Zirar ibn Əmr
Əbu Əmr Zirar ibn Əmr Qətafani Kufi (ərəb. ضرار بن عمرو) (728, Kufə – 815, Bəsrə) — islam ilahiyyatçısı, ilk mötəzililərdən biri.
Zirar ibn Əmr Bəsrə və Bağdad mötəzililik məktəblərinin formalaşmasından əvvəlki dövrdə yaşamışdır. 786-cı ildən sonra o, Bağdadda Bərməkilər dairəsində əhəmiyyətli şəxsə çevrilmişdir. Yəhya ibn Xalid Bərməkinin təşkil etdiyi məşhur mübahisələrdə iştirak etmişdir.
O hesab edirdi ki, Quran insan tərəfindən tələffüz edilir, lakin Allah tərəfindən yoxdan yaradılmışdır. Allahı adi hisslərlə görmək imkanını inkar etmişdir. O, qiyamət günü ilə bağlı əqidənin mövqeyini izah edərək, bunun üçün altıncı hissin yaradılacağını irəli sürmüşdür.
Zirarilər
Zirarilər (ərəb. الضرارية) — Zirar ibn Əmr və Həfsülfərdin ardıcılları olan mütəkəllimlərin keçmiş islam məzhəbi. Onlar "tətil" və "Allahın Qədri tanıması" ideyasına, cəhl və acizin Allaha xas olmadığına, Allahın zatının özündən başqa heç kəsə məlum olmadığına inanırdılar. Onlar inanırdılar ki, müsəlmanın içində altıncı hiss gizlidir və bu, cənnətə düşdüyü təqdirdə qiyamət zamanı Allahı görmək üçün verilir. Şiələrdən fərqli olaraq, onlar peyğəmbərin vəfatından sonra Allahın höccətinin ümmətin icmasından başqa bir şey olmadığına inanırlar. Sünnilərdən fərqli olaraq onlar imamətin Qureyş və Haşimilərin arxasında olmasını vacib saymırlar.
