* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •••••••• | 0.79 |
2004 | ••••••• | 0.67 |
2009 | ••••• | 0.48 |
2010 | •••••• | 0.54 |
2011 | •••••••••••••••••••• | 1.97 |
2012 | ••••••••••••••••• | 1.63 |
2013 | ••••••••• | 0.88 |
2014 | •••••• | 0.51 |
2016 | ••••••••• | 0.87 |
2019 | ••• | 0.28 |
2020 | •• | 0.13 |
1 is. [ər.] Hər bir canlının, xüsusən insanın qabaqcadan qədərlənmiş ölüm vaxtı. [Ağamurad bəy:] Dünyanın işi belə olur. Əcəli bilmək olmaz. Ömürdür, biri az yaşayır, o biri çox yaşayır. T.Ş.Simurq. // Ümumiyyətlə, ölüm, ölüm çağı. Keçinin əcəli çatanda çobanın çomağına sürtünər. (Ata. sözü). [Mehriban] istəyirdi ki, belə halında, əcəlin soyuq qanadları üzünü oxşarkən Zeynal yatağının yanında, başı üzərində bulunsun. S.Hüseyn. □ Əcəl girləmək – bax əcəli gəlmək. [Nemət kişi:] Görünür, hansı bədbəxti isə əcəl girləyib. M.Hüseyn. Əcəli gəlmək (çatmaq, tamam olmaq, yetmək) – ölüm vaxtı yetişmək. Əcəl gəldi, başım üstə dayandı; Şirin canım eşqin oduna yandı. “Aşıq Qərib”. Nə cütü var, nə kotanı, nə kəli; Ölmək istər, yetişməyir əcəli. A.Səhhət. Xəstə şəfa tapmayıb öləndə deyərdi: – Əcəli yetən adam öləcəkdir, istər həkimi Loğman da ola. S.S.Axundov. Öz əcəli ilə ölmək – təbii ölümlə ölmək.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / əcəl1 Ərəbcədir, “ölüm vaxtı”, “son” mənalarında işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / əcəl2 сущ. смерть (смертный час). Əcəli yetib (gəlib, çatıb), əcəl girləyir (hərləyir) наступил смертный час ◊ əcəl şərbətini içmək принять смерть, испить смертную чашу, уйти из мира сего; öz əcəli ilə ölmək умереть своей смертью
Azərbaycanca-rusca lüğət / əcəl1 i. doom, end (of one’s life), death, death hour; ~ hərləmək / girləmək to seek* a death for oneself; ~i yetmək / çatmaq: Onun əcəli çatıb His / Her death-hour has come; öz ~i ilə ölmək to die a natural death, to die in one’s bed; Əcələ macal yoxdur at. söz. ≅ Death when it comes will have no denial
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / əcəl1 [ər.] сущ. ажал; кьиникь, рекьидай чӀав; // əcəl girləmək кил. əcəli gəlmək; əcəli gəlmək (çatmaq, tamam olmaq, yetmək) ажал агакьун, рекьидай вахт хьун; öz əcəli ilə ölmək вичин ажалдикди кьин.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / əcələ. ölüm vaxtı, vəfat çağı.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti