Ev təsərrüfatları büdcəsi
Ev təsərrüfatları büdcəsi (məişət büdcəsi; ing. household budget) — müəyyən müddət ərzində ev təsərrüfatlarının faktiki gəlir və xərclərinin balansı.
== Tərifi ==
Böyük İqtisadi Lüğətə görə, ev təsərrüfatları büdcəsi müəyyən bir müddət üçün (ay, rüb, il) faktiki ev təsərrüfatlarının gəlir və xərclərinin balansıdır.
== Ev büdcəsi və ailə büdcəsi ==
BMT-nin tərifinə görə, ev təsərrüfatı həyat üçün lazım olan hər şeyi təmin etmək məqsədilə birləşmiş şəxs/şəxslər qrupudur. Bir sıra sosioloqların tərifinə görə, ailə qohumluq əlaqəsi ilə bağlı ümumi təsərrüfat və çoxalma məqsədilə birlikdə yaşayan insanların sosial qrupudur. Deməli, yataqxanada bir yerdə yaşayan bir qrup tələbə ev təsərrüfatıdır, ailə deyil. Eyni mənzildə yaşayan iki ailə (bütün qohumlar) yalnız bir ailədir. Ev təsərrüfatını insan qruplarından fərqləndirmək üçün əsas meyar ümumi iqtisadi funksiya, ailələr isə qohumluq bağlarıdır.
== Ev təsərrüfatlarının büdcəsinin strukturu ==
=== Gəlir tərəfi ===
Büdcənin gəlir hissəsi ailə üzvlərinin gəlirlərini əks etdirir:
Əmək və sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirlər:
icarə haqqı;
Özünüməşğulluqdan əldə olunan gəlir;
biznes gəliri;
Məişət məhsullarının satışından əldə olunan gəlir;
sosial transferlər:
pensiyalar;
təqaüdlər;
müavinətlər;
əmlak gəliri:
depozitlər və qiymətli kağızlar üzrə faizlər;
dividendlər;
icarə;
icarə gəlirləri (mənzil, torpaq və s.);
Şəxsi köçürmələr:
qohumlardan və təşkilatlardan təmənnasız maddi yardım;
aliment;
digər təchizat:
miras;
uduşlar;
sığorta ödənişləri;
digər ödənişlər.
pul gəlirləri:
depozitlərdən alınan vəsaitlər;
əmlakın, qiymətli kağızların, valyutanın və s.
