* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2006 | ••••••••••••• | 0.68 |
2007 | ••••••••••••••••• | 0.85 |
2008 | ••••• | 0.24 |
2009 | ••••••• | 0.32 |
2010 | ••••••••• | 0.45 |
2011 | ••••• | 0.26 |
2012 | •••• | 0.17 |
2013 | ••• | 0.15 |
2014 | ••••••• | 0.34 |
2015 | •••• | 0.17 |
2016 | •••• | 0.17 |
2017 | •••••••••• | 0.49 |
2018 | •••••••••••••••••••• | 1.05 |
2020 | ••• | 0.13 |
1 is. Leş və böcəklərlə qidalanan iri, döşü boz qara quş. Qarğanın səsi çıxanda qar gələr. (Ata. sözü). Qarğaya güllə atırdım, gündə gəlib toyuqların cücələrini daşıyır. Ə.Haqverdiyev. □ Qarğa-quzğun kimi tökül(üş)mək – bir şeyi götürmək, qamarlamaq; üstünə cummaq, yığışmaq, toplaşmaq. [Kərəmov:] Dayanın, dayanın, qarğa-quzğun kimi tökülməyin üstümə. S.Rəhman. Axırda hər yandan qarğa-quzğun kimi dövlətlilər tökülüb, Şeyxi yatırtdılar. M.İbrahimov. ◊ Qarğa beyni yedirmək – dəli etmək, ağlını almaq, başdan çıxarmaq. Aşkardır ki, matışka ona qarğa beyni yedirib. N.Vəzirov. [Tubu:] Kişi, deyəsən, sənə qarğa beyni yediriblər, ağlın oynayıb. Ağa sənin tayıntuşundur, ona qız verirsən? Ə.Haqverdiyev. Qarğa beyni yemək – dəli olmaq, gicləşmək, sarsaqlamaq, başı xarab olmaq. [Dilbər xanım:] Çaxır içmisən, yoxsa qarğa beyni yemisən, məni evdən qovursan?… Bəxtəvər başıma, altmış yaşında sahibim təzədən eşqə düşüb!… N.Vəzirov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / qarğa1 Bunun üç yozumu mümkündür: 1. Qara sifətindən əmələ gəlib, quşun rəngi ilə bağlıdır (rus dilindəki галка və ворона sözləri də “qara” deməkdir). 2. Qarğamaq feili ilə bağlıdır. Keçmiş təsəvvürə görə, bu quş qarıldayarkən pis şeylər arzu edirmiş. 3. Söz təqlididir və qarıltı kəlməsi zəminində yaranıb. Ruslardakı грач sözü də гракать (плакать və плач qəlibi üzrə) sözündəndir, çıxardığı səsə görə belə adlanıb, təqlidlə bağlılıq daha inandırıcıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / qarğa1 QARĞA I is. Leş və böcəklərlə qidalanan qara və ala quş. Mırt-mırt oxuyub mırtıldayırsan; Qarğa kimi hey qırıldayırsan (M.Ə.Sabir). QARĞA II f. Qarğış etmək, nifrət etmək. Qarğadı hər gəlin, qız öz uğursuz baxtına (Ə.Cəmil).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / qarğa2 1 I сущ. ворона. Ağ qarğa белая ворона, qara qarğa черная ворона II прил. вороний. Qarğa yuvası воронье гнездо, qarğa dəstəsi воронья стая ◊ qarğa kimi qarıldaşmaq галдеть, шуметь; qarğa beyni yemək потерять память, потерять голову, лишиться памяти; qarğa beyni yedirtmək kimə доводить до сумасшествия, сводить, свести с ума кого; помрачить рассудок к ому; qarğalar qara geydi не велика беда 2 сущ. астр. ворон (небольшое созвездие, четыре звезды которого образуют характерный четырехугольник)
Azərbaycanca-rusca lüğət / qarğa1 is. zool. corneille f, ◊ ~ kimi qarıldaşmaq faire du boucan ; brailler vi, crier vi ; ~lar qara geydi il n’y a pas grand mal.
Azərbaycanca-fransızca lüğət / qarğa1 сущ. пехъ, къаргъа; qara qarğa чӀулав пехъ, чӀагъ; // qarğa-quzğun kimi tökül(üş)mək къаргъа-къузгъун хьиз алтугун, пехъер хьиз кӀватӀ хьун, алтӀушун (са затӀунал); // къаргъадин, пехърен (мес. муг); ** qarğa beyni yedirmək садан акъул къачун, дили авун, кьиляй акъудун; qarğa beyini yemək дили хьун, гижи хьун, кьил чӀур хьун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / qarğa