Azərbaycan tədqiqat nüvə reaktoru
Azərbaycan tədqiqat nüvə reaktoru - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Radiasuya Tədqiqatları İnstitunun hökumətə təqdim etmək istədiyi elmi-tədqiat mərkəzi layihəsi. Layihə Atom Energetikası üzrə Beynəlxalq Agentlik (МАГАТЭ) ilə birlikdə hazırlanır və 2012-ci ilin birinci yarısında hökumətin müzakirəsinə təqdim ediləcək. Layihə "Azərbaycan tədqiqat nüvə reaktorunun tikintisinə dair iqtisadi əsaslandırma" adlanır.
== Həmçinin bax ==
Milli Nüvə Tədqiqatları Mərkəzi
Nüvə və Radioloji Fəaliyyətin Tənzimlənməsi üzrə Dövlət Agentliyi
Radiasiya Problemləri İnstitutu
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Tədqiqat nüvə reaktoru kompleksi
Tədqiqat nüvə reaktoru və sterilizə qurğusunun qurulması layihəsi üzrə iş aparılacaqdır
Azərbaycanda Tədqiqat Nüvə Reaktoru yaradılacaq
Azərbaycanda tədqiqat nüvə reaktorunun layihələndirmə işlərinə gələn il başlanacaq
Azərbaycan üçün Tədqiqat Nüvə Reaktoru vacibdirmi?
Nüvə reaktoru
Nüvə reaktoru — enerji ayrılması ilə müşahidə olunan, idarəolunan özütənzimlənən zəncirvari parçalanma reaksiyasının təşkili üçün nəzrdə tutulan qurğudur. Dünyada geniş yayılmış nüvə reaktorları uran və plutoniumun parçalanması sayəsində yaranan istilikdən istifadə edərək elektrik enerjisi əldə olunur. Elmi-tədqiqat reaktorları isə materialların araşdırılması üçün sərbəst neytronların və ya tibb üçün xüsusi radioaktiv nuklidlərin yaradılmasında tətbiq tapır.
== Tarixi ==
İmperator Vilehelmin dövründə Almaniyada "Uran layihəsi" nasistlərin dövründə də davam etdirilir və onun rəhbərliyi formal olaraq Vaytsekkere tapşırılır. İşi isə əslində zəncirvari reaksiyanın nəzəri əsaslarını qoyan Heyzenberq görür. Vaytsekker qrup işçiləri ilə ilk nüvə reaktorunun yaradılması ilə məşğul olur. 1940-cı ildə qrupun üzvü Hartek ilk dəfə olaraq uran oksidi və bərk qrafit yavaşıdıcısının tətbiqi ilə ilk dəfə olaraq zəncivari reaksiya sınağını aparır. Ancaq onun əlində olan material nəticə almağa kifayət etmir. 1942-ci ildə Leypsiq universitetində həmin qrupun iştirakçısı olan Döpel tərəfindən sınaq stendi hazırlanr və 1942-ci idə bu stenddə külli miqdarda neytronların əldə olunması mümkün olur. 1945-ci ildə alman mütəxəssislərinə tam zəncirvari reaksiyanın aparılması nəsib olur.
