may-noyabr sözü azərbaycan dilində

Noyabr — Qriqorian təqvimi ilə ilin on birinci ayıdır. 30 gündən ibarətdir. == Etimologiyası == Qədim Romada il mart ayından başladığından noyabr sözü latıncadan "novem", yəni doqquz, doqquzuncu ay mənasını verir.

May lat. Majus — Qriqorian təqviminin beşinci ayı . Adını qədim Roma tanrısı Mayyadan götürüb. 31 günü var. "May" sözü bəşəriyyətə Bizans İmperiyasından keçib. Maia yaz ilahəsi olan və yaşlı Romalı Faokugotnup və onun həyat yoldaşı Vulcanın qızı olduğu fərziyyə edilir. == Bayramlar == === Beynəlxalq === 1 may — Yaz və əmək bayramı 17 may — Beynəlxalq elektrorabitə günü 18 may — Beynəlxalq muzeylər günü 21 may — Beynəlxalq kosmos günü 31 may — Beynəlxalq tütünsüz həyat günü === Azərbaycan bayramları === 9 may — Qələbə Günü 28 may — Respublika günü.

10 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 314-cü günü. (uzun ildə 315-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 51 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatı imzalanmışdır.

11 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 315-ci günü. (uzun ildə 316-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 50 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1889 — Vaşinqton ABŞ-nin 42-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1975 — Anqola müstəqil olmuşdur. 2020 — Vanuatuda ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1994 — Azərbaycan və Qambiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2004 — Azərbaycan və Ekvatorial Qvineya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

12 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 316-cı günü. (uzun ildə 317-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 49 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1954 — Ellis adası fəaliyyətini dayandırıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — Azərbaycanda Parlament seçkiləri keçirilib. 1997 — İlk neft Azərbaycanın Çıraq neft yatağından Supsaya göndərilir. 2014 — Ağdam rayonunun Kəngərli kəndi yaxınlığında Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə məxsus hərbi helikopteri vurmuşdur.

13 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 317-ci günü. (uzun ildə 318-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 48 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 31 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1994 — İsveçdə keçirilən referendumda seçicilər Avropa Birliyinə üzv olmaq qərarına gəliblər. 2015 — İŞİD terrorçuları Parisdə intiharçı partlayışlar, kütləvi atışmalar və girov böhranı da daxil olmaqla bir sıra koordinasiyalı terror aktları törədib.

14 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 318-ci günü. (uzun ildə 319-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 47 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1851 — Herman Melvillin "Mobi Dik" əsəri ABŞ-də nəşr olunub. 1889 — Jurnalist Nelli Blay 80 gündən az müddətdə dünyanı səyahət etmək üçün uğurlu cəhdə başlayır. O, səyahəti 72 günə tamamlayır.

15 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 319-cu günü. (uzun ildə 320-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 46 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1920 — Cenevrədə Millətlər İttifaqının ilk iclası keçirilib. 1938 — Üçüncü Reyx Büllur gecə hadisəsindən sonra yəhudi uşaqlarını dövlət məktəblərində oxumağı qadağan edib. 2001 — Microsoft Xbox oyun konsolunu təqdim edib. 2006 — Al Jazeera English təsis edilib. 2013 — Sony PlayStation 4 (PS4) oyun konsolunu təqdim edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1999 — Lider Jazz FM radio kanalı təsis edilib.

16 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 320-ci günü. (uzun ildə 321-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 45 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1907 — Oklahoma ABŞ-nin 46-cı ştatı olub. 1938 — LSD ilk dəfə Albert Hofmann tərəfindən Bazeldəki Sandoz Laboratoriyalarında erqotamindən sintez edilmişdir. 1940 — Holokost: İşğal olunmuş Polşada nasistlər Varşava gettosunu ətrafdan bağlayırlar. 1945 — UNESCO təsis olunub. 1988 — Estoniya Sovet Sosialist Respublikasının Ali Soveti Estoniyanın "suveren" olduğunu bəyan edir, lakin müstəqilliyini elan etmir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1994 — Azərbaycan və Əfqanıstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.

17 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 321-ci günü. (uzun ildə 322-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 44 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1869 — Misirdə Aralıq dənizini Qırmızı dənizlə birləşdirən Süveyş kanalının açılışı olub. === 1901–cari === 1929 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1989 — Soyuq müharibə: Məxməri inqilab başlayır: Praqada tələbə nümayişi çevik qüvvələr tərəfindən yatırılır. Bu, kommunist hökumətini devirməyə yönəlmiş üsyana səbəb olur (üsyan dekabrın 29-da uğur qazanır). 2003 — Aktyor Arnold Şvartseneggerin Kaliforniya qubernatoru kimi fəaliyyəti başlayıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1959 — Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası təsis edilib. 1988 — Şuşada Topxana meşəsinin qırılmasına etiraz əlaməti olaraq Bakının Lenin meydanında kütləvi etiraz aksiyasi keçirilmişdir.

