Nənə
Nənə sözünün bir neçə mənası ola bilər :
Atanın, yaxud ananın anası; nəvəsi olan qadın.
Bəzi yerlərdə anaya deyilir.
Yaşlı və hörmətli qadın, yaxud yaşlı qadına hörmətlə müraciət.
Bacı
Bacı sözünün bir neçə mənası ola bilər :
Bir ata-anadan, yaxud bir atadan və ya bir anadan olan qızların birbirinə və ya qardaşlarına olan qohumluq münasibəti;
Tanış olmayan qadına, qıza ehtiramla müraciət.
Tibb bacısı mənasında müraciət.
Nənə Xatun
Nənə Xatun (1857, Ərzurum – 22 may 1955, Ərzurum) — qəhrəman türk qadını. 1955-ci ildə BMT tərəfindən ilin anası seçilmişdir.
Nənə Xatun 1857-ci ildə Ərzurumda anadan olub. 1877-ci il noyabrın 8-dən 9-na keçən gecə, Osmanlı vətəndaşı olan erməni silahlı dəstələri Ərzurumun Əziziyə hərbi qarnizonundakı türk əsgərlərini yuxudaykən hamısını qılıncdan keçirirlər. Nəticədə səhər hücuma keçən rus əsgərləri heç bir çətinliklə qarşılaşmadan qarnizonu tuturlar. Bu xəbəri eşidən ərzurumlular silahı olan silahını, silahı olmayan isə balta, bel, yaba ilə silahlanıb qarnizona doğru hərəkət etdilər. Onların arasında Nənə Xatun da var idi.
Qarnizonu ələ keçirən rus əsgərləri, gələnlərə atəş açır. Atəşə məhəl qoymayan caamat dəmir qapını sındırır və əlbəyaxa vuruş başlayır. Rus ordusu, baltalı-yabalı xalq qarşısında ancaq yarım saat tab gətirə bilir və 2300-ə yaxın itki verən rus və ermənilər qarnizondan qaçır.
Qarı Nənə
Qarı Nənə — Azərbaycan folklorunda mifik xarakter. Fars folklorunda isə Nəne Sərma adlı eyni xarakter var.
Böyük Nənə
Böyük Nənə, Kraliça Nənə və ya Maronların Nənəsi (təq. 1685, Qana – təq. 1733) — Yamaykanın Milli Qəhrəmanı, XVIII əsrdə Yamayka maronlarının liderlərindən biri. O, "Küləkli Maronlar" adlı əvvəllər kölələşdirilmiş afrikalılardan ibarət cəmiyyətə rəhbərlik edirdi. 18-ci əsrin əvvəllərində Nənənin rəhbərliyi altında Küləkli Maronlar, Birinci Maron müharibəsi kimi tanınan Yamayka Koloniyasında Britaniya hakimiyyətinə qarşı uzunmüddətli partizan müharibəsi aparmışdır.
Onun haqqında bilinənlərin çoxu şifahi tarixdən əldə edilir, yazılı mənbə kasaddır. Maron əfsanəsinə görə, Kraliça Nənə Asante xalqından idi və indiki Qanada anadan olub. Xalq qəbuluna görə və ən azı bir sənədli mənbəyə görə, o, heç vaxt kölə olmamışdır. Buna baxmayaraq, Yamaykaya kölə kimi gəldiyinə inanılsa da, necə gəldiyi dəqiq bilinmir.
Zeynəb bacı
Zeynəb Paşa (az-əbcəd. زینب پاشا, fars. زینب پاشا) və ya Bibişah Zeynəb (fars. زینب پاشا), Zeynəb bacı (fars. ده باشی زینب), Onbaşı Zeynəb (fars. زینب باجی; Təbriz) — XIX əsrin axırlarında Təbrizdə aclıq zamanı taxıl anbarlarını açdırıb taxılı xalqa paylamış eləcə də Tənbəki üsyanınına rəhbərlik etmiş mübariz Azərbaycan qadını.
