Rejissor
Rejissor (fransızca régisseur, idarəetmə deməkdir) — tamaşa, film, estrada konsert proqramlarının, sirk səhnələrinin qoyuluşuna rəhbərlik edən şəxsdir.
İlk rejissor kimi Sesil Balunt de Mill sayılır. O, ilk dəfə olaraq tamaşalara öncədən baxış keçirmiş, film ulduzlarını reklam etmiş, ən başlıcası isə o ilk dəfə olaraq çəkiliş meydançasında meqafonla görünmüşdür.
Rejissorun əsas vəzifələri bunlardan ibarətdir:
Əsərin müəlliflə birlikdə dramaturji cəhətdən hazırlığı
Aktyorların seçilməsi
Texniki avadanlığın seçilməsi, xərclərin hesablanması və istehsalın planının tutulması
Səhnələr ardıcıllığı üçün çəkilişin hazırlığı
Səhnələr üçün yerlərin seçilməsi
Kütləvi səhnələrin və xüsusi effektlərin təyini
Əsas aktyorlarla danışıqların aparılması
Əsər üçün musiqi konseptinin işlənməsi
Çəkilişin aparılması (işin həcminin təyini)
Arxiv materiallarının seçilməsi
Çəkilmiş filmin incə emalı
Son variantın hazırlanması
Filmin reklam edilməsində istehsalçılarla birlikdə çıxış etmək
== Xarici keçidlər ==
Aydın Dadaşov. Rejissorluğun üslub problemləri. Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
Quruluşçu rejissor
Quruluşçu rejissor və ya Kinematoqraf (bəzən qısaca DOP ) adətən vizual elementlərin vacib olduğu film, foto və ya video çəkilişlərində ssenariyə müvafiq olaraq, kameradan istifadə etməkdə, işığı tənzimləməkdə və çəkilişlər zamanı lazım olan effekti yaratmaqda rejissora köməklik göstərən texniki və bədii quruluş işçisidir.
Kərim Həsənov (rejissor)
Kərim Vahab oğlu Həsənov (1914, Şamaxı – 1978, Bakı) — Azərbaycan teatr rejissoru, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1954).
== Həyat və yaradılığı ==
Kərim Həsənov 1914-cü ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. İlk təhsilini burada almış daha sonra ailəsi ilə Bakıya köçmüşdür. Orta məktəbdə oxuyarkən 1928-ci ildə həvəskar aktyor kimi çıxış etmiş, sonra truppaya qəbul edilmişdir.
1931–1934-cü illərdə Mirzə Fətəli Axundov adına Bakı Teatr Məktəbində, 1934–1939-cu illərdə isə Moskva Teatr Sənəti İnstitutunda təhsil almışdır. Moskvadan qayıtdıqdan sonra 1939–1949 və 1954–1977-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında quruluşçu rejissor və 1949–1952 və 1953–1954-cü illərdə baş rejissor işləmişdir. Uşaqlar, məktəblilər, yeniyetmələr və gənclər üçün müxtəlif janrlarda tamaşalar hazırlamışdır. Kollektivin rus truppasında da bir neçə tamaşanın rejissoru olmuşdur.
Kərim Həsənov bir sıra tamaşalara quruluş vermişdir: "Xırs quldurbasan" (Mirzə Fətəli Axundov), "Ağa Kərim xan Ərdəbili" və "Hacı Qəmbər" (Nəcəf bəy Vəzirov), "Poçt qutusu" və "Quzu" (Cəlil Məmmədquluzadə), "Bəxtsiz cavan" (Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), "Fitnə" (Abdulla Şaiq), "Azad", "Məlik Məmməd" və "Aqil və Sərvinaz" (Əyyub Abbasov), "Babək" və "Ramiz" (Əbil Yusifov), "Zəng səsləri", (Ramiz Heydər), "O mənim oğlumdur" və "Dağ seli" (Əfqan), "Nəsrəddin", "Aprel səhəri" və "Qonşular" (Yusif Əzimzadə), "Aydınlığa doğru" (Seyfəddin Dağlı), "Yarımçıq şəkil" (Adil Babayev), "Son məktub" və "Etibar" (Rauf İsmayılov), "Seyran" (Əliməmməd Atayev və Əhməd Əhmədov), "Yeniyetmələr" (Həsən Qasımov və Ənvər Əlibəyli), "Yanmış planetin sərvətləri" (Novruz Gəncəli), "İki veronalı" (Uilyam Şekspir), "Skapenin kələkləri" (Jan-Batist Molyer), "Evlənmə" (Nikolay Qoqol), "Ərköyün oğul" (Yevgeni Rıss), "Qoğal evə (Miloslav Steqlik), "Sehrli güvəc" (Pavel Malyarevski), "Mayın əvvəllərində" (Valentina Lyubimova).
