sind sözü azərbaycan dilində

Sind əyaləti—Pakistanın 4 böyük bölgəsindən biri. Mərkəzi Kəraçi şəhəridir. == Tarixi == Hazırda Pakistanın ərazisi olan Sind əyaləti Məhəmməd ümmətinin Hindistanda fəth etdiyi birinci əyaləti idi. Sind hakimi böyük şücaətlə müqavimət göstərib. Amma bir dəfə ona deyirlər ki, işğalçılar öz dualarını birağızdan oxuyur, onlar dua edəndə adama elə gəlir, ibadət edən bircə nəfərdi. Hakimin canını qorxu alır. O başa düşür ki, dünyada təzə bir güc peyda olub, bu, müsəlmanların fəxr etdiyi həmin xalq birliyinin gücüdür. Belə qardaşlıq ideyası insanlara hakim kəsilir. Hindistanda feodal dağınıqlığı 6 əsr (VI–XII əsrlər) davam etdi. VIII əsrin əvvəllərində ərəblər Hindistana hücum etdilər.

Sindhi dili Pakistannın Sind əyaləti və Hindistannın şimal bölgələrində Sindllilər tərəfindən danışılan Hind-Avropa dillərindəndir.

Sind millətçiliyi - Sind Millətçilik hərəkatı kimi də tanınır (Sind dilində: سنڌي قومپرستي يا سنڌي قومي تحريڪ). Bu hərəkat başlanğıcını 1950-ci illərdən götürür. 1971-ci ildə Banqladeş müstəqilliyini əldə etdikdən sonra Qulam Murtaza Şah Syed millətçiliyə yeni istiqamət verdi və 1972-ci ildə "Jeay Sindh Mahaz"-ın əsasını qoydu. O, Sindudeş ideyasını təqdim edirdi. Bu ideya sindlilər üçün ayrıca vətən, yəni müstəqillik tələb edirdi. Qulam Murtaza Şah Syed müasir Sind millətçiliyinin banisi hesab olunur. == Millətçilik hərəkatı == === Sindin ümumi müstəqilliyi === Sind millətçilik hərəkatının tələbləri içərisində geniş mədəni, iqtisadi və siyasi hüquqlardan siyasi muxtariyyətə və Pakistandan birbaşa ayrılmağa, Sindudeş adlanan müstəqil dövlət yaratmağa qədər tələblər var idi. Bu tələblər 1972-ci ildə Qulam Murtaza Şah Syed tərəfindən irəli sürülmüşdür ki, Sind separatçı qüvvələrinə Pakistandan Sindin ayrılmasına dəstək olsun. 1972-ci ildə Sind millətçiliyinin banisi Qulam Murtaza Şah Syed "Jeay Sindh Mahaz (JSM)" təşkilatının əsasını qoydu. Sonradan JSM bir çox qollara ayrıldı.

Sind mətbəxi (Sind dilində: سنڌي کاڌا) - Pakistanın Sind əyalətində yaşayan sindlilərin ənənəvi mətbəxi. == Haqqında == Gündəlik yemək buğda və düyüdən hazırlanmış yaymadan ibarətdir, biri souslu və biri quru kəsmikli yeməkdən ibarətdir. Bu gün sindhi yeməyi bir çox ölkələrdə, o cümlədən də 1947-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra hindus sindhlilərin böyük bir hissəsinin miqrasiya etdiyi Hindistanda qida rasionuna daxildir. Sind əyaləti müstəqilliyə qədər Bombey prezidentliyinin hakimiyyəti altında olub, Bombey və Sind də adlanırdı. Qucarat və Racastxanla yaxın olduğuna və hazırkı Bombeylə siyasi əlaqələrinə görə onun ümumi mətbəx ənənələri olmuşdur. Ulxasnaqarda Sindlilər bir neçə xüsusi yemək növündə bu ənənəni qoruyub saxlamışdılar. Bu növlərə misal olaraq Batan Papdi, Sev Dal Sendviç, Dahi Sev Puri və d. yeməklərini qeyd edə bilərik. Sarımsaq souslu pamfre - sebastes balığından soğan və pomidorla bişirilən yeməkdir. Çapati adı buğda unu çörəyi ilə yeyilir.

Sind topisi -— Sind milli baş geyimi. == Haqqında == Sind milli baş geyimi olan Sind topisi əsasən Pakistanın Sind əyalətində yaşayan əhali tərəfindən geyinilən baş geyimidir. Bu geyimdən Saraiki xalqı, Bəluc xalqı və Puştunlar da istifad edir və bütün Pakistan ərazisində rast gəlinir. Əcrək və ya Saraiki Əcrək ilə yanaşı Sind papağı, Sind və Saraiki mədəniyyətinin mühüm bir hissəsi hesab edilir. Bu geyim həm də Sind milliyyətçiliyinin bir nişanəsidir. Sind papağının alın hissəsi açıq olan dairəvi/silindir formalı geyim növüdür. Qarışıq həndəsi naxışlar bu geyim üzərində öz əksini tapıb və əksər vaxt çox kiçik şüşə parçaları da içərisinə işlənir. Sind mədəniyyətində Sind papağı, Əcrək ilə yanaşı hədiyyə və ya hörmət əlaməti olaraq bağışlanır. 2009-cu ilin dekabr ayında Pakistanın Sind əyalətində Sind sərhəddini və bütövlükdə Sind mədəniyyətini qeyd etmək üçün "Sind Topi Günü" keçirildi. 2010-cu ildən bu gün "Sind mədəniyyəti günü" adlandırılmağa başlandı.

Sind tarixi— Sind əyalətinin keçmişi. == Paleolit və mezolit == == Mis və tunc dövrü == == Ərəb istilası == Hazırda Pakistanın ərazisi olan Sind əyaləti Məhəmməd ümmətinin Hindistanda fəth etdiyi birinci əyaləti idi. Sind hakimi böyük şücaətlə müqavimət göstərib. Amma bir dəfə ona deyirlər ki, işğalçılar öz dualarını birağızdan oxuyur, onlar dua edəndə adama elə gəlir, ibadət edən bircə nəfərdi. Hakimin canını qorxu alır. O başa düşür ki, dünyada təzə bir güc peyda olub, bu, müsəlmanların fəxr etdiyi həmin xalq birliyinin gücüdür. Belə qardaşlıq ideyası insanlara hakim kəsilir. Hindistanda feodal dağınıqlığı 6 əsr (VI-XII əsrlər) davam etdi. VIII əsrin əvvəllərində ərəblər Hindistana hücum etdilər. Feodal dağınıqlığı, ara müharibələri, sürətlə hərəkət edən ərəb süvariləri Hindistanın işğalını asanlaşdırdı.

Sind şahlığı — "Mahabharata" və "Harivamsa-Purana" epik kitabında xatırlanan qədim hind şahlığı. == Haqqında == Sind şahlığı müasir Pakistan ərazisində, qədim Hindistanda Sind (Hind) çayın sahilləri boyu ərazidə yerləşirdi. Hesab edilir ki, Sind şahlığının əsası Vrsadarbh tərəfindən qoyulmuşdu. O Sivi oğullarından biri idi. Mirçandaninın müəllifi olduğu "Qədim Sind düşüncələri"nə əsasən, sonralar Sind kimi tanınan Tulsianis yerdə, indiki Mithankot şəhərinin ərazisində (cənubi Pəncabda) yerləşirdi. Şahlığın sakinləri sindus və ya sindxavami adlandırılırdı. "Sindhu" hərfən "dəniz" mənasını bildirir. "Mahabharata" epik kitabına əsasən, Cayadratha (Duryodhananın bacısının əri) Sindus Suviras və Sivis şahı idi. Ehtimal ki, Sauvira və Sivi sindhu şahlığına yaxın iki şahlıq idi və Cayadrata onları bir müddət işğal etməyə müyəssər olmuşdu. Sindhu və Sauvira, görünür, bir-biri ilə vuruşan iki vuruşan dövlət idilər.

Sind əyaləti—Pakistanın 4 böyük bölgəsindən biri. Mərkəzi Kəraçi şəhəridir. == Tarixi == Hazırda Pakistanın ərazisi olan Sind əyaləti Məhəmməd ümmətinin Hindistanda fəth etdiyi birinci əyaləti idi. Sind hakimi böyük şücaətlə müqavimət göstərib. Amma bir dəfə ona deyirlər ki, işğalçılar öz dualarını birağızdan oxuyur, onlar dua edəndə adama elə gəlir, ibadət edən bircə nəfərdi. Hakimin canını qorxu alır. O başa düşür ki, dünyada təzə bir güc peyda olub, bu, müsəlmanların fəxr etdiyi həmin xalq birliyinin gücüdür. Belə qardaşlıq ideyası insanlara hakim kəsilir. Hindistanda feodal dağınıqlığı 6 əsr (VI–XII əsrlər) davam etdi. VIII əsrin əvvəllərində ərəblər Hindistana hücum etdilər.

Sind Mədəniyyəti günü (Sind dilindəː سنڌي ثقافتي ڏينھن, Urduca: سندھی ثقافتی دن), «Aekta jo ddihaarro» kimi də tanınır. Bütün Sind əyalətində və dünyada mövcud sind diasporları tərəfindən qeyd edilir. Bu gün Sind mədəniyyəti qeyd olunur və nümayiş olunur. Sind mədəniyyətinin zənginliyinə diqqəti çəkmək üçün keçirilir. Bu əlamətdar gündə Sindin bütün iri şəhərlərində müxtəlif mədəni tədbirlər keçirilir, müxtəlif ictimai məkanlarda yığıncaqlar təşkil edilir. Bu günlərdə Мах Kaçexri (yerdə dairə formasında əyləşilir və mərkəzdə ocaq qalanır), musiqili konsertlər, seminarlar, mühazirə proqramları və görüşlər olur. == Haqqında == Hər il sindlilər dekabrın ilk həftəsi - ilk bazar günü bütün dünyada Sind mədəniyyəti günləri keçirirlər. Tədbirlər zamanı insanlar Əjrək və ənənəvi baş geyimi olan Sind Topisi geyinirlər. Sind əyalətinin bir çox şəhərlərində bu gün xüsusi musiqili proqramlar ilə qeyd olunur. Sindin mədəni dəyərini nümayiş etdirmək üçün şəhər və qəsəbələr sind Əcrəki ilə bəzənir.