Bibişah Zeynəb, Onbaşı Zeynəb ləqəbləri ilə tanınan Zeynəb paşa Təbrizin Əmi Zeynəddin məhəlləsində kəndli ailəsində anadan olub. Atası Şeyx Süleyman çox kasıb olduğundan eləcə də yaşadıqları dövr çox qarışıq olduğundan Zeynəb hələ kiçik yaşlarından çox məşəqqətlər çəkmişdir. Zeynəb digər xanımlardan fərqlənərək öz üzünü niqabla örtməzdi.
Məşrutə inqilabına qədər İrandakı vəziyyət stabil olmadığına görə yayda dövlət məmurları insanlardan buğdanı ucuz qiymətə alıb anbarlarda saxlayırdılar.
Üç bacı
3 bacı (film, 2012-2014) — teleserial. Üç bacı adından göründüyü kimi üç bacıdan bəhs edir.
Üç bacı (pyes) — rus yazıçı Anton Çexovun pyesi.
Üç bacı – Azərbaycanın milli mətbəxinə aid olan Badımcan dolmasının ikinci adı.
Toppuş bacı
Tünzalə Məcid qızı Əliyeva (15 fevral 1973, Kirovabad – 22 yanvar 2023) — azərbaycanlı aktrisa, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti. Toppuş bacı kimi tanınırdı.
Tünzalə Əliyeva 1973-cü il fevralın 15-də Gəncədə anadan olmuşdur.
1990-cı ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Dram və kino aktyorluğu" fakültəsinə qəbul olmuşdur. Ali məktəbi başa vurandan sonra bir müddət özəl teatrlarda çalışmışdır. Sonra Gəncəyə qayıdıb bir müddət Gəncə Televiziyasında, sonra Kukla Teatrında, daha sonra da Gəncə Dövlət Dram Teatrında fəaliyyət göstərmişdir. Oradan çıxıb Bakıya gəlmiş və C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında işləmişdir.
İrəvan Teatrının səhnəsində Qəmər (Ə. Əmirli, "Müqəddəs Valentin günü"), Almaz (M. Haqverdiyev, "Məhəbbət əzabları"), Natella (M. Haqverdiyev, "Qısqanc ürəklər"), Şahnaz (A. Rəhimov "Pul hərisləri"), Qadın (H. Mirələmov, "Ləyaqət"), Mehriban (Ə. Nesin, "Toros canavarı"), Gülzar (Elçin, "Poçt Şöbəsində xəyal"), Sənəm (Ü. Hacıbəyov, "O olmasın, bu olsun"), Nanı Kişi (İftixar, "Dan yeri söküləndə"), Səkinə (Hidayət, "Bu dünyanın adamları"), Səməni (İ. Məlikzadə, "Subaylarınızdan görəsiniz"), Mələk (Ağarəhim Rəhimovun, "Əsgər anası"), Alverçi qadın (T. Vəliyeva, "Analar neyləsin"), Mədinə (Anar, "Təhminə və Zaur"), Xatuba (Ramiz Abdullayev, "Biznesmen"), Xəzangül (Ə. Hacızadə, "Məhəbbət ölmür"), Əsir qadın (S. Şaxtaxtı, "Ölüm həsrəti"), Səkinə (Elçin, "Akvariuma xüsusi sifariş") rollarını uğurla ifa etmişdir.
Gəncə-Kəpəz Müstəqil Şirkət telekanalında "İzinlə", "Vətənim" və "Gülüş qatarı" verilişlərinin aparıcısı olmuşdur. ATV kanalında nümayiş etdirilən "Çal-Çağır" şou proqramının aparıcısı olan "Toppuş bacı" obrazının ifaçısıdır.
Şərifə Bacı
Şərifə Bacı (təq. 1898, Seydilər[d], Kastamonu ili – dekabr 1921, Kastamonu, Kastamonu ili) ― Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsində iştirak etmiş qadın, türk xalq qəhrəmanı. O 1921-ci ildə bir neçə aylıq qızı ilə birlikdə öküz arabası ilə cəbhəyə sursat daşıyarkən donub ölmüş və müharibədə öldüyü üçün şəhid elan edilmişdir. Şəhid Şərifə Bacı İstiqlaliyyət müharibəsində türk qadınlarının fədakarlıq və qəhrəmanlıqlarının simvoludur.
