Talış mifologiyası
Talış mifologiyası (tal. Tolışə mifoloqiyə) — talışların mifoloji inancları toplusu. Talış mifoloji dünyagörüşü təbiət kultunun, Avestada öz əksini tapmış zərdüştilik dininin və İslamla gələn elementlərin sintezini daşıyır.
== Öyrənilməsi ==
Talış folkloru barədə ilkin məlumatlar, müəllim Teymurbəy Bayraməlibəyovun 1894–1899-cu illərdə yazmış olduğu, Qafqaz əraziləri və xalqlarının təsvirinə dair materiallar toplusu adlı əsərində öz əksini tapıb. Bayraməlibəyovun hazırladığı üç məqalə özundə talış nağıllarını, əfsanələrini və inanclarını əks etdirir.1894-cü ildə dilçi və etnoqraf L. G Lopatinski talış dilində olan nağıl və mətnləri toplayır. Bu zaman Tiflisdə yaşayan talış əsilli general-mayor Mir Əsəd bəy, enoqrafa topladığı nağılların mətnlərinin yoxlanılmasında kömək edir. Talış dilində iki nağıl, rus dilinə tərcümə edilərək, "Qafqazın yaşayış məntəqələrini və tayfalarını təsvir etmək üçün materiallar toplusu"nda çap edilir. Bunlar "Sehirli alma" və "Qorxaq" adlı nağıllar olur.1920–1930-cu illərdə talış folklorunun öyrənilməsinə yeni təkan verilmiş, yerliləşdirmə siyasətinin tərkib hissəsi kimi talış folkloru etnoqraflar, talış dilini dilçilər öyrənmiş, talış texnikumu fəaliyyət göstərmiş və talış dilində qəzet dərc edilmişdir.1930-cu ildə tanınmış iranşünas Boris Vsevolodoviç Miller "Talış mətnləri" əsərində talış lətifələrini, hekayələrini, mahnılarını, nağıllarını, atalar sözlərini və kiçik bir talışca-rusca-fransızca lüğəti əks etdirmişdir.
1936–1938-ci illərin Böyuk təmizləmə terroru dövründə bir çox talış ziyalıları (Zülfuqar Əhmədxzadə, Böyukağa Mirsalayev, M Nəsirli, Şirəli Axundov və.s) repressiyaya məruz qalmış, talış məktəbləri, qəzetlər bağlanmış, xalqın adı yox olmuşdur. Bu dövrdən başlayaraq 1989-cu ilə qədər talışların azərbaycanlı adlandırılması əmri verilmiş, müvafiq olaraq bu talış folkloruna da təsir etmişdir.SSRİ-nin dağılmasından sonra talışların mədəni fəaliyyəti daha da güclənmiş, talış nağıllarından nümunələr, mifoloji obrazlar, rəvayətlər kitablarda dərc edilmiş, "Tolışi Sədo" qəzeti kimi talış qəzetləri açılmışdır.