Rejissor 1978-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Mikayıl Mikayılov (rejissor)
Mikayıl Yusif oğlu Mikayılov (30 dekabr 1903, Bakı – 24 iyun 1986, Bakı) — Azərbaycanlı kinorejissor və ssenarist, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi.
== Həyatı ==
Mikayıl Yusif oğlu Mikayılov 30 dekabr 1903-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. İçərişəhərdə yaşayıb. 1986-cı ildə Bakıda ölmüşdür.
== Fəaliyyəti ==
Azərbaycan kinosunun ilk rejissorlarındandır. Bir necə filmin ssenari müəllifidir. 1924-cü ildən fəaliyyətə başlamış çoxlu sayda sənədli — xronika filmləri çəkmişdir. İlk bədii filmini ("Lətif") 1930-cu ildə çəkmişdir. Sonralar "İsmət", "Altıncı hiss", "Mahnı belə yaranır" bədii filmlərinin quruluşçu rejissoru oimuşdur. 30 film çəkmiş, çəkdiyi 10-a yaxın filmin ssenarisini də yazmış, həmçinin, bir neçə filmdə aktyor kimi çəkilmişdir.
Murad Muradov (rejissor)
Murad Ələkbər oğlu Muradov (1984, Bakı) — Azərbaycan rejissoru və kinooperator.
== Həyatı ==
Murad Ələkbər oğlu Muradov 1984-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1991-2001-ci illər ərzində A.N.Ələkbərov Adına İncəsənət Gimnaziyasında təhsil almış, oxuduğu dövrlərdə orada fəaliyyət göstərən Uşaq Yaradıcılıq Studiyasında bir sıra filmlərin müəllif olmuşdur. Müəllimləri Ənvər Əbluc və Gülbəniz Əzimzadə olmuşdur. 2001-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Kinorejissorluq Fakültəsinə daxil olmuşdur. Müəllimi əməkdar incəsənət xadimi, kinooperator, kinorejissor Rasim İsmayılov olmuşdur. 2005-ci ildə universiteti Qırmızı diplom ilə bitirmişdir. Diplom işi kimi "Uçan çinarlar" filmini çəkmişdir. Rüstəm İbrahimbəyovun Beynəlxalq Kino Məktəbində təhsil almışdır. Hazırda İncəsənət Gimnaziyasında kinorejissorluq fənni üzrə müəllimdir.
Nazim Məmmədov (rejissor)
Nazim Məmmədov (1934, Bakı – 29 oktyabr 2004, Bakı) — rejissor, kino rəssamı, animator.
== Həyatı ==
Nazim Məmmədov 1934-cü ildə Bakıda anadan olub.
1957-ci ildə Əzim Əzimzadə adına Dövlət Rəssamlıq kollecini bitirmişdir. 1961-ci ildə Moskvada "Soyuzmultfilm"də rəssam-multplikator kimi bitirmişdir. 1961-ci ildən "Azərbaycanfilm" kinostudiyasinda animator, 1970-ci ildən isə rejissor işləmişdir. O, uşaq kitab illüstrasiya rəsm, dəzgah rəssamlığı ilə məşğul olmuşdur. O, filmlərdə,kinooçerk və kinojurnallarda Animator işləmişdir. O, ilk dəfə 1988-ci ildə Respublikada beş hissəli "Göyçək Fatma" cizgi film-operasını yaratmışdır.
Nazim Məmmədov 2004-cü il oktyabrın 29-da Bakıda vəfat edib.
2016-cı ilin sentyabrında Port Baku Mallda Nazim Məmmədovun 50-dən çox əsərinin yer aldığı sərgisi açılmışdır.
Nəriman Əliyev (rejissor)
Nəriman Ridvanoviç Əliyev (ukr. Наріма́н Рідьва́нович Алі́єв; 15 dekabr 1992, Petrovka[d], Krım Muxtar Respublikası) — krım-tatar əsilli Ukrayna kinorejissoru və ssenari müəllifi. 2019-cu ildə ən yaxşı rejissor, ən yaxşı film nominasiyaları üzrə Ukraynanın Kinokolo mükafatına layiq görülmüşdür.
Ukraynanın əməkdar incəsənət xadimi (2020).
== Həyatı ==
Nəriman Əliyev 1992-ci ildə Krım Muxtar Respublikasının Krasnoqvardeysk rayonunun Petrovka kəndində anadan olmuşdur. 2009-cu ildə I–III səviyyələri üzrə 1 №-li Petrovsk tam orta məktəbini bitirmişdir. 2013-cü ildə "Ekran İncəsənəti İnstitutu" Özəl Ali Məktəbinin Televiziya və kino rejissorluğu ixtisası üzrə bakalavr diplomunu əldə etmişdir. 2014-cü ildə Karpenko-Kariy adına Kiyev Milli Teatr, Kino və Televiziya Universitetinin televiziya rejissorluğu üzrə mütəxəssis diplomu əldə etmişdir. 2016-cı ildə "Sənsiz" qısametrajlı filmi Berlin Beynəlxalq Film Festivalının Büllur ayı nominasiyasında namizəd göstərilmişdi.
