oksidləşmə sözü azərbaycan dilində

Oksidləşmə — oksidləşmə reduksiya reaksiyası nəticəsində məhsulun səthində oksid örtüyünün yaranmasıdır. Oksidləşmə əsasən qoruyucu və dekorativ örtüklər əldə etmək, həmçinin dielektrik təbəqələr yaratmaq üçün istifadə olunur. Oksidləşmənin termal, kimyəvi, elektrokimyəvi və plazma üsulları var. == Oksidləşmənin növləri == Termik oksidləşmə oksigeni və ya su buxarını atmosferdə qızdırılmaqla həyata keçirilir. Dəmir və aşağı lehimli poladların oksidləşməsi prosesi cilalanma adlanır. Kimyəvi oksidləşmə — bir qayda olaraq korroziyadan qorunmaq və ya dekorativ örtüklərin yaradılması üçün xromatlar, nitratlar və s. kimi oksidləşdirici maddələrin ərintiləri və ya məhlulları ilə emalıdır. Elektrokimyəvi oksidləşmə — elektrolitlərdə oksidləşmə, mikroqövsvari oksidləşmələrdir. Plazma oksidləşməsi – tərkibində oksigen olan aşağı temperaturlu plazmada sabit enerji, yüksəktezlikli və ya ultrayüksəktezlikli elektrik boşalmalarının köməyi ilə həyata keçirilir. == Həmçinin bax == Oksidləşmə Reduksiya reaksiyaları Polad cilalama Passivasiya Anodizasiya == İstinadlar == Oksidləşmə — Böyük Sovet Ensiklopediyasından məqalə.

Bioloji oksidləşmə – canlı hüceyrə və toxumalarda oksigenin sərfi ilə üzvi maddələrin parçalanması nəticəsində və karbon qazının ayrılması ilə gedən prosesdir. == Bioloji oksidləşmə haqqında müasir nəzəriyələr == 1774-cü ildə Fransız alimi A.Lavuazye müəyyən etdi ki, yanma maddələrin oksigenlə oksidləşməsindən ibarətdir. Başqa sözlə, tənəffüs yanma prosesi ilə eyniyyət təşkil edir. Bioloji oksidləşməyə dair bir sıra alimlər müxtəlif fikirlər irəli sürmüşdür. Məsələn, N.Sösürün, E.Saks, F.Şenbay, Van-Hoff və s. Bu alimlərin irəli sürdüyü fikirlər bioloji oksidləşmənin öyrənilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. F.Şenbayaya görə oksidləşmədə ozon iştirak edir. 1897-ci ildə toxumaların tənəffüsü bioloji oksidləşməyə dair ilk hipotez irəli sürüldü. Bu hipoteza peroksid nəzəriyyəsi adlanır. Bu hipotezanı bir-birindən aslı olmayaraq rus alimi A.N.Bax və alman alimi K.Engler hazırlamışdır.

Oksidləşmə-reduksiya reaksiyaları (ing. Reduction-Oxidation; qısa adı:Redox və ya Redox reactions; mənası: Reduction - azaltma, Oxidation - yüksəltmə) — atomların oksidləşmə dərəcəsinin dəyişməsi ilə gedən reaksiyalara deyilir. Oksidləşdiricidə elektron alınır, reduksiyaedicidə elektron itirilir. Atomlarda oksidləşmə dərəcəsinin dəyişməsi elektronların bir atomdan digərinə keçməsi nəticəsində baş verir. Oksidləşmə vaxti elementin oksidləşmə dərəcəsi artır. Oksidləşmə və reduksiya prosesləri vahid bir prosesin iki hissəsidir. Yəni reduksiya olmadan oksidləşmə və ya terrine, oksidləşmə olmadan reduksiya gedə bilməz. Qarşılıqlı kimyəvi təsir zamanı elektron qəbul edən maddələr oksidləşdiricilər, əksinə, elektron verən maddələr isə reduksiyaedicilər adlanır. Beləliklə, oksidləşmə-reduksiya prosesində reduksiyaedicinin müəyyən sayda elektronu oksidləşdiriciyə keçir. Nəticədə, reduksiyaedici oksidləşir, oksidləşdirici isə reduksiya olunur.