qoşunlarını sözü azərbaycan dilində

"Azərbaycan Respublikası "Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının 20 illiyi" == Döş nişanının təsis edilməsi barədə == 12 mart 2012-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının yaranmasının 20-ci ildönümü tamam olur. Qoşunların şəxsi heyəti 1992–2012-ci illərdə vətənimizin suverenliyi və ərazi bütövlüyünün qorunması üzrə tapşırıqları yerinə yetirmiş, dövlət və dövlətçiliyimizə zidd cinayətkar qüvvələrə qarşı barışmaz mübarizə aparmış, ictimai sabitliyin, vətəndaşların konstitusiya hüquqlarının qorunmasını layiqincə təmin etmişdir. Xidməti vəzifələrinin, hərbi borcunun yerinə yetirilməsində və hərbi intizamın möhkəmləndirilməsində yüksək nailiyyətlər əldə etmiş hərbi qulluqçuların həvəsləndirilməsi məqsədilə "Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi haqqında" Əsasnamənin 5.3.16-cı bəndini rəbər tutub.

"Sovet qoşunlarının Əfqanıstandan çıxarılmasının 20 illiyi" medalı — MDB Hökumət Başçıları Şurası yanında beynəlmiləçi döyüşçülərin işləri üzrə Komitəsının mükafatı. == Məlumat == Əfqanıstan Demokratik Respublikasından sovet qoşunlarının çıxarılmasının 20 illiyinə hazırlıq tədbirləri çərçivəsində müvafiq medal təsis edilmişdir. == Təltif qaydası == Xatirə medalı ilə MDB üzvü olan dövlətlərin veteran hərəkatının inkişafına əhəmiyyətli töhfə vermiş, beynəlmiləlçi döyüşçülərin və onların ailə üzvlərinin sosial, tibbi reabilitasiyasına, həlak olanların adlarının əbədiləşdirilməsi işində fəal içtirak etmiş dövlət və ictimai xadimləri, icra hakmiyyəti orqanlarının rəhbərləri, Əfqanıstan müharibəsi və digər lokal müharibə və münaqişlərin iştirakçıları, həmçinin "ƏDR-dən sovet qoşunlarının çıxarılmasının 15 illiyi" xatirə medalı ilə təltif edilənlər təltif edilir. Xatirə medalı MDB Hökumət Başçıları Şurası yanında beynəlmiləçi döyüşçülərin işləri üzrə Komitəsədrinin əmri ilə verilir.

Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları Ali Hərbi Məktəbi — Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları Komandanının 30 sentyabr 1994-cü il tarixli, müvafiq əmrinə əsasən Bakı şəhəri, Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsinin ərazisində Tədris Taboru kimi yaradılmış, zabit və mütəxəssis kadrları hazırlayan ali hərbi məktəbi. == Strukturu == === Tarixi === Daxili Qoşunların Ali Hərbi Məktəbi Daxili Qoşunlar Komandanının 30 sentyabr 1994-cü il tarixli, müvafiq əmrinə əsasən Bakı şəhəri, Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsinin ərazisində Tədris Taboru kimi yaradılmışdır. Azərbaycan və Türkiyə dövləti 31.10.1997-ci il tarixində Türkiyə Jandarm təşkilatı tərəfindən DQBİ-nin şəxsi heyətinə Təlim-tədris və Arxa cəbhə üzrə göstəriləcək yardıma dair imzalanmış Protokolun tələblərinə uyğun olaraq, Daxili Qoşunlarda müasir tələblərə cavab verən Tədris müəssisəsinin yaradılmasına start verilmişdir.05 iyul 2001-ci il tarixdə Daxili Qoşunlar Komandanının müvafiq əmri ilə Tədris Mərkəzi kimi fəaliyyətə başlamışdır. Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirinin 20 sentyabr 2003-cü il tarixli əmri ilə Tədris Mərkəzinin bazasında "N" saylı hərbi hissə yaradılmış və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 17 aprel 2006-cı il tarixli qərarına əsasən, həmin hərbi hissənin nəzdində Daxili Qoşunların Orta İxtisas Hərbi məktəbi yaradılmışdır. 04 iyul 2008-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Daxili işlər naziri general-polkovnik Ramil Usubov tərəfindən hərbi hissəyə döyüş bayrağı təqdim olunmuşdur. Daxili İşlər nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbi Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 25 fevral 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə Orta Ixtisas Hərbi məktəbinin bazasında yaradılmışdı. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 09 iyul tarixli Fərmanı ilə Ali Hərbi Məktəbin Nizamnaməsi təsdiq edilmişdir. === Qəbul === Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbinə qəbula namizədlər azərbaycan dilini sərbəst bilən, çağırışçı kimi Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin yerli idarə, şöbə və bölmələrində qeydiyyatda olan, buraxılış sinfində oxuyan və ya tam orta təhsilli, qəbul edildiyi ildə 17 yaşı tamam olan və 20 yaşı tamam olmayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları (yalnız oğlanlar) sırasından seçilirlər. Namizədlər Daxili Qoşunların Baş İdarəsində yaradılmış fiziki hazırlıq, hərbi-həkim və mandat komissiyalarında Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş normativlər üzrə sınaqdan keçməlidirlər (fiziki hazırlıq üzrə minimal normativlər: turnikdə dartınma – 6 dəfə, qaçış – 100 metr məsafəyə 15 saniyə və 1000 metr məsafəyə 4 dəqiqə, qolların üzərində bədənin döşəmədən qaldırılılıb-endirilməsi – 18 dəfə, gövdənin döşəmədən qaldırılılıb-endirilməsi – 18 dəfə).Sınaq və müvafiq yoxlamalardan müvəffəqiyyətlə keçən namizədlərin siyahısı qəbul imtahanlarında iştirak etmək üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzinin Direktorlar Şurasına göndərilir. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbinə mtahanlar test üsulu ilə III ixtisas qrupunun fənləri üzrə azərbaycan və rus dillərində keçirilir.

