Kubokun sözü azərbaycan dilində

2010 FİBA Dünya Kuboku finalı — 12 sentyabr 2010 tarixində Türkiyə və ABŞ milli basketbol komandaları arasında oynanılan basketbol qarşılaşması. Sinan Erdem Arenasında oynanılan qarşılaşma Türkiyə və ABŞ basketbol komandalarını ilk dəfə bir rəsmi matçda qarşı-qarşıya gətirdi. Ən son edilən hazırlıq qarşılaşmasını ABŞ 114-82 qazanmışdı, ancaq 2008-ci ildə oynanılan bu matçda Türk milli ulduz Hidayət Türkoğlu forma geyinməmişdi.

== I mərhələ ==

== Səbətlər ==

2017 Futbol üzrə Azərbaycan Kubokunun finalı — 2016-17 Azərbaycan Kubokunun final oyunu. Final 5 may 2017-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublika Stadionunda keçirilmişdir. Final oyununda "Qarabağ" və "Qəbələ" komandaları üz-üzə gəlmiş və oyun "Qarabağ"ın 2:0 hesablı qələbəsi ilə başa çatmışdır. == Bədii hissə == Final görüşündən əvvəl təntənəli açılış mərasimi təşkil olunub. Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Röya Ayxanın, Şərur Xalq Yallı Ansamblının, Naxçıvan Dövlət Filarmoniyası Mahnı və Rəqs Ansamblının ifalarında rəngarəng musiqi və rəqslər tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılanıb. == Final oyunu == Fariz Yusifovun baş hakim olduğu oyunun birinci hissəsində "Qəbələ"nin müdafiəçisi Tellur Mütəllimov zədələnib və oyunu sona qədər davam etdirə bilməyib. Onu Roman Hüseynov əvəz edib. Birinci hissə qolsuz bərabərliklə başa çatıb. Oyunun ikinci hissəsində "Qarabağ"ın futbolçusu Mahir Mədətov vurduğu qolla komandasını hesabda irəli çıxarıb. 68-ci dəqiqədə "Qəbələ"nin oyunçusu Ürfan Abbasov avtoqola imza ataraq "Qarabağ"ı 2:0 hesabı ilə irəli çıxarıb.

Rusiyada keçiriləcək 2018 Dünya Çempionatının final mərhələsinə 32 iştirakçıdan 31-i müəyyənləşdirəcək təsnifat mərhələsi. Çempionatın təşkilatçı komandası final yarışında yerini avtomatik olaraq alır.

2019 Futbol üzrə Azərbaycan Kubokunun finalı — 2018-19 Azərbaycan Kubokunun final oyunu. Final 19 may 2019-cu ildə Naxçıvan Muxtar Respublika Stadionunda keçirilmişdir . Final oyununda "Sumqayıt" və "Qəbələ" komandaları üz-üzə gəlmiş və oyun "Qəbələ"ın 1:0 hesablı qələbəsi ilə başa çatmışdır .

Bu məqalə Azərbaycan komandalarının Birlik Kubokundakı iştirakı haqqındadır.

=== 2009 === VII yer Qrup mərhələsi 05.01.2009 Belarus 0:1 07.01.2009 Rusiya 0:2 09.01.2009 Çili 1:0 VII yer uğrunda 11.01.2009 Latviya 2:0 === 2010 === V yer Qrup mərhələsi 04.01.2010 Ukrayna 1:1 06.01.2010 Türkiyə 1:2 08.01.2010 Finlandiya 1:1 V yer uğrunda 10.01.2010 Özbəkistan 1:1, pen. 4:3 === 2011 === VII yer Qrup mərhələsi 03.01.2011 Ukrayna 1:1 05.01.2011 Belarus 0:0 07.01.2011 Çin 0:3 VII yer uğrunda 09.01.2011 İtaliya 2:2, pen. 5:3 === 2012 === XII yer Qrup mərhələsi 04.01.2012 Finlandiya 0:7 05.01.2012 Sankt-Peterburq 2:1 IX-XII yerlər uğrunda 08.01.2012 Litva 1:1, pen.

Futbol üzrə ilk Azərbaycan SSR kuboku 1936-cı ildə keçirilib.