Nadir şahın Sind yürüşü — 1739-1740-cı illərdə Nadir şahın Hind yürüşü zamanı baş vermiş son döyüşlərindən biri. == Yürüşün səbəbi == Nadir şah Əfşar Böyük Moğol imperiyasının hökmdarı Məhəmməd şah üzərində qələbədən sonra Nadir onu Hind çayından qərbə bütün torpaqlarını güzəşt etməyə məcbur etdi. Dehlidən bu bölgəyə Nadirin qayıdışı yenidən birləşdirilmiş ərazilərin bütün hakimləri tərəfindən qarşılanması ilə müşayiət olundu. Sind hakimi Xudoyar xan Nadir şaha beyət etməkdən imtina etdi. Nadir şah Kabuldan Sind vilayətinə yollandı ki, bu vilayəti də itaət altına gətirsin. “Aləm Ara-ye Naderi”də bildirilir ki, Nadir şah hələ Hindistanda olarkən Məhəmməd şah, Sind hakimlərinin üzüdönüklüyü haqqında ona məlumat vermiş və onların yola gətirilməsini xahiş etmişdi. Mənbədə o da bildirilir ki, Nadir şah Hindistandan qoşunları ilə birbaşa Sində yollandı. “Tarix-e Cahanqoşa-ye Naderi”də, habelə digər mənbə və tədqiqat əsərlərində isə Nadir şahın Kabuldan Sində tərəf hərəkətə başladığı bildirilir. “Tarix-e Cahanqoşa-ye Naderi”də təsdiq olunur ki, Sind hakimi Xudayar xan Abbasi hətta Hindistanın fəth edilməsindən sonra belə Nadir şaha itaət etməyə meyl göstərmədi. Əksinə, ətrafına topladığı qoşunların sayını artırmaqla özünün müstəqil hakimliyini qoruyub saxlamaq istəyirdi.

ADA – Adenosine Deaminase Deficiency. Bu sindrom maddələr mübadiləsinin autosom-resisiv pozğunluğudur. Bu pozğunluq immun çatışmazlığına gətirib çıxarır. ADA sindromuna bütün dünyada hər 100000 nəfərdən birində rast gəlinir. Onların da 15%-i ağır kombinə olunmuş immun çatışmazlığıdır (SCİD). ADA çatışmazlığı adenozindezominaz fermentinin olmamasından meydana gəlir. Bu sindrom dezoksiadenozinin artmasına gətirib çıxarır. Bu da öz növbəsində aşağıdakılara gətirib şıxarır: bütün hüceyrələrə d-ATF toplanır, bu da ribonukleotidreduktaza və DNT sintezinə mane olur, belə ki hüceyrələr bölünə bilmirlər. İnkişaf edən T-hüceyrələr və B-hüceyrələr ən aktiv mitotik hüceyrələrdirlər və bu şəraitə çox həssasdırlar. Adenozindezaminaza fermentli S-adenozilqomosisteinin inkişafı purin müdafiədə əsas rol oynayır; hər iki maddə inkişaf etməmiş limfosidlər üçün onların yetişməsinə mane olan toksikdirlər.

Abstinent sindromu, bir dərmana ya da maddəyə olan fizioloji adaptasiya deməkdir. Dərmanın ya da maddənin yoxluğunda, şiddətli böhranlara səbəb ola bilər. Bir və ya bir neçə kimyəvi maddəyə bağlı inkişaf edən dözümlülük nəticəsində bədənə yerləşər və bu maddənin əskikliyində abstinent sindromu ortaya çıxar. Nümunə olaraq siqaret və eroin verilə bilər. Siqaretə dözümlülük uzun müddətdə inkişaf etsə də eroin kimi olmasa da edilmədikdə ağır abstinent sindromu əlamətləri olunur. Bu vəziyyət bədəndə nikotinik qəbuledici artımı və nikotin kəsiləndə bəzi fizioloji problemlərə yol açması nəticəsində ortaya çıxar. Bənzər təsir eroində çox daha ağır görünür. İnsan psixikasına təsir göstərən maddələrin istehlakının qəflətən dayandırılması və ya onların antaqonistlərinin təsiri nəticəsində yaranmış, psixi, somato–vegetativ və nevroloji pozuntularla səciyyələndirilən, klinik təzahürləri və gedişatı həmin maddələrin xarakterindən və istehlakın davamlılığından asılı olan vəziyyət.

“ Alisa möcüzələr ölkəsində” sindromu (termin Luis Kerrollun eyniadlı romanından götürülüb) — həmçinin Todd Sindromu və ya liliput hallüsinasiyası kimi də tanınır. Bu, insan dərrakəsinə təsir edən nevroloji vəziyyətdir. Xəstəliyə yoluxanlar mikropsiya, makropsiya və ya digər hissi vəziyyətlərin pozğunluğundan əziyyət çəkirlər. Hazırkı şəraitdə bu sindrom miqren, beyin xərçəngi və psixiaktiv dərmanlardan istifadə ilə əlaqədar yaranır. Simptom daha çox uşaqlıq dövründə müşahidə olunur. Xəstəlik yuxu tutmaları zamanı da müşahidə oluna bilər. Xəstəliyə beyin hissələrində anormal qan axının səbəb olan elektrik fəallığı da gətirib çıxara bilər. == Epidemiologiya == “ Alisa möcüzələr ölkəsində” sindromu erkən uşaqlıq dövründən iyirmi yaşaların sonuna qədər müşayidə oluna bilər. Hətta otuz yaşlarında belə bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlər olur. == Tarixi == “ Alisa möcüzələr ölkəsində” sindromu musimol maddəsinin orqanizmə daxil olması nəticəsində yaranır.

Alvarez sindromu — heç bir səbəb olmadan köpün yaranması. Səbəbi yuxarı qarın divarı əzələlərinin yığılması üzündən bağırsaqların aşağı sıxılmasıdır. Əslində bağırsaqlarda havanın toplanması qeyd edilmir. Bir çoxları bunu psixogen pozğunluq hesab edirlər.