1900-cü illərin əvvəlində Kastamonu vilayətinin Seydiler ilçəsindəki kəndlərdən birində anadan olub. Doğum tarixi dəqiq məlum olmasa da, evlənəndə onun on altı yaşı olduğu bilinir. Onun toyundan iki ay sonra Birinci Dünya müharibəsi başlamış və əri orduya çağırılmışdır. Altı ay sonra o, ərinin Çanaqqala döyüşündə (1915-1916) öldüyünü öyrənib. Kənd camaatı bu dəfə onu cəbhədə bomba partlaması nəticəsində sol ayağını və bir gözünü itirmiş yaralı müharibə veteranı Topal Yusuf ilə evləndiriblər. Yeni evliliyinin üçüncü ilində Şərifənin bir qızı dünyaya gəlmişdir.
Kerri bacı
Kerri bacı — Amerika yazıçısı Teodor Drayzerin 1900-cü ildə nəşr olunan ilk romanı.
== Süjet xətti ==
On səkkiz yaşlı Kerri Miber doğma şəhəri olan Kolumbiya Sitidən Çikaqoya böyük bacısı və ərini ziyarət etmək üçün səyahət edir. Kerri bacısıgilə köçür və orada yaşayıb özünə iş axtarmağa başlayır. Çikaqoya gələrkən qatarda Drue adlı gənclə tanış olur. Ticarətlə məşğul olan Drue Çikaqoya çatanda Kerridən bacısıgilin ünvanını götürür.
Kerrinin bacısıgil kasıb ailə olduğuna görə Kerri, qaldığı ev və yediyi yeməyə görə bacısının ərinə hər həftə pul verməli idi. Kerri ilk gündən iş axtarmağa başlayır. O, tikinti fabrikalarının birində iş tapır. Qazancının yarısından çoxunu bacısının ərinə verirdi. Xarakter baxımından xəyalpərəstqız idi.
Mazan nənə türbəsi
Mazan nənə türbəsi — Cəbrayıl rayonunun Xudayarlı kəndində yerləşir. İnşa olunma tarixi məlum deyil. Z.İ.Yampolski qəbri madərşahlıq dövrünün yadigarı hesab etmişdir.
== Əfsanə donu ==
El arasında Cəbrayıl rayonu ərazisindəki Diri dağa verilən ad da Nuh peyğəmbərlə əlaqələndirilir. Babalardan belə bir əfsanə qalmışdır:
İnsanlar dağın sinəsində əkin-biçinlə məşğuldur. Mazan oğlan ətrafda oynayır, nənəsi çörək salır. Elə bu zaman Nuh tufanı, daşqın başlayır. Bunu görən nənə Mazana deyir ki, çıxsın dağın başına. Nənə özünün dağa çıxa bilməyəcəyini hiss etdiyi üçün çörəyi yarımçıq qoya bilməyəcəyini bəhanə edir. Oğlan çətinliklə dağın zirvəsinə qalxır və suyun getdikcə yaxınlaşdığını görür.
Yeddi bacı şəlaləsi
Yeddi bacı şəlaləsi (norv. De Syv Søstrene və ya Dei Sju Systrene, Knivsflåfossen adı ilə də tanınır) Norveçin hündürlüyünə görə 39-cu şəlaləsi. Şəlalə yeddi müstəqil axımdan ibarətdir. Məhs buna görə də «yeddi bacı» adlandırılmışdır. Norveçin Sunnimyor bölgəsində yerləşən, UNESCO-nun Ümumdünya irsi olan Geiranger fiordunun bir hissəsi hesab olunur.
Geiranger fiordu Norveçin Mere-oq-Romsdal qraflığına aiddir. Şəlalə yaxınlığında tarixi Knivsflå ferması yerləşir. Daha köhnə ferma olan Skageflå isə nisbətən uzaqda yerləşir. Yeddi bacı şəlaləsi Qeyranqer kəndindən 6,5 km qərbdə yerləşir. Coğrafi kordinatları 62.10864 və 7.092106 olan şəlalə dəniz səviyyəsindən 400-500 metr yüksəklikdə yerləşir.
