peçeneq sözü azərbaycan dilində

Şərqi Avropa düzənliklərinə tam sahib olan ruslarla ilk qarşılaşmaları 915-ci ilə aid edilir. Rus salnaməçilərinin yazdığına görə, «Kiyev knyazı ilə barışıq imzalayan peçeneqlər Dunaya doğru getdilər». Bizans tarixçiləri rusların peçeneqlərsiz heç nəyə qadir olmadıqlarını - nə ticarət etməyi, nə də vuruşa bilmədiklərini yazırıdılar. 944-cü ildə Kiyev knyazı İqor peçeneqlərlə hərbi ittifaq quraraq, Bizans üzərinə birgə yürüş təşkil etdi. Yürüşün qarşısını almaq üçün Bizans imperatoru Roman müttəfiqlərə «qızıl doldurulmuş arabalar vermək məcburiyyətində qaldı». Peçeneqlər Kiyev knyazı Svyatoslavın 965-ci ildə Xəzər xaqanlığı üzərinə yürüşündə də fəal iştirak etdilər. Svyatoslavın 3 il sonra Xəzər xaqanlığı üzərinə peçeneqlərsiz yürüş təşkil etməsi ona baha başa gəldi. Kiyevi mühasirəyə alan peçeneqlər şəhər əhalisindən xeyli xərac aldılar. 971-ci ildə Svyatoslav yenə peçeneqlərdən xəbərsiz Dunay Bulqarıstanına qarətçi yürüş təşkil etdi. Dikbaş Kiyev knyazının bu hərəkətinin cəzası daha ağır oldu.

Kurya (Ukraincə: Куря, Pəçənək: Kürä) — Balkan yarımadasındakı kampaniyalarında I Svyatoslav ilə müttəfiq olan peçeneq şahzadəsi və xan. Daha sonra, Svyatoslavın Bizans imperiyası tərəfindən məğlub edilməsindən sonra, Kurya Kiyev Rus dövlətinin böyük şahzadəsini Xortisada pusquya saldı və öldürdü. Keçmiş illərin xronikasına görə, Kurya Svyatoslavın kəllə sümüyündən qədəh düzəldərək (Avrasiya köçəri mədəniyyətlərində cəsur düşmənlər üçün bir ənənə) zərli toza saldı. Onun hakimiyyətdə olduğu tarixlər məlum deyil, lakin o, artıq 988-ci ildə xan deyildi, yerinə Metiqa keçdi. Onun 968-ci ildə Kiyevin mühasirəsində peçeneqlərin lideri olması da mümkündür, lakin başlanğıc tarixi məlum olmadığı üçün bunu demək demək olar ki, qeyri-mümkündür (və bu, bir neçə digər peçeneq şahzadələrindən hər hansı biri ola bilərdi). Kurya 2006-cı ildə çəkilmiş Şahzadə Vladimir cizgi filmində cani kimi görünür. == Həyatı == Kuryanın həyatı haqqında çox az şey məlumdur; onun haqqında ağlabatan nəticə çıxara bilənlərin əksəriyyəti savadlı təxminlərdən götürülüb və çox qeyri-müəyyəndir. Görünür, Kurya xanımı ilə Svyatoslavın kəllə sümüyündən düzəldilmiş zərli qədəhdən içib, onun kimi igid olan oğul (övladının olub-olmadığı bilinmir) üçün dua etdilər. Yalnız İbtidai Salnamədə adı çəkilən Kurya peçeneq knyazları arasında ən güclüsü idi. Rus tarixçiləri Salnamə (Rus tarixi) tərtib edilərkən yalnız onun adını daxil etmişlər.

Küçük xan — eramızın 990-cı illərində hakimiyyətdə olmuş peçeneq xanı. Nikolsk xronikası Küçüyün təxminən 990-cı ildə xristianlığı qəbul etdiyini bildirir (çox güman ki, Böyük Vladimirin xristianlaşması nəticəsində). “Xronika”da deyilir ki, Küçük “Vladimirə saf ürəklə xidmət edib”. Küçük adı türkcədə "kiçik" deməkdir. Ondan əvvəl xan kimi Metiqa mövcud olub və onun hakimiyyəti təxminən 988-ci ildən tez deyildi (lakin, şübhəsiz ki, 991-ci ildə başlamışdır; səltənətinin başlanğıcı üçün heç bir dəqiq tarix müəyyən edilə bilmir.

Metiqa — eramızın 988-ci ilində kiyevli I Vladimir ilə ittifaq quran peçeneq hökmdarı. Metiqa Xersonun Vladimir tərəfindən ələ keçirilməsində köməklik etdi. Vladimir qəsəbənin öz qüvvələri tərəfindən ələ keçirilməsindən qısa müddət sonra xristianlığı qəbul etdi. Özündən əvvəl Kurya, yerinə isə Küçük xan gəldi. Metiqanın hakimiyyəti 991-ci ilə qədər bitdi. Həmçinin 988-ci ildə Metiqa Vladimirdən vəftiz olunmağı xahiş etdi.

Peçeneqlər (q.türk Becěnek, q.yun. Πετσενέγοι, və ya q.yun. Πατζινάϰαι, lat. Pacinac, q.rus печэнегъ) — oğuz tayfalarından biri, tarixi mənbələrdə "beçeneqlər" də adlandırılır. == Tarixi == Göytürklərin qərb qanadını meydana gətirən onoklardan meydana gələn Peçeneqlər, VI əsrdə Issık gölü və Balxaş gölü ətrafında yaşadıqları güman olunur. VIII əsrdə Oğuzların təzyiqiylə qərbə köç etmiş peçeneqlər, X əsrdə Qara dəniz və Balkanlara gəldilər. Qara dənizin şimalında və Balkanlarda XI əsrin sonlarına qədər əhəmiyyətli bir güc oldular. Xanlıq səviyyəsində bir dövlət də (860–1091) qurublar. Don-Kubat bölgəsində xanlıq yaradan peçeneqlər, ruslarla döyüşərək onlara ağır zərbələr vururdular. 915-ci ildə başlayan və 1036-cı ilə qədər davam edən rus- peçeneq müharibələri, ruslara ağır itkilər verdi.