Anadangəlmə yod çatışmazlığı sindromu — hamiləlik zamanı tez-tez qida ilə kifayət qədər yod qəbul edilməməsi nəticəsində yaranan, tiroid hormonunun çatışmazlığı (hipotireoz) nəticəsində doğuş zamanı yaranan fiziki və əqli inkişafın pozulması ilə müşahidə olunan xəstəlikdir. Bu, anadangəlmə hipotiroidizm adlanan və tarixən kretinizm (köhnəlmiş) olaraq adlandırılan, doğuş zamanı qeyri-aktiv tiroid funksiyasının səbəblərindən biridir. Müalicə edilməzsə, həm fiziki, həm də zehni inkişafın pozulması ilə nəticələnir. Simptomlara guatr, körpələrdə zəif boy artımı, böyüklərin boyunun azalması, dərinin qalınlaşması, saç tökülməsi, genişlənmiş dil, çıxıntılı qarın; uşaqlarda sümüklərin böyüməsinin gecikməsi ; və zehni geriləmə, nevroloji pozğunluqlar,ovulyasiyada problemlər, böyüklərdə sonsuzluq görülür. İnkişaf etmiş ölkələrdə yenidoğulmuşlarda qalxanabənzər vəzinin funksiyasının yoxlanılması təmin etmişdir ki, təsirlənənlərdə tiroid hormonu olan tiroksinlə müalicəyə dərhal başlanılır. Bu müayinə və müalicə faktiki olaraq xəstəliyin nəticələrini aradan qaldırıb. == Əlamətlər və simptomlar == Yod çatışmazlığı guatr adlanan qalxanabənzər vəzinin tədricən genişlənməsinə səbəb olur. Zəif boy artımı həyatın ilk ilində görünür. Müalicəsiz yetkin boy 100 to 160 santimetr (3 ft 3 düym to 5 ft 3 düym) arasında dəyişir şiddətindən, cinsindən və digər genetik faktorlardan asılı olaraq. Digər əlamətlərə dərinin qalınlaşması, saç tökülməsi, dilin böyüməsi və qarın çıxması daxildir.

Anarxo-sindikalizm - sindikalizmi və ya inqilabi sənaye birliyini işçilərə kapitalist iqtisadiyyatda və beləliklə, daha geniş şəkildə cəmiyyətdə idarəni ələ alma metodu kimi görən anarxist düşüncə məktəbi və siyasi fəlsəfə. Sindikalizmin son hədəfi maaş köləliyi kimi gördükləri maaş sistemini ləğv etməkdir. Buna görə də, anarxo-sindikalist nəzəriyyə ümumi olaraq işçi hərəkatına yönəlir.Anarxo-sindikalizmin təməl prinsipləri həmrəylik, birbaşa hərəkətə keçmə (siyasətçi, bürokrat və hakim kimi üçüncü tərəfin qarışmadığı hərəkətə keçmə) və birbaşa demokratiya və ya işçilərin özünüidarəetməsidir. Anarxo-sindikalistlər iqtisadi nəzəriyyələrinin proletarın öz fəaliyyətini asanlaşdırmaq və insan ehtiyaclarını ödəməyə yönəlmiş demokratik dəyərlər və istehsal ilə alternativ bir kooperativ iqtisadi sistem yaratmaq üçün bir strategiya təşkil etdiyinə inanırlar. Onlar dövlətin əsas məqsədini kapital malları şəklində özəl mülkiyyətin müdafiəsi və bu səbəbdən iqtisadi, sosial və siyasi imtiyaz kimi qiymətləndirirlər. Dövlət bu status-kvonu qoruyarkən öz vətəndaşlarının əksəriyyətini maddi müstəqillik və ondan qaynaqlanan sosial muxtariyyətdən istifadə etmək qabiliyyətini əllərindən alır.İlkin ilhamını aldığı anarxist fəlsəfəni əks etdirən anarxo-sindikalizm gücün korlandığı və etik cəhətdən əsaslandırıla bilməyən hər hansı bir iyerarxiyanın ya dağıdılmalı, ya da mərkəzləşdirilməmiş bərabərlik nəzarəti ilə əvəz olunmalı olduğu fikrinə əsaslanır. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == A comprehensive list of Anarcho-syndicalist organisations What is revolutionary syndicalism?

Angelman sindromu — Angelman sindromu və ya Angelman sindromu (AS) əsasən sinir sistemini təsir edən genetik xəstəlik. Simptomlara kiçik bir baş və spesifik üz görünüşü, şiddətli zəka geriliyi, funksional nitq çatışmazlığı ilə məhdudlaşan inkişaf qüsurları, tarazlıq və hərəkət problemi, tutmalar və yuxu problemləri daxildir. Uşaqlar ümumiyyətlə xoşbəxt olur və suya xüsusi maraq göstərirlər. Semptomlar ümumiyyətlə bir il ərzində nəzərə çarpır.Angelman sindromu, bir insanın anasından miras qalan 15-ci xromosomun bir hissəsinin funksiyasının olmaması səbəbindən meydana gəlir. Əksər hallarda, bu, bu xromosomdakı UBE3A geninin silinməsi və ya mutasiyası ilə əlaqədardır. Bunun səbəbi bəzən şəxsin atasından iki nüsxə xromosomun 15 nüsxəsinin və anadan nüsxəsinin olmaması ilə əlaqədardır. Atanın versiyaları genomik imprintinq kimi tanınan bir proses tərəfindən təsirsiz hala gətirildiyi üçün, genin funksional bir versiyası qalmır. Angelman Sindromu ümumiyyətlə bir insanın valideynlərindən miras qalmaqdansa, yeni bir mutasiyadan əmələ gəlir. Diaqnoz simptomlara və bəlkə də genetik testlərə əsaslanır. Xəstəliyin konkret çarəsi yoxdur.