2017-ci ildən Ukrayna kinoakademiyasının üzvüdür.
Oqtay Əliyev (rejissor)
Oqtay Vidadi oğlu Əliyev ( ) — O, televiziya prodüseri, rejissor idi. O, həmçinin 2020-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adına layiq görülmüşdü.
== Həyatı ==
Əliyev Oqtay Vidadi oğlu 19 iyun 1968-ci ildə İrəvan şəhərində doğuldu. 1975–1985-ci illər İrəvan şəhəri M. F. Axundov adına orta məktəbi bitirdi. 1987–1992-ci illər Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun "kino və dram rejissoru" fakültəsində təhsil almışdır.
1983–1985-ci ildə Cəfər Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında rejissor köməkçisi işləyib. 1989–1994-cü illərdə Bakı şəhər Mədəniyyət idarəsində rejissor vəzifəsində çalışıb. 1993-cü ildə Azərbaycan televiziyasında "Virtuoz" adlı layihənin prodüseri olmuşdur.
1990-cı ildə "Ər və arvad" (Mar Bayciyev), "Molla Nəsirəddin və Əzrayıl", "Gəlin, açıq danışaq, lap açıq", "Əkizlərin nağılı" (Panço Pançiyev) pyeslərinin və bir sıra əlamətdar bayramların quruluşçu rejissoru olmuş, ssenarilərini yazıb. 1995-ci ildə A. P. Çexovun "Məmurun ölümü" əsəri əsasında çəkilmiş "Kiçik leytenant" filminin baş prodüseri olub.
Orxan Bayramov (rejissor)
Orxan Bayramov (15 aprel 1985, Boladı, Lənkəran rayonu) — Azərbaycanlı rejissor, ssenarist, prodüser.
== Həyatı ==
Orxan Bayramov Etibar oğlu 15 aprel 1985-ci ildə Lənkəran rayonunun Boladı kəndində dünyaya gəlib. 1991–2002-ci illərdə orta təhsilini Boladi kənd Şəhid Nahir Axundov adına 1 saylı orta məktəbdə almışdır. 2003–2004-cü illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur.
2005–2010-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Maliyyə-İqtisad Kollecində Maliyyə və Kredit fakültəsində orta-ixtisas təhsili almışdır. 2010–2014-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Rejissorluq fakültəsində ali təhsil almışdır.
2009-cu ildən 2014-cü ilə qədər Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasında müəllimlik etmiş və yaradıcılıq işləri ilə məşğul olmuşdur.
Yaradıcılıq illəri 2010-cu illərdən başlayır. 2010–2013-cü illərdə özü tərəfində yaradılan Yarasa Film şirkətində ssenari müəllifliyini və quruluşçu rejissorluğunu etdiyi "Ölümün Döngəsində", "Ölümün Döngəsində 2" və "Pul Kisəsi" filmlərini ərsəyə gətirir. Azərbaycan Kapoeyra Federasiyasında çalışdığı vaxtlarda "Sport Service Company" ilə birgə ssenari müəllifi və quruluşçu rejissorluğunu etdiyi "Ekoloji Missiya" (ing.
Pərviz Həsənov (Rejissor)
Pərviz Həsənov (tam adı: Həsənov Pərviz Çingiz oğlu; 21 iyul 1984, Bakı) — azərbaycanlı rejissor.
== Həyatı ==
Həsənov Pərviz Çingiz oğlu 21 iyul 1984-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1991-ci ildə 20 nömrəli orta məktəbin birinci sinfinə daxil olub. 2001-ci ildə 190 nömrəli orta məktəbi bitirib. 2002-ci ildə Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rejissor sənəti fakultəsinə daxil olub. 2006-cı ildə həmin universitetin kütləvi tədbirlər və tamaşalar rejissoru ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
2006-2007-ci illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olub.
2002-2005-cı illərdə Opera və Balet teatrı, Rəşid Behbudov adına Mahnı teatrı, Akademik Milli Dram Teatrlarında rejissor assistenti kimi çalışıb. 2005-ci ildə Azərbaycan televiziyasının “Səhər” redaksiyasında rejissor assistenti vəzifəsində çalışıb. 2006-cı ildən Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycanfilm kinostudiyasında Rejissor vəzifəsində işləyir.