18 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 322-ci günü. (uzun ildə 323-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 43 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1883 — ABŞ və Kanada dəmir yolları minlərlə yerli vaxtın çaşqınlığına son qoyaraq beş standart kontinental saat qurşağı təsis edib. === 1901–cari === 1963 — İlk düyməli telefon fəaliyyətə verilib. 2020 — Samoada ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Gürcüstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1993 — Azərbaycan və Zambiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

19 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 323-cü günü. (uzun ildə 324-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 42 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1969 — Braziliya futbolçusu Pele 1000-ci qolunu vurmuşdur. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Kot-d'İvuar arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

1 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 305-ci günü. (uzun ildə 306-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 60 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1926 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1993 — Maastrixt sazişi qüvvəyə minir və rəsmi olaraq Avropa İttifaqını təsis edir. 1996 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1906 — "Füyuzat" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub. 1994 — Azərbaycan və Qvatemala arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2015 — Azərbaycanda Parlament seçkiləri keçirilib.

20 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 324-cü günü. (uzun ildə 325-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 41 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 284 — Diokletian Roma imperatoru seçilib. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1985 — Microsoft tərəfindən hazırlanmış ilk qrafik fərdi kompüter əməliyyat sistemi olan Microsoft Windows 1.0 buraxılıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1975 — Bakıda Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi açılıb. 1991 — Qarabağ müharibəsi: Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində Azərbaycana məxsus hərbi helikopter Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulub. 1995 — Azərbaycan və Litva arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1998 — Azərbaycan Fotoqraflar Birliyi təsis edilib. 2020 — Ağdam rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.

21 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 325-ci günü. (uzun ildə 326-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 40 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1789 — Şimali Karolina ABŞ-nin 12-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1962 — Çin Xalq Azadlıq Ordusu Çin-Hindistan sərhəd müharibəsində birtərəfli atəşkəs elan edib. 1965 — Qana milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1957 — Neft Daşlarında qasırğa zamanı 21 nəfər həlak olmuşdur. 1992 — Yeni Azərbaycan Partiyası təsis edilib.

22 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 326-cı günü. (uzun ildə 327-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 39 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1869 — Şotlandiyanın Dambarton şəhərində "Katti Sark" kliperi işə salınıb. === 1901–cari === 1956 — XVI Yay Olimpiya Oyunları Melburn və Stokholmda keçirilib. 1963 — ABŞ prezidenti Con Kennedi Dallasda qətlə yetirilmişdir. 1995 — Dünyanın ilk uzun metrajlı kompüter animasiya filmi olan "Oyuncaqların hekayəsi" buraxılmışdır. 2004 — Ukraynada Narıncı inqilab başlamışdır. 2005 — Angela Merkel Almaniyanın ilk qadın kansleri olmuşdur.

25 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 329-cu günü. (uzun ildə 330-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 36 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1487 — Yorklu Elizabet İngiltərə kraliçası olaraq taclanıb. === 1601–1900 === === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1667 — Şamaxıda 80000 nəfərin həlak olduğu zəlzələ baş vermişdir. 1910 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Üzeyir Hacıbəyovun "Rüstəm və Söhrab" operasının premyerası keçirilmişdir. 1983 — Ağdam şəhərində Çörək muzeyi açılmışdır. 2020 — Kəlbəcər rayonu Azərbaycana rəsmi olaraq geri qaytarılmışdır.

27 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 331-ci günü. (uzun ildə 332-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 34 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1895 — Parisdəki İsveç-Norveç Klubunda Alfred Nobel öləndən sonra Nobel mükafatını təsis etmək üçün, əmlakını kənara qoyaraq, son vəsiyyətnaməsini imzalayıb. === 1901–cari === 1927 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2020 — İranın baş nüvə alimi Möhsün Fəxrizadə Tehran yaxınlığında qətlə yetirilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1957 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Cahangir Cahangirovun "Azad" operasının premyerası keçirilmişdir. 2018 — ARB 24 təsis edilib.