Azərbaycan Quru Qoşunlarının hərbi nişanları yaxalara və çiyinlərdəki poqonlara bərkidilir.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Quru Qoşunları — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tərkib hissəsi. Hazırda Azərbaycanda Quru Qoşunları mövcud olsa da bu qoşunların vahid komandanlığı yoxdur. Quru Qoşunları beş ordu korpusundan və bilavasitə Müdafiə Nazirliyinə tabe olan briqadalardan ibarətdir.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Quru Qoşunları — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tərkib hissəsi. Hazırda Azərbaycanda Quru Qoşunları mövcud olsa da bu qoşunların vahid komandanlığı yoxdur. Quru Qoşunları beş ordu korpusundan və bilavasitə Müdafiə Nazirliyinə tabe olan briqadalardan ibarətdir.

Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları Ali Hərbi Məktəbi — Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları Komandanının 30 sentyabr 1994-cü il tarixli, müvafiq əmrinə əsasən Bakı şəhəri, Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsinin ərazisində Tədris Taboru kimi yaradılmış, zabit və mütəxəssis kadrları hazırlayan ali hərbi məktəbi. == Strukturu == === Tarixi === Daxili Qoşunların Ali Hərbi Məktəbi Daxili Qoşunlar Komandanının 30 sentyabr 1994-cü il tarixli, müvafiq əmrinə əsasən Bakı şəhəri, Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsinin ərazisində Tədris Taboru kimi yaradılmışdır. Azərbaycan və Türkiyə dövləti 31.10.1997-ci il tarixində Türkiyə Jandarm təşkilatı tərəfindən DQBİ-nin şəxsi heyətinə Təlim-tədris və Arxa cəbhə üzrə göstəriləcək yardıma dair imzalanmış Protokolun tələblərinə uyğun olaraq, Daxili Qoşunlarda müasir tələblərə cavab verən Tədris müəssisəsinin yaradılmasına start verilmişdir.05 iyul 2001-ci il tarixdə Daxili Qoşunlar Komandanının müvafiq əmri ilə Tədris Mərkəzi kimi fəaliyyətə başlamışdır. Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirinin 20 sentyabr 2003-cü il tarixli əmri ilə Tədris Mərkəzinin bazasında "N" saylı hərbi hissə yaradılmış və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 17 aprel 2006-cı il tarixli qərarına əsasən, həmin hərbi hissənin nəzdində Daxili Qoşunların Orta İxtisas Hərbi məktəbi yaradılmışdır. 04 iyul 2008-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Daxili işlər naziri general-polkovnik Ramil Usubov tərəfindən hərbi hissəyə döyüş bayrağı təqdim olunmuşdur. Daxili İşlər nazirliyinin Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbi Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 25 fevral 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə Orta Ixtisas Hərbi məktəbinin bazasında yaradılmışdı. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 09 iyul tarixli Fərmanı ilə Ali Hərbi Məktəbin Nizamnaməsi təsdiq edilmişdir. === Qəbul === Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbinə qəbula namizədlər azərbaycan dilini sərbəst bilən, çağırışçı kimi Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin yerli idarə, şöbə və bölmələrində qeydiyyatda olan, buraxılış sinfində oxuyan və ya tam orta təhsilli, qəbul edildiyi ildə 17 yaşı tamam olan və 20 yaşı tamam olmayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları (yalnız oğlanlar) sırasından seçilirlər. Namizədlər Daxili Qoşunların Baş İdarəsində yaradılmış fiziki hazırlıq, hərbi-həkim və mandat komissiyalarında Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş normativlər üzrə sınaqdan keçməlidirlər (fiziki hazırlıq üzrə minimal normativlər: turnikdə dartınma – 6 dəfə, qaçış – 100 metr məsafəyə 15 saniyə və 1000 metr məsafəyə 4 dəqiqə, qolların üzərində bədənin döşəmədən qaldırılılıb-endirilməsi – 18 dəfə, gövdənin döşəmədən qaldırılılıb-endirilməsi – 18 dəfə).Sınaq və müvafiq yoxlamalardan müvəffəqiyyətlə keçən namizədlərin siyahısı qəbul imtahanlarında iştirak etmək üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzinin Direktorlar Şurasına göndərilir. Azərbaycan Daxili Qoşunlarının Ali Hərbi Məktəbinə mtahanlar test üsulu ilə III ixtisas qrupunun fənləri üzrə azərbaycan və rus dillərində keçirilir.

Səqədət Nurmaqambetov adına Quru Qoşunları Hərbi İnstitutu (QQHİ) (qaz. Сағадат Нұрмағамбетов атындағы Құрлық әскерлерінің Әскери институты) — SSRİ Müdafiə Nazirliyinin və Qazaxıstan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin hərbi təhsil müəssisəsi. Keçmiş adı: Sovet İttifaqı Marşalı İ.S.Konyev adına Almatı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi. == Tarixi == === Sovet dövrü === 60-cı illərin sonlarında, RSFSR-in Primorsk diyarında və Qazaxıstan SSR-in Çinlə həmsərhəd bölgələrində silahlı toqquşmalarla müşayiət olunan Sovet-Çin qarşıdurmasının kəskinləşməsi səbəbindən SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti yenidən Mərkəzi Asiya Hərbi Dairəsinin yaradılması haqqında qərar verdi.. Digər hərbi dairələrdən qoşunlar təcili olaraq yeni yaradılan dairənin ərazisinə köçürüldü. Mümkün olan ən qısa müddətdə Şərqi Qazaxıstanda və Qırğızıstan SSR-də əsasını 32-ci Ümumqoşun Ordusu və 17-ci Ordu Korpusu təşkil edən böyük bir qoşun qrupu yaradıldı. === Məktəbin yaradılması === SSRİ Müdafiə Nazirinin 20 oktyabr 1969-cu il tarixli 0199 saylı əmri və Orta Asiya Hərbi Dairəsi qoşunları komandirinin 21 noyabr 1969-cu il tarixli 5/1/0419 saylı əmrinə əsasən məktəbin Almatı qarnizonunun 13-cü hərbi şəhərciyində 68-ci motoatıcı diviziyanın 186-cı motoatıcı alayının əsasında 1 iyun 1970-ci ilə qədər formalaşdırılması əmr edildi. Təhsil müəssisəsi qısa müddətdə yaradıldığına görə təhsil prosesinə başlamaq üçün tələb olunan minimum tələbə sayının cəlb edilməsi məsələsi digər ümumqoşun məktəblərindən (Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbi) yenidən bölüşdürmə yolu ilə həll edildi. 1 iyul 1970-ci il tarixinə qədər ilk tədris ilini bitirən müdavimlərdən Daşkənd Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbindən 1 bölük, Moskva Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbi və Kiyev Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbindən 2 yarımbölük Alma-Ataya gəldi. Daha sonra Omsk və Uzaq Şərq ali ümumqoşun komandirləri məktəblərindən müdavim bölükləri gəldi.

