materiki sözü azərbaycan dilində

Afrika — böyüklüyünə görə Avrasiyadan sonra ikinci böyük materik. Sahəsi 29,2 milyon km², adalarla birlikdə 30,3 milyon km²-dir. Ekvator onu şərti olaraq iki hissəyə bölür. == Adının etimologiyası == Afrika adı latın dilində olan "afrikus", yəni soyuq bilməyən sözündən əmələ gəlmişdir. Digər bir ehtimala görə isə Afrika adı materikin şimal-şərqində yaşamış "afrigi" tayfasının adından götürülmüşdür. == Ümumi məlumat == Avrasiyadan sonra ən böyük və ən isti materikdir. Dünyanın ən uzun çayı, dünyanın ən uzun şirinsulu gölü, şərq yarımkürəsinin ən bol sulu çayı, quruda yer qabığının ən uzun çatı, dünyanın ən isti nöqtəsi, dünyanın ən quraq nöqtələrindən biri, ən böyük quraq təbii kompleksi, ən geniş savannası bu materikdədir. Onu Avropadan Cəbəllütariq boğazı və Aralıq dənizi, Asiyadan Aralıq dənizi, Süveyş kanalı, Qırmızı dəniz, Babülməndəb boğazı, Ədən körfəzi ayırır. Ekvator xətti və sıfırıncı meridian bu materikdən keçdiyinə görə o, 4 yarımkürədə yerləşir. Afrika Atlantik və Hind okeanları ilə əhatə olunub.

Şimali Amerika materikinin sahəsi adalarla birlikdə 24,3 mln km²-dir. Materik Cənubi Amerika materikindən Panama kanalı, Avrasiya materikindən isə Berinq boğazı vasitəsi ilə ayrılır. O şərqdən qərbə 6000 km, şimaldan cənuba isə 7000 km məsafədə uzanır.Sahil xətti çox parçalanmışdır. Odur ki, sahilləri boyunca çox sayda dəniz, körfəz, ada və yarımadalara malikdir. Şimali Amerika şimal və qərb yarımkürələrində yerləşib, Sakit, Atlantik və Şimal Buzlu okeanları ilə əhatələnir. Şimali Amerika materiki geoloji keçmişdə qədim Lavrasiya qurusunun parçası olmuşdur. Materikin şərqini platforma qərbini isə geosinklinal ərazilər təşkil edir. O, eyni adlı litosfer tavasının üzərində yerləşir. == Yaylalar, Platolar və Vulkanlar == Qərb geosinklinal qurşaqda Kordilyer dağları yerləşir. Bu dağlar şərq və qərb silsilələrindən ibarətdir.