* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •• | 68.52 |
2003 | • | 21.65 |
2004 | • | 21.90 |
2005 | • | 16.19 |
2006 | • | 14.87 |
2007 | • | 16.28 |
2008 | • | 11.69 |
2009 | • | 20.48 |
2010 | • | 30.77 |
2011 | • | 34.92 |
2012 | • | 40.53 |
2013 | • | 37.34 |
2014 | • | 35.01 |
2015 | • | 20.58 |
2016 | • | 21.00 |
2017 | • | 8.13 |
2018 | • | 8.09 |
2019 | • | 12.52 |
2020 | • | 22.41 |
1 is. 1. Undan bişirilən qida məhsulu. Buğda çörəyi. Ağ çörək (buğda unundan bişirilən çörək). Qara çörək (qarabaşaq unundan bişirilən çörək). – Mirzənin zamanında bazarda ucuzluq idi; yaxşı qoyun ətinin girvənkəsi dörd qəpik, yağın pudu dörd manat, çörəyin girvənkəsi iki qəpik idi. Ə.Haqverdiyev. Ortalığa bal, çörək, şit yağ və xırda boşqablarda südlüsıyıq qoyuldu. Ə.Əbülhəsən. 2. məc. Ümumiyyətlə, yemək, xörək. Çörəyimi yenicə yeyib qurtarmışdım ki, qonşumuz Hüseyn salamsız dərviş kimi qapını açıb içəri girdi. Qantəmir. [Mərcan bəy:] Ağız, Minnət!… Çörək yeyibsən? Ü.Hacıbəyov. 3. məc. dan. bax çörəkpulu. [Durna:] İstəyirdi, qardaşım kimi şəhərə gedib işləsin, bir az çörək qazansın… C.Cabbarlı. ◊ Çörək kəsmək məc. – 1) dostluq etmək, yoldaşlıq etmək, dost olmaq; 2) çörək yemək, yemək yemək. [Qoca:] Əxilər məclisində səninlə bir süfrədə çörək kəsmişik ki, bala! Ə.Məmmədxanlı. Çörəyi dizinin üstündə – nankor, yaxşılıq itirən adam haqqında.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / çörək1 Çevrə kəlməsi ilə kökdaşdır və “dəyirmi olan” deməkdir. Mənbələrdə də belə verilib: çörək – круг. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / çörək1 ÇÖRƏK [Əsgər bəy:] Yolda qamın tutunca biz sənə çörək verrik (M.F.Axundzadə); LOĞMA Yemə namərd loğmasın, Seyyid (S.Ə.Şirvani); ƏKMƏK Qaldı əynimdə əski bir köynək; Tapmadım gündə bir yavan əkmək (M.S.Ordubadi); ƏPPƏK Ziba xanım: Sənin bacın xəsislikdən pendiri şüşəyə qoyub çöldən əppək batırır, elə oldu ki, əlli-altmış tümənlik nimtənə sənin arvadına sovqat göndərdi? (M.F.Axundzadə); ƏTMƏK (köhn.) Azər: Hər əməkdən çıxıyorkən ətmək; Böylə arsızca dilənmək nə demək? (H.Cavid); NAN (arx.) Vətənim verdi mənə namü-nəmək; Vətəni, məncə, unutmaq nə demək? (A.Səhhət); PƏPƏ/ PƏPƏŞ (uşaq dilində).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / çörək2 I сущ. 1. хлеб (пищевой продукт, выпекаемый из муки). Buğda çörəyi пшеничный хлеб, ağ çörək белый хлеб, təzə çörək свежий хлеб, yaxşı bişmiş çörək пропечённый хлеб, bayat çörək черствый хлеб, bir tikə çörək кусок хлеба, bir dilim çörək ломоть хлеба, bir buxanka çörək буханка хлеба, çörək bişirmək печь, испечь хлеб, çörək almağa getmək сходить за хлебом, çörək doğramaq нарезать хлеб 2. чурек (национальный азербайджанский хлеб особой выпечки) 3. перен. в знач. еда, кушанье. Çörəyini yedin (yeyibsən)? ты покушал? 4. перен. см. çörəkpulu; çörəyim (çörəkpulum) burdan çıxır я здесь зарабатываю на хлеб II прил. хлебный: 1. относящийся к хлебу. Çörək qırıntıları хлебные крохи 2. являющийся хлебом, состоящий из хлеба, связанный с хлебом. Çörək məmulatları хлебные изделия, çörək mağazası хлебный магазин, çörək zavodu хлебозавод 3. свойственный хлебу. Çörək dadı хлебный вкус, çörək ətri хлебный запах 4. приготовленный из хлеба. Çörək kvası хлебный квас 5. предназначенный для хлеба. Çörək mayası (xaşı) хлебные дрожжи (закваска для теста), çörək təhnəsi хлебная квашня (кадка для теста), çörək bıçağı хлебный нож; çörək yemək есть, поесть; кушать, покушать ◊ çörək boğazından getmir kimin кусок в горло не идёт, не лезет кому; çörək qazanmaq зарабатывать на хлеб; çörəyi itirmək забыть хлеб-соль; çörək kəsmək kimlə делить хлеб и соль с кем, вместе хлеб есть (как символ дружбы); пуд соли съесть (длительное время проработать, пробыть и т.