Ramiz Mirzəyev (rejissor)
Ramiz Həsənoğlu (tam adı: Mirzəyev Ramiz Həsənağa oğlu; 13 aprel 1946, İrəvan) — Azərbaycan teatr, kino və televiziya rejissoru, "Azərbaycantelefilm"in direktoru (2019), Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (2006), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989).
== Həyatı ==
Ramiz Həsənoğlu 1946-cı ildə İrəvan şəhərində dünyaya göz açıb. Anası Azərbaycan milli teatr sənətində bənzərsiz ifa qabiliyyəti olan, əməkdar artist Ətayə Əliyeva, atası əməkdar mədəniyyət işçisi Həsənağa Mirzəyevdir. 1948-ci ildə ermənilərin yenidən azğınlaşmasından sonra İrəvan teatrının kollektivi qonşu Azərbaycana üz tutur. 2 yaşlı R. Həsənoğlu valideynləri ilə birlikdə Gəncə şəhərinə köçür. 1956-cı ildə Bakıya gəlirlər. Ramiz 1965-ci ildə orta məktəbi bitirib Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun mədəni-maarif fakültəsinin qiyabi şöbəsinə qəbul olunur. 1966-cı ildən Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində rejissor köməkçisi işləməyə başlayır. Ağaəli Dadaşov, Rauf Kazımovski, Arif Babayev kimi görkəmli sənətkarlardan bu sənətin sirlərini öyrənir.
== Sənət yolu ==
Anarın pyesləri əsasında "Mən, sən, o və telefon", "Dindirir əsr bizi", "Ötən ilin son gecəsi" teletamaşalarını ekranlaşdırır.
Ramiz Əliyev (rejissor)
Ramiz Əliyev (15 mart 1938, Hindarx, Ağcabədi rayonu – 14 yanvar 2022, Dordrext[d], Cənubi Hollandiya) — kinorejissor.
== Həyatı ==
1956-cı ildən kinoda fəaliyyət göstərmişdir. Rejissor köməkçisi kimi fəaliyyətə başlayan Ramiz Əliyev müxtəlif illərdə rejissor assistenti, ikinci rejissor və rejissor kimi Azərbaycan kinosuna töhfələr vermişdir. 14 yanvar, 2022-ci ildə Niderlandın Dodrext şəhərində yerləşən xəstəxanada vəfat etmişdir.
Hollandiyada yaşayırdı.
== Filmoqrafiya ==
Ağdam bu gün, sabah (film, 1990)
Ağdam nemətləri (film, 1991)
Azadlığa gedən yollar (film, 1990)
Azərbaycan-89 (film, 1989)
Bağlı qapı (film, 1981)
Bakıda küləklər əsir (film, 1974)
Balıqların harayı (film, 1990)
Bəyin oğurlanması (film, 1985)
Biznes konqresi (film, 1990)
Boz qurdun harayı (film, 1991)
Dəli Kür (film, 1969)
Dərnəgül dəyirmanı (film, 1991)
Dünən, bu gün və... (film, 1989)
Əmək və qızılgül (film, 1962)
Həm ziyarət, həm ticarət... (film, 1995)
Xatirələr sahili (film, 1972)
İnama qayıdış (film, 1992)
İnsan məskən salır (film, 1967)
İstintaq (film, 1979)
Koroğlu (film, 1960)
Qayınana (film, 1978)
Qəribə adam (film, 1979)
Qızmar günəş altında (film, 1957)
Leyli və Məcnun (film, 1961)
Mənim çörəkli dünyam (film, 1991)
Möcüzələr adası (film, 1963)
O olmasın, bu olsun (film, 1956)
O qızı tapın (film, 1970)
Otel otağı (film, 1998)
Ögey ana (film, 1958)
Ölsəm... bağışla (film, 1989)
Özgə ömür (film, 1987)
Park (film, 1983)
Sevinc buxtası (film, 1977)
Səmt küləyi (film, 1973)
Skripkanın sərgüzəşti (film, 1972)
Şəhidlər və qazilər (film, 1991)
Şir evdən getdi (film, 1977)
Tütək səsi (film, 1975)
Vətən mənə oğul desə (film, 1996)
Yaşamaq gözəldir, qardaşım!
Rauf Məmmədov (rejissor)
Rauf Firudin oğlu Məmmədov (26 yanvar 1956, Kirovabad) — azərbaycan rejissoru, rəssam.
== Həyatı ==
Rauf Firudin oğlu 26 yanvar 1956-cı ildə Gəncə şəhərində anadan olub. Orta məktəbi bitirəndən sonra Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna qəbul olub.