Arias sindromu — II Tip Kriqler-Nacar sindromu (Qlükuronil transferaza çatışmazlığ) da adlandırılır. == Ümumi məlumat == Kriqler-Nacar Sindromu (KNS) az rast gəlinən və bilirubin mübadiləsinin defekti ilə səciyyələnən qaraciyərin anadangəlmə irsi patologiyasıdır. Kriqler-Nacar Sindromu ilk dəfə 1952 (I Tip KNS) və 1962-ci (II Tip KNS) illərdə təsvir edilmişdir. Rast gəlmə tezliyi 1 milyon əhaliyə 0.6–1.0 nəfər düşür. == Haqqında == KNS adətən doğuşdan sonra meydana çıxan və davamlı olan sarılığın səbəbinin tədqiqi zamanı üzə çıxarılır. KNS sərbəst hiperbilrubinemiya hesab edilir və qanda ümumi bilirubin sərbəst bilirubinin hesabına yüksəlmiş olur. Bu sindrom zamanı qanda ümumi bilirubinin miqdarı (Norma: <17 mkmol/l) 340–765 mkmol/l arasında tərəddüd edir. Digər irsi hiperbilirubinemiyalarda olduğu kimi KNS zamanı da qaraciyərin funksional testləri norma çərçivəsində olur. Kriqler-Nacar Sindromunun iki tipi müəyyən edilir: I və II Tip Kriqler-Nacar sindromu. II Tip KNS zamanı I Tipə nisbətən: bilirubin konsentrasiyası aşağı olur, kerniikterus, yəni baş beyinin yüksək bilirubin konsentrasiyası ilə zədələnməsi az olur, öd rənglənir, qaraciyərdə UGT1A1 enzimi az da olsa qeyd edilir, fenobarbital qəbulu qanda bilirubinin miqdarını 25% azaldır.

Katastrofik AFS, Asherson sindromu (Asherson´s sindromu) – klassik formada trombozlar iri və orta damarlarda baş verirsə, katastrofikdə mikrovaskulyar trombotik proses üstünlük təşkil edir. Klinika: çoxsaylı damar oklüziyası (3 və daha çox üzv); seroloji AFLA aşkarı; ən azı bir üzvdə damar oklüziyasının histoloji təsdiqi (bəzən vaskulit əlamətlərinin olmasına baxmayaraq, trombozun etibarlı histoloji əlamətləri olmalıdır); klinik əlamətlərin tez inkişafı (1 həftədən az).

Asperger sindromu — psixi pozğunluq olub, bəzən onu Autizmin bir forması da hesab edirlər. Bu sindromlu insanlar normal və yüksək intelektə malik olsalar da, lakin onların sosial qabiliyyətləri və vərdişləri zəif inkişaf etmiş olur. Onların emosional və sosial inkişafı ləngidiyindən onların inteqrasiyası da gecikmiş olur. Autistik psixopatiya halı ilk dəfə ingilis psixiatrı Lorna Uinq tərəfindən Avstriya psixiatr və pediatrı Hans Aspergerin şərəfinə Asperger sindromu adlandırılmışdır. Autizmli əksər insanlarda, xüsusən, uşaqlarda inkişafdan qalmanı asanlıqla müşahidə etmək mümkündür. Lakin onlar autistlərə bənzəsələr də, əqli cəhətdən heç də geri qalmırlar. Bəzən onlar sosial kommunukasiya defisitinə malik olsalar da, mürəkkəb bir elmi sahə üzrə daha dərrakəli olurlar. Məhz inkişafın bu tip geriləməsinin təhlilini ilk dəfə Hans Asperger vermişdir.

Balkan sindromu — Çingiz Abdullayev tərəfindən yazılmış roman.

Casa Sindical — (azərb. Həmkarlar İttifaqı evi‎ İspaniyanın Madrid şəhərində bir bina. Hal hazırda İspaniya Səhiyyə Nazirliyinin qərargahına ev sahibliyi edir. == Tarixi == FET, CONS həmkarlar ittifaqlarının o zamankı milli nümayəndəsi Fermin Sanz Oriyo tərəfindən dəvət edilən layihə üçün müsabiqə qaydaları 1949-cu ilin aprel ayında dərc edildi. o layihə, nəhayət, Francisco de Asis Cabrero və Rafael de Aburtoya keçmiş aequo-ya tapşırıldı. 1951-ci ildə bitən, III Milli Fəhlə Konqresinin qeyd edilməsindən yararlanaraq bəzi asılılıqlar 1955-ci ilin iyulunda açılmışdır. 27 oktyabr 1955-ci ildə Fransisko Franco tərəfindən rəsmi olaraq açılışı edildi. == Təsviri == Prado Muzeyinin qarşısında, 60 metr hündürlüyə çatan mərkəzi prizmatik 16 mərtəbəli kərpic qülləsi var. Landmark, ənənəvi estetikadan uzaqlaşaraq, memarlıq dili baxımından frankist rejimi tərəfindən müasir memarlığı qəbul etməsini simvolik olaraq qeyd etdi. Bu, tez-tez italyan faşist memarı Cüzeppe Terragninin əsərləri ilə əlaqələndirilmişdir.

