üzvləri sözü azərbaycan dilində

Cümlə üzvləri – bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr. == Mahiyyəti == Sadə cümlənin əsasını bir-biri ilə məna və qrammatik cəhətdən bağlı olan, müstəqil sintaktik vəzifə daşıyan sözlər və birləşmələr təşkil edir. Bu cür söz və birləşmələr sintaktik səviyyədə cümlə üzvü adlandırılır. Azərbaycan dilindəki əksər cümlələr tərkib hissələrinə ayrılır, yəni üzvlənir. Cümlə üzvlərini öyrənmək üçün: onların sintaktik vəzifəsini; ifadə vasitələrini; aralarındakı sintaktik əlaqə üsullarını; quruluşunu; sintaktik suallarını; daxili növlərini müəyyənləşdirmək vacibdir. == İfadə vasitələri == Cümlə üzvləri əsas nitq hissələri və söz birləşmələri ilə ifadə olunur. Nitq hissələri cümlə üzvü vəzifəsində iki cür çıxış edir: öz əsas funksiyasında; əlavə funksiyalarda. Nitq hissələrinin əsas funksiyası o deməkdir ki, əsas nitq hissələrinin hər biri sanki təbiət etibarilə bu və ya digər bir cümlə üzvünə təhkim olunmuşdur və əksərən həmin vəzifədə çıxış edir. Məsələn, mübtəda üçün adlıq halda, tamamlıq üçün yönlük, təsirlik, yerlik və çıxışlıq hallarında isim və əvəzliklər səciyyəvi ifadə vasitəsidir. Xitab və ara sözlərin sintaktik vəzifəsi olsa da, cümlə üzvü ola bilmir.

Cümlənin baş üzvləri — cümlənin qrammatik əsasını təşkil edir, fikir predmetini, onun hərəkət və əlamətini bildirir. Cümlənin mübtəda və xəbər olmaqla iki baş üzvü var.

Dəri — insanın və heyvanların bədənini bir sıra kənar təsirlərdən qoruyan, habelə hissiyyat, tənəffüs və istiliyin tənzimi proseslərində iştirak edən xarici örtükdür. Dəri özündən altda yerləşən toxumaları müxtəlif mexaniki zədələrdən qoruyur, bədənə xəstəlik törədən mikrobları və yad maddələri keçməyə qoymur. Həmçinin, dəri toxumalardan artıq su itkisinə mane olur və bədənin temperatur tənzimində mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, dəri onda yerləşən xüsusi törəmələr – reseptorlar vasitəsi ilə xarici mühitin qıcıqlarını (mexaniki, istilik və s.) qəbul etdiyindən duyğu üzvlərindən biridir. Dəridə olan müxtəlif reseptorlar orqanizmlə xarici mühitin qarışılıqlı təsirində böyük rol oynayır. Dəri ifrazat orqanı kimi də dissimilyasiyasının son məhsullarının çox az bir hissəsinin orqanizmdən xaric olunmasında iştirak edir. Dəridə ifrazat məsulları tər və piy vəziləri vasitəsilə xaric olunur. Dəridən tər daima xaric olur və bununla bədənin temperaturu və qanın osmotik təzyiqi tənzim olunur. İnsan bir gündə 500-900 sm³ tər xaric edir. Yay aylarında isə tərin miqdarı 2-3 dəfə artır.

Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün həqiqi üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov Midhət Teymur oğlu — 1980 Abbasov Əli Məmməd oğlu — 2001 Abbasov Vaqif Məhərrəm oğlu — 2014 Abdinov Cavad Şahvələd oğlu — 2014 Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu — 1955 Abdullayev Kamal Mehdi oğlu — 2014 Abramoviç Mixayıl Vladimiroviç Müzəffər Abutalıb oğlu Ağayev Böyükkişi Ağa oğlu Allahverdiyev Cəlal Eyvaz oğlu Axundov Ağamusa Ağası oğlu Axundov Vəli Yusif oğlu Axundova Nərgiz Çingiz qızı — 2017 == B == Babayev Məhərrəm Pirverdi oğlu — 2014 Babazadə Vasif Məmməd Ağa oğlu — 2014 Baxşəliyeva Gövhər Baxşəli qızı — 2017 Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu Bünyadov Teymur Əmiraslan oğlu Bünyadov Ziya Musa oğlu == C == Cəfərov Nizami Qulu oğlu — 2017 Cəfərov Təyyar Cümşüd oğlu — 2014 == D == Daşdəmirov Əfrand Firudin oğlu Dadaşov Sadıq Ələkbər oğlu Dalin Mark Aleksandroviç — 1964 == E == Eldarov Ömər Həsən oğlu Esman İosif Qavriloviç == Ə == Ələkbərov Urxan Kazım oğlu Əliquliyev Rasim Məhəmməd oğlu — 2014 Əliyev Ağadadaş Mahmud oğlu Əliyev Cəlal Əlirza oğlu Əliyev Cəmil Əziz oğlu Əliyev Fikrət Əhmədəli oğlu Əliyev Fuad Yusif oğlu — 2014 Əliyev Maqsud isfəndiyar oğlu Əliyev Musa Mirzə oğlu Əliyev Telman Abbas oğlu Əliyev Seyfəddin Vəli oğlu Əliyeva Rəfiqə Əlirza qızı — 2014 Əliyeva Zərifə Əziz qızı Əlizadə Ələşrəf Əbdülhüseyn oğlu — 1945 Əlizadə Mirzəağa Hacıbala oğlu Əli-zadə Ağa Mehdi oğlu Əli-zadə Validə Mövsüm qızı — 2017 Əmiraslanov Əhliman Tapdıq oğlu — 2001 Əsgərov Bəhram Mehrəli oğlu Əzizbəyov Şamil Əbdürrəhim oğlu Əzizov Akif Həmid oğlu — 2014 == F == Feyzullayev Əkpər Əkpər oğlu — 2017 Fərzəliyev Vaqif Məcid oğlu Fətullayev Şamil Seyfulla oğlu — 2014 == H == Hacıbəyov Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıyev Akif Cəfər oğlu Hacıyev Asəf Hacı oğlu — 2014 Hacıyev Vahid Cəlal oğlu Hacıyev İsmayıl Muxtar oğlu Hacıyev Tofiq İsmayıl oğlu — 2014 Həşimov Arif Məmməd oğlu — 2007 Haşımzadə Firudin Məmməd Əli oğlu — 2001 Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu Hüseynov Mikayıl Ələskər oğlu Hüseynov Rafael Baba oğlu — 2014 Hüseynova İradə Məmməd qızı — 2014 == İ == İbrahimov İsmayıl Əli oğlu İsmayıl-zadə Arif Cəfər oğlu — 2007 İbrahimov Mirzə İmanov Muxtar Kazım oğlu — 2017 == K == Kərimov Mahmud Kərim oğlu Kərimli Teymur Həşim oğlu — 2014 == Q == Qacar Çingiz Oveys oğlu Qarayev Siyavuş Fərhad oğlu Qasımzadə Feyzulla — ? Qədirov Fəxrəddin Əbülfət oğlu — 2014 Qəribov Adil Abdulxalıq oğlu — 2014 Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç Quliyev Cəmil Bahadur oğlu Quliyev Ələddin Musa oğlu — 1980 Quliyev Hətəm Hidayət oğlu — 2014 Quliyev Nəriman Ağa-Qulu oğlu Quliyev İbrahim Səid oğlu Qurbanov Fazil Səməd oğlu — 2017 == M == Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu — 2017 Mehdiyev Arif Şəfaət oğlu Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlu — 2014 Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu Məcidov Əjdər Əkbər oğlu — 2017 Məlikov Arif Cahangir oğlu — 2014 Məmmədov Qərib Şamil oğlu Məmmədov Pərviz Ziya oğlu — 2014 Məmmədov Ramiz Mahmud oğlu — 2014 Məmmədov Yusif Əbülfət oğlu — 2017 Məmmədov Nazim Timur oğlu — 2017 Məmmədova Siddiqə Rza qızı Məmmədəliyev Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədyarov Məhərrəm Əli oğlu Məhərrəmov Abel Məmmədəli oğlu Mirqasımov Mir Əsədulla Musayev Musa Əbdürəhman oğlu Mustafayev Şahin Məcid oğlu — 2017 == N == Nadirov Asəf Abbas-Qulu oğlu Nağıyev Tofiq Murtuza oğlu Nağısoylu Möhsün Zellabdin oğlu — 2017 Namazova Adilə Əvəz qızı Nəbiyev Bəkir Əhməd oğlu Nəhmədov Ənvər Pirverdi oğlu — 2017 == P == Paşayev Arif Mir-Cəlal oğlu Paşayeva Nərgiz Arif qızı — 2017 == R == Rəhimov Rəhim Nurməmməd oğlu Rizayev Ramiz Həsən Qulu oğlu Rüstəmov Musa İsmayıl oğlu == S == Sadıxov Kamil İsmayıl oğlu Salayev Eldar Yunus oğlu Salmanov Məmməd Əhəd oğlu Seyidov Nadir Miribrahim oğlu — 2001 Səfərova Zemfira Yusif qızı — 2017 Səməd-Zadə Ziyad Əliabbas oğlu — 1989 Səmədova Fəzilə İbrahim qızı == Ş == Şahtaxtinski Məhəmməd Həbibulla oğlu Şahtaxtinski Toğrul Neymət oğlu Şirokoqorov İvan İvanoviç == T == Tağıyev Bahadur Hüseyn oğlu — 2014 Tağıyev Dilqəm Bəbir oğlu — 2014 Talıbov Tariyel Hüseynəli oğlu — 2014 Topçubaşov Mustafa Ağabəy oğlu — 1945 == V == Vəkilov Səməd Yusif oğlu — 1945 Vəlixanlı Nailə Məmmədəli qızı == Y == Yusifzadə Xoşbəxt Bağı oğlu == Həmçinin bax == AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb". Trend (az.). az.trend.az. 1 İyul 2014, 12:18. 2014-07-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-02. "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə keçirilən seçkilərin nəticələri açıqlanıb".

Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989 Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014 Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001 Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014 Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969 Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007 Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001 Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989 Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017 Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ? Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017 Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014 == B == Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014 Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007 Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014 Bağırov Bağır Əli oğlu — ? Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007 Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014 Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014 Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017 == C == Calalov Qərib İsaq oğlu — ? Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ? Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ? Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014 Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014 Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ? Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014 == D == Dadaşov Bilal Ataş oglu == E == == Ə == Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968 Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ? Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001 Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001 Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?

Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri — cümlənin təşkiledici mərkəzinə, mübtəda , xəbərə və zərfliyə aid olan izahedici, aydınlaşdırıcı, tamamlayıcı sözlər və birləşmələrə deyilir.Bəzən söz birləşməsi ilə də ifadə olunur Tamamlıq cümlədə əşya məzmunu bildirir, adlıq və yiyəlik hallardan başqa, qalan halların suallarına cavab verir. Tamamlıq kimi?, nəyi?, nə?, kimə?, nəyə?, kimdə?, nədə?, kimdən?, nədən?, kim ilə?, nə ilə?, kim üçün?, nə üçün?, kim haqqında?, nə haqqında?, nə barədə? suallarından birinə cavab verir. Məsələn: Uşağı (kimi?) çağır. Kitabı (nəyi?) aldım. Müəllimdə (kimdə?) maraqlı kitab var. Biz onunla (kim ilə?) fəxr edirik. Milli qəhrəmanlar haqqında (kim haqqında?) nə bilirsiniz və s. Tamamlıq daha çox isim və əvəzliklərlə ifadə olunur. Məsələn: Anar Turala dedi.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri və ya Azərbaycan Cümhuriyyəti Məclisi-Məbusan əzası (az.-əbcəd آذرنایحان جمهوریتی مجلس مبوثان اعضاسی‎) — 7 dekabr 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının davamı olaraq qurulan, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qanunverici orqanı olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri. 1917-ci ildə keçirilən Ümumrusiya Müəssislər Məclisi seçkilərin nəticəsi tanınsa da parlament elə ilk gündən bolşeviklər tərəfindən buraxılmışdır. Oktyabr inqilabının ardınca Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan federativ dövlət — Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası adı altında birləşdi. Bu respublikanın qanunverici orqanı olan Zaqafqaziya Seyminin üzvləri Ümumrusiya Müəssislər Məclisinə seçilən üzvlərin sayının mütənasib şəkildə artmasıyla təmin olunmuşdur. Belə ki, Zaqafqaziyadan seçilən 11 müsəlman, azərbaycanlı üzvün 4 dəfə sayının artırılmasıyla azərbaycanlı üzvlərin Zaqafqaziya Seyminə daxil olması təmin olundu. Gürcüstan Sosial Demokrat Partiyasından sonra ən çox millət vəkili sayına sahib olan Müsavat və ona qoşulan demokratik bitərəflər fraksiyası rəhbərliyində Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyası təşkil olunmuşdu. 27 may 1918-ci il tarixində bu fraksiyanın əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurası təşkil olundu. 28 may 1918 tarixində Azərbaycan öz istiqlaliyyətini elan etdi. Bundan sonra Müəssislər Məclisinin çağrılmasını vacib hesab edən Milli Şura seçkilərin keçirilməsinin mümkünsüzlüyünü nəzərə alaraq yerli şəkildə seçkilərin təyin olunması və Milli Şuranın əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin yaradılmasını qərara aldı. Milli Şura 19 noyabr 1918-ci ildə " Azərbaycan Məclisi-Məbusanına seçkilər haqqında qanun" qəbul etmişdir.