== Yaradıcılığı ==
Çingiz Aytmatov haqqında sənədli film hazırlayan, Rusiyada yaşayan azərbaycanlı rejissor Rauf Məmmədovun rəhbərlik etdiyi qrup da bir sıra çəkilişlər aparıb. R. Məmmədovla bərabər Rusiyadan Bakıya gələcək çəkiliş qrupuna Vladimir Saviçev, Andrey Kvardakov və Aleksey Xromov daxil idi. "Əsrə bərabər əsr" adlanacaq sənədli filmdə MDB ölkələri rəhbərlərindən, ABŞ-nin keçmiş prezidenti Bill Klintondan, Türkiyənin keçmiş prezidenti Süleyman Dəmirəldən, Nobel mükafatı laureatı Qabriel Qarsia Markesdən və başqa şəxslərdən müsahibələr götürmək planlaşdırılmışdı. Filmin yaradıcıları bu sırada Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevdən də müsahibə götürmək niyyətində idilər.
Rəşad Mehdiyev (rejissor)
Mehdiyev Rəşad Telman oğlu (29 dekabr 1975, Bakı – 2017, Kiyev) — azərbaycanlı rejissor.
== Həyatı ==
Rəşad Mehdiyev 1975-ci il dekabrın 29-da Bakı şəhərində anadan olub. Orta məktəbi bitirtdikdən sonra Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinə daxil olub. Burda o, tanınmış televiziya rejissoru Tariyel Vəliyevin kursunda təhsil alıb. Tələbəlik illərindən Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb.
Həqiqi hərbi xidmətdən sonra fəaliyyətini Space TV-də davam etdirib.
Televiziya rejissoru kimi fəaliyyət göstərdiyi illərdə "Dünyanı gözəllik xilas edəcək", "Mugam müsabiqəsi", "Sərhəddə", "Qara qızılla ağ günə…", "Mir Möhsün Ağa" kimi bir çox televiziya verilişlərinin və sənədli filmlərin rejissoru olub.
Rəşad Mehdiyev özünü kino janrında da rejissor kimi sınayıb. O, ssenari müəllifi Qasım Səfəroğu olan tammetrajlı "Bomba" kinokomediyasının quruluşçu rejissorudur.
Rəşad Mehdiyevin yaradıcılığı televiziya və kino ilə məhdudlaşmır.
Süleyman Əhmədov (rejissor)
Süleyman Məmmədəli oğlu Əhmədov (19 oktyabr 1946, Mingəçevir – 2 avqust 2004) — Azərbaycan kinorejissoru.
== Həyatı ==
19 oktyabr 1946-cı ildə Azərbaycanın Samux rayonunun Alıkənd kəndində anadan olub. 1971–1976-cı illərdə M. A. Əliyev adına ADİİ-nun (indiki ADMİU) aktyorluq fakültəsini bitirib. 1972–1974-cü illərdə Gənc Tamaşaçılar teatrında işləyib. 1975-ci ildən C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında işləməyə başlayıb. 2 avqust 2004-cü ildə vəfat edib.
== Filmoqrafiya ==
Alman klinikasına şəxsi səfər (film, 1988) (tammetrajlı bədii film)-rol: fabrik işçisi
Arxada qalmış gələcək (film, 2004)
Azərbaycanda rabitənin inkişaf yolları və tərəqqisi (film, 1998) (rejissor)
Bakı metrosu (film, 1992) (rejissor)
Bakı metrosu-30 (film) (rejissor)
Burulğan (film, 1986)
Etiraf (film, 1992)
Əks-Səda; (rejissor) (tamamlanmayıb)
Fəryad (film, 1993)
Gözlə məni (film, 1980)
Güllələnmə təxirə salınır!... (film, 2002)
Gümüşgöl əfsanəsi (film, 1984)
Həm ziyarət, həm ticarət...
Sənan Sultanov (rejissor)
Sənan Sabir oğlu Sultanov — qısametrajlı sənədli televiziya filmləri rejissoru, tammetrajlı filmlərdə rejissor asistenti, ssenarist, aktyor, mətn oxuyan, prodüser, arxiv kadrlarda iştirak edən, "Qızıl Dərviş" mükafatı laureatı (2012).
== Həyatı ==
Sənan Sabir oğlu Sultanov 29 oktyabr 1978-ci ildə Bakıda dünyaya göz açıb. 4 saylı rus məktəbini bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rejissorluq fakültəsinə daxil olub. Bir çox sənədli filmlərin rejissorudur. Hal-hazırda Azərbaycan Televiziyasının film studiyasında rejissor kimi fəaliyyət göstərir. Atası əməkdar işçi, anası isə həkimdir.
2011-ci ildə Səfura adlı xanımla ailə həyatı qurub. 2 övladı var: 1 qızı, 1 oğlu.
Qısametrajlı sənədli-bioqrafik televiziya filmləri rejissoru Sənan Sultanov fəaliyyətlərinə görə 2012-ci ildə "Qızıl Dərviş" mükafatına layiq görülüb.
== Filmoqrafiya ==
Uzaq və yaxın Lütfi Zadə (film, 1998)
Rənglərdə yaşayan kino (veriliş, 2009)
Biz qayıdacağıq (film, 2007) — rejissor asistenti
Cavid ömrü (film, 2007) — rejisor asistenti
Kinolentdə imzası...
Tahir Əliyev (rejissor)
Tahir Cabbar oğlu Əliyev (28 aprel 1975, Bakı) — Azərbaycan kinorejissoru.
== Həyatı ==
Tahir Əliyev 28 aprel 1975-ci ildə Bakıda anadan olub. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin kinorejissorluq fakültəsində (Cəmil Quliyevin emalatxanası) təhsil alıb (1993–1998). Türkiyə Cümhuriyyəti İstanbul Beykent Universitetində Sinema üzrə magistr təhsili alıb. (2012–2014).
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət insitutunun "Teatr, kino və televiziya" şöbəsinin aspirantıdır.
== Fəaliyyəti ==
Tahir Əliyev "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında rejissor assistenti (1995–2000), "Azərbaycantelefilm" Yaradıcılıq Birliyində kinorejissor (2003–2007), AzTV-nin "Xüsusi layihələr" departamentində rejissor (2007–2008), "Salnamə" kinostudiyasında quruluşçu rejissor (2008–2016) kimi çalışıb. 2016–2020-ci illərdə Aran Film Yaradıcılıq Mərkəzinin bədii rəhbəri kimi çalışıb.
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibidir. "Nova Gorica" kino mərkəzinin təsisçisi və direktoru, Sloveniya-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin Azərbaycan nümayəndəsidir.
Tofiq Kazımov (rejissor)
Tofiq Səməd Mənsur oğlu Kazımov (14 yanvar 1923, Bakı – 2 avqust 1980, Bakı) — Azərbaycan teatr rejissoru, aktyoru və pedaqoqu, Azərbaycan SSR xalq artisti (1974), M. F. Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1965), Azərbaycan Milli Dram Teatrının baş rejissoru (1964-cü ildən).
== Həyatı ==
Azərbaycanda lirik-psixoloji teatr məktəbinin yaranması, inkişafı və formalaşması Tofiq Kazımovun adı ilə bağlıdır. O, görkəmli teatr xadimi, şair Səməd Mənsurun oğludur. Səməd Mənsur Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr truppalarının rəhbərlərindən idi.
Tofiq Kazımov 14 yanvar 1923-cü il Bakıda doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq teatr məktəbini bitirib (1939–1942). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə yaralanaraq 1943-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun "Məlik Məmməd", Abdulla Şaiqin "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını oynayıb.
Tofiq Kazımov 1980-ci il avqust ayının 2-də avtomobil qəzasında həlak olub. Bakıda II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
Tofiq Məmmədov (rejissor)
Tofiq Əsgər oğlu Məmmədov (15 fevral 1941) — Azərbaycan kino rejissoru. Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi (2000) və əməkdar incəsənət xadimi.
== Həyatı ==
Tofiq Əsgər oğlu Məmmədov 15 fevral 1941-ci ildə anadan olmuşdur.
== Fəaliyyəti ==
"Salnamə" sənədli filmlər studiyasının rəhbəridir.
== Adlar ==
Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi (18 dekabr 2000)
Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi
== Filmoqrafiya ==
Rejissor kimi
Birillik yem bitkilərinin aralıq, təkrar və qarışıq əkini (film, 1986) (qısametrajlı sənədli film)
Goranboy - oğuz eli (film, 1989) (qısametrajlı sənədli film)
Azadlığa gedən yollar (film, 1990) (tammetrajlı sənədli film)
Bir daha yüksələn bayraq (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film)
Biznes konqresi (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film)
İşığını əsirgəmə (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film)
Ulu yurd (film, 1990) (qısametrajlı sənədli film)
Boz qurdun harayı (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Xəzər köməyə çağırır (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Şəhidlər və qazilər (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Şirvan şikəstəsi (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Ziya ocağı (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
İnama qayıdış (film, 1992) (qısametrajlı sənədli film)
Parlament (film, 1996) (qısametrajlı sənədli film)
9 dəqiqə (film, 1999) (qısametrajlı sənədli film)
Əshabi-Kəhf (film, 2000) (qısametrajlı sənədli film)
Şəhidlik zirvəsi (film, 2001) (qısametrajlı sənədli film)
Haray (film, 2004) (qısametrajlı sənədli film)
Akademik Adilə Namazova (film, 2007)
Monoloq (film, 2007) (qısametrajlı sənədli film)
Həqiqətin özü (film, 2008) (tammetrajlı sənədli film)
Azərbaycan milli qəhrəmanları. Məzahir Rüstəmov. Xatirələrdə yaşayan ömür.. (film, 2010)
İkinci rejissor kimi
Od içində (film, 1978) (tammetrajlı bədii film)
Tənha narın nağılı (film, 1984) (tammetrajlı bədii film)
Cin mikrorayonda (film, 1985) (tammetrajlı bədii film)
Ssenari müəllifi kimi
Xəzərim mənim, taleyim mənim (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Şirvan şikəstəsi (film, 1991) (qısametrajlı sənədli film)
Azərbaycan... Əbədiyyət yolu (film, 2006)
Prodüser kimi
Azərbaycan... Əbədiyyət yolu (film, 2006)
Heydər Əliyev.