Daun sindromu (yaxud Trisomiya 21) —21-ci xromosom cütlüyünün trisomiyası (üçlük) sonucunda yaranan sindrom. Ümumiyyətlə fiziki inkişafdan geriyə qalma, yüngül və orta dərəcədə zəka əlilliyi və xarakterik üz xüsusiyyətləri ilə ortaya çıxır. Daun sindromlu bir yetkin gəncin orta intellekt əmsalı 50-dir, lakin bu göstərici fərqli də ola bilər. Sindroma səbəb olan 21-ci cütdəki əlavə xromosomun təsadüfən meydana gəldiyinə inanılır, çünki bu ehtimalı yüksəldəcək məlum olan ətraf mühit faktoru yoxdur. == Tarixi və diaqnozu == Bu sindrom 1866-cı ildən məlumdur. İngilis həkimi Lanqdan Daun xarakter xüsusiyyəti olan bu xəstəliyi bir qız uşağında müşahidə edib və onu "monqolizm" adlandırıb. Ancaq asiyalı alimlərin xəstəliyin "monqolizm" adlandırılmasına təpgisindən sonra bu xəstəlik onu kəşf edən alimin şərəfinə "Daun sindromu" adını alıb. Bu uşaqlar bir-birlərinə oxşayır, stereotipləri eyni olur. Yəni onlarda boy qısa olur, əqli inkişafdan geri qalır, kəlləsi kiçik və yumru olub üz nahiyyəsində yastılaşır. Yanaqlar üzün yastılaşmış fonunda bir qədər üzə çıxır.

De-Lanqe sindromu — ilk dəfə 1933-cü ildə Hollandiya həkimi De-Lanqe tərəfindən təsvir edilmişdir. Sindromun başlıca cəhətləri bunlardır: xəstələr boyca kiçik, arıq olub özünəməxsus sifətləri ilə diqqəti cəlb edir. Qaşları həddindən artıq tüklü, burunları qısa, burun deşikləri bir qədər yuxarıda yerləşir. Kəllə həcmcə kiçik, braxisefal quruluşa malik olur. Əlləri kiçik, şəhadət barmaqları qısa, çəçələ barmaqları içəri doğru əyilir, bəzən bir barmaqları çatmır. Bədənin digər hissələrinin (onurğa sütunu, köks qəfəsi) və daxili orqanların (böyrəklərin) anomaliyası da tez-tez təsadüf edilir. Xəstələrin 80%-də imbesillik və ya ağır ağıl zəifliyi nəzərə çarpır. Bəzi xəstələrdə cəngolma tutmaları da müşahidə edilir. Xəstəliyin səbəbinin irsi amillərlə bağlılığı şübhə doğurmur, lakin hansı xromosomlarla əlaqədar olması dəqiqləşdirilməmişdir. Müalicə simptomatik olaraq aparılır.

Denni–Marfan sindromu — Anadangəlmə sifilis xəstəliyi olan uşaqlarda aşağı ətraf üzvlərində spastik paraplegiya və əqli gerililik ilə müşahidə olunan nevroloji sindrom. Hər iki cinsin nümayəndələrində müşahidə olunur. Xəstəliyin başlanğıcı kəskin şəkildə özünü büruzə verir. Zəiflikdən kvadriplegiyaya qədər isə xəstəlik yavaş irəliləyir. Epilepsiya, katarakta və nistaqm da müşahidə oluna bilər. Sindrom 1929-cu ildə Şarl Kleyton Denni, 1936-cı ildə isə Antuan Marfan tərəfindən təsvir edilmişdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Dennie-Marfan syndrome Who Named It?

Di Georq sindromu — 22q11.2 silinmə sindromu olaraq da bilinir, xromosomun 22 kiçik bir hissəsinin silinməsindən qaynaqlanan bir sindromdur. Semptomlar dəyişsə də, bunlara tez-tez anadangəlmə ürək problemləri, spesifik üz xüsusiyyətləri, tez-tez infeksiyalar, gecikmə inkişaf, öyrənmə problemləri və damaq yarığı. Komorbiditelere böyrək problemləri, eşitmə itkisi və romatoid artrit və ya Qraves xəstəliyi kimi otoimmün xəstəliklər daxildir.Di Georq sindromu ümumiyyətlə 22q11.2 kimi tanınan bir yerdə 22-ci xromosomun ortasında 30-40 genin silinməsi səbəbindən meydana gəlir. Vəziyyətlərin təxminən 90% -i inkişafın ilkin mərhələsində yeni bir mutasiya səbəbindən yaranır və 10% -i valideynlərindən miras qalır . Bu otozomal dominant bir xəstəlikdir, yəni bu vəziyyətin meydana gəlməsi üçün yalnız bir təsirlənmiş xromosoma ehtiyac var. Diaqnoz simptomlara əsaslanır və genetik testlə təsdiqlənir.Müalicəsi olmasa da, müalicə simptomları yaxşılaşdırır . Bu, çox vaxt potensial bir çox orqan sisteminin işini yaxşılaşdırmaq səyləri ilə fənlərarası bir yanaşmanı əhatə edir. Uzunmüddətli nəticələr mövcud simptomlardan və ürək və immunitet problemlərinin şiddətindən asılıdır. Müalicə ilə ömür normal ola bilər. Di Georq sindromu təqribən 4.000 nəfərdən birində rast gəlinir .

