qığılcım sözü azərbaycan dilində

1 is. 1. Yanar, yaxud qızarmış bir şeydən sıçrayan od zərrələri; çırtdaq, cılğam, çınqı. O ki qaldı “qığılcım” kəlməsinə, azərbaycanca qığılcım ən kiçik od şərarələrinə deyilir. M.F.Axundzadə. Yoğun elektrik kabelinin mis qabığında, çeçələ barmağının ucu enində bir yer sürtülüb açılmış və iki xətt bir-birinə toxunub qığılcım vermiş, bundan da havaya hopan qaz od tutmuşdu. M.Hüseyn. // Parlaq, işıldayan zərrə; parıltı, bərq. Almazın qığılcımları. Brilyant qığılcım saçır. 2. məc. Bir şeyin çox qüvvətli təzahürü, əlaməti, nişanəsi, işartısı mənasında. [Kərim babanın] … qalın iri dodaqlarında daşqın sevinc qığılcımları uçuşaraq: – Qızılquş, balasını bu səslə çağırır, – dedi. A.Şaiq. Bu şeirlər Sabir satirasının zəif bir qığılcımını andırsa da, orijinal xüsusiyyətə malik idi. M.İbrahimov. Lakin bu ümid qığılcımı bir an parlayıb yenə də söndü. M.Rzaquluzadə.

1 Bəzi türk dillərində bu sözün əvəzinə, uçqun işlədilir və uçmaq feili zəminində yaranıb. Qığılcım bizdə qaxılcım, qıyılcım kimi olub (bəlkə də, çaxılcım olub). Qaxmaq, çaxmaq (vurmaq) sözü zəminində yaranıb. İkinci və daha etibarlı yozum belədir: söz köyqılcım kəlməsinin dəyişmiş formasıdır, göy “od” deməkdir, qığılcım da “od” anlamı ilə bağlıdır. Qov (çaxmaq daşında od alan hissə) sözü də bununla bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 çırtdaq — cılğam — çınqı

2 parıltı — bərq

3 QIĞILCIM (od zərrələri) [Həmidin] gürz əlində oyuncaq kimi idi, onu hər dəfə zindana zərblə vuranda kürədən çıxmış qızmar dəmirin qığılcımları bayram fişənginin qığılcımları kimi ətrafa səpələnirdi.. (H.Abbaszadə); ŞƏRƏR (kl.əd.) Ahın şərəri etməz əsər bir kəsə, Hop-hop; Bu od sənin ancaq alışan canın üçündür (M.Ə.Sabir); ŞƏRARƏ (kl.əd.) Oynatmaqdadır qəlbimi atəşli bir ahəng; Vulkan kimi püskürməkdə ətrafə şərarə (A.Şaiq).

1 искра

2 I сущ. искра: 1. мельчайшая частица горящего вещества. физ. Elektrik qığılcımları электрические искры, induksiya qığılcımı индукционная искра 2. перен. слабый признак, проблеск, отдельные проявления чего-л. Ümid qığılcımı искра надежды II прил. тех. искровой. Qığılcım boşalması искровой разряд, qığılcım generatoru искровой генератор, qığılcım mikrometri искровой микрометр, qığılcım parıltısı искровой блеск ◊ gözlərindən qığılcım töküldü искры из глаз посыпались

1 i. spark; ~ saçmaq / vermək to spark, to sparkle; həyat ~ı the vital spark, the spark of the life; həyatın son ~ı the last spark of life: ◊ Qığılcımdan alov doğar The spark will kindle a flame; Gözlərimdən qığılcım yağdı / töküldü I saw stars

1 is. étincelle f, lueur f, éclat m ; ~ sacmaq étinceler (ll) vi, briller vi, scintiller vi

1 сущ. 1. цӀверекӀ, цӀерекӀв, цӀелхем (цӀукай ва мс. хкадар жедай); 2. цӀарцӀар (нур, экв) гудай зерре; цӀарапӀ, нур (мес. алмаздин, бриллиантдин ва мс.); 3. пер. ялав, цӀай; гужлу лишан (мес. хвешивилин, умуддин).

1 kıvılcım