Müsavat və bitərəflər fraksiyası — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentində ən çox millət vəkilinə sahib olan fraksiya. == Haqqında == 1919-cu ilin oktyabrında Bitərəflər fraksiyasında parçalanma baş verdi. Səkkiz nəfərdən ibarət böyük əksəriyyət (Fətəli xan Xoyski, Mirzə Əsədullayev, Əsədulla Əhmədov, Cəmil bəy Sultanov, Yusif Əhmədov, Baxış bəy Rüstəmbəyov, Abuzər bəy Rzayev, Ağa Aşurov) Müsavat fraksiyası ilə birləşərək parlamentdə həlledici səsə malik olan Müsavat və bitərəflər fraksiyasını yaratdılar. Müsavat fraksiyası ilə birləşən bitərəflər, eyni zamanda, müstəqil səsvermə hüquqlarını özlərində saxladılar. == Üzvlər == Fraksiyaya 40 parlament üzvü daxil idi: == Mənbə == Azərbaycan Cümhuriyyəti Parlamenti (1918–1920).

Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası və ya qısaca Milli Şura — Azərbaycanda siyasi ittifaq. 2013-cü il Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkiləri ərəfəsində müxalif siyasətçilərin birliyi kimi yaradılmışdır. == Tarixi == 28 may 2013-cü ildə Respublika günü Novxanıda Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin 95 illiyi ilə əlaqədar keçirilən bayram tədbiri bitdikdən sonra bəzi siyasi qüvvələrin təmsilçiləri olan Açıq Cəmiyyət Partiyası sədri Sülhəddin Əkbər, Azərbaycan Liberal Partiyası sədri Əvəz Temirxan, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədr muavini Bəybala Əbil, EL Hərəkatı sədri Eldar Namazov və Müsavat Partiyası sədri İsa Qəmbərin iştiraki ilə bu partiyaların rəhbərlərinin görüşü baş verib. Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının təsis sənədləri üzərində geniş müzakirələr aparılmışdır. Müzakirələrə telefon və Skype vasitəsilə Rüstəm İbrahimbəyov, o dönəmin Açıq Cəmiyyət Partiyası lideri Rəsul Quliyev, ALP lideri Lalə Şövkət və KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu da qatılmışlar. Məsləhətləşmələr nəticəsində Milli Şuranın təsis bəyannaməsi və tərkibi razılaşdırılmışdır. Bununla da 28 may Respublika günündə "Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası"nın yaradılması barədə qərar qəbul edilmişdir. 7 iyun 2013-cü ildə qurumun təsis yığıncağı keçirilib. Beynəlxalq təşkilatların, xarici ölkə səfirliklərinin nümayəndələrinin də iştirak etdiyi toplantıda Milli Şura təsis olunmaqla yanaşı, Rüstəm İbrahimbəyov qurumun sədri seçilib. Bəzi sənədlər qəbul edilib.2 iyul 2013 tarixində Milli Şura rəsmən Rüstəm İbrahimbəyovun vahid namizədliyini prezident seçkilərində irəli sürmək qərarı verib.

Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası və ya qısaca Milli Şura — Azərbaycanda siyasi ittifaq. 2013-cü il Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkiləri ərəfəsində müxalif siyasətçilərin birliyi kimi yaradılmışdır. == Tarixi == 28 may 2013-cü ildə Respublika günü Novxanıda Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin 95 illiyi ilə əlaqədar keçirilən bayram tədbiri bitdikdən sonra bəzi siyasi qüvvələrin təmsilçiləri olan Açıq Cəmiyyət Partiyası sədri Sülhəddin Əkbər, Azərbaycan Liberal Partiyası sədri Əvəz Temirxan, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası sədri Əli Kərimli, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası sədr muavini Bəybala Əbil, EL Hərəkatı sədri Eldar Namazov və Müsavat Partiyası sədri İsa Qəmbərin iştiraki ilə bu partiyaların rəhbərlərinin görüşü baş verib. Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasının təsis sənədləri üzərində geniş müzakirələr aparılmışdır. Müzakirələrə telefon və Skype vasitəsilə Rüstəm İbrahimbəyov, o dönəmin Açıq Cəmiyyət Partiyası lideri Rəsul Quliyev, ALP lideri Lalə Şövkət və KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu da qatılmışlar. Məsləhətləşmələr nəticəsində Milli Şuranın təsis bəyannaməsi və tərkibi razılaşdırılmışdır. Bununla da 28 may Respublika günündə "Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası"nın yaradılması barədə qərar qəbul edilmişdir. 