Bu siyahıda FİFA Dünya Kubokunda avtoqola imza atmış futbolçular göstərilmişdir (Seçmə mərhələlərində qeydə alınan avtoqollar nəzərə alınmamışdır). == Avtoqolların siyahısı == Cədvəldəki məlumatlar avtoqolların qeydə alındığı tarixə əsasən ardıcıl sıralanmışdır. Əgər futbolçu öz milli yığması ilə birlikdə medal mükafatçısı olmuşdursa, onda, onun adı komandanın tutduğu yerdən asılı olaraq qızılı, gümüşü və ya bürünc fonda göstərilmişdir. === Futbol üzrə dünya çempionatlarında avtoqollar === Yalnız 4 mundialda heç bir avtoqol vurulmamışdır. Bunlar 1934, 1958, 1962 və 1990-cı illərdə keçirilmiş turnirlərdir. Ən çox avtoqol 1998-ci ildə keçirilən futbol üzrə dünya çempionatında vurulmuşdur. Fransada keçirilmiş həmin futbol üzrə dünya çempionatında 6 avtoqola imza atılmışdır. Orta hesabla dünya çempionatı ərzində 2,05 avtoqol qeydə alınır. Son beş turnirlərdə qeydə alınan avtoqolların sayı ikidən az olmamışdır. == Statistika == İlk Avtoqol: Manuel Rosas, Meksika - Çili, 1930.

Bu siyahıya FİFA Dünya Kuboku finalları tarixində bir futbol matçında üç və ya daha çox qol vuran oyunçular daxil edilmişdir. (Dünya Kuboku seçmə matçları daxil deyil.) Bir Dünya Kuboku matçında het-trik (üç və ya daha çox qol vurmaq) nisbi olaraq olduqca nadirdir. 18 dəfə təşkil edilən Dünya Kubokunda oynanan 700-dən çox matçda idmançılar yalnız 48 dəfə bu performansı həyata keçirə bilmişlər. Futbolun və Dünya Kubokunun rəhbərliyində olan FİFAnın bir oyunçunun üç və ya daha çox qol atdığını rəsmi olaraq təsdiqləməsi ilə oyunçunun performansı het-trik olaraq qəbul edilir. Dünya kubokunda ilk het-trik etmə müvəffəqiyyətini ABŞ milli futbol komandasından Bert Patenaude adlı oyunçu Paraqvay milli futbol komandasına qarşı FİFA Dünya Kuboku 1930da reallaşdırdı. Ən son olaraq da FİFA Dünya Kuboku 2014-də Almaniya milli futbol komandasından Tomas Müller Portuqaliya milli futbol komandasına qarşı oyunda həyata keçirmişdir. Bu performansın heç bir futbolçu tərəfindən bacara bilmədiyi tək turnir Almaniyada təşkil edilən FİFA Dünya Kuboku 2006 olmuşdur. Ən çox het-trik isə 8 dəfə ilə İsveçrədə təşkil edilən FİFA Dünya Kuboku 1954-də qeydə alınmışdır. == Maraqlı faktlar == ABŞ-lı Bert Patenaude 17 İyul 1930-cu ildə Paraqvay milli futbol komandasına üç qol vuraraq bir Dünya Kuboku matçında het-trik edən ilk futbolçu olaraq tarixə keçmişdir. Ancaq 2006-cı ilə qədər FİFA rəsmi olaraq bu oyunçunu deyil, bu matçdan iki gün sonra oynanan matçdakı Argentinalı Gillermo Stabileni qəbul edirdi.

Bu siyahıda FİFA Dünya Kubokunun və seçmə mərhələnin rekordları təqdim olunur. == Turnirin ümumi statistikası == == Komanda: Turnir sıralaması == === Bütün zamanlar === Ən çox çempion olan 5, Braziliya (1958, 1962, 1970, 1994, 2002) İlk ikilikdə ən çox yer alan 8, Almaniya (1954, 1966, 1974, 1982, 1986, 1990, 2002, 2014), Braziliya (1950, 1958, 1962, 1970, 1994, 1998, 2002) İlk üçlükdə ən çox yer alan 12, Almaniya (1934, 1954, 1966, 1970, 1974, 1982, 1986, 1990, 2002, 2006, 2010, 2014) İlk dördlükdə ən çox yer alan 13, Almaniya (1934, 1954, 1958, 1966, 1970, 1974, 1982, 1986, 1990, 2002, 2006, 2010, 2014) Daha çox ətraflı məlumat üçün baxın FİFA Dünya Kuboku nəticələri İlk səkkizlikdə ən çox yer alan 16, Almaniya (1930, 1938 və 1950 xaricində bütün turnirlər), Braziliya (1934, 1966 və 1990 xaricində bütün turnirlər) İlk on altılıqda ən çox yer alan 21, Braziliya (bütün turnirlər) Dünya Kubokunda ən çox iştirak edən 21, Braziliya (bütün turnirlər) Ətraflı məluamt üçün baxın Futbol üzrə dünya çempionatında çıxış etmiş milli komandalar Ən çox ikinci olan 4, Almaniya (1966, 1982, 1986, 2002) Ən çox üçüncü olan 4, Almaniya (1934, 1970, 2006, 2010) Ən çox dördüncü olan 3, Uruqvay (1954, 1970, 2010) Ən çox üçüncü və ya dördüncü olan 5, Almaniya (1934, 1958,1970, 2006, 2010) Ən çox "5.- 8." olan 8, İngiltərə (1950, 1954, 1962, 1970, 1982, 1986, 2002, 2006) Ən çox "9.-16." olan 13, Meksika (1930, 1950, 1954, 1958, 1962, 1966, 1978, 1994, 1998, 2002, 2006, 2010, 2014) Ən çox 17.-32. olan 6, Cənubi Koreya (1986, 1990, 1994, 1998, 2006, 2014) === Ard-arda === Ard-arda ən çox çempionluq 2, İtaliya (1934–1938) ve Braziliya (1958–1962). Ard-arda ilk ikilikdə ən çox yer alma 3, Qərbi Almaniya (1982–1990) ve Braziliya (1994–2002). Ard-arda ilk üçlükdə ən çox yer alma 3, Almaniya (1966–1974), (1982–1990), (2002–2010) və Braziliya (1994–2002) Ard-arda ilk dördlükdə ən çox yer alma 3, Almaniya (1966–1974), (1982–1990), (2002–2010) ve Braziliya (1970–1978), (1994–2002) Ard-arda ilk səkkizlikdə ən çox yer alma 15, Almaniya (1954–2010) Ard-arda ilk on altılıqda ən çox yer alma 19, Braziliya (1930–2010). Finallarda ard-arda ən çox yer alma 19, Braziliya (1930–2010). Ən çox ard-arda ikinci olma 2, Niderland (1974–1978) ve Almaniya (1982–1986). Ən çox ard-arda üçüncü olma 2, Almaniya (2006–2010) Ən çox ard-arda dördüncü olma Heç bir ölkə iki dəfə ard-arda dördüncü olmayıb. Ən çox ard-arda 3-cü və ya 4-cü olma 2, İsveç (1938–1950), Fransa (1982–1986), Almaniya (2006–2010) Ən çox ard-arda 5.-8. sırada olma 4, İsveçrə (1934–1954) Ən çox ard-arda 9.-16.

Bu siyahıya FİFA Dünya Kuboku finalları tarixində bir futbol matçında üç və ya daha çox qol vuran oyunçular daxil edilmişdir. (Dünya Kuboku seçmə matçları daxil deyil.) Bir Dünya Kuboku matçında het-trik (üç və ya daha çox qol vurmaq) nisbi olaraq olduqca nadirdir. 18 dəfə təşkil edilən Dünya Kubokunda oynanan 700-dən çox matçda idmançılar yalnız 48 dəfə bu performansı həyata keçirə bilmişlər. Futbolun və Dünya Kubokunun rəhbərliyində olan FİFAnın bir oyunçunun üç və ya daha çox qol atdığını rəsmi olaraq təsdiqləməsi ilə oyunçunun performansı het-trik olaraq qəbul edilir. Dünya kubokunda ilk het-trik etmə müvəffəqiyyətini ABŞ milli futbol komandasından Bert Patenaude adlı oyunçu Paraqvay milli futbol komandasına qarşı FİFA Dünya Kuboku 1930da reallaşdırdı. Ən son olaraq da FİFA Dünya Kuboku 2014-də Almaniya milli futbol komandasından Tomas Müller Portuqaliya milli futbol komandasına qarşı oyunda həyata keçirmişdir. Bu performansın heç bir futbolçu tərəfindən bacara bilmədiyi tək turnir Almaniyada təşkil edilən FİFA Dünya Kuboku 2006 olmuşdur. Ən çox het-trik isə 8 dəfə ilə İsveçrədə təşkil edilən FİFA Dünya Kuboku 1954-də qeydə alınmışdır. == Maraqlı faktlar == ABŞ-lı Bert Patenaude 17 İyul 1930-cu ildə Paraqvay milli futbol komandasına üç qol vuraraq bir Dünya Kuboku matçında het-trik edən ilk futbolçu olaraq tarixə keçmişdir. Ancaq 2006-cı ilə qədər FİFA rəsmi olaraq bu oyunçunu deyil, bu matçdan iki gün sonra oynanan matçdakı Argentinalı Gillermo Stabileni qəbul edirdi.