Üç bacı (pyes)
Üç bacı (rus. Три сeстры) — rus yazıçı Anton Çexovun pyesi.
Anton Çexovun 1899–1901-ci illərdə yazdığı 4 pərdəli "Üç bacı" dramında müəllif müxtəlif sinif və təbəqələrdən olan ziyalıların ailə münasibətləri, əxlaqı, dünyagörüşü haqqında müşahidələrinə, düşüncə və mühakimələrinə yenidən qayıtmışdır. Aydın görünür ki, ədib bu pyesində əvvəlki əsərlərində onu düşündürən müasir həyat məsələlərinə, məişətə və şüurlara daha ətraflı və dərindən nüfuz etməyə çalışmış, "insan üçün əsl səadət nədir?" sualına özünün realist və materialist anlayışına görə cavab verməyə səy etmişdir.
Üç bacıda iştirak edənlərin əksəriyyəti universiet, institut və ya gimnaziya qurtarmış dvoryan nəslindən olan ziyalılardır. Əsərdəki əhvalat əyalət şəhərlərindən birində baş verir. Mərhum general Prozorovun Moskvada doğulmuş və orada oxuyub təhsil almış oğlu Andrey, qızları Mariya (Maşa), Olqa və İrina Moskvadan köçüb əyalət şəhərində ata mülkündə yaşayırlar. Şəhərdə müvəqqəti yerləşən hərbi hissə zabitləri — vaxtilə Moskvada, mərhum generalın sağlığında bu ailə ilə tanış olan hərbi həkim Çebutkin, podpolkovnik Verşinin, ştabs-kapitan Salyonı, poruçik Fedotik və podporuçik Rode bu ailə ilə yenidən dostluq münasibətlərini bərpa edirlər. Dramın süjeti əvvəldən axıra qədər yaşları, həyat təcrübələri, taleləri, dərdləri və arzuları müxtəlif olan bu adamların münasibətləri, həyat haqqında mülahizə və mühakimələri əsasında qurulmuşdur. Dostların hamısı ağıllı, fərasətli və istedadlı adamlardır, lakin onların heç biri öz həyatından, taleyindən razı deyil.
3 bacı (teleserial, 2012)
3 bacı bədii serialı rejissor Səyavuş Hüseynli tərəfindən 2012–2014-cü illərdə çəkilmişdir. Film "Soy prodakşn"da istehsal edilmişdir. Üç bacı situasiyalı komediya serialı adından göründüyü kimi üç bacıdan bəhs edir. Serialda kənddən şəhərə köçən üç bacının, onların sevgililərinin və qonşularının başlarına gələn maraqlı, gülməli hadisələrdən bəhs olunur. Serialda əsas rolları Ülviyyə Əliyeva, Tünzalə Əliyeva, Dilarə Əliyeva, Cəfər Namiq Kamal, Almaz Mustafayeva, Zemfira Əbdülsəmədova, Əsəd İsmayılov, Tərlan Nur Yaşar, Əkbər Əlizadə və Rövşən Kərimduxt ifa edirlər. Filmin adı 71-ci seriyadan dəyişdirilərək "3 bacı+1" oldu.
== Məzmun ==
Situasiyalı komediya serialında müxtəlif maraq, arzu və istəkləri olan, bir-birindən tamamilə fərqli üç bacı-Sevinc (Ülviyyə Əliyeva), Xoşbəxt (Tünzalə Əliyeva) və Səadət (Dilarə Əliyeva) kənddən şəhərə köçüblər. Onların hər birinin həyatdan öz gözləntiləri var. Sevinc təcrübə həvəskarıdır, Xoşbəxt şirniyyat dükanı işlədir, Səadət isə aktrisa olmaq niyyətindədir. Üç bacının ətrafında baş verən komik hadisələr serialın əsasını təşkil edir.
