Materiklər
Materik — yerin su ilə əhatə olunmuş böyük bir hissəsi. Bu, Yerin geoloji inkişafı zamanı onun xarici təbəqələrinin fiziki-kimyəvi və qravitasiya təsnifatı nəticəsində əmələ gələn mürəkkəb tərkibli heterotektik cisimlərin məcmusudur. Materiklərin sahəsində əks olunan irimiqyaslı geoloji strukturların mövcudluğu iki əsas tipə – geosinklinallara və platformalara təsnif edilir. Qitələr üçün xarakterik olan ərazi növləri düzənlik və dağlardır. "Materik" anlayışına ekvivalent və ya yaxın olan söz kimi "qitə" termini də istifadə olunur.
== Materiklər ==
Materik yer qabığının, quru şəklində dəniz səviyyəsindən yuxarıda yerləşən, ən böyük massividir. Onun kənarları dəniz altında olur. Müasir geoloji dövrdə 6 materik vardır.
=== Avrasiya ===
Sahəsi 54 mln km² olan Avrasiya materiki dünyanın ən böyük materiki olub, bütün qurunun 1/3 hissəsini əhatə edir.
Ucqar nöqtələri.
Materiklərin dreyfi nəzəriyyəsi
Materiklərin dreyfi nəzəriyyəsi 1912-ci ildə alman coğrafiyaşünası Alfred Vegener tərəfindən irəli sürülmüşdür.
Bu fikrə ilk gələn Vegener olmamışdır. Afrika və Cənubi Amerika sahillərinin konturlarının üst-üstə düşməsi 1620-ci illərdə Frensis Bekon tərəfindən qeyd edilmişdi. Materiklərin hərəkəti ideyası 1668-ci ildə fransız ilahiyyatçısı Franko Plake tərəfindən irəli sürülmüşdür. Alman ilahiyyatçısı Teodor Liliental 1756-cı ildə Afrika və Cənubi Amerika sahillərinin bir-birinə tam uyğun olduğunu irəli sürərkən Bekondan da irəli getmişdir. Parisdə yaşayan amerikalı Antonio Snayder 1858-ci ildə Yerin soyuduqca qeyri-bərabər sıxıldığını və bu səbəbdən səthdəki materialın parçalandığını irəli sürmüşdür. O, həmçinin iki qitə üçün ümumi olan dağ süxurları və fosilləri təqdim etmişdi .
== Vegener nəzəriyyəsi ==
Tədrici kontinental dreyf ilk elmi nəzəriyyəsi alman meteoroloqu və geoloqu Alfred Vegener tərəfindən tərtib edilmişdir. 1912-ci ildə o, materiklərin geoloji quruluşunda çoxlu oxşarlıqlar, eləcə də geoloji keçmişdəki flora və fauna qalıqlarının ümumiliyinə diqqət çəkdi. Güclü sübut həm də uzaq dövrlərdə iqlimin üst-üstə düşməsi idi.
