* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••••••••••••••••••• | 75.38 |
2003 | ••••••••• | 32.28 |
2004 | •••••••• | 29.31 |
2005 | ••••••• | 23.62 |
2006 | ••••••• | 23.20 |
2007 | ••••••• | 25.37 |
2008 | •••••••••• | 36.06 |
2009 | •••••••••••• | 43.52 |
2010 | ••••••••• | 31.50 |
2011 | •••••••••• | 37.15 |
2012 | ••••••••• | 32.70 |
2013 | ••••••••••••• | 46.97 |
2014 | ••••••••••••• | 47.02 |
2015 | •••••••• | 27.39 |
2016 | ••••••••• | 31.06 |
2017 | ••••••••• | 32.03 |
2018 | ••••••• | 22.77 |
2019 | ••••••••• | 30.46 |
2020 | •••••••••• | 36.47 |
1 f. 1. Həyatda var olmaq, diri olmaq, sağ olmaq. Babası hələ də yaşayır. – [Sərvər:] Çünki mən Gülnazı öldürəndən sonra daha özüm yaşamayacağam. Ü.Hacıbəyov. // İs. mənasında. Həyat, dirilik. …Tək bircə nəfərin də fikrinə gəlmir ki, dünyada yaşamaq ibarət deyil ondan ki, səhər dükana gedib, axşam abguştu yeyib yatasan. C.Məmmədquluzadə. Zəfər! Zəfər! Məncə, bu söz yaşamağın mənasıdır; Tarix deyir ölməmişdir, ölməyəcək qəhrəmanlar. S.Vurğun. Bu dünyada yaşamaqdan şirin bir şey ola bilməz. S.Rəhimov. 2. Ömür sürmək, həyat keçirmək. Mirzə Qədir bir kübar həyatı yaşayırdı. S.Hüseyn. Piri kişi Qaraca qızın kim olduğunu, bu vaxta qədər necə yaşadığını ona ətraflı nağıl edirdi. S.S.Axundov. // Həyatdan, onun zövq və səfasından faydalanmaq. Əzizim, yaşamaq lazımdır! 3. Davam etmək, mövcud olmaq, var olmaq. Köhnə adətlərin qalıqları hələ də yaşayır. – Biz [kəndlilər və fəhlələr] əkməsək, biçməsək, onlar da işləməsə, heç bir hökumət yaşaya bilməz. S.S.Axundov. 4. Bu və ya başqa tərzdə həyat sürmək, dolanmaq, keçinmək, güzəran etmək. Varlı yaşamaq. Kasıb yaşamaq. Pis yaşamaq. Tək yaşamaq. – Axı bilmirik hara gedəcəyik, necə yaşayacağıq. M.Hüseyn. // Həyatı, diriliyi, dolanışı üçün vasitə olmaq. Maaşla yaşamaq. Atasının hesabına yaşamaq. Təqaüdlə yaşamaq. 5. Bir yerin sakini olmaq, daim və ya müvəqqəti bir yerdə həyat sürmək. Şəhərdə yaşamaq. Kənddə yaşamaq. Harada yaşamağı məlum deyil. Təzə evdə yaşamaq. Ümumi yataqxanada yaşamaq. Hansı küçədə yaşayırsınız? – Ata-oğul Çənlibeldə yurd saldılar, yaşamağa başladılar. “Koroğlu”. [Orxan:] Yaşar dağlar başında qartal kimi; Qoşar səhralarda bir maral kimi. H.Cavid. Çoxdan bəri yaşadığı balaca daxmanın qarşısındakı hündür yerdə dayanıb şəhərə baxırdı. M.Hüseyn. // Heyvanlar, quşlar haqqında. Balıq suda yaşayır. Dəvəquşu Afrikada yaşayır. 6. Bir yerdə həyat keçirmək, bərabər ömür sürmək. Elə adamla yaşamaq çətindir. – [Mirzağa] ata və anası ilə bir evdə yaşayır, onlarla bərabər yatıb-dururdu. S.Hüseyn. // Aralarında ər-arvadlıq münasibəti olmaq. O, arvadı ilə daha yaşamır. – Beləliklə, [Murad] sevə bilmədiyi bir qadınla yaşamaq məcburiyyətində idi. S.Hüseyn. 7. Aralarında qeyri-qanuni, intim əlaqə olmaq. 8. Bir şeyin aludəsi olmaq, bir şeydən ilham almaq, bir şeyi öz həyatı üçün əsas hesab etmək. Gələcək ümidi ilə yaşamaq. Yoldaşının xatirəsi ilə yaşamaq. O, ancaq elmlə yaşayır. – Sizinlə yaşayır qəlbim indidən; Bizim də başqa bir baharımız var. S.Vurğun. Qəhrəman məktəb üçün düşünür, çalışır, onunla yaşayırdı. S.Rəhimov. 9. Əmr formasında: yaşa! – müvəffəqiyyət, uğur arzusu bildirən, yaxud mərhəba! afərin! var ol! mənasında nida. 10. Əmr formasında: yaşasın! tənt. – var olsun! Yaşasın bütün dünyada sülh! Yaşasın Vətənimiz!