Yeddi bacı (neft şirkətləri)
Yeddi bacı 1940-cı illərin ortalarından 1970-ci illərin ortalarına qədər dünya neft sənayesində hakim olan Anqlo-Fars Neft Şirkətinin (Anglo-Persian Oil Company) oliqapoliya və ya kartelinə verilən ümumi addır.Adın biznes mühitində istifadəsi 1950-ci illərdə İtalyan dövlət neft şirkəti Eninin rəhbəri olan iş adamı Enriko Mattei tərəfindən populyarlaşdı.
Sənaye qrupu aşağıdakılardan ibarət idi:
Anqlo-Fars Neft Şirkəti (hazirki BP)
Royal Dutch Shell
Standard Oil Company of California (hazirki Şevron)
Gulf Oil
Texaco
Standard Oil Company of New Jersey (sonralar Exxon indi ExxonMobilin tərkibindədir)
Standard Oil Company of New York (sonralar Mobil indi ExxonMobilin tərkibindədir)
1973-cü il Neft Böhranından əvvəl Yeddi bacı dünyanın neft ehtiyatlarının 85 faizinə nəzarət edirdi. O vaxtdan bəri, sənayenin üstünlüyü inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatlarında OPEC kartelinə və dövlətlərə məxsus neft və qaz şirkətlərinə keçdi.Bunlara Saudi Aramco, Qazprom (Rusiya), China National Petroleum Corporation, National Iranian Oil Company, PDVSA (Venesuela), Petrobras (Braziliya) və Petronas (Malaziya) daxil idi. Financial Times onları yeni Yeddi bacı adlandırmışdı.
Üç bacı (Türkiyə teleserialı)
Üç Bacı— Rejissoru Eda Teksöz, ssenari müəllifi Nilüfer Özçelik və Sevgi Yılmaz olan, ilk bölümü 22 fevral 2022-ci ildə yayımlanan dram və romantik Türk serialıdır. Serial İclal Aydının eyniadlı romanından götürülüb.
3 bacının adı Türkan, Dönüş və Deryadır. 3 bacı, onları gözləyən gözəl illərin xəyalını qururlar.
Serialın çəkilişləri Ayvalıkda baş tutur.
Üç bacı (teleserial, Türkiyə)
Üç Bacı— Rejissoru Eda Teksöz, ssenari müəllifi Nilüfer Özçelik və Sevgi Yılmaz olan, ilk bölümü 22 fevral 2022-ci ildə yayımlanan dram və romantik Türk serialıdır. Serial İclal Aydının eyniadlı romanından götürülüb.
3 bacının adı Türkan, Dönüş və Deryadır. 3 bacı, onları gözləyən gözəl illərin xəyalını qururlar.
Serialın çəkilişləri Ayvalıkda baş tutur.
3 bacı (film, 2012-2014)
3 bacı bədii serialı rejissor Səyavuş Hüseynli tərəfindən 2012–2014-cü illərdə çəkilmişdir. Film "Soy prodakşn"da istehsal edilmişdir. Üç bacı situasiyalı komediya serialı adından göründüyü kimi üç bacıdan bəhs edir. Serialda kənddən şəhərə köçən üç bacının, onların sevgililərinin və qonşularının başlarına gələn maraqlı, gülməli hadisələrdən bəhs olunur. Serialda əsas rolları Ülviyyə Əliyeva, Tünzalə Əliyeva, Dilarə Əliyeva, Cəfər Namiq Kamal, Almaz Mustafayeva, Zemfira Əbdülsəmədova, Əsəd İsmayılov, Tərlan Nur Yaşar, Əkbər Əlizadə və Rövşən Kərimduxt ifa edirlər. Filmin adı 71-ci seriyadan dəyişdirilərək "3 bacı+1" oldu.
== Məzmun ==
Situasiyalı komediya serialında müxtəlif maraq, arzu və istəkləri olan, bir-birindən tamamilə fərqli üç bacı-Sevinc (Ülviyyə Əliyeva), Xoşbəxt (Tünzalə Əliyeva) və Səadət (Dilarə Əliyeva) kənddən şəhərə köçüblər. Onların hər birinin həyatdan öz gözləntiləri var. Sevinc təcrübə həvəskarıdır, Xoşbəxt şirniyyat dükanı işlədir, Səadət isə aktrisa olmaq niyyətindədir. Üç bacının ətrafında baş verən komik hadisələr serialın əsasını təşkil edir.