Diogen sindromu — məişət tullantılarının yığılması və özünü cəmiyyətdən təcrid etmək davranışları ilə özünü göstərən bir narahatlıqdır. Adını filosof Diogendən alan bu narahatlığa əsasən yaşlılarda rast gəlinir. Diogen cəmiyyətin normalarını qəbul etməyib, küçələrdə yatıb-qalxmış, dilənmiş, sadəliyi həyat nəzəriyyəsi olaraq qəbul etmişdir. Adı çəkilən problemdən əziyyət çəkən şəxslər də özlərini təcrid edir, xarici görünüşlərinə diqqət ayırmır və məişət tullantılarını atmayıb, əksinə toplayırlar. Bir növ obsessiv-kompulsiv pozuntu olaraq da hesab edilir, lakin bir çox ədəbiyyatlarda Diogen sindromu adi toplama komplulsiyalarından fərqlənir çünki Diogen sindromunda obsessiv tərəf yoxdur və ya rast gəlinən deyil. == Səbəbi == Həyatının uzun illərini birlikdə keçirdiyi baxıcı(falçı deyil) və ya həyat yoldaşının ölümündən sonra şəxsin travmatik təcrübəyə verdiyi reaksiya kimi qəbul edilir. Konkret bir səbəb göstərilməməyi ilə bərabər risk faktoru olaraq beyninin frontal korteksi zədələnən şəxslərdə də bu sindrom müşahidə olunur. == Göstəriciləri == Bədəndən kəskin pis qoxunun gəlməsi, dəridə qızartılar, saçların yuyulmamış olmağı, dırnaqların kəsilməmiş olmağı, qeyri-sağlam qidalanma və bir sıra başqa şəxsi gigiyena qaydalarına əməl etməmək. Atılmayan məişət tullantılarının evdə yığılması, gəmirici və həşəratların evi məskən etməsi, çürümüş yemək qoxuları. Məişət tullantılarının yığılması ilə ortaya çıxan dağınıqlıq.

Dubin-Conson sindromu — genetik patologiya olub ilk dəfə bir-birindən müstəgil olaraq Dubun və Conson tərəfindən 1954-cü ildə təsvir edilmişdir. Dubin-Conson sindromu ömürlük yüngül sarılıqla müşayət olunan və çox az rast gəlinən qaraciyər patologiyasıdır. Bu xəstəlik zamanı natamam bilirubin mübadiləsi qeyd olunur və xəstənin qanında davamlı hiperbilirubinemiya müəyyən edilir. Yəni bu zaman qanda bilirubin normadan yüksək olur və beləliklə də dəri və selikli qişalarda toplanaraq sarılıq yaradır. Adətən qanda ümumi bilirubinin miqdarı 34-85 mkmol/l olur (Norma: <17 mkmol/l ). Bəzən qanda ümumi bilirubin 340-430 mkmol/l-ə qədər yüksələ bilər. Hiperbilirubinemiyalar birləşmiş və sərbəst olmaqla iki hissəyə bölünürlər. Dubin-Conson sindromu birləşmiş hiperbilirubinemiya hesab edilir. Bilirubinin suda həll olunma qabilyyəti aşağı olduğu üçün o xüsusi proteinə birləşdirilərək qaraciyərdə öd daxilinə nəql edilir. Odur ki, normada qanda birləşmiş bilirubin sərbəst bilirubinə nisbətən çox olur.

== Məzmun == == Film haqqında == Film saxlanılmayıb. 1941-1945-ci illər müharibəsinin başlanması ilə əlaqədar filmin istehsalı yarımçıq qalmışdır. Film səsli olmalı idi.

Edvards sindromu — Trizomi 18 olaraq da bilinən Edvards sindromu, 18-ci xromosomun hamısının və ya bir hissəsinin üçüncü bir nüsxəsinə sahib olmağın səbəb olduğu genetik bir xəstəlikdir. Bədənin bir çox hissəsi təsirlənir. Körpələr çox vaxt kiçik doğulur və ürək qüsurları olur . Digər xüsusiyyətlərə kiçik bir baş, kiçik çənə, barmaqları üst-üstə düşən yumruqlar və şiddətli zəka geriliyi daxildir. Edvards sindromunun əksər hallarda reproduktiv hüceyrələrin meydana gəlməsi və ya inkişafın erkən mərhələlərindəki problemlər ortaya çıxır. İnsident nisbəti ananın yaşı ilə artır. Nadir hallarda, hallarda valideynlərdən miras qala bilər. Bəzən bütün hüceyrələrdə mozaik trisomiya adı verilən əlavə bir xromosom olmur və bu hallarda simptomlar daha az şiddətli ola bilər . Hamiləlik zamanı ultrasəs müayinəsi amniosintezlə təsdiqlənə bilən xəstəlik şübhəsini artıra bilər. Müalicə dəstəkləyicidir.

Elers-Danlos sindromu (EDS) — bu xəstəlik bəzən "hiperelastik dəri" xəstəliyi kimi də tanınır. Çünki, bu xəstəliyə tutulan şəxsin bütün bədən üzvləri çox elastik olur. İlk dəfə bu xəstəlik danimarka alimi Elers və fransız alimi Danlos tərəfindən kəşf edilmişdir. Xəstəliyin əsas səbəbi kollagenin kəmiyyətcə çatışmamazlığıdır.

Elers-Danlos sindromu (EDS) — bu xəstəlik bəzən "hiperelastik dəri" xəstəliyi kimi də tanınır. Çünki, bu xəstəliyə tutulan şəxsin bütün bədən üzvləri çox elastik olur. İlk dəfə bu xəstəlik danimarka alimi Elers və fransız alimi Danlos tərəfindən kəşf edilmişdir. Xəstəliyin əsas səbəbi kollagenin kəmiyyətcə çatışmamazlığıdır.