7 iyun 2013-cü ildə qurumun təsis yığıncağı keçirilib. Beynəlxalq təşkilatların, xarici ölkə səfirliklərinin nümayəndələrinin də iştirak etdiyi toplantıda Milli Şura təsis olunmaqla yanaşı, Rüstəm İbrahimbəyov qurumun sədri seçilib. Bəzi sənədlər qəbul edilib.2 iyul 2013 tarixində Milli Şura rəsmən Rüstəm İbrahimbəyovun vahid namizədliyini prezident seçkilərində irəli sürmək qərarı verib.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri (həmçinin, Daimi Beşlik, Böyük Beşlik olaraq da tanınır) — 1945-ci il tarixli BMT Nizamnaməsinin BMT Təhlükəsizlik Şurasında daimi yer verdiyi beş suveren dövlətdir: Çin, Fransa, Rusiya, Birləşmiş Krallıq və Amerika Birləşmiş Ştatları. Daimi üzvlərin hamısı II Dünya Müharibəsindəki müttəfiqlərdir (və bu müharibənin qalibləri) və eyni zamanda nüvə silahı olan dövlətlərdir (baxmayaraq ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurulmasından əvvəl beşinin də nüvə silahı yox idi). Ümumilikdə 15 üzvü olan şuranın qalan 10 üzvü Baş Assambleya tərəfindən seçilir. Beş daimi üzvün hamısı veto hüququna malikdir, bu da onlardan hər hansı birinin beynəlxalq dəstək səviyyəsindən asılı olmayaraq Şuranın hər hansı bir həlledici qərarının qəbul edilməsinin qarşısını almağa imkan verir. == Hazırkı daimi üzvlər == BMT Təhlükəsizlik Şurasının hazırkı daimi üzvləri barədə məlumat aşağıdakı cədvəldə verilmişdir. == Veto hüququ == Böyük beşliyə daxil olan ölkələr ilk dəfə sülhün qoru­nub saxlanması kimi məsuliyyətli bir işi öz üzərlərinə götürə­rək Təhlükəsizlik Şurasının daimi nümayəndəsi olan və müəyyən üstünlük təşkil edən dövlətlərdən tələb edirdilər ki, onlar üçün lazım olan məsələyə veto qoysunlar. BMT-yə yeni üzv qəbul edilən za­man, BMT hərəkətlərinə zidd olan, sülhə təhlükə yaradan müna­qişələrin sülh yolu ilə həll edilməsində, Nizamnaməyə ediləcək əlavələrin müzakirəsində, Baş Katibin seçilməsində veto qoymaq hüququ verilir. Bundan başqa, Böyük Beşlik müzakirə olunan məsə­lənin səsə qoyulmasının prinsipial xa­rakter daşıyacağını tələb edir və veto qoymaq hüququnun təsiri altına düşür.Şura Konsepsus təmin etmək və Qətnaməni yumşaltmaq üçün veto hüququ tətbiq edə bilir. SSRİ hər şeydən əvvəl başlanğıc illərində bir qayda olaraq BMT-yə nəzərdə tutulan qərbyönümlü dövlətlərin qəbuluna mane olmaq üçün vetodan istifadə etdi. ABŞ ilk dəfə 1970-ci ildə İsrailin insan hüquq­larına qarşı siyasətinin tənqid edilməsi və Ərəb tor­paqlarının işğal edilməsi ilə əlaqədar bəyannamənin müvafiq bəndinin müzakirəsinə veto hüququndan istifadə etmişdir.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (keçmiş Azərbaycanın Elmlər Akademiyası, Azərbaycan SSR-nin Elmlər Akademiyası) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda Azərbaycan Elmlər Akademiyasının yarandığı gündən bu günə kimi bütün fəxri üzvlərinin siyahısı verilmişdir. Hal-hazırda AMEA-nın sonuncu prezidenti – 2013-cü ildə seçilmiş akademik Akif Əlizadədir. == A == Aleksandrov Anatoli Petroviç (1903-1994) Alfyorov Jores İvanoviç == D == Dəmirəl Süleyman (1924-2015) Doğramacı İhsan (1915-2010) == X == Xain Viktor Efimoviç (1914-2009) == L == Lütfi Zadə == K == Kərimov Kərim Əli oğlu (1917-2003) Keldış Mstislav Vsevolodoviç (1911-1978) == M == Mirzəbəyov Andrey Daryeviç (1937-2003) Musxelişvili Nikolay İvanoviç (1891-1976) == O == Osipov Yuri Sergeyeviç == P == Paton Boris Yevgenyeviç == R == Rəfsəncanı Əli Əkbər Haşimi (1934-2017) == T == Tavxelidze Albert Nikiforoviç (1930-2010) == Həmçinin bax == AMEA-nın həqiqi üzvlərinin siyahısı AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Vəfat etmiş fəxri üzvlər" (az.). science.gov.az. 2017. İstifadə tarixi: 2017-04-06. "FƏXRİ ÜZVLƏR" (az.). science.gov.az. 2017.

Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün həqiqi üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov Midhət Teymur oğlu — 1980 Abbasov Əli Məmməd oğlu — 2001 Abbasov Vaqif Məhərrəm oğlu — 2014 Abdinov Cavad Şahvələd oğlu — 2014 Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu — 1955 Abdullayev Kamal Mehdi oğlu — 2014 Abramoviç Mixayıl Vladimiroviç Müzəffər Abutalıb oğlu Ağayev Böyükkişi Ağa oğlu Allahverdiyev Cəlal Eyvaz oğlu Axundov Ağamusa Ağası oğlu Axundov Vəli Yusif oğlu Axundova Nərgiz Çingiz qızı — 2017 == B == Babayev Məhərrəm Pirverdi oğlu — 2014 Babazadə Vasif Məmməd Ağa oğlu — 2014 Baxşəliyeva Gövhər Baxşəli qızı — 2017 Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu Bünyadov Teymur Əmiraslan oğlu Bünyadov Ziya Musa oğlu == C == Cəfərov Nizami Qulu oğlu — 2017 Cəfərov Təyyar Cümşüd oğlu — 2014 == D == Daşdəmirov Əfrand Firudin oğlu Dadaşov Sadıq Ələkbər oğlu Dalin Mark Aleksandroviç — 1964 == E == Eldarov Ömər Həsən oğlu Esman İosif Qavriloviç == Ə == Ələkbərov Urxan Kazım oğlu Əliquliyev Rasim Məhəmməd oğlu — 2014 Əliyev Ağadadaş Mahmud oğlu Əliyev Cəlal Əlirza oğlu Əliyev Cəmil Əziz oğlu Əliyev Fikrət Əhmədəli oğlu Əliyev Fuad Yusif oğlu — 2014 Əliyev Maqsud isfəndiyar oğlu Əliyev Musa Mirzə oğlu Əliyev Telman Abbas oğlu Əliyev Seyfəddin Vəli oğlu Əliyeva Rəfiqə Əlirza qızı — 2014 Əliyeva Zərifə Əziz qızı Əlizadə Ələşrəf Əbdülhüseyn oğlu — 1945 Əlizadə Mirzəağa Hacıbala oğlu Əli-zadə Ağa Mehdi oğlu Əli-zadə Validə Mövsüm qızı — 2017 Əmiraslanov Əhliman Tapdıq oğlu — 2001 Əsgərov Bəhram Mehrəli oğlu Əzizbəyov Şamil Əbdürrəhim oğlu Əzizov Akif Həmid oğlu — 2014 == F == Feyzullayev Əkpər Əkpər oğlu — 2017 Fərzəliyev Vaqif Məcid oğlu Fətullayev Şamil Seyfulla oğlu — 2014 == H == Hacıbəyov Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıyev Akif Cəfər oğlu Hacıyev Asəf Hacı oğlu — 2014 Hacıyev Vahid Cəlal oğlu Hacıyev İsmayıl Muxtar oğlu Hacıyev Tofiq İsmayıl oğlu — 2014 Həşimov Arif Məmməd oğlu — 2007 Haşımzadə Firudin Məmməd Əli oğlu — 2001 Həbibbəyli İsa Əkbər oğlu Hüseynov Mikayıl Ələskər oğlu Hüseynov Rafael Baba oğlu — 2014 Hüseynova İradə Məmməd qızı — 2014 == İ == İbrahimov İsmayıl Əli oğlu İsmayıl-zadə Arif Cəfər oğlu — 2007 İbrahimov Mirzə İmanov Muxtar Kazım oğlu — 2017 == K == Kərimov Mahmud Kərim oğlu Kərimli Teymur Həşim oğlu — 2014 == Q == Qacar Çingiz Oveys oğlu Qarayev Siyavuş Fərhad oğlu Qasımzadə Feyzulla — ? Qədirov Fəxrəddin Əbülfət oğlu — 2014 Qəribov Adil Abdulxalıq oğlu — 2014 Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç Quliyev Cəmil Bahadur oğlu Quliyev Ələddin Musa oğlu — 1980 Quliyev Hətəm Hidayət oğlu — 2014 Quliyev Nəriman Ağa-Qulu oğlu Quliyev İbrahim Səid oğlu Qurbanov Fazil Səməd oğlu — 2017 == M == Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu — 2017 Mehdiyev Arif Şəfaət oğlu Mehdiyev Məhəmməd Fərman oğlu — 2014 Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu Məcidov Əjdər Əkbər oğlu — 2017 Məlikov Arif Cahangir oğlu — 2014 Məmmədov