Bacı - bizim günlərdə (film, 2016)
"Qız — bizim günlərimizdə" filmi — Əzhar Əlinin 2016-cı ildə çəkdiyi Pakistan televiziya filmi.
== Məzmun ==
Uşaqları üçün fərqli hədəfləri olan üç ana... Onlardan biri oğullarından birini evləndirmək istəyir, biri onsuz da, evləndirib, üçüncüsü isə ögey anadır və ögey oğlu ilə ögeylik üzündən mübahisələri var. Üçüncü ana olan İrəc Fahada aşiq olur. Fahadın anası oğlunu yanından ayırmaq istəmir. Ona yaxşı gəlin axtarmaq istəyir. Nişan və toy hazırlığı zamanı çoxlu fikir ayrılığı baş verir. Ailənin təzyiqlərinə görə Fahadla İrəc yollarını ayırırlar.
3 bacı. Film haqqında film
3 bacı. Film haqqında film tammetrajlı sənədli filmi rejissor Səyavuş Hüseynli tərəfindən 2014-cü ildə çəkilmişdir. Film "Soy prodakşn"nda istehsal edilmişdir. Film iki il efirlərdə olan, 140 seriyası çəkilən "3 bacı" serialının bitməsi münasibətilə çəkilmişdir.
== Məzmun ==
Film iki il efirlərdə olan, 140 seriyası çəkilən "3 bacı" serialının bitməsi münasibətilə çəkilmişdir. Filmdə serialın baş rol ifaçıları Ülviyyə Əliyeva, Tünzalə Əliyeva, Dilarə Əliyeva və Əkbər Əlizadə tamaşaçıları çəkiliş yerləri ilə tanış edirlər, çəkiliş məkanlarında baş verən maraqlı məqamlar ilə bağlı öz xatirələrini bölüşürlər. Həmçinin, serialın digər aktyor heyəti, serialın üzərində iki ildir ki, çalışan heyət üzvləri öz fikir və xatirələrini dilə gətirirlər.
Dilarə Əliyeva çəkiliş üçün qurulmuş qızların evini, Maarifin evini, Ülviyyə Əliyeva restoran və kafeni, blokdakı lifti, Tünzalə Əliyeva şirniyyat dükanını, Əkbər Əlizadə isə binanın həyətini tamaşaçılara göstərirlər.
3 bacı. Film haqqında film (film, 2014)
3 bacı. Film haqqında film tammetrajlı sənədli filmi rejissor Səyavuş Hüseynli tərəfindən 2014-cü ildə çəkilmişdir. Film "Soy prodakşn"nda istehsal edilmişdir. Film iki il efirlərdə olan, 140 seriyası çəkilən "3 bacı" serialının bitməsi münasibətilə çəkilmişdir.
== Məzmun ==
Film iki il efirlərdə olan, 140 seriyası çəkilən "3 bacı" serialının bitməsi münasibətilə çəkilmişdir. Filmdə serialın baş rol ifaçıları Ülviyyə Əliyeva, Tünzalə Əliyeva, Dilarə Əliyeva və Əkbər Əlizadə tamaşaçıları çəkiliş yerləri ilə tanış edirlər, çəkiliş məkanlarında baş verən maraqlı məqamlar ilə bağlı öz xatirələrini bölüşürlər. Həmçinin, serialın digər aktyor heyəti, serialın üzərində iki ildir ki, çalışan heyət üzvləri öz fikir və xatirələrini dilə gətirirlər.
Dilarə Əliyeva çəkiliş üçün qurulmuş qızların evini, Maarifin evini, Ülviyyə Əliyeva restoran və kafeni, blokdakı lifti, Tünzalə Əliyeva şirniyyat dükanını, Əkbər Əlizadə isə binanın həyətini tamaşaçılara göstərirlər.
