İstanbulun mühasirələrinin siyahısı
İstanbulun mühasirələrinin siyahısı — bu gün Türkiyə sərhədləri daxilində yerləşən İstanbulun tarix boyu yaşadığı mühasirələrdən ibarət siyahısıdır. Mərmərə dənizinin Qara dənizə açıldığı boğaza nəzarət edən nöqtəsində Asiya ilə Avropanın quru əlaqəsi üzərində yerləşən şəhər, Böyük İpək yolunun da keçdiyi bu strateji mövqeyə görə dəfələrlə müxtəlif xalqlar tərəfindən tutulmağa çalışılıb.
Şəhərin qeydə alınmış ilk mühasirəsi e.ə.510-cu ildə Otanisin komandanlığı ilə Əhəmənilər imperiyası tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu uğurlu mühasirədən sonra şəhər farsların hökmranlığına girsə də, gələcəkdə azadlığını bərpa etdie. E.ə.70-ci illərdə Roma imperiyasının sərhədlərinə daxil olmasına baxmayaraq, 193-196-cı illərdə vətəndaş müharibəsi illərində Lusi Septimi Sever tərəfindən mühasirəyə alınaraq, tutulub cəzalandırılana qədər azad şəhər idi. 324-cü ildə I Konstantin tərəfindən tutulduqdan sonra Nova Roma adı ilə Bizans imperiyasının paytaxtına çevrilmiş, daha sonra Konstantinopol adlandırılmışdır. 1453-cü il mühasirəsi nəticəsində Osmanlı imperiyası tərəfindən tutulana qədər Bizans hakimiyyəti altında qalan şəhər, bu tarixdən sonra heç bir mühasirə görməmişdir.
Tarixi boyu otuz iki dəfə mühasirəyə alınan İstanbul; şəhər-dövləti və Roma dövründə on dəfə mühasirəyə alınmış, bunlardan altısı uğurlu olmuş, üç mühasirə dəf edilmiş, biri tərəflərin razılığı nəticəsində qaldırılmışdır. Bu mühasirələrdən üçü vətəndaş müharibəsi zamanı taxt-taca iddialı olan romalılar tərəfindən həyata keçirilib. Bizans imperiyası dövründəki iyirmi iki mühasirədən beşi uğurlu olsa da, on ikisi nəticəsiz qalıb, beşi isə razılaşma nəticəsində ləğv edilib.
