Meteorizm
Meteorizm (yun. μετεωρισμός — şiş, köp) və ya flatulensiya, osturaq — bağırsaqlarda qazların həddindən artıq yığılması. Bu, şişkinlik, çox miqdarda həzm qazının çox miqdarda (“püskürücü”) ifrazı ilə özünü göstərir.
Sağlam bir yetkin insanda mədə və bağırsaqlarda təxminən 1 litr qaz var ki, bu qazlar əsasən bağırsaq mikroflorasının mikroorqanizmlərinin həyati fəaliyyəti nəticəsində əmələ gəlir. Yetkin bir insanda defekasiya prosesində və əlavə olaraq gün ərzində bağırsaqdan normal olaraq 0,1-0,5 litr qaz xaric olur.
Meteorizmlə, çıxarılan qazın həcmi üç və ya daha çox litrə çata bilər. Sağlam insanlarda qaz qarışımının tərkibi aşağıdakı kimidir:
azot N2 — 24—90 %;
karbon qazı СО2 — 4,3—29 %;
oksigen О2 — 0,1—23 %;
hidrogen Н2 — 0,6—47 %;
metan CH4 — 0—26 %;
həm də az miqdarda:
hidrogen sulfid H2S;
ammonyak NH3;
uçucu merkaptanlar.
Qazın əmələ gəlməsinə karbohidratlı və lifli qidalar səbəb olabilir. Aşağıdakı səbəblər də bağırsaqlarda qaz sancılarının əmələ gəlməsinə səbəb olur:
meyvələr
tərəvəzlər
kəpəkli taxıl məhsulları
lobya və paxlakimilər
qazlı içkilər
sürətli yemək
həzm sistemində pozumalar
xronik bağırsaq xəstəlikləri
sintetik qidalar
rejimsiz qidalanma.