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / yaşamaq1 Kökü yaş, yaz (bahar) sözü ilə bağlıdır. Ondan -a şəkilçisi feil düzəldib (ömürdən keçən yazların sayını bildirir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / yaşamaq2 1. YAŞAMAQ Bundan sonra necə yaşamaq lazımdır (M.İbrahimov); GÜN SÜRMƏK Başında bir noxtadır, dalında bir palan var; Sədaqətlə gün sürüb, yaltaqlıq bilməyirsən (M.Rahim); KEÇİNMƏK (dan.) [Qafar:] Ay Kərim baba, ayrım qızı ilə necə keçinirsən? (A.Şaiq); ÖMÜR ELƏMƏK/ SÜRMƏK Hacı Əhməd: Doğrudur, biz avamıq, amma bu xaraba dünyada əlli il ömür eləmişik (C.Cabbarlı). 2. YAŞAMAQ, SAKİN OLMAQ 1825-ci ilə kimi Molla Ələsgər və Fətəli İranın Ərdəbil əyalətində yaşadılar və həmin ildə təkrar Qafqaza gəlib Gəncə şəhərində sakin oldular (Ə.Haqverdiyev). 3. YAŞAMAQ Axı bilmirik hara gedəcəyik, necə yaşayacağıq? (M.Hüseyn); DOLANMAQ [Qardaşxan:] Başın üçün Sənəm xala, indi yaxşı dolanırıq (M.İbrahimov); GİRLƏNMƏK Çimnaz birtəhər girlənən ailəni artıq xərcə-borca düşməkdən qorumaq istəmişdi (Ə.Əbülhəsən); GÜZƏRAN ETMƏK Bu kəndin əhli əkinçiliklə və çarvadarlıqla güzəran edərdi (S.S.Axundov); KEÇİNMƏK Məsmənin maaşı da yaxşı imiş. Firavanlıq ilə keçinir imiş (S.Hüseyn).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / yaşamaq2 глаг. 1. жить: 1) быть живым здравствовать. Yaşamaq istəmək хотеть жить, uzun illər yaşamaq жить долгие годы, babam yüz il yaşadı мой дед прожил сто лет 2) вести тот или иной образ жизни, находиться в тех или иных условиях существования. Qayğısız yaşamaq жить беззаботно, şən və xoşbəxt yaşamaq жить весело и счастливо, bolluq və nemət içərisində yaşamaq жить в изобилии, kefi istədiyi kimi yaşamaq жить в своё удовольствие, firavan yaşamaq жить припеваючи, öz əməyi ilə yaşamaq жить своим трудом, tək yaşamaq жить в одиночестве 3) находиться, пребывать, проживать где-л. Kənddə yaşamaq жить в деревне, xaricdə yaşamaq жить за границей, Şimalda yaşamaq жить на Севере; перен. ürəklərdə yaşamaq жить в сердцах, xalqın xatirəsində yaşamaq жить в памяти народа, onun xatirəsi qəlbimizdə yaşayacaq память о нём будет жить в наших сердцах 4) находиться в каких-л. отношениях с кем-л. kimlə yaşamaq жить с кем, birgə yaşamaq жить совместно 5) быть поглощённым чем-л. Məhəbbət hissi ilə yaşamaq жить чувством любви, xatirələrlə yaşamaq жить воспоминаниями, kim və nə üçün yaşamaq жить для кого и для чего, uşaqları üçün yaşamaq жить для своих детей, özü üçün yaşamaq жить для себя, xalq üçün yaşamaq жить для народа 6) существовать (о растениях). Dəmirağacı iki yüz il yaşayır железное дерево живёт двести лет 2. существовать, просуществовать. İnsan qidasız yaşaya bilməz человек не может существовать без пищи 3. обитать где-л., населять что-л. ◊ bugünkü günlə yaşamaq жить настоящим, жить сегодняшним днём; birevli kimi yaşamaq kimlə жить одним домом с кем; bir damın altında yaşamaq kimlə жить под одной крышей с кем; dörd divar arasında yaşamaq жить в четырёх стенах; dünyanın qurtaracağında yaşamaq жить на краю света; keçən günlərin həsrətilə yaşamaq (dolanmaq) жить прошлым; özgə hesabına yaşamaq (dolanmaq) жить на чужой счёт; himayəsində yaşamaq kimin жить на содержании (иждивении) у кого; cəhənnəmin dibində yaşamaq жить у черта на куличках; canbir qəlbdə yaşamaq kimlə жить душа в душу с кем
Azərbaycanca-rusca lüğət / yaşamaq1 f. to live; to be* alive; tək / tənha ~ to live alone / a solitary life; xoşbəxt ~ to live a happy life / happily; şən ~ to live a merry life; öz zəhməti ilə ~ to live on one’s own earnings, to keep* oneself; qoca yaşına qədər ~ to live to a great age: qayğısız ~ to live free from care; sadə ~ to live in a small way; şəhərdə ~ to live in town; kənddə ~ to live in the village / country; mehmanxanada ~ to live in a hotel; xaricdə ~ to live abroad; özgənin hesabına ~ to live at smb. else’s expense / at the expense of another; birgə ~ to live together
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / yaşamaq1 гл. яшамиш хьун (1. дири яз хьун, сагъ яз хьун, амаз хьун; // сущ. яшайиш, уьмуьр; 2. уьмуьр гьалун; дуланмиш хьун; уьмуьрдикай файда къачун; 3. амаз хьун, давам авун (мес. куьгьне адетар); 4. yaşasın! буйр. ф. яшамишрай!).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / yaşamaq