Tofiq İsmayılov (rejissor)
Tofiq Hüseyn oğlu İsmayılov (6 aprel 1939, Bakı şəhəri, Azərbaycan SSR — 25 mart 2016, Bakı şəhəri, Azərbaycan Respublikası) — Azərbaycan kinorejissoru, kinodramaturq, nasir, 1993-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, əməkdar incəsənət xadimi (1987), professor (1992), Azərbaycanın Respublikasının Xalq Artisti (2008), elmlər doktoru.
== Həyatı ==
Tofiq İsmayılov 6 aprel 1939-cu ildə Bakı şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. 190 saylı Bakı şəhər orta məktəbini bitirmişdir (1958). M. A. Əliyev adına Teatr İnstitutunun Aktyorluq fakültəsində (1958–1962), sonra rejissorluq fakültəsində (1962–1968) təhsilini davam etdirmişdir. Əmək fəaliyyətinə orta məktəbdə oxuyarkən Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyorluqdan başlamışdır (1954). Azərbaycan Respublikası Nazirlər Soveti Yanında Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsində rejissor köməkçisi (1960–1961), rejissor (1962–1967), "Azərbaycanfilm" studiyasında rejıssor köməkçisi, orada bədii təlimlər rejissoru (1967–1968) vəzifələrində çalışmışdır. Moskvada kinorejissor və kinossenaristlərin ikiillik ali kurslarında təhsil almışdır (1968–1970). Sonra "Azərbaycanfllm" studiyasında bədii filmlərin quruluşçu rejissoru vəzifəsində işləmişdir (1969–1988). Tofiq İsmayılov bir müddət "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən kinoaktyor teatr studiyasının bədii rəhbəri olmuşdur. 1971-ci ildən M. A. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun rejissorluq kafedrasında müəllim kimi çalışmışdır, kafedranın müdiri olmuşdur (1988–1994).
İkinci rejissor
İkinci rejissor, Rejissor köməkçisi və ya Köməkçi rejissor — rejissora köməklik göstərən, yazı blanklarını hazırlayan, yazışmalara nəzarət edən, çəkilişlər üçün lazım olan icazələri alan, proqram layihəsini və kamera kartlarını hazırlayan insandır. Çəkiliş məşqləri zamanı çəkilişin mərhələlərini və digər əmrləri hazırlayır. Redaktə mərhələsində rejissora köməklik göstərir. Proqramın vaxtını əvvəlcədən müəyyənləşdirir. Rejissor tərəfindən verilmiş olan digər vəzifələri və tapşırıqları yerinə yetirir.
Tele-rejissor
Bir ssenarinin proqrama çevrilməsinə cavabdeh olan şəxsdir. O, divarlara möhkəmləndirilmiş onlarla monitordan əldə edilən görüntülər əsasında işləyir. Divarlara möhkəmləndirilmiş olan hər bir monitor müxtəlif kamera və görüntü mənbələrinə (vtr, subtitr cihazı, videoqrafiya, uplink və s.) qoşulmuş vəziyyətdə olur. Rejissorun baxış (ilkin müşahidə), səhnələşdirmə (hazırlıq) və çıxış (yayım) monitorları mövcuddur. O həmçinin də, səhnənin qurulmasına nəzarət edir, operatorların çəkilişlərinin istiqamətlərini müəyyənləşdirir, çəkiliş effektlərini tənzimləyir, bir kadrdan digərinə keçidləri tənzimləyir.
Tele rejissor
Bir ssenarinin proqrama çevrilməsinə cavabdeh olan şəxsdir. O, divarlara möhkəmləndirilmiş onlarla monitordan əldə edilən görüntülər əsasında işləyir. Divarlara möhkəmləndirilmiş olan hər bir monitor müxtəlif kamera və görüntü mənbələrinə (vtr, subtitr cihazı, videoqrafiya, uplink və s.) qoşulmuş vəziyyətdə olur. Rejissorun baxış (ilkin müşahidə), səhnələşdirmə (hazırlıq) və çıxış (yayım) monitorları mövcuddur. O həmçinin də, səhnənin qurulmasına nəzarət edir, operatorların çəkilişlərinin istiqamətlərini müəyyənləşdirir, çəkiliş effektlərini tənzimləyir, bir kadrdan digərinə keçidləri tənzimləyir.