Entrapment sindromu və ya dizaltı arteriyasının kompression sindromu (ing. popliteal artery entrapment syndrome (PAES)), baldırın qan təchizatının dizaltı arteriyanın (lat. arteria poplitea) ətraf toxuma, xüsusilə əzələ toxumaları ilə bitişməsi nəticəsində sıxılması və ya kompressiyası nəticəsində pozulması. Bu cür davamlı sıxılma və ya kompressiyonlar müvafiq arteriyanın divarının zədələnməsinə, tromblaşmasına, mənfəz daralmasına gətirib çıxara bilir. Əsas simptomları işemiya əlamətlərindən: müvafiq nahiyyədə ağrı, avazıma ibarətdir. Entrapment sindromun adətən cavanlarda rast gəlinir və hər iki tərəfdə müşahidə olunur. Sakit vəziyyətdə əlamətsiz olduğundan müəyyən etmək o qədər də asan olmur. Sakit vəziyyətdə (lat. a. pedicus dorsalis) üzərində belə normal nəbzi əlləmək mümkündür.

Almaniyada inşa edilmiş Estoniya bərəsi 1994-cü ildə sahilə yaxın yerdə su sızması nəticəsində çəpəki şəkildə batdı. Bu qəzada 852 sərnişin öldü, 137 nəfər isə xilas oldu. Bərə güclü dalğalar səbəbindən 28 sentyabr gecə 00:30-da su sızdırmağa başladı. Suyun miqdarı artdıqca dərhal evakuasiya prosesi başladı. Ancaq 987 sərnişindən yalnız 137-si gəmini tərk edərək xilas oldu. Qalan sərnişinlər gəmi kapitnının "Hörmətli sərnişinlər, xahiş edirəm, panikaya düşməyin, dünyanın ən güclü bərəsindəsiniz" sözləri inanaraq drenaj prosesini maraqla izləməyə başladı. Saatlar keçdikcə bərə daha da əyilirdi, amma sərnişlər hələ də heç bir şey etmədən izləməyə davam edirdi. Saat 01:50-də Estoniya bərəsi tamamilə su altında qaldı. 952 sərnişinin bərənin su aldığını və batmağa başladığını görsə də, son saniyəyə qədər seyr etmələri psixoloji kitablarda "Estoniya bərəsi sindromu" olaraq qeyd olundu. Psixologiya elmi həmin insanların o andakı davranışları üçün məntiqi bir açıqlama verə bilmədi.

Eyzenmenger sindromu — anadangəlmə ürək qüsurlarında sistem arterial təzyiqin qüsur dəliyi vasitəsilə ağciyər arteriyasına ötürülməsi nəticəsində meydana çıxan ağciyər arteriyasının hipertenziyasıdır. Bu zaman ağciyərlərin damar sistemində, xüsusilə kiçik diametrli ağciyər arteriolalarında obstruktiv dəyişikliklər (damar divarının gedən struktiv dəyişikliklər nəticəsində qalınlaşması prosesi) gedərək onlarda diffuz daralmalar əmələ gəlir ki, bu da onların qandaşıma funksiyasının pozulmasına gətirib çıxarır. Eyzenmenger sindromunda ağciyər arteriyasındakı təzyiq sistem arterial təzyiqə bərabər olur. Nəticə etibarilə sağ mədəcikdə müqavimətin kəskin artması venoz qanın qüsur dəliyi vasitəsilə geri aorta sisteminə atılması, sağ-sol şuntu baş verir və sianoz inkişaf edir. == Klinik əlamətlər == Xəstələr tezyorulmadan, tənginəfəslikdən, arterial sistemdə oksigenin miqdarının azalması nəticəsində baş verən sinkopal hallardan – bayılmalardan, ürək ritmi pozğunluğundan, qanharkırmasından əziyyət çəkirlər. Fizikal müayinədə aorta qapaqları üzərində yüksək ton (bəzən üçtaylı qapaqlar üzərində sistolik küy), siamoz və əl barmaqlarının "təbil çubuğuna" bənzəmələrini müşahidə etmək olar. === Diaqnostik müayinələr === Rentgen müayinəsində: sağ mədəciyin hipertrofiyası, ağciyər arteriyasının iri şaxələrinin genişlənməsi, əksinə distal şakələrin daralması; EKQ müayinəsində: örəyin sağ şöbələrinin hipertrofiyasına uyğun ürək oxunun sağa meyilliliyi; Ürəyin ultrasəs müayinəsində: sindroma səbəb ürək qüsurunun aşkarlanması və ya təsdiqlənməsi, ağciyər arteriyasının hipertenziyası; Ürəkdaxili kateter müayinəsində: sindroma səbəb ürək qüsurunun aşkarlanması və ya təsdiqlənməsi, ağciyər arteriyasının hipertenziyasının talozolin sınağı ilə xarakterinin müəyyənləşdirilməsi; === Proqnozu === Xəstəlik proqressiv xarakter daşıyaraq bəd proqnozludur. Xəstələr adətən, xəstəliyin gedişatı nəticəsində meydana çıxan kəskin ürək çatışmazlığından, insultdan tələf olurlar. Eyzenmenger sindromlu qadınlar hamiləlikdən çəkinməlidirlər. Bu hal həm ana və həm də uşaq üçün böyük təhlükədir.