* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2004 | •••••••••••••••• | 0.34 |
2007 | •••••••••••••••••••• | 0.42 |
2009 | •••••••• | 0.16 |
2011 | ••••• | 0.09 |
2012 | ••••• | 0.09 |
1 is. 1. Belə bağlamaq, yaxud bir şeyi sarıyıb bağlamaq üçün zolaq şəklində kəsilmiş dar uzun dəri və s.; kəmər. Çamadan qayışı. Yəhər qayışı. Məfrəş qayışları. Çanta qayışı. – Əksərən … cibli köynək geyərək, belini qayışla bərkitmiş kişilər arabanın yan tərəfinə dolmuş(du). M.İbrahimov. Allahyar kəhərin qoltuqaltısını yoxladı, qarın qayışını çəkib bərkitdi. İ.Şıxlı. // Ülgüc itiləmək üçün ensiz uzun dəri. 2. tex. Hərəkəti bir təkərdən o birinə nəql etmək üçün baş-başa tikilmiş uzun dəri, möhkəm brezent və s. zolağı. İntiqal qayışı. – Döyünən, çırpınan qayışlı çarxlar; Sapsarı su axan xırdaca arxlar… S.Vurğun. ◊ Qayış kimi – 1) çox bərk, çox sərt; 2) qoparılmaz, qopmaz.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / qayış1 Qıymaq (əy) feili ilə bağlıdır. Qayışı göndən dairəvi şəkildə kəsirlər. Mənbələrdə söz rus dilinə “срезать наискос” kimi tərcümə olunub. Qədim mənası isə “dairəvi kəsilən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / qayış2 I сущ. ремень: 1. пояс из кожи. Qurşaq qayışı поясной ремень, qayışla qurşanmaq подпоясываться ремнём, qayışı boşaltmaq расслабить, распустить ремень 2. ремень из кожи для увязывания и переноски вещей. Çamadan qayışı ремень чемодана, tüfəng qayışı ремень винтовки, yəhər qayışları седельные ремни 3. ремень для правки бритв 4. ремень для передачи движения от одного шкива другому. Qayışın dartılması натяжение ремня II прил. ременный. Qayış qoşqusu ременная упряжь, qayış ötürməsi ременная передача ◊ qayış kimidir очень крепкий (о худом, но крепком человеке)
Azərbaycanca-rusca lüğət / qayış1 i. strap, thong; (kəmər) belt; sling; tüfəng ~ı rifle sling; təhlükəsizlik ~ları av. safety -belts
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / qayış1 сущ. 1. чӀул, къайиш; // хамунин (лидин) гуьтӀуь зул (уьлгуьж хци ийидай ва мс.); 2. тех. рицӀ, ремень.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / qayış