Qərib Şamil oğlu Məmmədov Pərviz Ziya oğlu — 2014 Məmmədov Ramiz Mahmud oğlu — 2014 Məmmədov Yusif Əbülfət oğlu — 2017 Məmmədov Nazim Timur oğlu — 2017 Məmmədova Siddiqə Rza qızı Məmmədəliyev Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədyarov Məhərrəm Əli oğlu Məhərrəmov Abel Məmmədəli oğlu Mirqasımov Mir Əsədulla Musayev Musa Əbdürəhman oğlu Mustafayev Şahin Məcid oğlu — 2017 == N == Nadirov Asəf Abbas-Qulu oğlu Nağıyev Tofiq Murtuza oğlu Nağısoylu Möhsün Zellabdin oğlu — 2017 Namazova Adilə Əvəz qızı Nəbiyev Bəkir Əhməd oğlu Nəhmədov Ənvər Pirverdi oğlu — 2017 == P == Paşayev Arif Mir-Cəlal oğlu Paşayeva Nərgiz Arif qızı — 2017 == R == Rəhimov Rəhim Nurməmməd oğlu Rizayev Ramiz Həsən Qulu oğlu Rüstəmov Musa İsmayıl oğlu == S == Sadıxov Kamil İsmayıl oğlu Salayev Eldar Yunus oğlu Salmanov Məmməd Əhəd oğlu Seyidov Nadir Miribrahim oğlu — 2001 Səfərova Zemfira Yusif qızı — 2017 Səməd-Zadə Ziyad Əliabbas oğlu — 1989 Səmədova Fəzilə İbrahim qızı == Ş == Şahtaxtinski Məhəmməd Həbibulla oğlu Şahtaxtinski Toğrul Neymət oğlu Şirokoqorov İvan İvanoviç == T == Tağıyev Bahadur Hüseyn oğlu — 2014 Tağıyev Dilqəm Bəbir oğlu — 2014 Talıbov Tariyel Hüseynəli oğlu — 2014 Topçubaşov Mustafa Ağabəy oğlu — 1945 == V == Vəkilov Səməd Yusif oğlu — 1945 Vəlixanlı Nailə Məmmədəli qızı == Y == Yusifzadə Xoşbəxt Bağı oğlu == Həmçinin bax == AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb". Trend (az.). az.trend.az. 1 İyul 2014, 12:18. 2014-07-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-02. "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə keçirilən seçkilərin nəticələri açıqlanıb".

Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası (indiki AMEA) 1945-ci ildə, Bakı şəhərində təşkil edilmişdir. Aşağıdakı siyahıda AMEA-nın yarandığı gündən bu günə kimi bütün müxbir üzvlərinin siyahısı verilmişdir. == A == Abasov İsmayıl Teymur oğlu — 1989 Abbasov Əliəddin Dəyyan oğlu — 2014 Abbasov Zöhhak Yaqub oğlu — 2001 Abdinov Ovsat Bəhram oğlu — 2014 Abdullayev Əsgər Ələkbər oğlu — 1969 Abdullayev Mahmud Abdulla oğlu — 2007 Ağayev Telman Məmmədəli oğlu — 2001 Alxazov Tofiq Həsən oğlu — 1989 Alıquliyev Ramiz Məhəmməd oğlu — 2017 Axundzadə İdris Məmmədhüseyn oğlu — ? Araslı Nüşabə Həmid qızı — 2017 Ayda-zadə Kamil Rəcəb oğlu — 2014 == B == Babanlı Məhəmməd Baba oğlu — 2014 Babayev İlyas Atababa oğlu — 2007 Bağırov Adil Nəsib oğlu — 2014 Bağırov Bağır Əli oğlu — ? Baxşəliyev Vəli Baxşəli oğlu — 2007 Bayramov Nuru Yusif oğlu — 2014 Bilalov Bilal Telman oğlu — 2014 Bünyadzadə Könül Yusif qızı — 2017 == C == Calalov Qərib İsaq oğlu — ? Canibəyov Nazil Fazil oğlu — ? Cavanşir Rəşid Cəmil oğlu — ? Cəfərov İbrahim Həsən oğlu — 2014 Cəfərov İsgəndər Həsən oğlu — 2014 Cəlilov Namiq Sərdar oğlu — ? Cəfərov Valeh Cabbar oğlu — 2014 == D == Dadaşov Bilal Ataş oglu == E == == Ə == Əbdürrəhmanov Yusif Ələkbər oğlu — 1968 Əfəndiyev Qalib Məmməd oğlu — ? Əfəndiyev Oqtay Əbdülkərim oğlu — 2001 Əhmədbəyli Fərhad Soltan oğlu — 2001 Əhmədov Mübariz Məcid oğlu — ?

Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırışı — 1995–1996-cı illərdə baş tutan seçkilərəsasında formalaşdırılan Azərbaycan Milli Məclisi. == Haqqında == Bitərəflərin dəstəyi ilə Yeni Azərbaycan Partiyası iqtidar partiyası oldu. 1995-ci il seçkilərindən sonra bir neçə mandat ləğv olunaraq əlavə və təkrar seçkilər keçirildi. 100 nəfər majoritar, 25 nəfər proporsional üsulla seçildi. Proporsional üsulda Yeni Azərbaycan Partiyası qələbə çaldı. 11 dairədə seçkilərin nəticələri ləğv edilmiş, təkrar seçkilər keçirilmişdir. Daha sonra Ziya Bünyadovun qətlə yetirilməsi, baş nazir Fuad Quliyevin vəzifəsindən uzaqlaşdırılması ilə YAP-ın proporsional siyahısında dəyişiklik edilib. Ziyafət Əsgərov və professor Əli Əlirzayev həmin şəxslərin yerinə MM-də təmsilçilik əldə ediblər. Xalq yazıçı Yusif Səmədoğlu 1998-ci ilin avqust ayında vəfat etmiş, 1999-cu ilin fevral ayında onun əvəzinə yeni seçkilərdə Zakir Sərdərov deputat seçilmişdir. 1995-ci ildə keçirilən seçkilərə bitərəf kimi qatılmış və 54 saylı Balakən seçki dairəsi üzrə deputat seçilmiş Əli Ansuxski 1996-cı ildə Bakının mərkəzində, Azərbaycan prospektində yerləşən evinin qarşısında məruz qaldığı sui-qəsddə odlu silahla qətlə yetirilib.

Bütün fəhlə mühacirlərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında beynəlxalq Konvensiya (ing. United Nations Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families) — Konvensiya BMT-nin təşəbbüsü ilə hazırlanmış və BMT Baş Məclisinin 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qətnaməsi ilə qəbul edilmişdir. 1 iyul 2003-cü ildə qüvvəyə minmişdir. Bu, müdafiəyə ehtiyacı olan əhalinin müəyyən bir qrupunun hüquqlarına həsr olunmuş, ümumdünya xarakterli beynəlxalq bir müqavilədir: bütün miqrant işçilər və onların ailə üzvləri. Konvensiyanın əhatə dairəsi miqrasiya hazırlığı, gediş, tranzit və iş yerində qalma və ödənişli iş yerində çalışmaq, eyni zamanda mənşə və ya daimi yaşayış vəziyyətinə qayıtmaq kimi bütün köç müddətini əhatə edir. == Konvensiyanın məqsədləri == Konvensiyanın əsas məqsədi bütün miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarını beynəlxalq səviyyədə qorumaqdır. Konvensiyanın qəbul edilməsindən əvvəl, əməkçi miqrantların hüquqi vəziyyətini tənzimləyən müəyyən müddəalar əsasən Beynəlxalq Əmək Təşkilatı çərçivəsində hazırlanmış sənədlərdə yer alırdı: Miqrant İşçilər Konvensiyası (No 97), Sahədəki İstismar Konvensiyası. Miqrasiya və Miqrant İşçilərə fürsət və müalicə bərabərliyinin təmin edilməsi haqqında (No 143), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (86), Miqrant İşçilərin Tövsiyəsi (No. 151), Zorla və ya Məcburi Əmək Konvensiyası (No 29) və Məcburi Əmək Konvensiyasının ləğvi (№ 105). Beynəlxalq Əmək Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatlarının (xüsusilə İnsan Hüquqları Komissiyası və Sosial İnkişaf Komissiyasının), Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qida və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının bilik və təcrübələrini ümumiləşdirmək , Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, miqrant işçilərin və onların ailə üzvlərinin hüquqlarının qorunması ilə əlaqədar dövlətlərin regional və ya ikitərəfli bir şəkildə inkişaf etdirdikləri təcrübəni nəzərə alaraq, xüsusi olaraq yaradılmış bir işçi qrupu qəbul edilmiş bir konvensiya layihəsi hazırladı və BMT Baş Assambleyasının 18 dekabr 1990-cı il tarixli 45/158 saylı qərarı ilə imza, təsdiq və qoşulma üçün açıldı.