Platonun sözü azərbaycan dilində

Platonun Akademiyası — E.ə. 380-ci illərdə Afina yaxınlığında mifik qəhrəman Akademanın şərəfinə adlandırılmış bölgədə Platon tərəfindən əsası qoyulmuş dini-fəlsəfi birlik. Platon Afinada ilk dəfə “Akademiya” - qəhrəman Akademin şərəfinə belə adlanan - fəlsəfə məktəbini yaratdı. O, fəlsəfi idealizm sistemini işləyib hazırladı ki, ona uyğun olaraq, insanın hissləri ilə qavranılan dünya, – bütün şeylərin hissən duyulmaz, dəyişməz, təkcə filosofun təfəkkürü ilə dərk olunan obrazların - sərbəst surətdə mövcud olan real “ideyalar” dünyasının yalnız zəif inikasıdır. Əsası bu konsepsiya üzərində qoyulmuş Platon Akademiyası Aralıq dənizinin hər tərəfindən alimləri özünə cəlb edirdi və təqribən 900 il - b.e. VI əsrinə qədər mövcud oldu. Demokritin mexanistik materializminin əksinə olaraq, Platon idealizminin etik sistemi insan həyatını rifah və xeyirxahlıq anlayışları baxımından nəzərdən keçirərək, dünyanı şüurlu başlanğıc tərəfindən nizamlanmış, ruhlandırılmış (ruh verilmiş) təsəvvür edirdi. Platon etikası onun qəlbin üç tərkib hissəsi: ağıl, iradə və hiss haqqında təliminə əsaslanır ki, buna da üç məziyyət uyğun gəlir: ağıl - müdrikliyin əsası kimi; iradə - mətinliyin əsası kimi; hissiyyatı cilovlama – ağılın və ya özünü ələ almanın16 əsası kimi. Bu məziyyətlərin harmonik birləşməsi dördüncünü - ədaləti yaradır. Akademiyada müxtəlif elm sahələri tədqiq olunurdu:fəlsəfə, riyaziyyat, astronomiya, təbiət elmləri və s.

Platonun gözəlliyin təsnifatına dair fəlsəfi fikirləri üç mərhələyə bölünür: Platonun Sokrat dövründə Gözəllik Fəlsəfəsi Bu dövrdə Platon gözəlliyi kateqoriya kimi görməyə başlayır. Bu dövrün ən önəmli dialoqu Böyük Hippia dialoqudur. Bu dialoqda danışanlar Sokrat və Sfist Hippiadır. Böyük Hippia dialoqu gözəlliyin nə olduğundan çox nə olmadığını izah edən mübahisəli bir dialoqdur. Bu dialoq hər şeydən öncə gözəlliyi aydınlaşdırmaq istəyir. Ancaq xarici görünüş baxımından bu dialoq çox da məqsədə çatmış sayılmaz. Onun vacib bir nəticəyə çatmaması fəlsəfə tarixində ilk dəfə gözəlliyi mövzu kimi ələ almış olmasından qaynaqlanır. Digər bir təklifdə bu dialoq gözəlliyi təsnif baxımından iki yerə ayrılır: Bu yaradılışdan var olan gözəllik və sonradan qazanılmış gözəllikdir. Platon’un Kamillik dönəmində Gözəllik Bu dövrdə Platon gözəlliyin öz özünə gözəl olduğu anlayışını irəli sürür.Filosof kamillik dönəmində gözəlliyi dəyər olaraq adlandırarkən daha dərindən qavramağa çalışmışdır. Bayram adlı əsərində gözəlliyi qavrama yolu Erosdan başlanaraq açıqlanır.