Usruşana
Usruşana — Orta Asiyada tarixi vilayət.
== Tarixi ==
Yaqut əl-Həməvi yazır: "Usruşana vilayəti Mavərəünnəhrdədir." Vasili Bartoldun fikrincə, Səmərqəndlə Xocənd arasında olan yerlər Usruşanaya daxildir. A. Y. Yakubovski yazır: "Daha sıx birlik Usruşanada idi. Usruşana—Cizaq, Xavast, Xocənd və Zəmin arasında yerləşən vilayətdir. Bu birliyin başında Afşin titullu Kavusun soyu dayanırdı".V əsrin ortalarından VI əsrə kimi Usruşana eftalilərin tabeliyində idi. 560-cı ildə Göytürk xaqanlığına daxil oldu. Göytürklərin təsiri azalınca, VII əsrdə müstəqil oldular. Formal olaraq Səmərqənd ixşidlərindən asılıqları vardı.
Cüneydin 734-cü ilin əvvələrində ölümü ilə, ərəb nüfuz və qüdrəti qırılmış olan Xorasan vilayətində "qara bayraq qaldıran", Abbasi tərəfdarı, Haris bin Sureycin üsyan edərək Bəlxi, ardından valilik mərkəzi Mərv şəhrini zəbt etməsi, Mavəraünnəhirdə durumu büsbütün qarışdırdı.
Yəni valilərin, üç il (734–737) onunla ilə uğraşmaq məcburiyyətində qaldıqları Haris, sonunda Türgişlərə iltica etdi.