* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •••••••• | 4.33 |
2004 | ••••••• | 4.04 |
2005 | ••••• | 2.70 |
2006 | •• | 0.90 |
2007 | ••• | 1.27 |
2008 | •••••••••••••••••••• | 12.18 |
2009 | •••••••••••••• | 8.16 |
2010 | ••••••••••••• | 7.53 |
2011 | •••••••• | 4.29 |
2012 | •••••••• | 4.56 |
2013 | ••••••••••••••••••• | 11.09 |
2014 | ••••••••••••• | 7.55 |
2015 | •••• | 2.21 |
2016 | ••••• | 2.95 |
2017 | ••••• | 2.93 |
2018 | ••••• | 2.55 |
2019 | ••••• | 2.64 |
2020 | ••••• | 2.65 |
1 is. Tən bölünmüş iki hissədən biri. Eyni yarısı. Almanın yarısı. Kitabın yarısını oxudum. Ömrünün yarısını səhayətdə keçirmişdir. – [Məhəmmədhəsən əmi] gəldi, tövləsini ortadan yarı böldü və küçəyə səmt bir qapı açdı… C.Məmmədquluzadə. Bəxtiyar yerə səpdiyi toxumun yalnız yarısını əldə edə bilmişdi. S.Hüseyn. □ Yarı canı qalmamaq – həddindən artıq arıqlamaq, üzülmək, zəifləmək. Rəngi saralıb, qalmayıb əsla yarı canı; Bir gülməz oğul, vay! M.Ə.Sabir. Yarı canı… yanında qalmaq – birinin nigarançılığını çəkmək, biri üçün çox həyəcan və iztirab keçirmək. Ananın yarı canı balanın yanında qaldı. Ə.Vəliyev. Yarı gecə – gecə yarısı, yaxud ümumiyyətlə çox gec. Yarı gecə evə qayıtdıq. Yarı olmaq – 1) yarısı qurtarmaq, işlənib, xərclənib, sərf edilib yarısı qalmaq. Yağ yarı olubdur; 2) məc. şərik olmaq. Mənimlə qəmlərə yarı olarsız; Gözəlliyin intizarı olarsız. Aşıq Şəmşir. Yarı yolda qalmaq (dayanmaq) – səfəri başa çatdıra bilməmək, nəzərdə tutduğu yerə gedib çata bilməmək. Ac atlar sıldırım daşlıqlara çıxa bilməyib yarı yolda qaldılar. “Koroğlu”. Yarı yoldan qayıtmaq – nəzərdə tutulan işi tamamlamamaq, başa çatdırmamaq, yarımçıq qoymaq. Yarı yoldan qayıtmamaq üçün bir çarə tapdılar. Mir Cəlal. [Zahidoğlu:] Bu dəfə öldü var, döndü yoxdur, heç bir zaman yarı yoldan qayıtdı yoxdur! S.Rəhimov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / yarı2 Mürəkkəb sözlərin, “tam, tamamilə deyil, qismən, yarımçıq” mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: yapıqapalı, yarıaçıq, yarıaralı.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / yarı1 YARI – BÜTÖV Bağımızdakı dəfinəni çıxardıq. Yarısı sənin, yarısı mənim (C.Əmirov); Bunları bütöv mənə verin.
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / yarı1 YARI I is. İki yerə bölünmüş şeyin bir hissəsi; orta. Pis olmaz, yarıda bir ayaq saxlamaq (R.Rza). YARI II f. Xoşbəxt olmaq, təmin olunmaq. Mən fələyə neylədim, Qoymadı bir yarıyam? (B.Vahabzadə).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / yarı2 I сущ. 1. половина: 1) одна из двух, обычно равных частей чего-л. Pulun yarısı половина денег, çox yarısı большая половина, az yarısı меньшая половина, tən yarısı nəyin ровно половина чего, yolun birinci yarısı первая половина пути, noyabrın ikinci yarısı вторая половина ноября, işin yarısı половина работы, yarıya qədər до половины, yarıda на половине, yarıdan azı меньше половины, yarıdan çoxu nəyin больше половины чего: 2) середина чего-л. Birin yarısı половина первого, səkkizin yarısı половина восьмого 2. середина какого-л. расстояния, промежутка времени и т.п. Aprelin yarısı середина апреля, günün yarısı середина дня, ilin yarısı середина года II нареч. пополам, поровну. Yarı kəsmək разрезать пополам, yarı bölmək разделить пополам III полу … (первая часть сложных слов, означающая “половина”). Yarıaçıq: 1. полуоткрытый 2. полусветлый; yarıqapalı полузакрытый; yarı eləmək nəyi достичь половины, сделать половину чего, пройти половину чего, закончить наполовину что; yarı olmaq быть достигнутым наполовину; быть законченным наполовину; yarı yolda на полпути; yarı yoldan с полпути; yarıdan artıq больше половины, gecə yarısı: 1. полночь; 2. в полночь ◊ yarı yolda atmaq бросить на полпути; yarı yolda qoymaq: 1. kimi оставить далеко позади, перегнать; 2. nəyi оставить незаконченным что; yarı yoldan dönmək свернуть с полпути, с полдороги; yarı yoldan qayıtmaq вернуться с полпути; yarı yol yoldaşı о непоследовательном, ненадёжном товарище; yarı yolda dayanmaq останавливаться, остановиться на полдороге; yarı yolda qalmaq остаться на полпути, застрять на полпути; yarı canı qalmamaq сильно похудеть; yarıciddi, yarızarafat полушутя, полусерьёзно; yarıda qalmaq: 1. оставаться, остаться на середине чего-л.; 2. оставаться законченным наполовину; yarı canı yanında qalmaq kimin, nəyin душой быть с кем, с чем, сердцем остаться с кем, с чем (будучи далеко от кого-л., чего-л.); yarı canını bayram şamı kimi əritmək kimin, nəyin yolunda потерять здоровье за кого, за что; dərd yarıdır это ещё полбеды
Azərbaycanca-rusca lüğət / yarı1 z. in two, in half; ~ bölmək to divide (d.) in two, to divide (d.) in half; bir şeyi ~ bölmək to cut* smth. in two / in half; xərci bir kəslə ~ bölmək to share expenses with smb., to go* halves (in expense) with smb.; Onlar gəliri yarı bölürlər They go halves in the profits
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / yarı1 сущ. зур, зур пай (юкьни-юкьвай пайнавай кьве паюникай сад); çörəyin yarısı фан зур; yarı gecə йифен кьулар; йифен кьулариз, гзаф геж; yarı olmaq а) зур хьун, са пай (зур) куьтягь хьана, са пай (зур) амукьун; юкьваз аватун (мес. гъуьр); б) пер. шерик хьун, уртах хьун; yarı yolda qalmaq (dayanmaq) рекьин зурунал аламукьун (акъвазун), физвай чкадив агакь тавун; yarı yoldan qayıtmaq рекьин зуранилай элкъуьн, ийизвай са кар тамамар тавун, кьилиз акъуд тавун, зуракӀ тун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / yarıdostluq, yoldaşlıq; yardım, kömək. “Yar” ilə başlanan adların əzizləmə forması.
Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti