Oktyabr
Oktyabr — Qriqorian təqvimi ilə ilin onuncu ayıdır. 31 gündən ibarətdir.
Qədim Roma təqvimində ilin səkkizinci ayı olmuş (latın dilində "səkkiz" mənasını verən octo sözündən), lakin təqvimə yanvar və fevral ayları əlavə edildikdən sonra da öz adını saxlamışdır. Qədim Romada təqvim ili mart ayında (müharibə allahı Marsın şərəfinə) başlayırdı.
Oktyabr ayı Şimal yarımkürəsində payız, cənub yarımkürəsində isə yaz fəslinə təsadüf edir. Burada o, şimaldakı aprel ayının ekvivalentidir və əksinə.
Qısa illərdə oktyabr və yanvar ayları həftənin eyni günündə başlayır. Uzun illərdə isə bu cür üst–üstə düşmə halı ümumiyyətlə olmur.
== Əlamətdar hadisələr ==
Uşaq kitabları həftəsi (İngiltərə) – oktyabrın ilk həftəsi
Beynəlxalq Təbəssüm Günü – oktyabrın birinci cümə günü
Çin Xalq Respublikasının Milli günü – 1 oktyabr
Kipr Respublikasının müstəqillik günü – 1 oktyabr
Nigeriyanın müstəqillik günü – 1 oktyabr
Beynəlxalq qeyri–zorakılıq günü – 2 oktyabr
Alman Birliyi Günü (Almaniya) – 3 oktyabr
Portuqaliya Respublikasının elan olunması – 5 oktyabr
Beynəlxalq Müəllimlər Günü – 5 oktyabr
Xorvatiyanın müstəqillik günü – 8 oktyabr
İspaniyanın Milli günü – 12 oktyabr (Amerikanın kəşfi)
Şükranlıq bayramı (Kanada) – oktyabrın ikinci bazar ertəsi
Kolumb Günü (ABŞ–ın əksər ştatları) – oktyabrın ikinci bazar ertəsi
Sağlamlıq və İdman Günü (Yaponiya) – oktyabrın ikinci çərşənbə axşamı
Ümumdünya Ərzaq Günü – 16 oktyabr
1956–cı il Macarıstan İnqilabının Xatirə günü – 23 oktyabr
Birləşmiş Millətlər Günü – 24 oktyabr
Türkmənistanda Müstəqillik Günü – 27 oktyabr
Yunanıstanda Oçi Günü (Yox Günü) – 28 oktyabr
Türkiyədə Cümhuriyyət Bayramı – 29 oktyabr
Hellovin, Samayn (Samhain) – 31 oktyabr
Azərbaycanda Müstəqillik günü – 18 oktyabr
== Doğumlar ==
20 oktyabr – Şövkət Ələkbərova, Azərbaycanın xalq artisti, müğənni.
Oktyabr (Baymak)
Oktyabr (başq. Октябрь, rus. Октябрь) — Başqırdıstan Respublikasının Baymak rayonunda yerləşən kənd. Kənd Zilair kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
rayon mərkəzindən (Baymak): 63 km,
kənd sovetliyindən (Urqaza): 18 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sibay stansiyası): 46 km.
Oktyabr (Göygöl)
Göyçəkənd (əvvəlki adı: Oktyabr) — Azərbaycan Respublikasının Göygöl rayonunun Göyçəkənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Xanlar rayonunun Yeni Zod kənd inzibati ərazi vahidi tərkibindəki Oktyabr kəndi Göyçəkənd kəndi adlandırılmışdır.
== Toponimikası ==
== Tarixi ==
Kənd əhali tərəfindən Əvlək adı ilə də tanınır.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Kənd Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir.
== Əhalisi ==
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 685 nəfər əhali yaşayır.
Oktyabr inqilabı
Oktyabr inqilabı, Böyük oktyabr sosialist inqilabı və ya Oktyabr çevrilişi (rus. Октябрьская революция; SSRİ-də rəsmi adı — Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı) – Yulian təqvimi ilə 1917-ci ilin 25 oktyabrında Rusiyada baş vermiş, tarixdəki ən önəmli hadisələrdən biri adlandırılan və Sovet İttifaqının qurulmasına təməl atmış böyük inqilab.
İnqilab zamanı Vladimir İliç Lenin, Lev Trotski, Yakov Sverdlov, Dıbenko və b. təşkilatçılığı ilə baş vermiş silahlı üsyan nəticəsində Müvəqqəti hökumət devrilmiş, hakimiyyətə bolşeviklər və onların müttəfiqi sol eserlərdən ibarət Fəhlə və əsgər deputatları soveti gəlmişdir. Üsyanları Petroqrad sovetinin hərbi-inqilabi komitəsi istiqamətləndirmişdir.
== Zəmin ==
XIX əsrin sonlarında Rusiyada daxili vəziyyət olduqca gərgin idi, belə ki, daxildə maliyyə problemi yaşanırdı və torpaqların geniş olması da rus çarı üçün ölkənin idarəsini çətinləşdirirdi. Ölkədə böhran baş vermişdi. Hökumətdə narazılıq təkcə aşağı sosial təbəqə arasında deyil, həm də varlı təbəqə arasında baş verirdi. O zaman rus hökuməti çarəni həmin vaxt üçün çox da populyar olmayan II Nikolayın qardaşı Mixail ilə əvəzləməyi düşündülər. Lakin bunun üçün çox gec idi.
Oktyabr rayonu
Oktyabr rayonu (Bakı) — Bakıda rayon, indiki Yasamal rayonu.
Oktyabr rayonu (Ufa) — Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri.
Oktyabr çevrilişi
Oktyabr inqilabı, Böyük oktyabr sosialist inqilabı və ya Oktyabr çevrilişi (rus. Октябрьская революция; SSRİ-də rəsmi adı — Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı) – Yulian təqvimi ilə 1917-ci ilin 25 oktyabrında Rusiyada baş vermiş, tarixdəki ən önəmli hadisələrdən biri adlandırılan və Sovet İttifaqının qurulmasına təməl atmış böyük inqilab.
İnqilab zamanı Vladimir İliç Lenin, Lev Trotski, Yakov Sverdlov, Dıbenko və b. təşkilatçılığı ilə baş vermiş silahlı üsyan nəticəsində Müvəqqəti hökumət devrilmiş, hakimiyyətə bolşeviklər və onların müttəfiqi sol eserlərdən ibarət Fəhlə və əsgər deputatları soveti gəlmişdir. Üsyanları Petroqrad sovetinin hərbi-inqilabi komitəsi istiqamətləndirmişdir.
== Zəmin ==
XIX əsrin sonlarında Rusiyada daxili vəziyyət olduqca gərgin idi, belə ki, daxildə maliyyə problemi yaşanırdı və torpaqların geniş olması da rus çarı üçün ölkənin idarəsini çətinləşdirirdi. Ölkədə böhran baş vermişdi. Hökumətdə narazılıq təkcə aşağı sosial təbəqə arasında deyil, həm də varlı təbəqə arasında baş verirdi. O zaman rus hökuməti çarəni həmin vaxt üçün çox da populyar olmayan II Nikolayın qardaşı Mixail ilə əvəzləməyi düşündülər. Lakin bunun üçün çox gec idi.
10 oktyabr
10 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 283-cü günü. (uzun ildə 284-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 82 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 sentyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
680 — Kərbəla döyüşünü I Yezidin rəhbərliyi altında Əməvilər qazanıb.
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1964 — XVIII Yay Olimpiya Oyunları Tokioda keçirilib.
1967 — Xarici Kosmos Müqaviləsi qüvvəyə minib.
1970 — Fici müstəqil olub.
2010 — Niderland Antil adaları ölkə kimi mövcudluğunu dayandırıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1994 — Azərbaycan və Küveyt arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1995 — Azərbaycan və Niger arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
11 oktyabr
11 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 284-cü günü. (uzun ildə 285-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 81 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 sentyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1899 — İkinci Bur müharibəsi Cənubi Afrikada Britaniyanın idarə etdiyi Keyp Koloniyası ilə burun idarə etdiyi Transvaal və Azad Oranj Dövləti arasında baş verib.
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1992 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycana məxsus döyüş helikopterinin Səfiyan yaxınlığında Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulub.
1998 — Azərbaycanda Prezident seçkiləri keçirilib.
2020 — Gəncə şəhəri Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən 4-cü dəfə bombalanıb.
12 oktyabr
12 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 285-ci günü. (uzun ildə 286-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 80 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 sentyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
539 — II Kirin ordusu Babili ələ keçirərək Babil imperiyasına son qoymuşdur.
1492 — Xristofor Kolumbun ilk ekspedisiyası Karib dənizinin sahilində San Salvador adasına düşür.
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1968 — XIX Yay Olimpiya Oyunları Mexikoda keçirilib.
2004 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1813 — Qacar dövləti və Rusiya imperiyası arasında Gülüstan müqaviləsi imzalanmışdır.
1997 — Space Televiziyası (Space TV) təsis edilib.
== Doğumlar ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
1350 — Dmitri Donskoy, Böyük Moskva knyazlığının knyazı
1537 — VI Eduard, İngiltərə və İrlandiya kralı
=== 1601–1900 ===
1767 — Sergey Tuçkov, Rusiya general-leytenantı
1875 — Alister Krouli, İngiltərə okkultisti
1894 — Kyuiçi Tokuda, Yaponiya deputatı
=== 1901–cari ===
1906 — Aleksandr Puzanov, Sovet dövlət xadimi
1919 — Doris Miller, ABŞ aşpazı
1928 — Türkan Akyol, Türkiyə dövlət xadimi
1929 — Rolan Bıkov, Rusiya aktyoru
1935 — Luçano Pavarotti, İtaliya opera müğənnisi
1938 — Larri Skot, ABŞ bodibilderi
1962 — Luka Karboni, İtaliya müğənnisi
1963 — Satoşi Kon, Yaponiya kinorejissoru və animatoru
1968 — Hyu Cekman, Avstraliya aktyoru
1974 — Ebru Gündeş, Türkiyə müğənnisi
1980 — Qrasiete Santana, Braziliya yüngül atleti
1981 — Engin Akyürek, Türkiyə aktyoru
1985 — Əli Ələkbərov, Azərbaycan əsgəri
1986 — Li Venlian, Çin həkimi
1992
Qara Qarayev, Azərbaycan futbolçusu
Coş Hatçerson, ABŞ aktyoru
1994 — Ceyhun Adgözəlov, Azərbaycan əsgəri
== Ölümlər ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
E.ə.
13 oktyabr
13 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 286-cı günü. (uzun ildə 287-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 79 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 sentyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
1399 — IV Henrinin Vestminster abbatlığında tacqoyma mərasimi keçirilib.
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1921 — Türkiyə və Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası arasında Qars müqaviləsi imzalanmışdır.
14 oktyabr
14 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 287-ci günü. (uzun ildə 288-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 78 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
1066 — Hastinqs döyüşü ilə Norman istilası başlayır.
1586 — Şotlandiya kraliçası Mariya Stüart İngiltərə kraliçası I Elizabetə qarşı sui qəsddə ittiham olunur.
=== 1601–1900 ===
1774 — Amerika inqilabı: Birinci Kontinental Konqres Britaniya Parlamentinin dözülməz qanunlarını pisləyir və Britaniyadan güzəşt tələb edir.
1808 — Dubrovnik Respublikası Fransa tərəfindən ilhaq edilir.
1884 — Corc İstmen yeni foto filmi üçün ABŞ hökumətindən patent alır.
=== 1901–cari ===
1917 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
1947 — Çak Yeqer səs sürətini keçən ilk insan olub.
15 oktyabr
15 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 288-ci günü. (uzun ildə 289-cu)
Bu tarixdə ilin sonuna 77 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
2003 — Çin ilk dəfə insanla fəzaya Şenzou 5 kosmik gəmisini kosmosa göndərib.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2003 — Azərbaycanda prezident seçkiləri keçirilib.
2008 — Azərbaycanda prezident seçkiləri keçirilib.
2010 — Azərbaycanda parlament seçkiləri keçirilib.
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Füzuli rayonunun Arış, Cəbrayıl rayonunun Doşulu, Xocavənd rayonunun Edişə, Düdükçü, Edilli, Çiraquz kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
== Doğumlar ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
E.ə.
16 oktyabr
16 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 289-cu günü. (uzun ildə 290-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 76 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1919 — Adolf Hitler Almaniya Fəhlə Partiyasının iclasında ilk çıxışını edib.
1923 — The Walt Disney Company təsis olunub.
1978 — Roma papası II İohann Pavel 1523-cü ildən bəri italyan olmayan ilk pontifik olub.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Xocavənd rayonunun Xırmancıq, Ağbulaq, Axullu kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
17 oktyabr
17 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 290-cı günü. (uzun ildə 291-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 75 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1814 — London pivə selində 18 nəfər ölmüşdür.
=== 1901–cari ===
1989 — ABŞ-nin Kaliforniya ştatında Loma Priyeta zəlzələsi baş vermişdir.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1916 — "Babayi-Əmir" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub.
2019 — Azərbaycan və Namibiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Füzuli şəhərini və rayonun Qoçəhmədli, Çimən, Cuvarlı, Pirəhmədli, Musabəyli, İşıqlı, Dədəli kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
2020 — Gəncə şəhəri Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən 5-ci dəfə bombalanıb.
18 oktyabr
18 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 291-ci günü. (uzun ildə 292-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 74 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1867 — ABŞ Alyaskanı Rusiyadan 7.2 milyon dollara aldıqdan sonra ona sahiblik edir.
=== 1901–cari ===
Alyaska günü
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1989
Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrı Həsənağa Turabov və Vaqif İbrahimoğlu tərəfindən təsis edilib.
Nasosnu aviabazasından Ukraynaya aparan İl-76 hərbi-nəqliyyat təyyarəsi havaya qalxdıqdan 5 dəqiqə sonra qəzaya uğramışdır.
2012 — Bakıda Azərbaycan Voleybol Mərkəzinin açılış mərasimi olub.
2020
İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Xudafərin körpüsünü və Cəbrayılın Hacılı və Hacı İsaqlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
İkinci Qarabağ müharibəsi: Moskvada Azərbaycan və Ermənistan arasında ikinci humanitar atəşkəs razılaşması imzalanmışdır.
19 oktyabr
19 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 292-ci günü. (uzun ildə 293-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 73 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Soltanlı, Əmirvarlı, Maşanlı, Həsənli, Əlikeyxanlı, Qumlaq, Hacılı, Göyərçinveysəlli, Niyazqullar, Keçəl Məmmədli, Şahvəlli, Hacı İsmayıllı, İsaqlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
1 oktyabr
1 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 274-cü günü. (uzun ildə 275-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 91 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 sentyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1946 — Nasist liderlərinə Nürnberq prosesində hökm oxunub.
1949 — Çin Xalq Respublikası təsis olunub.
1961 — Şərqi və Qərbi Kamerun birləşərək Kamerun Federal Respublikasını yaradır.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1996 — Azərbaycan və Qabon arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2018 — Bakıda Qara Qarayevin Ev Muzeyi açılıb.
20 oktyabr
20 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 293-cü günü. (uzun ildə 294-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 72 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1973 — Sidney Opera Teatrı 14 illik tikintidən sonra II Yelizaveta tərəfindən açılıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan şəhəri və rayonun Havalı, Zərnəli, Məmmədbəyli, Həkəri, Şərifan, Muğanlı, Füzuli rayonunun Dördçinar, Kürdlər, Yuxarı Əbdürrəhmanlı, Qarğabazar, Aşağı Veysəlli, Yuxarı Aybasanlı kəndləri, Cəbrayıl rayonunun Safarşa, Həsənqaydı, Fuğanlı, İmambağı, Daş Veysəlli, Ağtəpə, Yarəhmədli, Xocavənd rayonunun Ağcakənd, Mülküdərə, Daşbaşı, Günəşli, Çinarlı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
21 oktyabr
21 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 294-cü günü. (uzun ildə 295-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 71 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1805 — Böyük Britaniya və Fransa, İspaniya hərbi dəniz donanmaları arasında Atlantik okeanı sahillərindəki Trafalqar burnunda, Kadis şəhəri yaxınlığında baş vermiş Trafalqar döyüşü baş verdi.
=== 1901–cari ===
1959 — Nyu-Yorkda Solomon Quqqenhaym muzeyi cəmiyyətə açılıb.
1960 — Cənubi Koreya milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1997 — "Futbol+" qəzeti ilk dəfə nəşr olunub..
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunun Mincivan qəsəbəsi və rayonun Babaylı, Üçüncü Ağalı, Sarıl, Xumarlı, Hacallı, Xurama, Cahangirbəyli, Turabad, İçəri Müşlan, Qıraq Müşlan, Məlikli, Üdgün, Baharlı, Cəbrayıl rayonunun Balyand, Papı, Tulus, Tinli kəndləri, Füzuli rayonunun Gecəgözlü, Aşağı Seyidəhmədli və Zərgər kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
22 oktyabr
22 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 295-ci günü. (uzun ildə 296-cı)
Bu tarixdə ilin sonuna 70 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1746 — Prinston Universiteti təsis edilib.
1797 — Parisdə Andre-Jak Qarneren 1000 metr yüksəklikdən qeydə alınmış ilk paraşütlə tullanmanı edib.
=== 1901–cari ===
1922 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
=== Azərbaycanda hadisələr ===
1996 — Azərbaycan və Cibuti arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2002 — ci ilin oktyabrın 22-sində "Merkuri-2" bərəsinin qəzaya uğraması
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Zəngilan rayonunun Ağbənd qəsəbəsi, Kolluqışlaq, Malatkeşin, Kənd Zəngilan, Genlik, Vəliqulubəyli, Qaradərə, Çöpədərə, Tatar, Tiri, Əmirxanlı, Qarqulu, Bartaz, Dəlləkli kəndləri, Füzuli rayonunun Mollavəli, Yuxarı Rəfidinli, Aşağı Rəfidinli və Cəbrayıl rayonunun Sirik, Şıxlar, Məstəlibəyli, Dərzili kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
23 oktyabr
23 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 296-cı günü. (uzun ildə 297-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 69 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 10 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
2001 — Apple iPod-u buraxıb.
2002 — İkinci Çeçen müharibəsi: Çeçen separatçı terrorçuları Moskvada Mədəniyyət Evi teatrını ələ keçirərək, 700-ə yaxın teatr tamaşaçısını girov götürüblər.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1992 — Azərbaycan və Braziliya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2012 — Azərbaycan və Cənubi Sudan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
2013 — "Xəzər Lənkəran" Azərbaycan Superkubokunu qazanıb.
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Xocavənd rayonunun Dolanar, Bünyadlı Cəbrayıl rayonunun Dağ Tumas, Nüsüs, Xələfli, Minbaşılı, Veysəlli, Zəngilan rayonunun Vənədli, Mirzəhəsənli, Qubadlı rayonunun Zilanlı, Kürd Mahrızlı, Muğanlı və Alaqurşaq kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
== Doğumlar ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1905 — Feliks Blox, ABŞ və İsveçrə fiziki
1929 — Ədalət Ağaoğlu, Türkiyə yazıçısı
1940 — Pele, Braziliya futbolçusu
1944 — Lyudmila Duxovnaya, Azərbaycan aktrisası
1953 — Səxavət Məmmədov, Azərbaycan xanəndəsi
1954 — Enq Li, Tayvan kinorejissoru
1976 — Rayan Reynolds, ABŞ və Kanada aktyoru
1977 — Aleksandr İaşvili, Gürcüstan futbolçusu
1978 — Aqşin Fateh, Azərbaycan meyxanaçısı
1983 — Sübhan Cəbrayılov, Azərbaycan baş giziri, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı
1984 — İzabel Qoulart, Braziliya modeli
1991
Emil Forsberq, İsveç futbolçusu
Nicat Şükürlü, Azərbaycan çavuşu
1992 — Alvaro Morata, İspaniya futbolçusu
1994 — Ecco2K, İsveç repçisi
1996 — Rəşid Baxşəliyev, Azərbaycan əsgəri
== Ölümlər ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
E.ə.
30 oktyabr
30 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 303-cü günü. (uzun ildə 304-cü)
Bu tarixdə ilin sonuna 62 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
=== 1901–cari ===
1921 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
1961 — Sovet İttifaqı indiyə qədər işə salınmış ən güclü partlayıcı qurğu olan Çar Bombasını partladıb.
1973 — Türkiyədə ikinci dəfə Bosfor üzərindən Avropa və Asiya qitələrini birləşdirən Bosfor körpüsü tamamlanıb.
2014 — İsveç Fələstini rəsmən tanıyan ilk Avropa İttifaqı üzvü olub.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
2004 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Niyazinin "Rast" baletinin premyerası keçirilmişdir.
2017 — Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti istismara verilmişdir.
2020 — İkinci Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Cəbrayıl rayonunun Xudaverdili, Qurbantəpə, Şahvələdli, Xubyarlı, Zəngilan rayonunun Aladin, Vecnəli, Qubadlı rayonunun Kavdadıq, Məmər, Mollalı kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.
31 oktyabr
31 oktyabr — Qriqorian təqvimində ilin 304-cü günü. (uzun ildə 305-ci)
Bu tarixdə ilin sonuna 61 gün qalır.
XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 oktyabr tarixinə uyğun gəlir.
== Əhəmiyyətli hadisələr ==
=== 1600-cü ildən əvvəl ===
=== 1601–1900 ===
1864 — Nevada ABŞ-nin 36-cı ştatı olub.
=== 1901–cari ===
1984 — Hindistanın baş naziri İndira Qandi iki sikh mühafizəçisi tərəfindən öldürülmüşdür.
1999 — Misir Hava Yollarına məxsus təyyarə Nantaket yaxınlığında Atlantik Okeanına çırpılması nəticəsində, təyyarədə olan 217 nəfər həlak olmuşdur.
2003 — Malayziya baş naziri Mahathir Məhəmməd rəsmən istefa verərək 22 illik öz müddətini başa çatdırır.
2011 — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının statistikasına görə dünya əhalisinin sayı yeddi milyarda çatmışdır.
=== Azərbaycana aid hadisələr ===
1991 — Azərbaycan deputatı Eldar Bağırov Bakıda Azərbaycan SSR Ali Sovetinin iclasından qayıdarkən yaşadığı evin qarşısında odlu silahdan açılan atəşlə qətlə yetirilib.
2003 — Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin ilk inaqurasiya mərasimi keçirilmişdir.
Oktyabr İnqilabı
Oktyabr inqilabı, Böyük oktyabr sosialist inqilabı və ya Oktyabr çevrilişi (rus. Октябрьская революция; SSRİ-də rəsmi adı — Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı) – Yulian təqvimi ilə 1917-ci ilin 25 oktyabrında Rusiyada baş vermiş, tarixdəki ən önəmli hadisələrdən biri adlandırılan və Sovet İttifaqının qurulmasına təməl atmış böyük inqilab.
İnqilab zamanı Vladimir İliç Lenin, Lev Trotski, Yakov Sverdlov, Dıbenko və b. təşkilatçılığı ilə baş vermiş silahlı üsyan nəticəsində Müvəqqəti hökumət devrilmiş, hakimiyyətə bolşeviklər və onların müttəfiqi sol eserlərdən ibarət Fəhlə və əsgər deputatları soveti gəlmişdir. Üsyanları Petroqrad sovetinin hərbi-inqilabi komitəsi istiqamətləndirmişdir.
== Zəmin ==
XIX əsrin sonlarında Rusiyada daxili vəziyyət olduqca gərgin idi, belə ki, daxildə maliyyə problemi yaşanırdı və torpaqların geniş olması da rus çarı üçün ölkənin idarəsini çətinləşdirirdi. Ölkədə böhran baş vermişdi. Hökumətdə narazılıq təkcə aşağı sosial təbəqə arasında deyil, həm də varlı təbəqə arasında baş verirdi. O zaman rus hökuməti çarəni həmin vaxt üçün çox da populyar olmayan II Nikolayın qardaşı Mixail ilə əvəzləməyi düşündülər. Lakin bunun üçün çox gec idi.
Oktyabr rayonu (Bakı)
Yasamal rayonu (əvvəlki adı: Oktyabr rayonu) — Bakıda rayon. Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının 29 aprel 1992-ci il tarixli, 112 saylı Qərarı ilə Bakı şəhərinin Oktyabr rayonu Yasamal rayonu adlandırılmışdır. Səbail, Qaradağ, Binəqədi və Nəsimi rayonları ilə həmsərhəddir. Yasamal rayon Bakı şəhərinin qərb hissəsini təşkil edir. Keçmiş adı Oktyabr rayonu olmuşdur. Oykonim ərazidəki Yasamal dərəsinin adı ilə adlandırılmışdır.
Bakı şəhərinin mərkəzi rayonlarından biri olan Yasamal rayonu inzibati-ərazi vahidi kimi 1932-ci ildə yaradılmışdır, rayon cənubdan Səbail (3 km), qərbdən Qaradağ (3,2 km), şimaldan Binəqədi (2,8 km) və şərqdən Nəsimi (5 km) rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun ərazisi 16,22 kv.km-dir.
Rayon ərazisindən — cənubdan "Qurd qapısı"ndan və Badamdar qəsəbəsindən keçərək Bakı-Qazax və Bakı-Astara, qərbdən — Yeni Yasamal massivindən keçərək Bakı dairəvi yol vasitəsilə Bakı-Qazax, Bakı-Astara və Bakı-Yalama, şimaldan — Biləcəri enişi vasitəsilə Bakı-Qazax və Bakı-Yalama magistrallarına çıxış vardır.
Rayon əhalisinin sayı 245 900 nəfərdir.
Oktyabr rayonu (Ufa)
Lenin rayonu (rus. Октя́брьский райо́н, başq. Октябрь районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Oktyabr rayonu Ufa şəhərinin həm mərkəz, həm də cənub-şərq hissəsində yerləşir.
== Coğrafiya ==
Mövcud olduğu illərində rayon iki dəfə sərhədlərini dəyişmişdir. Birincisi 1986-cı ildə (Sipaylovo yaşayış məntəqəsinin çox intensiv tikintisi rayon əhalisini kəskin şəkildə artırdı, bu səbəbdən Oktyabr rayonunun bir hissəsini Sovet və Ordjonikidzeyə köçürülməli oldu), ikincisi isə 1992-ci ildə (Başqırdıstan Respublikasının Ufa rayonundakı Naqayevski kənd şurası dörd yaşayış məntəqəsini təqdim etmişdir. Bunlar Naqayevo, Jilino, Zinino və Naqayevski kordon idi). Müasir Oktyabr rayonunun ərazisi 13,613 hektardır.