Azərbaycan Daxili Qoşunlarının Xüsusi Təyinatlı Dəstələri — Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının xüsusi əməliyyatların keçirilməsi və təşkili üçün nəzərdə tutulmuş struktur bölmələri. == Tarixi == === İkinci Qarabağ müharibəsində === 2020-ci ilin payızında İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan Daxili Qoşunlarının Xüsusi Təyinatlı Dəstələri digər xüsusi təyinatlılarla birlikdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qarşısında duran ən mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirmişdir. Müharibənin ilk saatlarında "Pələng" və "Şahin" dəstələri Murovdağ istiqamətində, o cümlədən Murov zirvəsi istiqamətində strateji mövqelər tutmaqda fərqlənmişdilər. Murovdağ yaxınlığında gedən döyüşlərdə bu dəstələrin 7 hərbçisi şəhid olmuşdur.Müharibənin sonrakı günlərində həm Cəbrayıl, həm də Füzuli istiqamətində gedən döyüşlərdə "Bəbir", "Əqrəb" və "Kobra" xüsusi təyinatlıları dəstələri iştirak etmişdir. Həmçinin, "Gürzə" dəstəsi Füzuli, "Pələng" dəstəsi isə Cəbrayıl istiqamətində gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir.Cəbrayıl şəhəri uğrunda gedən döyüşlərdə Azərbaycan Daxili Qoşunlarının Xüsusi Təyinatlı Dəstələrindən 13 hərbçi, o cümlədən "Əqrəb" xüsusi təyinatlı dəstəsinin xüsusi təyinatlı dəstəsinin komandiri Türkay Hüseynli şəhid olmuşdur. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə Cəbrayıl şəhərinin nəzarətə götürülməsi əməliyyatının rəhbərlərindən biri, "Əqrəb" dəstəsinin komandiri, mayor Ələsgər Muxtarov "Qarabağ" ordeni ilə təltif edilmişdir. . Daxili Qoşunların Füzuli rayonu istiqamətində "Bəbir", "Əqrəb", "Gürzə" və "Kobra" dəstələri qarşıya qoyulan tapşırıqları tam yerinə yetirmişdilər. Döyüşlərdə 13 hərbçi, o cümlədən "Bəbir" xüsusi təyinatlı dəstəsinin komandiri, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə ölümündən sonra Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüş mayor Şixamir Qaflanov şəhid olmuşdur. Həmçininç bu ada "Şahin" və "Kobra" dəstələrinin komandirləri Zəfər Yusibov və Füzuli İmrəliyev layiq görülmüşdür. İlham Əliyevin digər sərəncamı ilə Füzuli şəhəri uğrunda gedən döyüşlərdə fərqlənmiş "Gürzə" xüsusi təyinatlı dəstəsinin komandiri Cavid Tağıyev "Qarabağ" ordeni ilə təltif edilmişdir."Yarasa" və "Vaşaq" dəstələri digər mühafizə tapşırıqlarını yerinə yetirmişdilər.

Sərhəd qoşunlarının əlaçısı – SSRİ-də 1969-da yaradılmış fəxri ad.

