Piperazin
Piperazin (heksahidropirazin, dietilendiamin), C4H10N2 – üzvi maddə, alifatik tsiklik aminlərə aiddir.
== Alınması ==
Piperazinin sintezi 175-2000C-də (metal Ni, Co, Cu, Pt) katalizatorların iştirakı ilə etilendiaminin və polietilenpoliaminlərin tsiklləşmə reaksiyası ilə; 150-3000C-də hidrogen ilə ammonyak qarışığının 10-25MПА təzyiqində mono-, di- və trietanolaminin və yaxud onların qarışığının alkilendiaminlərlə dehidrotasiyası ilə yerinə yetirilir. Məsələn:
Ondan əlavə piperazin ammonyakla və 1,2-dixloretanın sintezi ilə alınan etilendiaminin əlavə məhsuludur.
== Fiziki kimyəvi xassələri ==
Piperazin tipik amin iyli, rəngsiz, bərk hidroskopik kristaldır. Suda qliserində yaxşı, etanolda isə pis həll olur.
Ərimə temperaturu. Tə-(1120C), qaynama temperaturu, Tq (1460C). Su ilə asan 440C-də ərimə temperaturu olan heksahidrat əmələ gətirir. Su məhsulları əsas xassələrə malikdirlər.
Piperazin ikili alifatik aminlərin bütün xassələrinə malikdir; alkilləşmə, nitrozlaşma, 2 azot atomunun NH-rabitəsindən xlorlaşma.