== Tarixi ==
23 mart 1976 tarixində RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin qərarı əsasında Ufa şəhəri Sovet, Kalinin və Ordjonikidze rayonları yaradılmışdır. Yeni rayonların yaradılması paytaxtın kapitalının inkişafı və əhalinin artması ilə əlaqədar idi.
Oktyabr və Azərbaycan (1987)
== Məzmun ==
Filmdə Azərbaycan xalqının sosial-iqtisadi sahədə əldə etdiyi nailiyyətlərdən bəhs edilir.
Oktyabr və Azərbaycan (film, 1987)
== Məzmun ==
Filmdə Azərbaycan xalqının sosial-iqtisadi sahədə əldə etdiyi nailiyyətlərdən bəhs edilir.
Oktyabr İnqilabı adası
Oktyabr İnqilabı adası — Şimal Torpağı arxipelaqının mərkəzi hissəsində yerləşir. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Taymır Dolqan-Nen rayonu Krasnoyarsk diyarı ərazisinə daxildir.
== Coğrafiyası ==
Şimal Torpağının ən iri adasıdır. Sahəsi 13708 km² təşkil edir (arxipelaqın 37 %). Arxipelaqın mərkəzində yerləşir. Qərbdən Kara dənizi, şərqdən isə Laptevlər dənizi ilə əhatələnir. Bolşevik adasından Şokalski boğazı, Komsomoles adası və Pioner adasından Qırmızı Ordu boğazı vastəsi ilə ayrılır. Uzunluğu 170 km, eni 130 km təşkil edir.
Relyefi əsasən flatodan və alçaq dağlıq ərazilərdən ibarətdir.
Adaların sahillərində burun və körfəzlər vardır.
Oktyabr İnqilabı adına park
Oktyabr İnqilabı adına park — Rostov-na-Donu şəhərində yerləşən parklardan biri. Şəhərin mərkəzində, Teatralnı meydanı yaxınlığında qərarlaşır. Əhali arasında əsas istirathət yerlərindən biridir.
== Tarixi ==
Park ilk dəfə 1926-cı ildə Rostov-na-Donu və Naxçıvan-na-Donu şəhərlərinin arasında park zonası kimi salınmışdır. Sonrakı inkişaf mərhələsi 1928-ci ildən başlayır. Bu il Naxçıvan-na-Donu Rostov şəhərinə birləşdirilir.
Park artıq 1970-ci illərdə şəhər əhalisinin sevimli istirahat güşəsinə çevrilir. Parkda idman meydançaları, atraksionlar, uşaq istirahət yerləri, kafe və müstəüil köşklər vardır. Parkın kənarları və daxili ilə piyada yolları vardır. Burada mini-futbol, peytbol və s idman növləri ilə məşğul olmaq üçün xüsusi yerlər belə ayrılmışdır.
Oktyabr İnqilabı ordeni
"Oktyabr inqilabı" ordeni — SSRİ-nin ali dövlət mükafatlarından biri, SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 31 oktyabr 1967-ci il Fərmanı ilə 1917-ci il Oktyabr İnqilabının 50 illik yubileyi münasibətilə təsis edilib.
Oktyabriski Hava Limanı
Oktyabriski Hava Limanı (rus. Аэропорт Октябрьский) (IATA: OKT, ICAO: UWUK) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasında yerləşən bir hava limanı. Oktyabrski şəhərindən 7 kilometr uzaqlıqda olan hava limanı, 1962-ci ildə təsis edilmişdir.
1990-cı illərdən əvvəl hava limanı Moskva, Kazan, Ufa, Samara, Neftekamsk, Sterlitamak, Nijnevartovsk, Strejevoy, Surqut və s. şəhərlərə uçuşlar planlaşdırmışdır.
Oktyabrkənd
Oktyabrkənd — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd ərazisi 25 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycana qaytarılıb.
== Tarixi ==
Oktyabrkənd kəndi dağ ətəyindədir. Keçmiş adi Kilsəli olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini XIX əsrdə Kəlbəcər kəndindən ayrılmiş ailələr qədim alban kilsəsinin ətrafinda saldiqlarına görə kənd belə adlandırlmişdi. 1956-ci ildən kəndə Oktyabrkənd adi verilmişdir.
Oktyabrsk (Uçalı)
Oktyabrsk (başq. Октябрьск, rus. Октябрьск) — Başqırdıstan Respublikasının Uçalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Uralsk kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Uçalı): 56 km,
kənd sovetliyindən (Bələbəy Kazakkol): 8 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Ural-Tau stansiyası): 63 km.