28 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 332-ci günü. (uzun ildə 333-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 33 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1627 — İsveç İmperiyası və Reç Pospolita arasında Oliva donanma müharibəsi baş vermişdir. === 1901–cari === 1943 — İkinci Dünya Müharibəsi: Tehran konfransı: ABŞ prezidenti Franklin Ruzvelt, Böyük Britaniyanın baş naziri Uinston Çörçill və Sovet İttifaqının rəhnəri İosif Stalin müharibə strategiyasını müzakirə etmək üçün Tehranda görüşmüşlər. 1964 — Mariner proqramı: NASA Marsa doğru Mariner 4 zondunu buraxıb. 1967 — İlk pulsar (Kiçik Tülkü bürcündə) astronomlar Coselin Bell Bernell və Antoni Hyuiş tərəfindən kəşf edilib. 1975 — Şərqi Timor Portuqaliyadan müstəqilliyini elan edib. 1991 — Cənubi Osetiya Gürcüstandan müstəqilliyini elan edib.

29 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 333-cü günü. (uzun ildə 334-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 32 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1877 — Tomas Edison ilk dəfə fonoqrafı nümayiş etdirib. 1899 — "Barselona" futbol klubu yaranıb. === 1901–cari === 1972 — Atari ilk kommersiya baxımından uğurlu videooyun olan "Pong"-u buraxıb.

2 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 306-cı günü. (uzun ildə 307-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 59 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 20 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1889 — Şimali Dakota və Cənubi Dakota ABŞ-nin 39-cu və 40-cı ştatı olub. === 1901–cari === 1924 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan, Efiopiya və Seyşel adaları arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2008 — Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında Moskva Bəyannaməsi imzalanmışdır. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Çaprand, Hacı İsaqlı, Qoşa Bulaq, Zəngilan rayonunun Dərə Gilətağ, Böyük Gilətağ, Qubadlı rayonunun İşıqlı, Muradxanlı, Milanlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.

30 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 334-cü günü. (uzun ildə 335-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 31 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 noyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1853 — Sinop döyüşü: Krım müharibəsinin mühüm döyüşlərindən birində Rusiya Qara dəniz donanması Sinopda Osmanlı donanmasına ağır zərbə vurdu. 1872 Qlazqoda dünya futbol tarixində ilk beynəlxalq oyun keçirilib (Şotlandiya-0 İngiltərə-0). === 1901–cari === 1919 — Fransada seçkilərdə qadınlara ilk dəfə səsvermə hüququ verildi. 1925 İcazəsiz çalma və mənəvi paltar geyənlərin cəzalandırılması haqqında qanun qəbul edildi. Türkiyə Böyük Millət Məclisinin kürsüsünün arxasındakı divara "Hakimiyyət Millətindir" yazısı asılıb. 1948 — Almaniya Kommunist Partiyası Berlinin Sovet İttifaqı hissəsində bir şəhər hökuməti yaratdı. 1982 — Maykl Ceksonun altıncı solo studiya albomu olan "Thriller" buraxılmışdır və nəticədə tarixdə ən çox satılan musiqi albomu olmuşdur.

4 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 308-ci günü. (uzun ildə 309-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 57 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 22 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1952 — ABŞ federal hökuməti Milli Təhlükəsizlik Agentliyini təsis edilib. 1979 — İran girov böhranı: Bir qrup iranlı kollec tələbəsi ABŞ-nin Tehrandakı səfirliyinə hücum edib, 90 nəfəri girov götürmüşdür. 1983 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2008 — Barak Obama ABŞ-nin ilk afroamerikan əsilli prezidenti seçilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Mirək, Kavdar, Zəngilan rayonunun Məşədiismayıllı, Şəfibəyli, Qubadlı rayonunun Başarat, Qarakişilər, Qaracallı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.

5 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 309-cu günü. (uzun ildə 310-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 56 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 23 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1943 — İkinci Dünya müharibəsi: Vatikanın bombalanması === Azərbaycana aid hadisələr === 2000 — Azərbaycanda Parlament seçkiləri keçirilib.

8 noyabr — Qriqorian təqvimində ilin 312-ci günü. (uzun ildə 313-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 53 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 26 oktyabr tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1291 — Venesiya Respublikası şüşə istehsalı sənayesinin çox hissəsini "Murano adası" ilə məhdudlaşdıran qanun qəbul edib. === 1601–1900 === 1889 — Montana ABŞ-nin 41-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1923 — Pivə qiyamı: Münhendə Adolf Hitler nasistlərə Almaniya hökumətini devirmək üçün uğursuz qiyam edib. 1992 — Yaponiya milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb. 2016 — ABŞ Prezident seçkilərində Donald Tramp qalib gəlmişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1993 — Azərbaycan və Argentina arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Şuşa şəhərini Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının işğalından azad etmişdir.