Proqram rejissoru
Proqram rejissoru – Proqramın hazırlanması mərhələsindən başlamış tamaşaçılara təqdim olunmasına qədər olan bütün proseslərə cavabdeh olan şəxsdir. O, proqrama, komandaya və proqramda iştirak edən insanlara plana müvafiq olaraq video və audio materialların canlı, lent və ya film şəklində yayımlanması üçün rejissorluq edir. Onun vəzifəsi, texniki vasitələrdən istifadə etməklə bədii keyfiyyəti yüksək səviyyədə olan məhsul yaratmaqdır. Çəkilişin elementləri və texnikası haqqında dəqiq biliyə malik olmalıdır. Televiziya proqramları işləri komanda işi olduğundan, o, komandanı yaxşı idarə etməli və eyni zamanda da komandanı yüksək səviyyədə motivasiya etməyi bacarmalıdır. Çəkilişin yüksək səviyyədə olması üçün, lazım olan şəraitin yaradılması məqsədilə tabeliyində olan işçilərinin rəylərini və tövsiyələrini dinləməlidir.
Ramiz Bağırov (səs rejissoru)
Ramiz Bağırov (27 sentyabr 1938, Bakı – 22 fevral 2018, Bakı) — Azərbaycan Televiziyasının Ali dərəcəli səs rejissoru.
== Həyatı ==
Ramiz Sadıq Saleh oğlu Bağırov 27 sentyabr 1938-ci ildə Bakı şəhərində tanınmış Azərbaycan SSR-ın əməkdar artisti Sadıq Saleh Bağırovın ailəsində dünyaya gəlmişdir.
Əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Televiziyasında (AzTV) səs operatoru kimi başlamişdir. Daha sonra Ali dərəcəli səs rejissoru vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir. O, 50 ilə yaxın Azərbaycan Televiziyasında (AzTV) fəaliyyət ğöstərmişdir.
Ramiz Sadıq Saleh oğlu Bağırov 22 fevral 2018-ci ildə vəfat etmişdir.
Aparıcı Saleh Bağırov un atasıdır
Aktyor, əməkdar artist Pərviz Bağırov un qardaşıdır
== Filmoqrafiya ==
Abşeron mahnıları (1969, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – səs rejissoru.
"Kommunist" (1969, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – rejissor
Elmi mərkəz (1975, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – səs rejissoru.
Zibeydə nənə (1975, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – səs rejissoru.
Azərbaycan elləri (1976, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – səs rejissoru.
Rejissor. Ramiz Əsgərov haqqında... (film, 2004)
== Məzmun ==
Filmdə Azərbaycanın gənc kinorejissoru, mərhum Ramiz Əsgərovun qısa həyatından və çalışdığı iki ekran əsərindən söhbət açılır.
== Film haqqında ==
Film "Birinci film", "İkinci film" və "Hadisə" adlı üç hissədən ibarətdir.
Teatr rejissoru
Rejissor (fransızca régisseur, idarəetmə deməkdir) — tamaşa, film, estrada konsert proqramlarının, sirk səhnələrinin qoyuluşuna rəhbərlik edən şəxsdir.
İlk rejissor kimi Sesil Balunt de Mill sayılır. O, ilk dəfə olaraq tamaşalara öncədən baxış keçirmiş, film ulduzlarını reklam etmiş, ən başlıcası isə o ilk dəfə olaraq çəkiliş meydançasında meqafonla görünmüşdür.
Rejissorun əsas vəzifələri bunlardan ibarətdir:
Əsərin müəlliflə birlikdə dramaturji cəhətdən hazırlığı
Aktyorların seçilməsi
Texniki avadanlığın seçilməsi, xərclərin hesablanması və istehsalın planının tutulması
Səhnələr ardıcıllığı üçün çəkilişin hazırlığı
Səhnələr üçün yerlərin seçilməsi
Kütləvi səhnələrin və xüsusi effektlərin təyini
Əsas aktyorlarla danışıqların aparılması
Əsər üçün musiqi konseptinin işlənməsi
Çəkilişin aparılması (işin həcminin təyini)
Arxiv materiallarının seçilməsi
Çəkilmiş filmin incə emalı
Son variantın hazırlanması
Filmin reklam edilməsində istehsalçılarla birlikdə çıxış etmək
== Xarici keçidlər ==
Aydın Dadaşov. Rejissorluğun üslub problemləri. Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