== Əhali ==
=== Milli tərkibi ===
2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə başqırdlar (76 %) üstünlük təşkil edir.
Oktyabrsk rayonu xalq tarix-diyarşünaslıq muzeyi
Oktyabrsk rayonu xalq tarix-diyarşunaslıq muzeyi — Rostov vilayətinin Oktyabrsk rayonunda yerləşən diyarşunaslıq muzeyi
Muzeyin adresi: 346480, Rostov vilayəti, Oktyabrsk r, Kamenolomni q, Şosseynı x, ev 10-v
== Tarixi və təsviri ==
9 may 1967-ci ildə Kommunist Partiyası icrayə kimitəsinin və Rostov vilayəti Oktyabr rayonu rayspolkomunun səyi ilə Kamenolomni qəsəbəsində, hərbi şöhrət muzeyi təsis edilmişdir. Muzey dəmiryolçuların Mədəniyyət evində yerləşən otaqların birində yerləşirdi. Bu dövrdə muzeyə əsasən pionerlər təşlif buyururdu. İlk əvvəllər muzeyin direktoru Q. N. Suvorov olmuşdur. Suvorov muzeyə 10 il müddətində (1967-ci ildən 1977-ci ilə qədər) rəhbərlik etmişdir. O, muzeyə çoxlu sayda eksponatların daxil olmasında böyük paya sahibdir.
Sonradan qəsəbədə muzey üçün bina edilmişdir. 1978-ci ildə Q. N. Suvorovun ölümündən bina nəzarətsiz qalır. Bununla da muzey nəzarətsiz qalır. Eksponatların və sənədlərin bir qismi itirilir.
Oktyabrski Hava Limanı
Oktyabriski Hava Limanı (rus. Аэропорт Октябрьский) (IATA: OKT, ICAO: UWUK) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasında yerləşən bir hava limanı. Oktyabrski şəhərindən 7 kilometr uzaqlıqda olan hava limanı, 1962-ci ildə təsis edilmişdir.
1990-cı illərdən əvvəl hava limanı Moskva, Kazan, Ufa, Samara, Neftekamsk, Sterlitamak, Nijnevartovsk, Strejevoy, Surqut və s. şəhərlərə uçuşlar planlaşdırmışdır.
Oktyabrski rayonu (Rostov-na-Donu)
Oktyabrski rayonu Rostov-na-Donu şəhəri ərazisində ilk dəfə 1937-ci ildə təşkil olunmuşdur.
Rayon öz növbəsində Sovetski, Lenin rayonu, Kirovski, Voroşilov şəhər rayonları və Rostov vilayəti Myaskinski rayonu ilə sərhədlənir. Rayonun ümumi sahəsi 49,5 km² ərazini əhatə edir.
== Əhalisi ==
Rayon ərazisində ümumilikdə 153,8 min insan yaşayır. Bu isə hər km² 3469 nəfər düşür.
Sosial tərkibi: işləyən əhali — 77 528 nəf., təqayütçülər — 35 639 nəf. (100-yaşına çatmışlar — 3 nəf.), 7 yaşına çatmış uşaqlar — 7202 nəf., məktəblilər — 17 137 nəf., tələbələr — 14 134 nəf., əlillər — 3 104 nıf. (işləyənləri — 944 nəf.), işsizlər, növbə gözləyənlər — 969 nəf.
Milli tərkib
Rayon əhalisinin milli tərkibi: ruslar — 86 %, ukraynalılar — 5 %, ermənilər — 3 %, belaruslar — 1 %, digər millətlərin nümayəndələri — 5 %.
== Elm və təhsil ==
6 elmi-araşdırma institutu;
3 ali təhsil oçağı, burada ümumilildə 13831 tələbə əyani olaraq təhsil alır.
Oktyabrski şəhər dairəsi
şəhər dairəsi (başq. Октябрьский ҡалаһы ҡала округы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati ərazi vahidlərindən biri. Şəhər dairəsinin inzibati mərkəzi Oktyabrski şəhəridir.
== Coğrafiyası ==
Başqırdıstan Respublikasının qərbində yerləşir.
== Əhali ==
== Yaşayış məntəqələri ==
Şəhər dairəsinin tərkibinə 1 yaşayış məntəqəsi daxildir.
== Yerli idarə etmə ==
Şəhər Şurası
Oktyabrski Şəhər Şurasının sədrləri
Aydar Adqamoviç İmanqulov.
Şuranın sədr müavini
Yuri Vasilieviç Korolkov
Şuranın katibi
Fanis V. Nurqaliyev
Şəhər icra başçıları
2005—2013 — Sergey Aleksandroviç Molçanov.