д. с кем-л. вместе); çörək gözünü tutsun! проклятие: чтобы ты подавился! çörək haqqı! (çörəyə and olsun!) клянусь хлебом! çörəkdən düşmək лишиться авторитета (уважения, благосостояния); çörəyə çatdırmaq kimi 1. поставить на ноги, вырастить, воспитать 2. вывести в люди; çörəyə çatmaq встать на ноги; начать зарабатывать; çörəyi qulağımızın dibinə yemirik ki, … я не так уж глуп, чтобы …; çörəyi daşdan çıxmaq с большим, неимоверным трудом добывать себе хлеб насущный; çörəyini it yeyər, boynunu bit хлеб его едят псы, затылок вши; çörək çörəyə borcludur (qonşu çörəyi qonşuya borcdur) хлеб хлебу – должник; çörəyi ver çörəkçiyə, birini də üstəlik поручи дело мастеру этого дела; çörəyi dizinin üstündə olmaq быть неблагодарным, быстро забыть хлеб-соль; çörəyi tapdalamaq см. çörəyi itirmək; çörəyimizin duzu yoxdur о том, когда кому-л. за добро отвечают неблагодарностью, злом; забывают чьё-л. добро, доброе дело; çörəyinə bais olmaq, çörəyini əlindən almaq kimin отбивать, отбить хлеб у кого, лишить источника дохода, заработка кого; çörəyini kəsmək kimin лишить кого работы, хлеба, источника дохода, заработка; halal çörək праведный хлеб, хлеб, заработанный честным трудом; haram çörək неправедный хлеб
Azərbaycanca-rusca lüğət / çörək3 хлебо … (первая составная часть некоторых сложных слов). Çörəkbişirən хлебопёк, пекарь: çörəkverən хлебосольный и т.п.
Azərbaycanca-rusca lüğət / çörək1 I. i. bread; qara ~ brown bread; ağ ~ white bread; ev çörəyi home-made bread; bayat ~ stale bread; təzə ~ fresh baked / newly-baked bread; yağ ~ bread and butter; gündəlik ~ daily bread; ~ pulu qazanmaq to make* one’s bread, to earn one’s living; ◊ başqasının çörəyini yemək ≅ to be* a dependant, to live at smb. else’s expense; to be* a useless mouth idiom.; ◊ kiminsə çörəyini əlindən almaq ≅ to take* the bread out of smb.’s mouth II. s.: ~ dükanı baker’s (shop); ~ talonu bread-ticket; ~ ölkəsi grain-raising country, grain producing country; ~ zavodu mechanical bakery, bread-baking plant
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / çörək1 I is. pain m, qara ~ pain noir ; ağ ~ pain blanc ; bayat ~ pain rassis ; təzə ~ pain frais ; gündəlik ~ pain quotidien ; 2) sif. de pain, panane adj ; ~ dükanı boulangerie f ; ~ zavodu usine f de panification II qazanan)
Azərbaycanca-fransızca lüğət / çörək1 сущ. 1. фу; buğda çörəyi къуьлуьн фу; çörək bişirmək фу чурун; // фан; çörək ovuntusu фан гъвелер; 2. пер. тӀуьн, къафун, хуьрек; günorta çörəyi нисинин фу; çörək yemək фу тӀуьн; 3. пер. рах. кил. çörəkpulu; ** çörək kəsmək пер. а) фу атӀун, дуствал авун, юлдашвал авун, дуст хьун; б) фу тӀуьн, тӀуьн тӀуьн; çörəyi dizinin üstündə фу метӀел алайди (авур хъсанвал квадардай касдин гьакъинда).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / çörək