FİFA Dünya Kuboku (ing. FIFA World Cup Trophy) — dünya üzrə keçirilən və FİFA-nın üzvü olan ölkələrin milli komandalarının iştirak etdiyi futbol turniri olan FİFA Dünya Kubokunu qazanan komandaya verilən qızıl kubok. Turnirin başladığı 1930-cu ildən etibarən turnirin qalibi olan komandaya müvəqqəti olaraq Jül Rime kuboku təqdim olunurdu. Bu kubokun 1970-ci ildə əbədi olaraq Braziliyaya verilməsindən sonra yeni bir kubok hazırlandı və 1974-cü ildən etibarən FİFA Dünya Kuboku adı ilə verilməyə başlandı. Abel Laflyorun hazırladığı və "Qələbə" adını daşıyan ilk kuboka 1946-cı ildə FİFA-nın sabiq prezidenti Jül Rimenin adı verilib. Qədim yunan mifologiyasında qələbə ilahəsi sayılan Nikanı təsvir edən kubok, 925 əyarlı qızıl suyuna salınmış gümüşdən və lazuritdən hazırlanmışdır. Turniri qazanan komandaların müvəqqəti olaraq sahib olduğu kubok, turnirdə üç dəfə qalib gələn komandaya əbədi olaraq veriləcəkdi. Kubok, 1966-cı ildə İngiltərədə xalqa nümayiş olunması üçün təşkil olunmuş açıq sərgi zamanı oğurlansa da, bir həftə sonra tapılmışdır. 1970-ci ildə turnir tarixində üçüncü çempionluğunu əldə edən Braziliya kubokun əbədi sahibi oldu. Ancaq 1983-cü ildə Braziliyada kuboku oğurlayıblar, kubok bu günə qədər hələ də tapılmayıb.

1966-cı il çempionatının talismanı olan Aslan Villi belə böyük idman tədbirində ilk talismanlardan biri idi. Adətən, talisman qismində çempionatın keçirildiyi ölkəyə xas olan bəzi xarakterik detallar (kostyum, bitki, heyvan və s.) seçilir.

Kanada milli futbol komandasının FİFA Dünya Kubokunda rekordları və iştirakı qeyd olunmuşdur. Kanadanın FİFA Dünya Çempionatında ilk dəfə 1986-cı ildə iştirak etmişdir.

UEFA İntertoto Kuboku turniri Çempionlar Liqası və ya UEFA Kuboku yarışmasına qatılmağa müvvəffəq olmayan Avropa klubları üçün yay aylarında Avropa Futbol Assossasiyası tərəfindən təşkil edilən futbol turniri idi. Bu turnir UEFA Kubokuna qatılmaq üçün alternativ yol sayılırdı. Turnir 1995-ci ilədək UEFA tərəfindən tanınmadı və 2009-cu ildə fəaliyyəti dəyandırıldı.. 1995-ci ildə ilk dəfə təşkil olunan turniri iki komanda qazandı və qalib komandalar UEFA Kuboku turnirinə qatılmağa müvəffəq oldular. İlk qalib məşqçilər isə fransız Jaki Duqperoks və yuqoslaviyadan Slavolub Muslin oldu. Növbəti mövsümdən etibarən 2005-ci ilədək hər mövsüm turniri iki deyil üç klub qazanmağa nail oldu. Burada isə fransız məşqçilərin üstünlüyü nəzərə çarpırdı. 2006-cı ildə yarışın formatında dəyişiklik edilərək 5 tur oynanılan turnir 3 tura endirildi və üçüncü turu keçən klublara UEFA Kubokunun ikinci təsnifat mərhələsində oynama şansı verildi. İntertoto Kuboku turniri klublara UEFA Kuboku turnirində iştirak etmək üçün ən uzun yolu təqdim edirdi. 2006-cı ildə turniri Qlen Royderin başçılığı altında "Nyukasl Yunayted" klubu qazandı.

