcısıdır. Azərbaycanın ən böyük kitabxanası olaraq Qafqazda və Avropada ən böyük milli kitabxanalardan biridir. Kitabxananın ümumi fondunda mühafizə olunan sənədlərin sayı təqribən 5 milyon nüsxəyə yaxındır. 1923–2007-ci illər ərzində Azərbaycan Milli Kitabxanasının dövri mətbuat fondunda cəmi 1000 adda Azərbaycan dilində qəzet (bunlardan 182 adda rayon qəzeti – regional mətbuat), 427 adda rus və digər SSRİ xalqları dilində olan qəzet, bundan başqa, 696 adda Azərbaycan və 1439 adda rus dilində jurnal, 718 adda 40-a yaxın xarici dildə jurnal və 50 addan çox qəzet, həmçinin ümumilikdə 53 550 qovluq qəzet və 1 416 000 nüsxə jurnal mövcud olduğu müəyyənləşdirilmişdir. == Tarixi == Kitabxana Azərbaycan Respublikası Xalq Maarif Komissarlığının 13 noyabr 1920-ci il tarixli 53 nömrəli qərarına əsasən yaradılmış, rəsmi açılışı isə 1923-cü ilin may ayının 23-də olmuşdur. Kitabxana yarananda onun fonduna İmperator Texniki Cəmiyyətinin Bakı şöbəsinin və Bakı İctimai Cəmiyyətinin kitabxanalarının fondlarından 5000 nüsxə kitab verilmişdir. 1923-cü ildən sürətlə inkişaf etməyə başlayan kitabxana əsas diqqəti fondun komplektləşdirilməsinə vermişdir. 1925-ci ildə o öz fondunda 51000, 1928-ci ildə isə 300 min adda kitab, jurnal, qəzet kart və digər çap məhsullarını toplaya bilmişdir. Təkcə 1928-ci ildə xaricdən 50 adda dövri mətbuat alınmışdır. Oxucuları 3183 nəfər: onlardan 2957-si kişi, 226-sı isə qadın olmuşdur.

Malta Milli kitabxanası – paytaxt Valletta şəhərində yerləşir. 1812-ci ildə kitabxana yeni binaya köçür. 1925-ci ildən məcburi nüsxə almağa başlayır. 1976-cı ildə kitabxana rəsmi olaraq, milli status alır. Maltada kütləvi kitabxananın yaradılması ideyası Fra Klod de la Senqlə məxsusdur. Malta Milli Kitabxanasında Versal Kral Kitabxanasının kitablarının surətləri saxlanılır.

Milli Seçeni Kitabxanası (mac. Országos Széchényi Könyvtár) (OSZK) — Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərində yerləşən kitabxana. Macarıstanın iki milli kitabxanasından biridir, digəri Debreçen Universitetinin kitabxanasıdır. Kitabxana 1802-ci ildə son dərəcə vətənpərvər olan macar ariktokratı Ferenç Seçeni tərəfindən təsis edilmişdir. Seçeni bütün dünyanı ziyarət edərək Macarıstanla bağlı olan kitabları toplamış və onu dövlətə təqdim etmişdir. Növbəti ildə ictimai kitabxana Peşt şəhərində açıldı. Seçenidən sonra əksər insanlar kitabları milli kitabxanaya iadə edirdilər. 1808-ci ildə Macarıstan Milli Məclisi Macarıstanın tarixi, arxeoloji və təbii irsini bir yerdə toplamaq üçün Macarıstan Milli Muzeyini yaratdı. Muzey kitabxana ilə birləşdirildi və son 200 ildə Macarıstanın keçmişini özündə əks etdirən depozit rolunu oynayır. 1846-ci ildə Macarıstan Milli Muzeyi yeni binaya köçürüldü.