İngilis-Sovet qoşunlarının İrana müdaxiləsi və yaxud İngilis-Sovet qoşunlarının İranı işğal etməsi, həmçinin kod adı "İran əməliyyatı", "Razılışma" əməliyyatı — Böyük Britaniya (Hindistan müstəmləkə qoşunları da daxil olmaqla), Avstraliya və SSRİ, digər tərəfdən Pəhləvilər İranı arasında İkinci Dünya müharibəsi zamanı 25 avqust — 17 sentyabr 1941-ci ildə baş vermiş silahlı münaqişə. Müdaxilə Sovet İttifaqının nasist Almaniyasının hücumundan və Sovet İttifaqının Böyük Britaniya ilə razılaşmasından iki ay sonra baş tutdu. Hücum həm də Müttəfiqlərin qonşu İraqda və Fransanın Suriya və Livan koloniyalarında Berlin-Roma-Tokio oxu qüvvələri üzərində qələbəsindən iki aydan az bir müddət sonra baş verdi. Əməliyyat İranın neft yataqlarının təhlükəsizliyini təmin etmək və Berlin-Roma-Tokio oxu ölkələri və onların müttəfiqlərinə qarşı hərbi əməliyyatlar aparan Sovet İttifaqına ("Fars dəhlizi" məqaləsinə bax) təchizat yollarının yaradılması məqsədilə həyata keçirilib. İranın neytrallıq mövqeyinə baxmayaraq, anti-Hitler koalisiyası tərəfindən nasist Almaniyasının müttəfiqi hesab edilən Rza şah Pəhləvi əməliyyatın sonunda devrildi və kiçik oğlu Məhəmməd Rza Pəhləvi İran taxtına oturdu. Kod adı "İran əməliyyatı'", "Razılışma" əməliyyatı olan işğal sayca və texnoloji cəhətdən üstün olan İran qüvvələrinin zəif müqaviməti ilə nəticələndi. Çünki, İrana qəfil hücum Pəhləvilər dövləti üçün gözlənilməz oldu. İranlıların fəal müqavimətini təşkil edə bilməməsi onun rəqibləri tərəfindən taktiki sürprizlə döyüş əməliyyatlarını bitirməsinə səbəb oldu. Hücum İraq Krallığı, Azərbaycan SSR və Türkmənistan SSR istiqamətindən çoxşaxəli koordinasiyalı hərəkətlər ilə tənzimlənmişdi. Döyüşlər avqustun 25-də başladı və avqustun 31-də İran hökumətinin artıq atəşkəslə razılaşaraq təslim olmağa rəsmi razılıq verməsi ilə başa çatdı.

Səqədət Nurmaqambetov adına Quru Qoşunları Hərbi İnstitutu (QQHİ) (qaz. Сағадат Нұрмағамбетов атындағы Құрлық әскерлерінің Әскери институты) — SSRİ Müdafiə Nazirliyinin və Qazaxıstan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin hərbi təhsil müəssisəsi. Keçmiş adı: Sovet İttifaqı Marşalı İ.S.Konyev adına Almatı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi. == Tarixi == === Sovet dövrü === 60-cı illərin sonlarında, RSFSR-in Primorsk diyarında və Qazaxıstan SSR-in Çinlə həmsərhəd bölgələrində silahlı toqquşmalarla müşayiət olunan Sovet-Çin qarşıdurmasının kəskinləşməsi səbəbindən SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti yenidən Mərkəzi Asiya Hərbi Dairəsinin yaradılması haqqında qərar verdi.. Digər hərbi dairələrdən qoşunlar təcili olaraq yeni yaradılan dairənin ərazisinə köçürüldü. Mümkün olan ən qısa müddətdə Şərqi Qazaxıstanda və Qırğızıstan SSR-də əsasını 32-ci Ümumqoşun Ordusu və 17-ci Ordu Korpusu təşkil edən böyük bir qoşun qrupu yaradıldı. === Məktəbin yaradılması === SSRİ Müdafiə Nazirinin 20 oktyabr 1969-cu il tarixli 0199 saylı əmri və Orta Asiya Hərbi Dairəsi qoşunları komandirinin 21 noyabr 1969-cu il tarixli 5/1/0419 saylı əmrinə əsasən məktəbin Almatı qarnizonunun 13-cü hərbi şəhərciyində 68-ci motoatıcı diviziyanın 186-cı motoatıcı alayının əsasında 1 iyun 1970-ci ilə qədər formalaşdırılması əmr edildi. Təhsil müəssisəsi qısa müddətdə yaradıldığına görə təhsil prosesinə başlamaq üçün tələb olunan minimum tələbə sayının cəlb edilməsi məsələsi digər ümumqoşun məktəblərindən (Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbi) yenidən bölüşdürmə yolu ilə həll edildi. 1 iyul 1970-ci il tarixinə qədər ilk tədris ilini bitirən müdavimlərdən Daşkənd Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbindən 1 bölük, Moskva Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbi və Kiyev Ali Hərbi Komandanlıq Məktəbindən 2 yarımbölük Alma-Ataya gəldi. Daha sonra Omsk və Uzaq Şərq ali ümumqoşun komandirləri məktəblərindən müdavim bölükləri gəldi.