UEFA İntertoto Kubokunu qazananların siyahısı — UEFA İntertoto Kuboku UEFA Çempionlar Liqası və ya UEFA Kuboku yarışmasına qatılmağa müvvəffəq olmayan Avropa klubları üçün yay aylarında Avropa futbol assossasiyası tərəfindən təşkil edilən futbol turniri idi. Bu turnir UEFA Kubokuna qatılmaq üçün alternativ yol sayılırdı. Turnir 1995-ci ilədək UEFA tərəfindən tanınmadı və 2009-cu ildə fəaliyyəti dəyandırıldı. 1995-ci İldə ilk dəfə təşkil olunan turniri iki komanda qazandı və qalib komandalar UEFA Kuboku turnirinə qatılmağa müvəffəq oldular. İlk qalib komandalar isə "Strasburq" və "Bordo" klubları oldu. Növbəti mövsümdən etibarən 2005-ci ilədək hər mövsüm turniri iki deyil üç klub qazanmağa nail oldu. Burada fransız məşqçilərin üstünlüyü nəzərə çarpırdı. 2006-cı İldə turnirin formatında əsaslı dəyişiklik edilərək 5 tur keçirilən turnir 3 tura endirildi və üçüncü turu adlayan klublara UEFA Kubokunun ikinci təsnifat mərhələsindən oynama şansı verildi. İntertoto Kuboku turniri klublara UEFA Kuboku yarışında iştirak etmək üçün ən uzun yolu təqdim edirdi. Turnirdə iştirak edən klublar bir matçı öz meydanlarında digər matçı rəqib meydanında oynamaq şərti ilə hər mərhələdə 2 matçda iştirak edirdilər.

Çərşənbə günü saat 18.00-da Məzəm-Su 15 maçında Məzəm komandası 9-6 hesabı ilə qələbə çalmışdır. Maçın adamı Muradov Rəhman olmuşdur.Hikmət Osmanov isə göstərdiyi düüüüd oyuna görə ən zəif marafon yarışçısı seçilib. Bu siyahıya UEFA Çempionlar Kuboku və Çempionlar Liqasını məşqçi olaraq qazanan şəxslər daxildir. İspaniyalı məşqçi Xose Vilyalonqa Lorente 1955-56 sezonunda "Real Madrid"lə UEFA Çempionlar Kubokunu qazanaraq bu uğuru əldə edən ilk məşqçi olmuşdur. 1970-80-cı illərdə ingilis klubları və məşqçiləri arasında rəqabət getməsinə baxmayaraq, ən çox italyan məşqçilər bu uğura nail olmuşlar. 1992-93 sezonunda bir sıra dəyişikliklərdən sonra turnirin adı UEFA Çempionlar Liqası adlandırılmışdır. Bu yenilikdən sonra ilk final olan 1993 finalında belçikalı Raymon Qotals Olimpik Marsel klubunu çempion edərək kubokun yeni formatında çempionluq yaşayan ilk məşqçi olmuşdur. 1976-77, 1977-78 və 1980-81 sezonlarında Liverpul ilə 3 dəfə çempion olan Bob Peysli kuboku ən çox qazanan məşqçidir. Bundan əlavə 16 məşqçidə kuboku 2 dəfə qazananlar sırasındadır. Miçel Munoz, Covanni Trapattoni, Yohan Krayf, Karlo Ançelotti, Frank Raykard və Xosep Qvardiola həm futbolçu, həm də məşqçi olaraq çempionluq yaşayan şəxlərdir.

Çərşənbə günü saat 18.00-da Məzəm-Su 15 maçında Məzəm komandası 9-6 hesabı ilə qələbə çalmışdır. Maçın adamı Muradov Rəhman olmuşdur.Hikmət Osmanov isə göstərdiyi düüüüd oyuna görə ən zəif marafon yarışçısı seçilib. Bu siyahıya UEFA Çempionlar Kuboku və Çempionlar Liqasını məşqçi olaraq qazanan şəxslər daxildir. İspaniyalı məşqçi Xose Vilyalonqa Lorente 1955-56 sezonunda "Real Madrid"lə UEFA Çempionlar Kubokunu qazanaraq bu uğuru əldə edən ilk məşqçi olmuşdur. 1970-80-cı illərdə ingilis klubları və məşqçiləri arasında rəqabət getməsinə baxmayaraq, ən çox italyan məşqçilər bu uğura nail olmuşlar. 1992-93 sezonunda bir sıra dəyişikliklərdən sonra turnirin adı UEFA Çempionlar Liqası adlandırılmışdır. Bu yenilikdən sonra ilk final olan 1993 finalında belçikalı Raymon Qotals Olimpik Marsel klubunu çempion edərək kubokun yeni formatında çempionluq yaşayan ilk məşqçi olmuşdur. 1976-77, 1977-78 və 1980-81 sezonlarında Liverpul ilə 3 dəfə çempion olan Bob Peysli kuboku ən çox qazanan məşqçidir. Bundan əlavə 16 məşqçidə kuboku 2 dəfə qazananlar sırasındadır. Miçel Munoz, Covanni Trapattoni, Yohan Krayf, Karlo Ançelotti, Frank Raykard və Xosep Qvardiola həm futbolçu, həm də məşqçi olaraq çempionluq yaşayan şəxlərdir.

FIFA Fact Sheet: History of the FIFA World Cup (TM) Preliminary Competition (by year) (44 page PDF document)